Σε «στάση πληρωμής» των ενοικίων αναγκάζονται να προχωρήσουν χιλιάδες επαγγελματίες που μισθώνουν μαγαζιά αλλά και νοικοκυριά που δεν έχουν δικό τους σπίτι, καθώς θυσιάζουν αυτήν τη δαπάνη, προτιμώντας την πληρωμή των αυξημένων λογαριασμών για ρεύμα, θέρμανση, μετακινήσεις και αγορές στο σούπερ-μάρκετ.

Όπως προκύπτει από το ρεπορτάζ του «Π», αμέσως μετά τη λήξη της περιόδου των «κουρεμένων» ενοικίων λόγω κορονοϊού, χιλιάδες επαγγελματίες ήρθαν αντιμέτωποι με μια οδυνηρή πραγματικότητα. Η απαλλαγή της πληρωμής του ενοικίου αλλά και η Επιστρεπτέα Προκαταβολή σταμάτησαν, οπότε θα έπρεπε να αντιμετωπίσουν τη δύσκολη «κανονικότητα».

Προσπαθούν να… ρεφάρουν

Από την πλευρά τους, οι ιδιοκτήτες, έχοντας χάσει αξιόλογα έως και πολύ σημαντικά ποσά λόγω του «κουρέματος» που ίσχυσε για επαγγελματίες και εργαζομένους σε αναστολή, ζητούσαν υψηλότερα ενοίκια για τις νέες μισθώσεις επαγγελματικών χώρων και κατοικιών. Το ίδιο ισχύει σε αρκετά μεγάλη κλίμακα και στις προϋπάρχουσες μισθώσεις, καθώς η επιστροφή στην κανονικότητα άνοιξε την όρεξη των ιδιοκτητών, οι οποίοι ζήτησαν παραπάνω ενοίκιο. Όσοι ενοικιαστές δεν είχαν εναλλακτική επιλογή αναγκάστηκαν να αποδεχθούν τέτοιες αυξήσεις, ενώ όσοι μετακόμισαν σε άλλες περιοχές με χαμηλότερο ενοίκιο βρίσκονται αντιμέτωποι με τους «φουσκωμένους» λογαριασμούς ρεύματος, τις δαπάνες θέρμανσης και χρήσης καυσίμου στις μετακινήσεις, αλλά και με τις «τσουχτερές» τιμές στα ράφια των σούπερ-μάρκετ και στις λαϊκές αγορές.

Αλλαγή προτεραιοτήτων

Η αύξηση των τιμών της ενέργειας από τον περασμένο Σεπτέμβριο και η έκρηξη της ακρίβειας αλλάζουν ριζικά τις προτεραιότητες των ενοικιαστών.

Έτσι, πολλοί επαγγελματίες που εξακολουθούν να δραστηριοποιούνται στην αγορά βλέπουν από τον περασμένο Ιανουάριο τις τιμές του ρεύματος, του φυσικού αερίου και των πρώτων υλών να εκτοξεύονται, με αποτέλεσμα να μην περισσεύουν λεφτά για την πληρωμή του ενοικίου. Πριν από το ξέσπασμα του πολέμου, προτιμούσαν να μην πληρώσουν τις δόσεις προς την Εφορία ή τον ΕΦΚΑ, ενώ τώρα είναι αναγκασμένοι να συμπεριλάβουν στη λίστα τους και τους ιδιοκτήτες του ακινήτου που χρησιμοποιούν.

Στη συντριπτική πλειονότητα των περιπτώσεων καταγράφονται σημαντικές καθυστερήσεις στην αποπληρωμή του μηνιαίου μισθώματος, ενώ αυξάνεται συνεχώς ο αριθμός των ιδιοκτητών που προχωρούν σε… όχληση του ενοικιαστή, υπό το βάρος των αυξημένων υποχρεώσεων που αντιμετωπίζουν και οι ίδιοι. Στις περιπτώσεις κατοικιών, οι ενοικιαστές προτιμούν να… ξεχάσουν την πληρωμή του ενοικίου, καθώς το μηνιαίο εισόδημα «στραγγίζεται» από τις δαπάνες για ρεύμα, θέρμανση, σούπερ-μάρκετ και φροντιστήρια.

