Ο πρώην υπουργός Εξωτερικών Γιώργος Κατρούγκαλος, μιλώντας στο «Π», υπερασπίζεται τη μη ψήφιση της ελληνογαλλικής συμφωνίας, από τον ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ, για τους λόγους που εκτενώς εξέθεσε ο Αλέξης Τσίπρας, και επιπλέον γιατί «δεν συμπεριέλαβε τα ελληνικά ναυπηγεία στην κατασκευή των φρεγατών», κάτι που διαπραγματευόταν η κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ.

Παράλληλα, ο Γιώργος Κατρούγκαλος τάσσεται υπέρ της επέκτασης των χωρικών υδάτων στα 12 μίλια και υπενθυμίζει ότι «δεν είναι μόνον πρόταση του ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ, είναι και δέσμευση του πρωθυπουργού και του υπουργού Εξωτερικών», αλλά ξεχάστηκε, «μετά τις κυβερνητικές δηλώσεις για “κόκκινη γραμμή” στα 6 μίλια». Για την οριοθέτηση των θαλάσσιων οικονομικών ζωνών, ο τομεάρχης Εξωτερικών της αξιωματικής αντιπολίτευσης προτείνει: «Χάγη, που είναι η στρατηγική επιλογή της χώρας ήδη από το 1975».

Τέλος, ο κ. Κατρούγκαλος δεν αποκλείει το ενδεχόμενο «ο Κυρ. Μητσοτάκης να επιχειρήσει την απόδρασή του από τις πολλαπλές κυβερνητικές αποτυχίες μέσω εκλογών».

Είστε ο ηθικός αυτουργός τού «όχι» του ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ στην αμυντική συμφωνία Γαλλίας – Ελλάδας. Μετά την υπερψήφισή της, μήπως κάπου και για κάτι έχετε αναθεωρήσει τη θέση σας;

Ο εισηγητής ήμουν του ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ, όχι ο «ηθικός αυτουργός». Για συλλογική πολιτική απόφαση μιλάμε, όχι για έγκλημα. Δεν βυζαντινολογώ με τις διακρίσεις, αλλά πρέπει να είναι σαφές ότι για τα θέματα της εξωτερικής πολιτικής πρέπει να μιλάμε ψύχραιμα και ακριβολογώντας, χωρίς διάθεση εντυπωσιασμού ή επιδίωξης μικροκομματικών κερδών.

Ως πατριωτικό κόμμα ακολουθούμε πάντα αυτήν την αρχή, αντίθετα με την πρακτική δημαγωγίας που επέδειξε η ΝΔ την περίοδο της διαπραγμάτευσης και της κύρωσης της Συμφωνίας των Πρεσπών, αποκλειστικά για λόγους εκλογικούς. Έχουμε εξηγήσει διεξοδικά τους λόγους για τους οποίους δεν ήταν δυνατόν να υπερψηφίσουμε τη συμφωνία. Πέραν άλλων αδυναμιών (π.χ. εμείς διαπραγματευόμασταν συμμετοχή των ελληνικών ναυπηγείων στην κατασκευή φρεγατών, για να μη μαραζώσει η εθνική αμυντική βιομηχανία), η συμφωνία έχει δύο πολύ σημαντικά προβλήματα:

Πρώτον, δεν εξασφαλίζει στρατιωτική αρωγή εκεί που ασκείται το τελευταίο διάστημα κυρίως η πίεση της επιθετικότητας της Τουρκίας, στην ΑΟΖ και στην υφαλοκρηπίδα.

Δεύτερον, προβλέπει εμπλοκή με μάχιμο εκστρατευτικό σώμα στις στρατιωτικές επιχειρήσεις της Γαλλίας στο εμπόλεμο Σαχέλ. Η συμμετοχή μας αυτή καταργεί το πάγιο δόγμα της διπλωματίας μας, κατά το οποίο η Ελλάδα, ως φιλειρηνική χώρα, πρέπει να είναι πάντα πυλώνας σταθερότητας και εξαγωγέας σταθερότητας, όχι στρατευμάτων.

Ο πρώην υπουργός Εθνικής Άμυνας σε κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ, Ευάγγελος Αποστολάκης, και μέλος της άτυπης ομάδας συμβούλων του Αλέξη Τσίπρα, επαίνεσε την επίμαχη συμφωνία. Πώς κρίνετε την άποψή του; Διαταράσσονται οι σχέσεις του με τον ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ;

Εγώ ο ίδιος χαρακτήρισα, και μάλιστα στη Βουλή, στρατηγικά ορθή απόφαση την προσέγγιση Γαλλίας – Ελλάδας, μέσω μιας αμυντικής συμφωνίας που θα εξυπηρετούσε τα εθνικά μας συμφέροντα, όχι σαν αυτή που ήρθε στη Βουλή.

Άλλωστε, ο Αλέξης Τσίπρας, ως πρωθυπουργός της χώρας το 2015, ήταν αυτός που ξεκίνησε τη σχετική διαπραγμάτευση, συνυπογράφοντας με τον Πρόεδρο Ολάντ συμφωνία για στρατηγική εταιρική σχέση μεταξύ Ελλάδας και Γαλλίας. Να μην ξεχνάμε και ότι η Γαλλία, ως μεσογειακή, ναυτική δύναμη έχει ίδια εθνικά συμφέροντα να αντιταχθεί στην προβολή ισχύος και στην παραβίαση της διεθνούς νομιμότητας εκ μέρους της Τουρκίας, υποστηρίζει τη στρατηγική αυτονομία της Ευρώπης και προωθεί την ιδέα της ευρωπαϊκής κυριαρχίας. Αυτά ισχύουν, δεν αναιρούν όμως τα προβληματικά σημεία, στα οποία αναφέρθηκα προηγουμένως. Όταν επιστρέψουμε στην κυβέρνηση, θα αξιοποιήσουμε το άρθρο 31 της Συνθήκης για να την τροποποιήσουμε ως προς τις προβλέψεις της, που δεν εξυπηρετούν τα εθνικά μας συμφέροντα.

