Χωρίς σπουδαία πρόοδο θα περάσει στην ιστορία και αυτή η διάσκεψη του ΟΗΕ για την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής, στη Γλασκώβη. Η Κίνα, πριν καν ολοκληρωθούν οι εργασίες της διάσκεψης, αύξησε περισσότερο από ένα εκατομμύριο τόνους την ημερήσια παραγωγή άνθρακα, ανοίγοντας και πάλι τα ορυχεία, σε μια προσπάθεια, όπως την αιτιολογεί το Πεκίνο, να κρατήσει το σύστημα ηλεκτροδότησης όρθιο. Το ζητούμενο, λοιπόν, που είναι η μείωση των εκπομπών και η συμβολή τους στο φαινόμενο του θερμοκηπίου, θα πάει χρονικά πιο πίσω…

Στη δική μας κλίμακα, τα καλά νέα που αφορούν τη μείωση των εκπομπών του θερμοκηπίου είναι η είδηση της απόκτησης από τον Διαχειριστή Εθνικού Συστήματος Φυσικού Αερίου (ΔΕΣΦΑ) ΑΕ της υψηλότερης αναγνώρισης «Gold Standard» για το έτος 2021, στο πλαίσιο του Oil and Gas Methane Partnership 2.0 (OGMP 2.0), του Προγράμματος των Ηνωμένων Εθνών για το Περιβάλλον (UNEP). «Η συγκεκριμένη αναγνώριση αναφέρεται στα υψηλότερα επίπεδα καταγραφής και αναφοράς των εκπομπών μεθανίου μιας εταιρείας και στον οδικό χάρτη που αυτή έχει θεσπίσει, για την επίτευξη των στόχων μείωσης των εκπομπών μεθανίου» – ενός σημαντικού αερίου του θερμοκηπίου που δεν μνημονεύεται συχνά, αλλά έχει μεγάλη συμμετοχή στην υπερθέρμανση του πλανήτη.

Ισχυρός ρύπος

Σημειώνεται ότι, αν και το μεθάνιο είναι ένας βραχύβιος ρύπος του κλίματος με ατμοσφαιρική διάρκεια ζωής περίπου 12 χρόνια και η διάρκεια ζωής του στην ατμόσφαιρα είναι πολύ μικρότερη από το διοξείδιο του άνθρακα (CO 2), είναι πολύ πιο αποτελεσματικό στην παγίδευση ακτινοβολίας. Ανά μονάδα μάζας, η επίδραση του μεθανίου στην κλιματική αλλαγή για 20 χρόνια είναι 86 φορές μεγαλύτερη από το CO2! Η γεωργία είναι ο βασικός τομέας που ευθύνεται για το περίπου 40% των συνολικών εκπομπών. Σε παγκόσμιο επίπεδο, πάνω από το 60% των συνολικών εκπομπών μεθανίου (σ.σ. εκτιμάται ότι θα συνεχίσουν να αυξάνονται έως το 2030, εκτός εάν ληφθούν άμεσα μέτρα) προέρχεται από ανθρώπινες δραστηριότητες όπως είναι: η εξόρυξη άνθρακα, η παραγωγή και διανομή πετρελαίου και φυσικού αερίου, η διαρροή από συστήματα φυσικού αερίου, καύση βιομάζας κ.λπ. Σε ό,τι αφορά τις εκπομπές μεθανίου από την εξόρυξη και τον τομέα πετρελαίου και φυσικού αερίου, σύμφωνα με ειδικούς επιστήμονες, «θα μπορούσαν να μειωθούν περισσότερο από 65% με την πρόληψη της διαρροής αερίου κατά τη μεταφορά και τη διανομή, την ανάκτηση και χρήση αερίου στο στάδιο της παραγωγής και με την απαερίωση και την ανάκτηση μεθανίου πριν από την εξόρυξη κατά την εξόρυξη άνθρακα».

Το μεθάνιο έχει άμεση επίδραση στο κλίμα και έμμεσες επιπτώσεις στην ανθρώπινη υγεία, τις αποδόσεις των καλλιεργειών, την ποιότητα και την παραγωγικότητα της βλάστησης, μέσω του ρόλου του ως σημαντικού προδρόμου για τον σχηματισμό του τροποσφαιρικού όζοντος. Οι αυξημένες εκπομπές μεθανίου ευθύνονται «για το ήμισυ της παρατηρούμενης αύξησης των επιπέδων του όζοντος στην τροπόσφαιρα» (το όζον είναι η αιτία για περίπου ένα εκατομμύριο πρόωρους αναπνευστικούς θανάτους παγκοσμίως. Το μεθάνιο εμμέσως ευθύνεται για σχεδόν τους μισούς από αυτούς τους θανάτους!).

Απόλυτος στόχος

Ο Διαχειριστής Εθνικού Συστήματος Φυσικού Αερίου «έχει θέσει έναν απόλυτο στόχο μείωσης κατά 20% των εκπομπών μεθανίου από τις δραστηριότητες της εταιρείας έως το 2025, σε σχέση με το έτος βάσης 2015».

