Σε μια εφ’ όλης της ύλης συνέντευξη, ο Άγγελος Συρίγος μίλησε στο «Π» για τις επερχόμενες εθνικές εκλογές, για τις ελληνοτουρκικές σχέσεις και το ενδεχόμενο θερμού επεισοδίου από τον Ταγίπ Ερντογάν, αλλά και για την ακαδημαϊκή και την πολιτική του πορεία, την οικογένειά του και τα χόμπι του.

Είναι γεγονός πως το πολιτικό σκηνικό «μυρίζει εκλογές». Πόσο θα αντέξει η χώρα να κινείται σε προεκλογικούς ρυθμούς;

Εάν παρακολουθήσει κάποιος τις κατά τεκμήριο «εμπιστευτικές» πληροφορίες που διακινούνται στα δημοσιογραφικά γραφεία, θα διαπιστώσει ότι το πολιτικό σκηνικό διαρκώς «μυρίζει», είτε εκλογές είτε ανασχηματισμούς. Τουλάχιστον τώρα, και ο πλέον δύσπιστος πρέπει να έχει πειστεί ότι πάμε για εκλογές στο τέλος της τετραετίας. Μένουν ακόμη μερικοί μήνες διακυβερνήσεως και υπάρχουν σοβαρά προβλήματα που πρέπει να αντιμετωπιστούν, με κύρια αυτά της ακρίβειας και των λεπτών χειρισμών που απαιτούνται από πλευράς μας στις ελληνοτουρκικές σχέσεις.

Αν ο πρωθυπουργός αποφασίσει να προκηρύξει εκλογές στο τέλος της τετραετίας, αυτό θα έχει αντίκτυπο στις διεθνείς μας σχέσεις;

Μόνον ως θετικό μπορεί να προσληφθεί το γεγονός της τελέσεως εκλογών την ώρα που πρέπει, δηλαδή στο τέλος της τετραετίας. Σε άλλα κράτη θεωρείται εντελώς αυτονόητη η ολοκλήρωση της θητείας μίας κυβερνήσεως,προκειμένου να κριθεί από το εκλογικό σώμα για το σύνολο του έργου της. Στην Ελλάδα, μετά το 1974 ο κανόνας είναι η διεξαγωγή εκλογών κάποια στιγμή μετά την ολοκλήρωση τριετίας. Εξαιρέσεις αποτελούσαν οι κυβερνήσεις εκείνες που γνώριζαν ότι δεν πρόκειται να επανεκλεγούν, οπότε ολοκλήρωναν την τετραετή θητεία τους. Ο σημερινός πρωθυπουργός κάνει την έκπληξη ολοκληρώνοντας κανονικά τη θητεία του, ενώ παράλληλα όλες οι δημοσκοπήσεις φέρνουν τη Νέα Δημοκρατία στην πρώτη θέση και με σημαντική διαφορά από το δεύτερο κόμμα. Αυτή η επιλογή αντιμετωπίζεται θετικά από τη διεθνή κοινότητα.

Ειδικότερα, όσον αφορά τα ελληνοτουρκικά ζητήματα, εκτιμάται πως η τουρκική προκλητικότητα θα κλιμακώνεται όσο πλησιάζει η ώρα της κάλπης για τον Ταγίπ Ερντογάν;

Η νίκη στις επερχόμενες τουρκικές εκλογές είναι η μοναδική οδός που υπάρχει για τον Ερντογάν. Σε άλλη περίπτωση θα αντιμετωπίσει το φάσμα ποινικών διώξεων, φυλακίσεων και δημεύσεως των περιουσιακών του στοιχείων, του ιδίου και της οικογενείας του. Εκλογικά έχει ως σταθερή βάση του σχετικά υψηλό ποσοστό Τούρκων οι οποίοι προσδιορίζονται από τον ισλαμισμό. Το ποσοστό αυτό δεν αρκεί για να κερδίσει τις εκλογές. Επειδή ο μέσος Τούρκος υποφέρει από την οξύτατη οικονομική κρίση, ο Ερντογάν προσπαθεί να κερδίσει ψήφους παίζοντας στο πεδίο του εθνικισμού. Στην αντιπολίτευση, η εθνικίστρια ΑκΣενέρ υποστηρίζεται από ένα 15% του εκλογικού σώματος. Αυτός είναι και ο στόχος του Ερντογάν. Ο κόσμος που ψηφίζει την ΑκΣενέρ. Όσο πλησιάζουν οι εκλογές και αυξάνονται τα αδιέξοδα για τον Ερντογάν, τόσο θα ανεβαίνουν οι τόνοι σε θέματα εξωτερικής πολιτικής. Τις τελευταίες εβδομάδες γίνεται προσπάθεια προσεγγίσεως με τη συριακή κυβέρνηση. Εάν κλείσει το συριακό μέτωπο, τότε οι προκλήσεις έναντι Ελλάδος και Κύπρου θα καταλήξουν να είναι το μόνο πεδίο για την ανάπτυξη εθνικιστικής ρητορικής στην Τουρκία.

