Παρά τις αυξημένες τιμές στα καύσιμα, παρατηρείται αύξηση στην κυκλοφορία των οχημάτων στα μεγάλα αστικά κέντρα, κυρίως στο Λεκανοπέδιο Αττικής. Γεγονός που ξαναφέρνει στο προσκήνιο το θέμα της επιτάχυνσης της ηλεκτροκίνησης. Φρεσκάρουμε λοιπόν τη μνήμη μας με στοιχεία για την εξέλιξη των ηλεκτρικών οχημάτων, στην Ευρώπη και διεθνώς, μέσα από διάφορες επίσημες πηγές.

Οι εκτιμήσεις της αυτοκινητοβιομηχανίας θέλουν τους κινητήρες εσωτερικής καύσης και τα σημερινά καύσιμα να παραμένουν η κυρίαρχη πηγή κίνησης των οχημάτων για τις επόμενες δεκαετίες, με το μερίδιο αγοράς των ηλεκτρικών οχημάτων να κυμαίνεται μεταξύ 3% και 10% έως το 2025.

Μια άλλη πρόβλεψη που έδωσε στη δημοσιότητα το πρώτο εξάμηνο του τρέχοντος έτους η Ευρωπαϊκή Ομοσπονδία Μεταφορών και Περιβάλλοντος θεωρεί ότι τα ηλεκτρικά επιβατικά αυτοκίνητα και ελαφρά φορτηγά θα καταστούν φτηνότερα από τα αντίστοιχα συμβατικά, που θα κινούνται με ορυκτά καύσιμα το αργότερο μέχρι το 2027. Τα ελαφρά φορτηγά και τα τύπου βαν επίσης θα γίνουν φτηνότερα από τα πετρελαιοκίνητα μέχρι το 2025.

Προτιμήσεις Ευρωπαίων

Πανευρωπαϊκά, το μερίδιο αγοράς για τα βενζινοκίνητα συνεχίζει να μειώνεται: Το πρώτο εξάμηνο του 2019 αντιπροσώπευαν το 63,4% του συνόλου. Μέχρι τον Ιούλιο του 2020 το ποσοστό αυτό είχε μειωθεί στο 59,8% και τον Ιούλιο του 2021 έφτασε στο 59,0%.

Στοιχεία για τη διετία 2019-2021 δείχνουν ότι καταγράφεται μείωση στις πωλήσεις των diesel οχημάτων, που φτάνει περίπου τις 207.000 μονάδες, ενώ οι ταξινομήσεις νέων ηλεκτρικών οχημάτων σημειώνουν αύξηση κατά 125.000 το διάστημα 2019-2021 (από Ιούλιο σε Ιούλιο).

Ελληνική πραγματικότητα

Ο Σύνδεσμος Εισαγωγέων Αυτοκινήτων ΣΕΑΑ (αποτελεί ένα από τα πλέον ιστορικά κλαδικά όργανα της χώρας –1934–, όταν σε ολόκληρη την Ελλάδα κυκλοφορούσαν μόλις 33.060 οχήματα), αναφέρει: «Στους οκτώ πρώτους μήνες του 2021 ταξινομήθηκαν 82.914 επιβατικά αυτοκίνητα έναντι 52.939 την αντίστοιχη περίοδο πέρυσι, σημειώνοντας αύξηση 56,6%. Οι πωλήσεις των βενζινοκίνητων επιβατικών αυτοκινήτων αποτελούν την πρώτη επιλογή στις προτιμήσεις των καταναλωτών έναντι των πετρελαιοκίνητων. Τον περασμένο μήνα, το 46,5% των καινούργιων επιβατικών αυτοκινήτων που πωλήθηκαν ήταν βενζινοκίνητα. Αναλυτικότερα, τον περασμένο μήνα ταξινομήθηκαν 6.198 επιβατικά αυτοκίνητα έναντι 6.853 τον Αύγουστο του 2020. Εκ των 6.198 επιβατικών αυτοκινήτων, 2.880 ήταν βενζινοκίνητα (46,5%), 1.009 πετρελαιοκίνητα (16,3%), 1.511 υβριδικά (24,4%), 9 διπλού καυσίμου (0,1%), 156 φυσικού αερίου (2,5%), 68 ηλεκτρικά (1,1%) και 295 plug-in υβριδικά (4,8%). Ένα στα δύο (48,6%) επιβατικά αυτοκίνητα που πωλήθηκαν τον Ιούλιο είχε κινητήρα έως 1.400 κυβικά εκατοστά».