Ο ΔΕΣΦΑ, που είναι υπεύθυνος για τη λειτουργία, διαχείριση, εκμετάλλευση και ανάπτυξη του Εθνικού Συστήματος Φυσικού Αερίου (ΕΣΦΑ) και των διασυνδέσεών του, είναι ένα από αρχικά μέλη του Oil and Gas Methane Partnership 2.0 – «του μοναδικού ολοκληρωμένου πλαισίου αναφοράς εκπομπών μεθανίου στον τομέα και με στόχο να διατηρήσει την αναγνώριση του “Gold Standard”». Όπως άλλωστε έχει τονίσει η νέα CEO του ΔΕΣΦΑ, Maria Rita Galli, στις στρατηγικές προτεραιότητες του ΔΕΣΦΑ περιλαμβάνεται και η ενσωμάτωση νέων τεχνολογιών στην πορεία προς την κλιματική ουδετερότητα: «H ολοκλήρωση και η ενδυνάμωση του ελληνικού συστήματος φυσικού αερίου έχει καθοριστική σημασία για τη μελλοντική μετάβαση σε καθαρότερες πηγές ενέργειας. Σε αυτό το πλαίσιο, ιδιαίτερα σημαντικός θα είναι ο ρόλος των υποδομών φυσικού αερίου στην ένταξη των ΑΠΕ στο ενεργειακό μείγμα, καθώς και για να ανοίξει ο δρόμος για τη μεταφορά και χρήση ανανεώσιμων αερίων, όπως το υδρογόνο και το βιομεθάνιο. Επίσης είναι υψίστης σημασίας να διασφαλιστεί ότι οι υπάρχουσες υποδομές θα είναι κατάλληλες στο μέλλον για τη μεταφορά υδρογόνου». Ο ΔΕΣΦΑ σκοπεύει «να διαδραματίσει ενεργό ρόλο στον τομέα των ανανεώσιμων αερίων και συμβάλλει στην ομάδα εργασίας για την ανάπτυξη Εθνικής Στρατηγικής για το Υδρογόνο, που έχει συσταθεί από την κυβέρνηση, αξιοποιώντας τη σημαντική τεχνογνωσία των διεθνών μετόχων της εταιρείας στον τομέα».

Περιβαλλοντικό επίπεδο

Η CEO Maria Rita Galli δίνει μεγάλη σημασία «στην αξία της υπευθυνότητας στην εταιρική διακυβέρνηση και τη σημασία της ενσωμάτωσης αρχών της βιωσιμότητας σε περιβαλλοντικό, κοινωνικό και ενδοεταιρικό επίπεδο του ΔΕΣΦΑ», μέτοχοι του οποίου είναι: κατά 34% το Ελληνικό Δημόσιο και κατά 66% η Senfluga SA (κοινή εταιρεία των Snam, Enagás, Fluxys και Damco).

Ο Διαχειριστής Εθνικού Συστήματος Φυσικού Αερίου «αναπτύσσει κρίσιμες υποδομές και παρέχει ένα ευρύ φάσμα υψηλής ποιότητας ολοκληρωμένων υπηρεσιών, επιδιώκοντας τις κατάλληλες συνθήκες για την ανάπτυξη της ελληνικής και ευρωπαϊκής αγοράς φυσικού αερίου (ΕΣΦΑ). Το Φυσικό Αέριο παραδίδεται, από τους χρήστες μεταφοράς στον ΔΕΣΦΑ, σε ένα από τα τρία σημεία εισόδου του Εθνικού Συστήματος Μεταφοράς Φυσικού Αερίου (ΕΣΜΦΑ) που βρίσκονται στα ελληνοβουλγαρικά και τα ελληνοτουρκικά σύνορα και από τον τερματικό σταθμό υγροποιημένου Φυσικού Αερίου στη Ρεβυθούσα. Και στη συνέχεια παραδίδεται σε σαράντα τρία σημεία εξόδου σε όλη την ηπειρωτική Ελλάδα».

Αξιόπιστος μηχανισμός

Η Oil and Gas Methane Partnership (OGMP) –πρόγραμμα των Ηνωμένων Εθνών για το περιβάλλον– δημιουργήθηκε από το Climate and Clean Air Coalition το 2014 ως εθελοντική πρωτοβουλία για να βοηθήσει τις εταιρείες να μειώσουν τις εκπομπές μεθανίου στον τομέα του πετρελαίου και του φυσικού αερίου. Μέσω της συμμετοχής, προσφέρεται στις εταιρείες ένας αξιόπιστος μηχανισμός για να αντιμετωπίσουν συστηματικά και υπεύθυνα τις εκπομπές μεθανίου τους και να επιδεικνύουν αυτήν τη συστηματική προσέγγιση και τα αποτελέσματά της στους ενδιαφερομένους.

 

του Φίλη Καϊτατζή

Δημοσιεύθηκε στην εφημερίδα Παρασκήνιο