Στα ελληνοτουρκικά, πιστεύετε ότι ήρθε η ώρα για επέκταση των χωρικών μας υδάτων στα 12 μίλια και για μονομερή οριοθέτηση της ελληνικής ΑΟΖ;

Να σας θυμίσω ότι η επέκταση στα 12 μίλια και στην Κρήτη δεν αποτελεί μόνον πρόταση του ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ, αλλά δέσμευση τόσο του πρωθυπουργού όσο και του υπουργού Εξωτερικών, που δόθηκε στη Βουλή κατά τη συζήτηση της συμφωνίας ΑΟΖ με την Ιταλία. Φαίνεται να ξεχάστηκε μετά τις κυβερνητικές δηλώσεις ότι η «κόκκινη γραμμή» μας είναι τα 6 μίλια…

Ως προς τις θαλάσσιες οικονομικές ζώνες με την Τουρκία, η πάγια θέση της χώρας είναι η οριοθέτησή τους με προσφυγή στη Χάγη.

Πιστεύετε ότι το Διαιτητικό Δικαστήριο της Χάγης είναι η λύση; Και τι πρέπει να προηγηθεί μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας;

Αυτή είναι η στρατηγική επιλογή της χώρας ήδη από το 1975, όταν προτάθηκε η προσφυγή από τον Κωνσταντίνο Καραμανλή στον Τούρκο πρωθυπουργό Ντεμιρέλ. Ενώ είχε γίνει αρχικά αποδεκτή, πολύ σύντομα η Τουρκία υπαναχώρησε, διότι η δική της αναθεωρητική στρατηγική επιλογή δεν είναι η νομιμότητα, αλλά η προβολή ισχύος. Συνεπώς, δεν θα αποδεχθεί ποτέ χωρίς πίεση την πρόταση για λύση της διαφοράς μέσω Χάγης.

Για τον λόγο αυτόν προτείναμε, χωρίς ανταπόκριση από την κυβέρνηση, να αξιοποιηθεί η ευκαιρία της Προεδρίας Μπάιντεν, ώστε να υπάρξει ανάλογη πίεση προς στην Τουρκία.

Ζητήσαμε επίσης από τον Κυρ. Μητσοτάκη να μην παραχωρήσει «δωρεάν» την αναβάθμιση της τελωνειακής ένωσης Τουρκίας – ΕΕ, αλλά να συνδυάσει τη συναίνεσή της για έναρξη σχετικών διαπραγματεύσεων με την τουρκική δέσμευση για προσφυγή στη Χάγη για τις θαλάσσιες οικονομικές ζώνες.

Η πατρίδα μας θα έπρεπε να επιδιώκει –πάντα με «κόκκινες γραμμές» και χωρίς αφέλεια– την ενεργή προσπάθεια επίλυσης της διαφοράς μας. Η αναβλητική διπλωματία που έχει επιλέξει στα ελληνοτουρκικά ο κ. Μητσοτάκης είναι αντίθετη με τα εθνικά μας συμφέροντα.

Κατά τη δική σας κρίση, το κράμα –πανδημία, οικονομία, ελληνοτουρκικά– μπορεί να οδηγήσει σε εξελίξεις, ακόμα και σε πρόωρες εκλογές;

Δεν αποκλείω καθόλου το ενδεχόμενο ο Κυρ. Μητσοτάκης να επιχειρήσει την απόδρασή του από τις πολλαπλές κυβερνητικές αποτυχίες μέσω εκλογών.

Για πόσο καιρό, η Ευρωπαϊκή Ένωση θα παραμένει απαθής σε πρωτοβουλίες, όπως αυτή των ΗΠΑ στον Ειρηνικό; Μπορεί να υπάρχει ενιαίος ευρωπαϊκός στρατός;

Δεν είναι μόνον η συμφωνία που θα έπρεπε να λειτουργήσει ως καταλύτης για την κοινή ευρωπαϊκή άμυνα και εξωτερική πολιτική, το καμπανάκι ήχησε ήδη από τη μονομερή και χωρίς διαβούλευση αμερικανική αποχώρηση από το Αφγανιστάν.

Η στρατηγική αυτονομία της Ευρώπης έναντι ΗΠΑ και ΝΑΤΟ στους στενά αλληλοσυνδεόμενους τομείς της εξωτερικής πολιτικής και της άμυνας πρέπει να αποτελεί απόλυτη προτεραιότητα για την Ευρωπαϊκή Ένωση.

Πολιτική βάση της αυτονομίας αυτής αποτελεί η ιδέα της ευρωπαϊκής κυριαρχίας, το να θεωρεί, δηλαδή, η ΕΕ και να υπερασπίζεται ως δικά της σύνορα τα σύνορα κάθε χώρας. Αντιλαμβάνεστε πόσο κρίσιμο θα ήταν κάτι τέτοιο για τα εθνικά μας συμφέροντα.

 

Συνέντευξη στον Γιάννη Παργινό

Δημοσιεύθηκε στην εφημερίδα Παρασκήνιο