Να ποιος απειλεί προκλητικά την εθνική μας κυριαρχία

Ο Ταγίπ Ερντογάν, αγνοώντας επιδεικτικά και τις συστάσεις που μετέφερε στην τουρκική ηγεσία ο σύμβουλος Εθνικής Ασφαλείας των ΗΠΑ Τ.Σάλιβαν, για την ανάγκη διαλόγου με την Ελλάδα στην επίλυση των διαφορών και την ουσιαστική παραίνεση για αποφυγή εντάσεων, μετά την αποστρατικοποίηση των νησιών και το μεταναστευτικό, έβγαλε στο τραπέζι το «πιστόλι» του τουρκολυβικού μνημονίου,επιχειρώντας να κλιμακώσει στο έπακρο την πίεση προς τη χώρα μας.

Το νέο μέτωπο που άνοιξε η Άγκυρα με την Ελλάδα, αλλά και με την Αίγυπτο και με τις χώρες της ΕΕ, με την υπογραφή του μνημονίου συνεργασίας για τους υδρογονάνθρακες με τη Λιβύη, είναι άγνωστο πώς θα κλείσει, όπως άγνωστες παραμένουν και οι επιδιώξεις του Ταγίπ Ερντογάν. Προς το παρόν, η καθ’ όλα παράτυπη και παράνομη συμφωνία για έρευνες και γεωτρήσεις σε θάλασσα και ξηρά μεταξύ τουρκικών και λιβυκών εταιρειών, τρία χρόνια μετά το μνημόνιο θαλάσσιας οριοθέτησης, προκάλεσε την οργή της Ελλάδας και της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Αμφισβητούμενη

Η αντίδραση της Αθήνας ήταν άμεση, καθώς ο Ν.Δένδιας επικοινώνησε τηλεφωνικά με τον Αιγύπτιο ομόλογό του Σ.Σούκρι, με τον οποίο συμφώνησαν να συναντηθούν την Κυριακή στο Κάιρο, ενώ συμφώνησαν στην αντίληψη ότι είναι υπό αμφισβήτηση η νομιμότητα της κυβέρνησης Ντμπειμπά (του υποστηριζόμενου από την Τουρκία «πρωθυπουργού» της Λιβύης)να συνάπτει τέτοιου είδους συμφωνίες, κάτι το οποίο είχε επίσης δηλώσει νωρίτερα ο πρόεδρος του Κοινοβουλίου Ακίλα Σάλεχ. Ο πρωθυπουργός Κυρ. Μητσοτάκης, μιλώντας στην ΚΟ του κόμματός του και αναφερόμενος στην τουρκική προκλητικότητα, είπε ότι έχουμε ξεκαθαρίσει πως τα σύνορά μας έχουν χρώμα γαλανό και όχι γκρίζο. «Γαλανό θέλουμε και τον ουρανό στις σχέσεις με τους γείτονές μας. Είμαι αισιόδοξος ότι το δηλητήριο δεν φθάνει στους λαούς μας, γιατί ξέρουν πως η γεωγραφία δεν αλλάζει όταν κάποιος επιχειρεί να παραχαράξει τους χάρτες και ότι η ιστορία δεν ξαναγράφεται με πυροτεχνήματα. Περιμένουμε την άλλη όχθη του Αιγαίου να επανέλθει στον δρόμο της λογικής και της ειρήνης». Λίγο αργότερα, δε, ενημέρωσε στο Μέγαρο Μαξίμου τη διακομματική αντιπροσωπεία της Βουλής των Αντιπροσώπων των Ηνωμένων Πολιτειών, με επικεφαλής τον πρόεδρο της Επιτροπής Στρατιωτικών Υποθέσεων Άνταμ Σμιθ, παρουσία του πρέσβη των ΗΠΑ Τζορτζ Τσούνης. Ο πρωθυπουργός τόνισε ότι η χώρα μας δεν πρόκειται να δεχθεί παραβίαση της κυριαρχίας ή των κυριαρχικών της δικαιωμάτων. Επανέλαβε δε ότι οι θέσεις της Ελλάδας εδράζονται στο Διεθνές Δίκαιο, το Δίκαιο της Θάλασσας και στις αρχές της καλής γειτονίας, ενώ επαναβεβαίωσε την πάγια θέση της χώρας μας υπέρ της συνεννόησης και του διαλόγου με βάση το πλαίσιο αυτό.