Μεγαλύτερος στόλος

Η Κίνα, με περισσότερα από 4,5 εκατομμύρια ηλεκτρικά αυτοκίνητα, έχει τον μεγαλύτερο στόλο, αν και το 2020 η Ευρώπη είχε τη μεγαλύτερη ετήσια αύξηση 3,2 εκατομμύρια. Τα ηλεκτρικά οχήματα με μπαταρία (BEV) αντιπροσώπευαν τα δύο τρίτα των νέων ταξινομήσεων ηλεκτρικών αυτοκινήτων και τα δύο τρίτα των αποθεμάτων το 2020.

Η ευρωπαϊκή αγορά αυτοκινήτων, σύμφωνα με την Ιnternational Energy Agency (Διεθνή Υπηρεσία Ενέργειας), συρρικνώθηκε κατά 22% το 2020. Παρά το γεγονός αυτό, οι ταξινομήσεις νέων ηλεκτρικών αυτοκινήτων υπερδιπλασιάστηκαν σε 1,4 εκατομμύρια, αντιπροσωπεύοντας μερίδιο πωλήσεων 10%: H Γερμανία κατέγραψε 395.000 νέα ηλεκτρικά αυτοκίνητα και η Γαλλία 185.000. Το Ηνωμένο Βασίλειο έφτασε τα 176.000 και στη Νορβηγία οι πωλήσεις έφτασαν σε υψηλά ποσοστά 75%, αυξημένες περίπου κατά το ένα τρίτο από το 2019. Επίσης, τα μερίδια πωλήσεων ηλεκτρικών ξεπέρασαν το 50% στην Ισλανδία, το 30% στη Σουηδία και άγγιξαν το 25% στην Ολλανδία.

Η αύξηση των ταξινομήσεων ηλεκτρικών αυτοκινήτων στην Ευρώπη, παρά την οικονομική ύφεση, οφείλεται: α) το 2020 ήταν το έτος-στόχος για τα πρότυπα εκπομπών CO2 της Ευρωπαϊκής Ένωσης που περιορίζουν τις μέσες εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα (CO2) ανά χιλιόμετρο για νέα αυτοκίνητα και β) πολλές ευρωπαϊκές κυβερνήσεις αύξησαν τα προγράμματα επιδότησης των ηλεκτρικών οχημάτων, στο πλαίσιο κινήτρων για την αντιμετώπιση των επιπτώσεων της πανδημίας.

Ταξινομήσεις διεθνώς

Η αγορά αυτοκινήτων των ΗΠΑ μειώθηκε 23% το 2020. Στον Καναδά η αγορά νέων αυτοκινήτων συρρικνώθηκε κατά 21%, ενώ οι ταξινομήσεις νέων ηλεκτρικών αυτοκινήτων παρέμειναν σε γενικές γραμμές αμετάβλητες σε σχέση με το προηγούμενο έτος στις 51.000.

Στη Νέα Ζηλανδία σημειώθηκε πτώση κατά 22% στις ταξινομήσεις νέων ηλεκτρικών αυτοκινήτων το 2020 και στην Ιαπωνία, όπου η συνολική αγορά νέων αυτοκινήτων συρρικνώθηκε κατά 11% από το επίπεδο του 2019, οι ταξινομήσεις ηλεκτρικών αυτοκινήτων μειώθηκαν κατά 25% το 2020.

Υπολογίζεται ότι οι κυβερνήσεις σε όλο τον κόσμο δαπάνησαν 14 δισεκατομμύρια δολάρια ΗΠΑ για κίνητρα άμεσης αγοράς και φορολογικές εκπτώσεις για ηλεκτρικά αυτοκίνητα το 2020, αύξηση 25% σε ετήσια βάση. Ωστόσο, το μερίδιο των κυβερνητικών κινήτρων στις συνολικές δαπάνες για ηλεκτρικά οχήματα μειώθηκε, από περίπου 20% το 2015, σε 10% το 2020.

Παγκοσμίως, περίπου 370 μοντέλα ηλεκτρικών αυτοκινήτων ήταν διαθέσιμα το 2020, αύξηση 40% από το 2019.

