Η χρήση ηλιακής, αιολικής, υδροηλεκτρικής, γεωθερμικής και ωκεάνιας ενέργειας πρέπει να επεκταθεί με πιο γρήγορους ρυθμούς για να ακολουθήσει το σενάριο net zero emissions, υποστηρίζει ο Διεθνής Οργανισμός Ενέργειας: Αυτές οι πηγές πρέπει να αυξήσουν το μερίδιό τους από 5% σήμερα σε περίπου 17% έως το 2030.

Ο Διεθνής Οργανισμός Ενέργειας (ΙΕΑ), παρακολουθώντας τη μέχρι τώρα πρόοδο των καθαρών μορφών ενέργειας (Tracking Clean Energy Progress),για την επίτευξη της ταχείας μείωσης των εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα που απαιτείται στο σενάριο net zero emissions (nze- μηδενικές εκπομπές) έως το 2050,σημειώνει: Οι ΑΠΕ θεωρούνται ουσιαστικοί παράγοντες διατήρησης της αύξησης της μέσης παγκόσμιας θερμοκρασίας κάτω από 1,5°C, ενώ το μερίδιο συμβολής τους υπολογίζεται συνολικά, μεταξύ 2020 και 2030,σε πάνω από ένα τρίτο της μείωσης των εκπομπών CO2.Για την υλοποίηση του σεναρίου μηδενικών εκπομπών το 2050,θα πρέπει ο ρυθμός βελτίωσης της παγκόσμιας ενεργειακής έντασης να είναι δύο μέχρι τρεις φορές υψηλότερος από τους ιστορικούς ρυθμούς και να αυξηθεί λίγο πάνω από 4% ετησίως, μεταξύ 2020 και 2030.

Αύξηση δαπανών

Οι παγκόσμιες δαπάνες για την υποστήριξη της καθαρής ενέργειας αυξήθηκαν περισσότερο από 500 δισεκατομμύρια δολάρια περί τα μέσα του 2022, καθώς η ενεργειακή κρίση ωθεί σε νέες κρατικές πολιτικές,οι οποίες στοχεύουν στη μείωση της εξάρτησης από τα ορυκτά καύσιμα, αναφέρει ο ΙΕΑ: «Η αύξηση αυτή ανεβάζει το συνολικό ποσό της επενδυτικής στήριξης, που έχουν διαθέσει οι κυβερνήσεις για την καθαρή ενέργεια από την έναρξη της πανδημίας Covid-19, σε 1.215 δισεκατομμύρια δολάρια (περιλαμβάνονται 1.600 κυβερνητικά οικονομικά μέτρα 67 χωρών έως τα μέσα του περασμένου έτους).

Η ηλεκτρική ενέργεια βρίσκεται στο επίκεντρο των σύγχρονων οικονομιών, με το μερίδιό της στην τελική κατανάλωση ενέργειας να ξεπερνά το 50% έως το 2050. Τα ορυκτά καύσιμα αντιπροσωπεύουν σήμερα πάνω από το 60% της συνολικής παγκόσμιας παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας. Βάσει του σεναρίου καθαρών μηδενικών εκπομπών έως το 2050, αυτό το μερίδιο πρέπει να μειωθεί στο 26% έως το 2030.

Καθώς όλο και περισσότερες τελικές χρήσεις ηλεκτροδοτούνται, το μερίδιο της ηλεκτρικής ενέργειας,στη συνολική τελική κατανάλωση ενέργειας στο σενάριο netzero έως το 2050,εκτιμάται από περίπου 20% που είναι σήμερα να ανέβει στο 27% έως το 2030.

Χρήσεις ανανεώσιμων

Σύμφωνα με το Tracking Clean Energy Progress του ΙΕΑ, η βιοενέργεια αντιπροσωπεύει το 55% των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας και πάνω από το 6% του παγκόσμιου ενεργειακού εφοδιασμού.Η χρήση της βιοενέργειας έχει αυξηθεί, κατά μέσο όρο,περίπου 7% μεταξύ 2010 και 2021 και είναι σε ανοδική πορεία. Ωστόσο η χρήση ηλιακής, αιολικής, υδροηλεκτρικής, γεωθερμικής και ωκεάνιας ενέργειας πρέπει να επεκταθεί με πιο γρήγορους ρυθμούς για να ακολουθήσει το σενάριο netzero. Αυτές οι πηγές πρέπει να αυξήσουν το μερίδιό τους από 5% σήμερα σε περίπου 17% έως το 2030.

Το υδρογόνο και τα παράγωγά του θα πρέπει να διαδραματίσουν σημαντικό ρόλο στην απαλλαγή από τις εκπομπές άνθρακα, στους τομείς εκείνους που είναι δύσκολο να μειωθούν και οι εναλλακτικές λύσεις είτε δεν είναι διαθέσιμες είτε δύσκολα εφαρμόσιμες, όπως η βαριά βιομηχανία, η ναυτιλία, οι αερομεταφορές και οι μεταφορές στη βαρέα τους εκδοχή.Η ζήτηση υδρογόνου αυξήθηκε σε νέες εφαρμογές, αν και από πολύ χαμηλή βάση, αντανακλώντας την επιταχυνόμενη ανάπτυξη ηλεκτρικών κυψελών καυσίμου, ιδιαίτερα σε φορτηγά βαρέως τύπου στην Κίνα. Ο πρώτος στόλος τρένων υδρογόνου ξεκίνησε να λειτουργεί στη Γερμανία και μεγάλες ναυτιλιακές εταιρείες έχουν υπογράψει στρατηγικές συνεργασίες για να κάνουν βραχυπρόθεσμα την προμήθεια υδρογόνου και των παραγόντων καυσίμων. Από την πλευρά της προσφοράς, η ικανότητα παραγωγής ηλεκτρολύτη έχει διπλασιαστεί, φθάνοντας σχεδόν τα 8 GW ετησίως.Η υλοποίηση όλων των έργων που βρίσκονται σε εξέλιξη θα μπορούσε να ανέλθει σε εγκατεστημένη ισχύ (ηλεκτρολύτη) 134-240 GW έως το 2030.