Δεν έχουν… αξία

Ο εξ Ανατολών γείτονας όμως συνέχισε τις προκλήσεις. Ο εκπρόσωπος Τύπου του υπουργείου Εξωτερικών Ταντζού Μπιλτζίκ, σε ερώτηση σχετικά με τις δηλώσεις από την ΕΕ και την Ελλάδα για το τουρκολιβυκό μνημόνιο, απάντησε με καυστικό τρόπο, σημειώνοντας ότι «δεν έχουν καμία σημασία ή αξία για τη χώρα μας», ενώ προέτρεψε την Ευρωπαϊκή Ένωση να μην ξεπερνά τα όριά της και τις εξουσίες της. Παράλληλα, τόνισε πως «οι προσπάθειες της Ελλάδας δεν θα αποφέρουν κανένα αποτέλεσμα».

Παράνομες διεκδικήσεις

Το κρεσέντο παροξυσμού, με εξωφρενικούς ισχυρισμούς που ουδεμία σχέση έχουν με την αλήθεια, όπως είπε και ο κυβερνητικός εκπρόσωπος Γιάννης Οικονόμου,προήλθε από τον πρόεδρο του Κόμματος Εθνικιστικής Δράσης και κυβερνητικό εταίρο του Ταγίπ Ερντογάν,Ντεβλέτ Μπαχτσελί, ο οποίος έκανε λόγο για παράνομες διεκδικήσεις της Ελλάδας σε νησιά του Β. Αιγαίου και Δωδεκάνησα, λέγοντας πως έπρεπε να έχουν μείνει αποστρατικοποιημένα.

«Ανακοινώνω στον κόσμο», είπε, «πως δεν θα αφήσουμε να καταπατηθούν τα δικαιώματά μας, θα τυφλώσουμε όσους διεκδικούν τα δικαιώματά μας και τον νόμο μας. Δικαίωμα σημαίνει τιμή. Ο Έλληνας πρωθυπουργός χτύπησε το τσεκούρι στην πέτρα, δεν είμαστε μόνοι. Έχουμε τον Θεό, έχουμε το έθνος μας, έχουμε νίκες να επιτύχουμε», δήλωσε χαρακτηριστικά και συνέχισε: «Οι διεκδικήσεις της Ελλάδας για κυριαρχία στα Δωδεκάνησα είναι απολύτως άδικες και παράνομες. Στην Ελλάδα μάλιστα παρέμεινε μόνο το δικαίωμα χρήσης αυτών των νησιών. Όλα τα νησιά του Βορείου Αιγαίου, που δόθηκαν στη χρήση της Ελλάδας, χωρίς στρατιώτες και όπλα, γέμισαν με στρατιώτες και όπλα», τόνισε.

Και η Αρμενία στο παιχνίδι

Σε όλα αυτά ήρθε να προστεθεί και ένα προκλητικό όσο και περίεργο δημοσίευμα της εφημερίδας «Haqqin» του Αζερμπαϊτζάν (χώρας φιλικά διακείμενης προς την Τουρκία), το οποίο ανέφερε ότι «η όξυνση των σχέσεων Τουρκίας-Ελλάδας έχει εισέλθει σε κρίσιμη φάση, λόγω της πολιτικής της Αθήνας στα νησιά του Ανατολικού Αιγαίου, τα οποία, σύμφωνα με τη Συνθήκη Ειρήνης της Λωζάννης του 1923, έχουν το καθεστώς αποστρατιωτικοποιημένης ζώνης». Μάλιστα το εν λόγω δημοσίευμα είχε τον τίτλο: «Η Ελλάδα προετοιμάζεται για πόλεμο με την Τουρκία στο όνομα της σωτηρίας της Αρμενίας…».

Σκέψεις για 12 μίλια

Ποιες θα είναι τώρα οι εξελίξεις μετά την υπογραφή του μνημονίου μεταξύ της κυβέρνησης εθνικής ενότητας της Λιβύης με έδρα την Τρίπολη και της Τουρκίας; Να τονιστεί καταρχήν ότι, όπως το 2019 έτσι και τώρα, μεγάλο μέρος των λιβυκών πολιτικών δυνάμεων αντιδρά αποκηρύσσοντας τα μνημόνια συνεργασίας με την Τουρκία. Ελληνικές διπλωματικές πηγές υπογραμμίζουν ότι η υπογραφή του μνημονίου δεν είχε τον πανηγυρικό χαρακτήρα που προσπάθησαν να της προσδώσουν Τούρκοι αξιωματούχοι και τουρκικά ΜΜΕ.