Λεωφορεία-φορτηγά

Οι εγγραφές ηλεκτρικών λεωφορείων και ηλεκτρικών βαρέων φορτηγών (HDT) αυξήθηκαν το 2020 στην Κίνα, την Ευρώπη και τη Βόρεια Αμερική. Το παγκόσμιο απόθεμα ηλεκτρικών λεωφορείων ήταν 600.000 το 2020 και το απόθεμα ηλεκτρικού HDT ήταν 31.000.

Η Κίνα εξακολουθεί να κυριαρχεί στην αγορά ηλεκτρικών λεωφορείων: 78.000 νέα οχήματα το 2020, αύξηση 9% σε ετήσια βάση και μερίδιο πωλήσεων 27%.

Οι ταξινομήσεις ηλεκτρικών λεωφορείων στην Ευρώπη ήταν 2.100, αύξηση περίπου 7%, πολύ κάτω από τον διπλασιασμό των ταξινομήσεων που σημειώθηκαν το 2019. Τα ηλεκτρικά λεωφορεία αποτελούν πλέον το 4% όλων των νέων ταξινομήσεων λεωφορείων στην Ευρώπη.

Στη ΗΠΑ υπήρχαν 580 νέες ταξινομήσεις ηλεκτρικών λεωφορείων το 2020, μειωμένες κατά σχεδόν 15% από το 2019.

Στη Νότια Αμερική, η Χιλή πρωτοστατεί καταγράφοντας 400 ηλεκτρικά λεωφορεία το 2020 για συνολικό απόθεμα άνω των 800. Η Ινδία αύξησε τις ταξινομήσεις ηλεκτρικών λεωφορείων κατά 34% σε 600 το 2020.

Οι παγκόσμιες εγγραφές ηλεκτρικών βαρέων φορτηγών (HDT) ήταν 7.400 το 2020, αυξημένες κατά 10% σε σχέση με το προηγούμενο έτος. Το παγκόσμιο απόθεμα ηλεκτρικών HDT αριθμεί 31.000. Η Κίνα συνεχίζει να κυριαρχεί στην κατηγορία, με 6.700 νέες εγγραφές το 2020, αύξηση 10%, αν και πολύ χαμηλότερη από την τετραπλάσια αύξηση το 2019. Οι εγγραφές ηλεκτρικών HDT στην Ευρώπη αυξήθηκαν 23% σε περίπου 450 οχήματα και στις Ηνωμένες Πολιτείες αυξήθηκε σε 240 οχήματα. Τα ηλεκτρικά φορτηγά εξακολουθούν να βρίσκονται κάτω από το 1% των πωλήσεων και στα δύο.

Η Διεθνής Υπηρεσία Ενέργειας πριν από τη ενεργειακή κρίση εκτιμούσε ότι ο αριθμός των ηλεκτρικών αυτοκινήτων, λεωφορείων, φορτηγών και βαρέων φορτηγών στους δρόμους αναμένεται να φτάσει τα 145 εκατ. έως το 2030.

Σταδιακή μετάβαση

Στην Ελλάδα, πολύ πρόσφατα δημιουργήθηκε το θεσμικό πλαίσιο για την ηλεκτροκίνηση. Προς την κατεύθυνση αυτή, όπως έχει δηλώσει ο υπουργός Υποδομών-Μεταφορών Κώστας Καραμανλής και με γνώμονα τη σταδιακή μετάβαση σε μια πιο καθαρή αυτοκίνηση, η κυβέρνηση εισήγαγε το πρόγραμμα επιδοτήσεων «Go Electric» για την αγορά ηλεκτρικών οχημάτων, ύψους 65 εκατομμυρίων ευρώ για τη διετία 2020-2021. Τους πρώτους επτά μήνες του 2021, οι αγορές ηλεκτρικών οχημάτων κυμάνθηκαν στο 5,4% των συνολικών αγορών οχημάτων. Ταυτόχρονα, προετοιμάζεται ένα πρόγραμμα για την ανάπτυξη δημόσιων υποδομών φόρτισης, ώστε να γίνει η ηλεκτροκίνηση περισσότερο ελκυστική για τους πολίτες, ενώ μια μεγάλη προσπάθεια εισαγωγής της ηλεκτροκίνησης στις αστικές δημόσιες συγκοινωνίες είναι σε εξέλιξη, με έμφαση στην Αθήνα και τη Θεσσαλονίκη, και με τη στήριξη του Ταμείου Ανάκαμψης και των Διαρθρωτικών Ταμείων (ΕΣΠΑ).

του Φίλη Καϊτατζή

Δημοσιεύθηκε στην εφημερίδα Παρασκήνιο