Αύξηση σχεδόν 200%

Χαρακτηριστική περίπτωση αποτελεί ο ιδιοκτήτης εμπορικού καταστήματος Κ.Π., ο οποίος καλείται να πληρώσει λογαριασμό ρεύματος 1.700 ευρώ, έναντι 600-800 ευρώ πριν από έναν χρόνο, με αποτέλεσμα να αναγκάζεται να καθυστερήσει την πληρωμή του ενοικίου, ύψους 800 ευρώ μηνιαίως. Σε άλλη περίπτωση, τετραμελής οικογένεια με δύο μικρά παιδιά, και με μηνιαίο ενοίκιο 450 ευρώ για σπίτι 72 τ.μ. στη Νίκαια, είδε τον μηνιαίο λογαριασμό ρεύματος του ιδιωτικού παρόχου να εκτινάσσεται μεταξύ 400 και 500 ευρώ μηνιαίως κατά το τελευταίο τρίμηνο, λόγω αυξημένης χρήσης θερμαντικών σωμάτων. Οι επιπλέον δαπάνες μετακίνησης στην εργασία, σε συνδυασμό με τις αυξημένες δαπάνες για αγορά καταναλωτικών αγαθών, έχουν οδηγήσει τον ενοικιαστή στην αναγκαστική απόφαση να μην πληρώσει τα ενοίκια δύο μηνών (συνολικά 900 ευρώ).

Ντόμινο απλήρωτων λογαριασμών

Χιλιάδες ιδιοκτήτες σε ολόκληρη τη χώρα διαπιστώνουν με τρόμο ότι τα ανείσπρακτα ενοίκια επηρεάζουν καταλυτικά τους οικογενειακούς προϋπολογισμούς τους, με αποτέλεσμα και αυτοί, με τη σειρά τους, να δυσκολεύονται στην αποπληρωμή των δαπανών για ρεύμα και θέρμανση, καθώς και για την αγορά των βασικών αγαθών.

Σύμφωνα με το ρεπορτάζ του «Π», σε δύο περιπτώσεις, οι ιδιοκτήτες που λαμβάνουν κάποιο ποσό από ενοίκιο έχουν αναγκαστεί να προχωρήσουν σε διακανονισμό για την εξόφληση του λογαριασμού ρεύματος, καθώς τα εισοδήματά τους από τη σύνταξη δεν είναι αρκετά, προκειμένου να καλύψουν το κόστος. Έτσι, δημιουργείται ένα ντόμινο παύσης πληρωμών, το οποίο, αν δεν βελτιωθεί η κατάσταση, θα συμπαρασύρει σαν τσουνάμι τόσο τους ιδιοκτήτες και τους ενοικιαστές, όσο και ολόκληρο το κύκλωμα της οικονομικής δραστηριότητας.

Ζητούν μείωση

Σύμφωνα με παράγοντες της αγοράς ακινήτων, σε πολλές περιπτώσεις, οι ενοικιαστές (και ειδικότερα όσοι μπήκαν σε νέα στέγη το προηγούμενο έτος με «αλμυρό» ενοίκιο) έχουν ζητήσει από τους ιδιοκτήτες τη μείωση του μηνιαίου μισθώματος, καθώς δεν μπορούν να ανταποκριθούν στις υποχρεώσεις τους. Μάλιστα, οι επαγγελματίες της κτηματαγοράς εκτιμούν ότι αν υπάρξει γενίκευση του φαινομένου των απλήρωτων ενοικίων, τότε θα αυξηθούν τα λουκέτα και οι εξώσεις, οδηγώντας σε «ξεφούσκωμα» των τιμών. Το ίδιο ισχύει και για τις κατοικίες, καθώς φαίνεται ότι η καλπάζουσα πορεία των μισθωμάτων κατά τους προηγούμενους μήνες βάζει απότομο «φρένο» στην εκρηκτική αύξηση των τιμών, αφού οι ενοικιαστές επικαλούνται πλέον στους ιδιοκτήτες το γεγονός ότι οι λογαριασμοί ρεύματος και τα κοινόχρηστα για τη θέρμανση, μαζί με τα βασικά είδη που έχει ανάγκη μια οικογένειας, αποτελούν γι’ αυτούς δεύτερο ενοίκιο. Έτσι, δηλώνουν την αδυναμία τους, η οποία εκφράζεται με καθυστέρηση πληρωμής του ενοικίου, συσσώρευση οφειλών ή… υπόσχεση για μελλοντική κάλυψη του χρέους.

Παράλογες εγγυήσεις!