Εστιάζουν, πιο συγκεκριμένα, σε στοιχεία όπως είναι:

·       Η «απομάκρυνση» του αρμόδιου υπουργού Πετρελαίου της Λιβύης, που σχολίασε αρνητικά το νέο τουρκολιβυκό μνημόνιο.

·       Η αναφορά της Λίβυας ΥΠΕΞ που, κατά τη διάρκεια της κοινής συνέντευξης Τύπου με τον Τσαβούσογλου, ανέφερε ότι το τουρκολιβυκό μνημόνιο του 2019 ακόμη δεν έχει επικυρωθεί.

·       Η έντονη αντίδραση του προέδρου της εκλεγμένης λιβυκής Βουλής των Αντιπροσώπων, που τονίζει ότι η θητεία της κυβέρνησης εθνικής ενότητας υπό τον Ντμπέιμπα έχει λήξει και, ως εκ τούτου, δεν έχει το δικαίωμα να υπογράφει διεθνείς συμφωνίες.

Οι εξελίξεις αυτές είναι ενθαρρυντικές, αλλά σε κάθε περίπτωση η Ελλάδα παραμένει σε εγρήγορση, σχολιάζουν διπλωματικές πηγές, ενώ ο υπουργός Εξωτερικών Νίκος Δένδιας συνεχίζει τον γύρο ενημερώσεων πρέσβεων των μόνιμων μελών του Συμβουλίου Ασφαλείας (Γαλλία και ΗΠΑ, Ηνωμένο Βασίλειο και Κίνα). Τα «ανενεργά» και «νεκρά», σύμφωνα με τον κυβερνητικό εκπρόσωπο κ. Οικονόμου, «τουρκολιβυκά μνημόνια κατανόησης» έχουν ωστόσο καταφέρει ένα πράγμα: Να ενεργοποιήσουν εκ νέου την ελληνική πλευρά, η οποία σπεύδει να διαμηνύσει προς εταίρους και συμμάχους πως η Ελλάδα «προτίθεται να υπερασπιστεί με όλα τα νόμιμα μέσα τα κυριαρχικά της δικαιώματα».

Με τη «μέση» γραμμή

Πατώντας πάνω στη συμφωνία για την τμηματική οριοθέτηση ΑΟΖ που υπέγραψε με την Αίγυπτο το 2020, μια συμφωνία που «έχει συναφθεί με σεβασμό στο Διεθνές Δίκαιο της Θάλασσας» όπως σημειώνεται, αλλά και στο δικαίωμα σε υφαλοκρηπίδα που διατηρεί η Ελλάδα ipso facto et ad initio (αυτοδικαίως και εξ υπαρχής), η Αθήνα στέλνει το μήνυμα πως δεν πρόκειται να επιτρέψει ξένες έρευνες και γεωτρήσεις σε μη οριοθετημένα σημεία που διεκδικούνται από την Ελλάδα ως κομμάτι της ελληνικής ΑΟΖ και υφαλοκρηπίδας.

Η υφαλοκρηπίδα «ελλείψει διμερούς συμφωνίας ορίζεται με τη μέση γραμμή» από τις αντικείμενες ακτές, σημειώνει στην ανακοίνωσή του το υπουργείο Εξωτερικών, υπενθυμίζοντας έτσι σε Τρίπολη και Άγκυρα πως δεν γίνεται να υπάρξουν –νόμιμες βάσει του Διεθνούς Δικαίου– συμφωνίες οριοθέτησης θαλάσσιων ζωνών νότια και ανατολικά της Κρήτης, που θα αγνοούν την Ελλάδα.

Η ελληνική πλευρά θέλει, επί της ουσίας, να προλάβει/αποτρέψει κάθε επαπειλούμενη έλευση τουρκικών ερευνητικών σκαφών σε διαφιλονικούμενα νερά νοτίως και ανατολικά της Κρήτης. Βάσει του μνημονίου κατανόησης που υπεγράφη στην Τρίπολη της Λιβύης, τουρκικά πλωτά γεωτρύπανα και ερευνητικά πλοία θα μπορούσαν να διεξαγάγουν έρευνες για υδρογονάνθρακες στο έδαφος αλλά και στην ανοιχτή θάλασσα της Λιβύης.