Αναφερθήκατε σε εθνικιστική ρητορική. Σε αυτήν μόνο θα περιοριστεί ο Ερντογάν ή θα επιχειρήσει θερμό επεισόδιο στην Ελλάδα;

Ένα θερμό επεισόδιο είναι κίνηση εξαιρετικά υψηλού ρίσκου,διότι μπορεί να οδηγήσει σε πόλεμο με την Ελλάδα. Ως εκ τούτου, δεν θεωρώ πως η κύρια επιλογή του Ερντογάν είναι το θερμό επεισόδιο.Στο επόμενο χρονικό διάστημα θέλει να προβεί σε κινήσεις που θα δείχνουν ότι μας υποτιμά και ότι είμαστε χώρα μειωμένης κυριαρχίας, εν αντιθέσει προς την Τουρκία που αποκτά το παλαιό οθωμανικό της μεγαλείο. Υπ’ αυτό το πρίσμα, ένα θερμό επεισόδιο μπορεί να προκύψει περισσότερο από λάθος εκτιμήσεις της Τουρκίας ως προς τις ελληνικές αντιδράσεις. Κρίσιμο πάντως για την Τουρκία είναι να μη φανεί ότι είναι η πρώτη που απαντά σε προκλήσεις με βίαια μέσα.

Ο πρωθυπουργός έχει θέσει ψηλά τον πήχη των επόμενων εκλογών, στοχεύοντας στην αυτοδυναμία. Σε περίπτωση που δεν επιτευχθεί ο στόχος, εκτιμάτε πως η ΝΔ θα πρέπει να αναζητήσει κυβερνητικό εταίρο από τα δεξιά της ή από τα αριστερά της;

Κατ’ αρχάς, εκτιμώ ότι στις δεύτερες εκλογές η Νέα Δημοκρατία θα έχει αυτοδυναμία. Σε περίπτωση που δεν επιτευχθεί, ο κυβερνητικός εταίρος θα κριθεί από τον αριθμό των εδρών που θα λείπουν, την κοινοβουλευτική δύναμη των υπόλοιπων κομμάτων και τη συμφωνία που θα γίνει σε βασικές επιλογές κυβερνητικού έργου για την επόμενη τετραετία. Το βράδυ των εκλογών θα μάθουμε και την κοινοβουλευτική δύναμη κάθε κόμματος. Η εμπειρία από την περίοδο διακυβερνήσεως της χώρας από τη Νέα Δημοκρατία και το ΠΑΣΟΚ μεταξύ 2012 και 2014 ήταν, πάντως, θετική και κράτησε τη χώρα ζωντανή.

Θεωρείτε πιθανό το σενάριο μετεκλογικής συνεργασίας ΣΥΡΙΖΑ, ΠΑΣΟΚ και ΜέΡΑ25;

Όπως σας είπα, όλα κριθούν από την κοινοβουλευτική δύναμη των κομμάτων το βράδυ των εκλογών. Εάν μπορούν να σχηματίσουν κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ, ΠΑΣΟΚ και ΜέΡΑ25 με την ανοχή της ψήφου του ΚΚΕ, είναι εξαιρετικά πιθανόν να το δούμε να υλοποιείται.

Στην ακαδημαϊκή σας πορεία υπήρξαν δύσκολες στιγμές;

Οι πιο δύσκολες στιγμές ήταν την περίοδο 2017-18, όταν με στοχοποίησε ένα σύστημα αναρχικών ομάδων. Ο λόγος ήταν ότι έστειλα στη Δικαιοσύνη κάποιους που μου επιτέθηκαν, επειδή υπερασπίστηκα τη δημόσια περιουσία από βανδαλισμό. Για αρκετούς μήνες, ομάδες αναρχικών με ρόπαλα και κράνη με επισκέφθηκαν επανειλημμένως κατά τη διάρκεια του μαθήματος. Τα χειρότερα απεφεύχθησαν λόγω της σθεναρής αντιδράσεως των φοιτητριών και φοιτητών μου. Ήσαν δύσκολες στιγμές, αλλά παράλληλα ήσαν στιγμές που με έκαναν υπερήφανο για τη νέα γενιά. Απέδειξαν στην πράξη ότι έχουν όραμα και αξίες. Όταν ακούω ότι οι νέοι δεν ασχολούνται με την πολιτική, θυμάμαι εκείνες τις ημέρες. Επί μήνες, εκατοντάδες φοιτητές ήλθαν σε αντιπαράθεση με τους αναρχικούς και απέδειξαν στην πράξη ότι νοιάζονται για τα κοινά με τον πιο ευγενή τρόπο.