Η έκρηξη του ενεργειακού κόστους και των δαπανών διαβίωσης για μία οικογένεια οδηγεί σε άλλο… δρόμο τις διαπραγματεύσεις μεταξύ ιδιοκτητών και ενοικιαστών στις νέες μισθώσεις.

Σύμφωνα με όσα καταγράφει το «Π», υπάρχει περίπτωση όπου ο υποψήφιος ενοικιαστής αναζητεί σπίτι και ο ιδιοκτήτης διαμερίσματος του ζήτησε τον λογαριασμό μισθοδοσίας για να διαπιστώσει τη φερεγγυότητά του! Σε πολλές περιπτώσεις νέων μισθώσεων, οι ιδιοκτήτες ζητούν ως εγγύηση ακόμη και έξι μηνιάτικα, κάτι που δεν επιτρέπεται με βάση τη νομοθεσία, καθώς η εγγύηση δεν μπορεί να ξεπερνάει τα δύο ενοίκια. Τα παραπάνω αποδεικνύουν τον πανικό των ιδιοκτητών, οι οποίοι θέλουν να έχουν καλυμμένα τα νώτα τους, στην περίπτωση που εγκαταλειφθεί το μίσθιο και ο ενοικιαστής τούς φορέσει… σομπρέρο στο κεφάλι. Σύμφωνα με επαγγελματίες της αγοράς ακινήτων, κάποιοι ιδιοκτήτες σκέφτονται να προχωρήσουν σε μείωση ενοικίου, προκειμένου να παίρνουν… σίγουρα τα λεφτά κάθε μήνα και με τη σειρά τους να εξυπηρετούν τις υποχρεώσεις τους, έστω και δύσκολα.

Σε άλλες περιπτώσεις, παρατηρείται το φαινόμενο, οι ιδιοκτήτες να ζητούν αναπροσαρμογή του μισθώματος, επικαλούμενοι την άνοδο του πληθωρισμού, ο οποίος, έτσι όπως εξελίσσονται τα πράγματα, θα διαμορφωθεί φέτος ακόμη και πάνω από 5% σε μέσα επίπεδα. Στη χειρότερη περίπτωση βρίσκονται όσοι νοίκιασαν σπίτι πέρυσι, αποδεχόμενοι ένα υψηλό ενοίκιο, οπότε θα κληθούν να πληρώσουν και νέα αύξηση με βάση τον πληθωρισμό ή θα αναγκαστούν να εγκαταλείψουν τη μισθωμένη κατοικία, αφήνοντας απλήρωτα μισθώματα και κοινόχρηστα.

Η μεγαλύτερη ανασφάλεια για τους ιδιοκτήτες σχετίζεται με το ενδεχόμενο να βρεθούν με ανείσπρακτα ενοίκια και να κληθούν να πληρώσουν φόρους για ποσά που δεν έχουν λάβει. Σημειώνεται ότι τα ενοίκια φορολογούνται από το πρώτο ευρώ με συντελεστή 15% για ετήσια εισοδήματα έως 12.000 ευρώ, 35% για εισοδήματα από 12.000 έως 35.000 ευρώ και 45% για μεγαλύτερα ποσά.

Τι ισχύει για διαταγές πληρωμής, εξώσεις και ανείσπρακτα ενοίκια

Η οδυνηρή κατάσταση στην οποία βρίσκονται χιλιάδες ενοικιαστές επαγγελματικών και οικιστικών ακινήτων αναμένεται να οδηγήσει σε έκρηξη των εξώσεων αλλά και των διεκδικήσεων από τους ιδιοκτήτες για τις απλήρωτες οφειλές.

  •  Τα βασικά στοιχεία που πρέπει να γνωρίζουν ενοικιαστές και ιδιοκτήτες είναι τα εξής:

1. Ο ενοικιαστής οφείλει να παραδώσει το ακίνητο στην κατάσταση που το παρέλαβε.

2. Στην περίπτωση μη πληρωμής εκδίδεται διαταγή μη απόδοσης του μισθίου με δικαστική απόφαση, αλλά χωρίς τη διενέργεια ακροαματικής διαδικασίας ή αναβολές.

3. Ο ιδιοκτήτης μπορεί να προχωρήσει σε κατάσχεση των περιουσιακών στοιχείων του ενοικιαστή, μέσω των τραπεζικών του λογαριασμών.