Σε τι ελπίζει;

Σε πρακτικό επίπεδο, η συμφωνία αυτή έχει μια ευρεία γκάμα εφαρμογής. Κατ’ αρχάς βάζει την Τουρκική Εταιρεία Πετρελαίων (ΤΡΑΟ) στη λιβυκή αγορά, στην οποία άλλοτε κυριαρχούσαν ιταλικοί και γαλλικοί κολοσσοί. Κυρίως, όμως, δίνει τη δυνατότητα στην Τουρκία να επιχειρήσει να εκβιάσει την Τρίπολη να της εκδώσει άδειες διεξαγωγής ερευνών στο βορειότερο σκέλος της «λιβυκής» περιοχής του τουρκολιβυκού μνημονίου, νότια της Κρήτης, σε περιοχές δυνητικής ελληνικής κυριαρχίας. Εάν συμβεί κάτι τέτοιο, είναι βέβαιον ότι η Ελλάδα θα αντιδράσει. Και θα αντιδράσει δυναμικά . Αν αυτό περιμένει η Τουρκία για να προχωρήσει στις «ανιστόρητες ορέξεις» με τη δημιουργία «θερμού επεισοδίου», θα συντριβεί στις δικές μας «κόκκινες γραμμές», κατά πως διαμήνυσε ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης.Και όπως σημείωσε ο κυβερνητικός εκπρόσωπος Γιάννης Οικονόμου: «Η χώρα μας θα αντιδράσει όπως το Διεθνές Δίκαιο της εξασφαλίζει. Μην ξεχνάτε ότι έχουμε κυριαρχικά δικαιώματα στην περιοχή. Έχουμε υπογράψει ΑΟΖ με την Αίγυπτο. Αυτό που προσπαθεί να κάνει η Τουρκία θίγει κυριαρχικά δικαιώματα και άλλων χωρών και είναι βέβαιο ότι δεν πρόκειται να γίνει αποδεκτό από τη διεθνή κοινότητα. Δεν θα το επιτρέψει ούτε η χώρα μας, ούτε οι σύμμαχοί μας. […] Η χώρα μας θα ασκήσει τα κυριαρχικά της δικαιώματα αποτελεσματικά, αποφασιστικά, όπως ορίζει το Διεθνές Δίκαιο και όπως έχει και τη δυνατότητα και την επάρκεια να το κάνει».

Νέα δεδομένα

Πάντως, η κίνηση της Τουρκίας να κάνει το πρώτο βήμα ενεργοποίησης του παράνομου τουρκολυβικού μνημονίου δημιουργεί νέα δεδομένα, σε συνέχεια της συμφωνίας του Νοεμβρίου 2019. Τότε η Ελλάδα το είχε αντιμετωπίσει μέσω της τμηματικής οριοθέτησης των θαλάσσιων ζωνών με την Αίγυπτο, δημιουργώντας μια νομική διαφορά που δυσκολεύει πολύ τη ζωή των Τούρκων και των Λίβυων, πέραν αυτού καθαυτού του παράνομου της μεταξύ τους συμφωνίας.

Τώρα, το τουρκικό καθεστώς έκανε ένα βήμα παραπέρα, με την Ελλάδα να καλείται να απαντήσει σε διάφορα επίπεδα, ωστόσο οι τελευταίες εξελίξεις έδωσαν αφορμή να διατυπωθούν και διάφορες άλλες προτάσεις, μεταξύ των οποίων η δυνατότητα επέκτασης των ελληνικών χωρικών υδάτων νοτίως της Κρήτης. Η σκοπιμότητα μιας τέτοιας ενέργειας αφορά την επέκταση της κυριαρχίας μας –άρα και την υπεράσπισή της– από τα 6 ναυτικά μίλια στα 12 μίλια, με την Κρήτη να έχει μια ιδιαίτερη σημασία, καθώς είναι από τα μεγαλύτερα νησιά της Μεσογείου.