Εφαρμογή τεχνολογιών

Η δέσμευση, η χρήση και η αποθήκευση (CCUS) αφορούν μια σειρά τεχνολογιών που μπορούν να διαδραματίσουν ποικίλο ρόλο στην εφαρμογή των παγκόσμιων ενεργειακών και κλιματικών στόχων. Το CCUS περιλαμβάνει τη δέσμευση CO2 από μεγάλες «σημειακές πηγές», όπως η παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας.Το CO2 μπορεί επίσης να συλλεχθεί απευθείας από την ατμόσφαιρα. Εάν δεν χρησιμοποιείται επιτόπου, το δεσμευμένο CO2 συμπιέζεται και μεταφέρεται με αγωγό, πλοίο, σιδηρόδρομο ή φορτηγό για να χρησιμοποιηθεί σε μια σειρά εφαρμογών ή «εγγράφεται» σε βαθιά γεωλογικούς σχηματισμούς (συμπεριλαμβανομένων των εξαντλημένων δεξαμενών πετρελαίου και αερίου ή υδροφορέων με αλατούχο νερό). Στο σενάριο καθαρών μηδενικών εκπομπών έως το 2050, η συντριπτική πλειονότητα του δεσμευμένου CO2 αποθηκεύεται. Περίπου 35 εμπορικές εφαρμογές εφαρμόζουν το CCUS σε βιομηχανικές διεργασίες, μετασχηματισμό καυσίμων και παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας.

Οι ψηφιακές τεχνολογίες διαθέτουν τεράστιες δυνατότητες για την επιτάχυνση της μετάβασης στην καθαρή ενέργεια, στον ενεργειακό τομέα. Στα συστήματα ηλεκτρικής ενέργειας, οι ψηφιακές τεχνολογίες μπορούν να συμβάλλουν: στην ενσωμάτωση αυξανόμενων μεριδίων μεταβλητών ανανεώσιμων πηγών ενέργειας και στη βελτίωση της αξιοπιστίας των δικτύων, ενώ οι τομείς τελικής χρήσης μπορούν να βελτιώσουν την ενεργειακή απόδοση και να μειώσουν τις εκπομπές. Οι επενδύσεις που σχετίζονται με το δίκτυο σε ψηφιακές τεχνολογίες έχουν αυξηθεί πάνω από 50% από το 2015, φτάνοντας το 18% των συνολικών επενδύσεων στο δίκτυο το 2021.Επιπλέον, οι ψηφιακές υπηρεσίες όπως η τηλεδιάσκεψη προσφέρουν εναλλακτικές λύσεις χαμηλών εκπομπών (π.χ. ταξίδια) και υποστηρίζουν την αλλαγή συμπεριφοράς προς τις επιλογές χαμηλών εκπομπών.

Πιθανοί δρόμοι

Ο Διεθνής Οργανισμός Ενέργειας μας υπενθυμίζει ότι οι πιθανοί δρόμοι για την εφαρμογή καθαρών μηδενικών εκπομπών CO2 παγκοσμίως έως το 2050 έχουν και πολλές αβεβαιότητες, που θα μπορούσαν να επηρεαστούν από αυτές. Το σενάριο net zero emissions είναι επομένως μια διαδρομή, όχι η διαδρομή προς τις καθαρές μηδενικές εκπομπές. Πολλά εξαρτώνται, για παράδειγμα, από τον ρυθμό της καινοτομίας σε νέες και αναδυόμενες τεχνολογίες, τον βαθμό στον οποίο οι πολίτες είναι σε θέση να ακολουθήσουν ή να αλλάξουν συμπεριφορά, τη βιώσιμη βιοενέργεια,την έκταση και την αποτελεσματικότητα της διεθνούς συνεργασίας.

Πολλαπλές προκλήσεις

Όλα τα μακροπρόθεσμα σενάρια του Διεθνούς Οργανισμού Ενέργειας για τους κλιματικούς στόχους παρουσιάζουν την ανάγκη για ταχεία μείωση των παγκόσμιων εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου, για την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής. Ωστόσο, ο κόσμος μας απέχει πολύ από το να κινηθεί αποφασιστικά προς αυτή την κατεύθυνση. Οι επιλογές ανανεώσιμων πηγών ενέργειας είναι οι πιο οικονομικά αποδοτικές πηγές παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας στις περισσότερες αγορές. Εξακολουθούν όμως να υπάρχουν πολλαπλές προκλήσεις στη μείωση των εκπομπών από τους υπάρχοντες παγκόσμιους σταθμούς ηλεκτροπαραγωγής με καύση άνθρακα.

του Φίλη Καϊτατζή

Δημοσιεύθηκε στην εφημερίδα Παρασκήνιο

Προβολές: 207