4. Ο ενοικιαστής δεν υποχρεούται στην πληρωμή του ενοικίου, αν αποδείξει, δικαστικά ή εξώδικα, ότι δεν του παραχωρήθηκε ή του αφαιρέθηκε.

5. Ο ενοικιαστής μπορεί να επικαλεστεί ότι η εγκατάλειψη του μισθίου εγκυμονεί κινδύνους για την υγεία του ιδίου ή συνοικούντων προσώπων. Στην ίδια κατηγορία υπάγεται και ο ενοικιαστής ο οποίος είναι δημόσιος υπάλληλος και παίρνει μετάθεση ή κάποιος που μπορεί να επικαλεστεί σπουδαίο λόγο ή σοβαρή παράβαση του ιδιοκτήτη.

  • Η διαδικασία αίτησης αποβολής λόγω δυστροπίας γίνεται ως εξής:

Α. Με καταγγελία της μίσθωσης, είτε με εξώδικο είτε με το δικόγραφο της αγωγής. Ο μισθωτής έχει δικαίωμα 30 ημερών να πληρώσει όσα χρωστά, διαφορετικά την 30ή ημέρα λύνεται αυτοδίκαια η μίσθωση και προσδιορίζεται δικάσιμος. Η υπόθεση συζητείται με μάρτυρες και μετά από 3-4 μήνες εκδίδεται απόφαση.

Β. Η αγωγή για δυστροπία συνεπάγεται διαταγή απόδοσης του ακινήτου. Ο ενοικιαστής έχει προθεσμία μέχρι τη συζήτηση της αγωγής να πληρώσει τα ενοίκια. Αν αυτό γίνει, τότε η δίκη καταργείται, αλλά, αν συνεχιστεί η δυστροπία, τότε ο ιδιοκτήτης έχει το δικαίωμα να ζητήσει να συνεχιστεί η δίκη και να εκδοθεί απόφαση έξωσης.

Γ. Προβλέπεται διαδικασία-εξπρές για την έκδοση απόφασης διαταγής απόδοσης μισθίου χωρίς δίκη. Μια τέτοια απόφαση εκδίδεται όταν υπάρχει καθυστέρηση πληρωμής και απαιτεί την επίδοση εξωδίκου στον ενοικιαστή εντός 15 ημερών (η διαδικασία μπορεί να διαρκέσει έως 50 μέρες).

  •  Ως προς τα ανείσπρακτα ενοίκια, οι ιδιοκτήτες, πρέπει να γνωρίζουν τα εξής:

α) Δεν φορολογούνται εάν μέχρι την κατάθεση της φορολογικής δήλωσης έχει εκδοθεί εις βάρος του μισθωτή διαταγή πληρωμής ή διαταγή απόδοσης χρήσης μισθίου ή δικαστική απόφαση αποβολής ή επιδίκασης μισθωμάτων, ή έχει ασκηθεί εναντίον του μισθωτή αγωγή αποβολής ή επιδίκασης μισθωμάτων.

β) Τα εισοδήματα φορολογούνται στο έτος και μόνο για τα ποσά που εισπράχθηκαν.

γ) Η δήλωση αναβολής των ανείσπρακτων ενοικίων πρέπει να υποβληθεί στην αρμόδια Εφορία μετά τη λήξη του οικονομικού έτους, που αφορά στην αναβολή φορολόγησης.

δ) Αρκούν η υποβολή υπεύθυνης δήλωσης από τον ιδιοκτήτη και η έκθεση αποβολής από τον δικαστικό επιμελητή, προκειμένου να δηλωθούν ανείσπρακτα ενοίκια κατά το χρονικό διάστημα που μεσολαβεί από την έκδοση της απόφασης αποβολής ή της διαταγής απόδοσης χρήσης μισθίου μέχρι την εκτέλεση αυτής.

ε) Οι ιδιοκτήτες δεν μπορούν να δηλώνουν ως «κενά» τα ακίνητα, για τα οποία υπάρχει καθυστέρηση πληρωμής, γιατί, λόγω των διασταυρώσεων του ΔΕΔΔΗΕ, θα «πιαστούν» για ψευδή δήλωση και θα πληρώσουν «τσουχτερά» πρόστιμα, ενώ θα τους επιβληθεί και ποινή από το δικαστήριο.

 

του Λουκά Γεωργιάδη

Δημοσιεύθηκε στην εφημερίδα Παρασκήνιο