Από πού αντλείτε δύναμη για να αντιμετωπίσετε τις δυσκολίες στη ζωή;

Εξαρτάται από τις περιπτώσεις. Όταν είχα την οξύτατη σύγκρουση με τους αναρχικούς, πηγή δυνάμεως ήσαν οι φοιτητές μου που με στήριξαν ακόμη και με κίνδυνο της σωματικής τους ακεραιότητας. Τους ευγνωμονώ για αυτό. Γενικώς πάντως, και παρ’ ότι μπορεί να ακουστεί κλισέ, πηγή δυνάμεως και στήριγμα αποτελεί η σύζυγός μου Ειρήνη. Εκτός από σύντροφος και μητέρα των τριών παιδιών μας, είναι πολύτιμη σύμβουλος και έχει καθαρό βλέμμα και κρίση για να διακρίνει αστοχίες και λάθη μου.

Πώς αποφασίσατε να ασχοληθείτε με την πολιτική;

Με την πολιτική ασχολούμαι από τότε που συνειδητοποίησα τον εαυτό μου ως πολιτικό ον και ως μέλος αυτής της κοινωνίας. Ήμουν 8 ετών όταν έγινε η τουρκική εισβολή στην Κύπρο και ακολούθησαν η κατάρρευση της χούντας και η Μεταπολίτευση. Θυμάμαι εκείνο το απόγευμα, που περίμενε όλη η χώρα να επιστρέψει ο Καραμανλής, όταν με πήρε η μητέρα μου από το χέρι και περπατήσαμε μέχρι τη Βουλή,όπου είχε μαζευτεί κόσμος. Όταν ξεκινήσαμε, μου είπε: «Ό,τι δεις απόψε, θέλω να το θυμάσαι». Έκτοτε παρακολουθώ τα πολιτικά τεκταινόμενα της χώρας και συμμετέχω σε αυτά.Δεν είχα μόνον τον ρόλο του θεατή. Στο παρελθόν διετέλεσα –την περίοδο 2007-08– ειδικός γραμματέας στο υπουργείο Παιδείας για τους Μουσουλμανόπαιδες, τους Έλληνες του εξωτερικού και τους αλλόγλωσσους μαθητές στην Ελλάδα. Επίσης, μεταξύ 2012 και 2014, ήμουν γενικός γραμματέας στο υπουργείο Εσωτερικών για τη μετανάστευση και την ιθαγένεια. Και στις δύο περιπτώσεις όμως, το αντικείμενό μου ήταν κάτι που γνώριζα καλά, αφού το διδάσκω στα πανεπιστήμιο. Κατήλθα στον εκλογικό στίβο μετά από πρόταση του Κυριάκου Μητσοτάκη το 2019. Ευτυχώς τα πράγματα πήγαν καλά και εξελέγην βουλευτής στην Α’ Αθηνών, που είναι μία δύσκολη εκλογική περιφέρεια.

Για έναν καθηγητή πανεπιστημίου, υφυπουργό, σύζυγο και πατέρα τριών παιδιών υπάρχει ελεύθερος χρόνος;

Δυστυχώς ελάχιστος. Έχω ως στόχο να αφιερώνω μία ημέρα την εβδομάδα, Σάββατο ή Κυριακή, αποκλειστικώς στην οικογένεια. Δεν τα καταφέρνω πάντα. Το μεγαλύτερο πρόβλημα είναι συνήθως το κινητό που «κελαηδάει» σχεδόν όλη την ώρα… Εδώ και καιρό, πάντως, σχεδίαζα να αποδράσω για έξι μέρες κατά την περίοδο των Χριστουγέννων με όλη την οικογένεια στο χωριό μας στη Μεσσηνία. Ευτυχώς τα καταφέραμε και ύστερα από αρκετό καιρό ήμασταν όλοι μαζί για αρκετές ημέρες. Από τώρα, βεβαίως, και μέχρι τις εκλογές ο χρόνος γίνεται ελάχιστος. Εκτός από το υπουργείο Παιδείας, θα βαίνουν σταδιακά αυξανόμενες και οι προεκλογικές υποχρεώσεις.

Έχετε κάποιο χόμπι;

Μου αρέσει να φτιάχνω ομοιώματα πλοίων από παλιά ξύλα που ξεβράζει η θάλασσα. Αυτό, όμως, χρειάζεται χρόνο. Η τελευταία φορά που ασχολήθηκα ήταν κατά τις πρώτες εβδομάδες εγκλεισμούλόγω του κορονοϊού. Συνήθως, όταν έχω λίγα λεπτά ελεύθερου χρόνου και είμαι στο κέντρο, τρυπώνω κλεφτά σε κάποιο βιβλιοπωλείο και βλέπω τις καινούργιες κυκλοφορίες βιβλίων. Με αθεράπευτη αισιοδοξία ότι θα βρω χρόνο να τα διαβάσω, αγοράζω και αρκετά βιβλία.

 

Συνέντευξη  στην Άννα Καραβοκύρη

Φωτό: Κώστας Πρόφης

Δημοσιεύθηκε στην εφημερίδα Παρασκήνιο