Ακριβά τιμολόγια ενέργειας, υψηλές τιμές τροφίμων, μεγαλύτερη πίεση στα εισοδήματα των πολιτών, κάμψη κερδών ή διεύρυνση ζημιών για τις επιχειρήσεις, αλλά και αλυσιδωτές παρενέργειες στο κύκλωμα της οικοδομής και
των ακινήτων φέρνει η ρωσο-ουκρανική κρίση, τουλάχιστον έως το 2023.

Στην παραπάνω εκτίμηση συγκλίνουν θεσμοί, αναλυτές και επενδυτικοί οίκοι, ενώ ακόμη δεν έχει υπολογιστεί το ενδεχόμενο κόστος της σύρραξης ανάμεσα στη Ρωσία και την Ουκρανία που βρίσκεται σε εξέλιξη. Η τιμή του πετρελαίου… εύκολα θα μπορούσε να κινηθεί προς την περιοχή των 130-140 δολαρίων το βαρέλι, βάζοντας «βόμβα»
στην παγκόσμια οικονομία. Επιπλέον, οι τιμές των τροφίμων, λόγω της ρωσοουκρανικής κρίσης αναμένεται να εκτοξευτούν σε πραγματικούς όρους, καθώς η Ουκρανία αποτελεί έναν από τους μεγάλους τροφοδότες της
Ευρώπης με σιτηρά, καλαμπόκι, ηλιέλαιο και άλλα.

Ο συνδυασμός υψηλών τιμών πετρελαίου και φυσικού αερίου πάνω από τα 100 ευρώ ανά μεγαβατώρα θα πλήξει τις βιομηχανικές χώρες της Δυτικής Ευρώπης, στραγγαλίζοντας τις οικονομίες τους και τις κοινωνίες. Μάλιστα, απόρρητο έγγραφο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, που είδε το φως της δημοσιότητας την περασμένη Δευτέρα, αναφέρει ότι ο πληθωρισμός θα μείνει σε υψηλά επίπεδα και το 2023, λόγω των υψηλών τιμών αερίου, πετρελαί-
ου και ηλεκτρισμού. Μάλιστα, η ΕΕ προειδοποιεί για έναν τραγικό χειμώνα τον προσεχή Νοέμβριο έως τον Μάρτιο του 2023, αν οι χώρες δεν προχωρήσουν εγκαίρως στην αποθήκευση τεράστιων ποσοτήτων φυσικού αερίου το φετινό καλοκαίρι.

Τι φοβάται η Ελλάδα

Η εκτίναξη του πληθωρισμού στα επίπεδα του 6% στην Ευρωζώνη ή στο 7,5% στις ΗΠΑ θα πυροδοτήσει έναν ισχυρό ανοδικό κύκλο των βασικών επιτοκίων των κεντρικών τραπεζών αλλά και των επιτοκίων δανεισμού, ο οποίος θα έπληττε πρώτα απ’ όλα τις χώρες με υψηλό δημόσιο χρέος, όπως είναι η Ελλάδα και η Ιταλία.
Ενδεικτική του… τρόμου που έχει προκληθεί είναι η παρέμβαση του επικεφαλής του Μόνιμου Μηχανισμού Στήριξης Κλάους Ρέγκλινγκ, ο οποίος την περασμένη Τρίτη ζήτησε από την Ελλάδα την άμεση επιστροφή στα πρωτογενή πλεονάσματα, καθώς η χώρα μας αποτελεί τον «αδύναμο κρίκο» λόγω υψηλού δημοσίου χρέους. Σημειώνεται ότι το ελληνικό δεκαετές ομόλογο, από το 0,70% τον περασμένο Οκτώβριο, κινείται στα επίπεδα του 2,60%.