«Αλέξανδρος 22»

Δεν πρόλαβε να στεγνώσει το μελάνι της υπογραφής της συμφωνίας –την χαρακτήρισε παράνομη ο πρόεδρος της Βουλής των Αντιπροσώπων της Λιβύης Ακίλα Σάλεχ–, και στην Αθήνα το ΓΕΕΘΑ ανακοίνωνε τη διεξαγωγή άσκησης μεγάλης κλίμακας «Αλέξανδρος 22», με ευρεία συμμετοχή των Ενόπλων Δυνάμεων, των Σωμάτων Ασφαλείας και φορέων του πολιτικού τομέα. Ένας από τους κύριους σκοπούς της άσκησης είναι «η εξέταση και η αντιμετώπιση της δημιουργούμενης από τις διεθνείς εξελίξεις κατάστασης στο εγγύς και ευρύτερο περιβάλλον της χώρας μας».

130.000 Τούρκοι στρατιώτες στα μικρασιατικά παράλια

Mας «κατηγορεί» ο Τούρκος πρόεδρος ότι έχουμε στρατιωτικοποιήσει νησιά μας στο Αιγαίο, και μάλιστα ότι προσφάτως μεταφέραμε άρματα μάχης στη Νάξο, κατά παράβαση, όπως ισχυρίζεται, της Συνθήκης της Λωζάννης, κι αυτός όχι μόνον έχει εγκαταστήσει στα «αποστρατιωτικοποιημένα» πρώην ελληνικά νησιά Ίμβρο και Τένεδο ισχυρές δυνάμεις στρατού, αλλά έχει αναπτύξει και στα μικρασιατικά παράλια, και σε μήκος 400 χιλιομέτρων, πάνοπλη πολεμική μηχανή.

Σύμφωνα με πληροφορίες των ελληνικών Μυστικών Υπηρεσιών, 90.000 Τούρκοι στρατιώτες, αποβατικός στόλος 40.000 ανδρών, ναυτικές και αεροπορικές βάσεις,μονάδες ειδικού πολέμου και ειδικών αποστολών με «αρμοδιότητα» μόνο για το Αιγαίο και μη επανδρωμένα αεροσκάφη τύπου Bayraktar είναι ανεπτυγμένα στα μικρασιατικά παράλια, απέναντι από τα ελληνικά νησιά, «πανέτοιμα να αναλάβουν δράση, όποτε χρειαστεί», κατά πως απείλησε μόλις προχθές ο Τούρκος αρχηγός στρατού Χουλούσι Ακάρ.

Μάλιστα, μετά την υπογραφή της νέας (παράνομης) τουρκολιβυκής συμφωνίας, Τούρκοι αξιωματούχοι, κάνοντας ένα ακόμη βήμα ενίσχυσης της ρητορικής στρατιωτικοποίησης της Άγκυρας στις σχέσεις της με την Αθήνα και τη Λευκωσία, ανακοίνωσαν την πρόθεσή τους για ενίσχυση των δυνάμεων που διαθέτουν στο Αιγαίο ( «Στρατιά Αιγαίου»), αλλά και στην Κύπρο.

Η «Στρατιά Αιγαίου», που διαθέτει το στρατηγείο της στη Σμύρνη με ευθύνη από τα παράλια της Μικράς Ασίας και σε βάθος 400 χιλιομέτρων, αποτελεί έναν τακτικό σχηματισμό με πολλές διοικήσεις, κάτω από τις οποίες μπορεί σε καιρό επιχειρήσεων, όπως έχουν παραδεχτεί και Τούρκοι αξιωματούχοι, να υπηρετήσουν ακόμη και 150.000 άνδρες.

Και αν οι απειλές του «πρωθυπουργού» της αιματοβαμμένης βόρειας Κύπρου περί εκδίωξης (από το τουρκοκρατούμενο βόρειο τμήμα της μεγαλονήσου) της ειρηνευτικής δύναμης του ΟΗΕ και οι εξαγγελίες των Τούρκων για αύξηση της στρατιωτικής παρουσίας στο ψευδοκράτος είναι πραγματικές, τότε το βόρειο κατεχόμενο τμήμα του νησιού θα θυμίζει απέραντη βάση. Αυτήν τη στιγμή ο αριθμός των Τούρκων στρατιωτικών στο νησί υπολογίζεται σε 35.000 και περί τα 320 άρματα μάχης και 650 τεθωρακισμένα οχήματα μεταφοράς προσωπικού ή μάχης.

 

του Φώτη Σιούμπουρα

Δημοσιεύθηκε στην εφημερίδα Παρασκήνιο

Προβολές: 242