Η Ελλάδα μέσα στον επόμενο μήνα θα εξοφλήσει το υπόλοιπο του δανείου που είχε πάρει από το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο, καθώς και των δανείων που είχε συνάψει διμερώς σε επίπεδο διακρατικών συμφωνιών με πέντε χώρες της Ευρωζώνης. Αυτό που ανησυχεί την κυβέρνηση είναι η πιθανή διάψευση των προσδοκιών σε σχέση με την ανάκτηση επενδυτικής βαθμίδας, η οποία θεωρητικά θα γινόταν το 2023, αλλά μέχρι πρότινος όλοι θεωρού-
σαν ως σίγουρη εξέλιξη πριν από το τέλος του 2022.

Τώρα, το μεγάλο βάρος των αγορών εστιάζει στις επόμενες αξιολογήσεις από τους αμερικανικούς οίκους Fitch,
Standard & Poor’s και Moody’s.

Ανατροπές και απώλειες

Τουλάχιστον σε δύο-τρεις συντάξεις ή μισθούς αναμένεται να ανέλθουν οι απώλειες στα οικονομικά των νοικοκυριών φέτος.

Οι «φουσκωμένοι» λογαριασμοί ενέργειας ανατρέπουν βίαια τα οικονομικά των νοικοκυριών και των επιχειρήσεων, οδηγώντας σε μείωση του διαθέσιμου εισοδήματος, περιορισμό κερδών ή εγγραφή ζημιών και σε συνεχείς αναλήψεις από τους τραπεζικούς λογαριασμούς. Επιπλέον, σε καθημερινή βάση αυξάνονται όσοι δεν μπορούν να ανταποκριθούν και στη ρύθμιση των χρεών προς Δημόσιο και τράπεζες.

Τα βάρη για χιλιάδες μικρομεσαίες επιχειρήσεις, λόγω των τιμών ενέργειας, γίνονται μεγαλύτερα, ως αποτέλεσμα του αυξημένου κόστους προμήθειας των πρώτων υλών, της επεξεργασίας, αλλά και των μεταφορικών, καθιστώντας τις ανατιμήσεις των τελικών προϊόντων ως μονόδρομο. Σύμφωνα με παράγοντες της αγοράς, εξαπλώνονται οι καθυστερήσεις στις πληρωμές λογαριασμών προς τις εταιρείες ενέργειας, αλλά και τα ενοίκια προς τους ιδιοκτήτες επαγγελματικών χώρων, καθώς και των κοινοχρήστων στις πολυκατοικίες. Ταυτόχρονα, θα είναι αισθητά μικρότερες οι εκτάσεις που θα καλλιεργηθούν φέτος από τους αγρότες, λόγω της εκτίναξης του κόστους παραγωγής, ενώ χιλιάδες ιδιοκτήτες αγροτεμαχίων που τα ενοικιάζουν σε αγρότες θα μείνουν στον… άσο!

Τέλος, η έκρηξη των τιμών της ενέργειας εκτινάσσει και το οικοδομικό κόστος και διατυπώνονται φόβοι σε σχέση με την ολοκλήρωση ακινήτων που βρίσκονται σε εξέλιξη. Επιπλέον, η οικονομική πίεση θα αποτρέψει πολλούς ιδιοκτήτες ώστε να προχωρήσουν σε ενεργειακή αναβάθμιση ή ανακαίνιση των ιδιοκτησιών τους, ενώ εκτιμάται ότι οι υψηλές τιμές των ακινήτων θα αποτρέψουν υποψήφιους αγοραστές για να τα αποκτήσουν, καθώς το ρίσκο των δανείων θα αυξηθεί. Αντίστοιχα, χιλιάδες ενοικιαστές θα απαιτήσουν από τους ιδιοκτήτες πιο… λογικά ενοίκια, καθώς θα επικαλεστούν το αυξημένο κόστος συντήρησης κατοικιών και επαγγελματικών χώρων, λόγω των τιμών της
ενέργειας και του γενικότερου κόστους ζωής.

του Λουκά Γεωργιαδη

Δημοσιεύθηκε στην εφημερίδα Παρασκήνιο