Με ένα ακόμα αφιέρωμα στη γυναικεία απασχόληση στον χώρο της ενέργειας, και όχι μόνο, φρεσκάρουμε τη μνήμη μας, παραθέτοντας στοιχεία διεθνών οργανισμών. Ξεκινάμε με ένα απόσπασμα από την τοποθέτηση της γενικής γραμματέως Ενέργειας και Ορυκτών Πρώτων Υλών Αλεξάνδρας Σδούκου (ΥΠΕΝ), η οποία μας είπε για το ζήτημα αυτό:

«Στην αφετηρία του 2023, ο κόσμος της ενέργειας προετοιμάζεται για μια ακόμη χρονιά προκλήσεων που θα καθορίσουν εν πολλοίς την επιτυχία των σχεδίων μας για την εδραίωση της μετάβασης στην πράσινη ενέργεια, τον μετασχηματισμό της χώρας σε ενεργειακό κόμβο στη ΝΑ Ευρώπη και την εκπλήρωση των στόχων μας για την ουδετερότητα άνθρακα έως το 2050. Σε αυτή την ιστορικών διαστάσεων διαδρομή, η παρουσία των γυναικών σε θέσεις ευθύνης στον χώρο της ενέργειας αποκτά κομβική σημασία».

Εργασιακή «ψαλίδα»

Ποια είναι όμως η πραγματικότητα; «Μόλις το 14% των ανώτερων στελεχών του κλάδου της ενέργειας είναι γυναίκες, με τον τομέα κοινής ωφέλειας να έχει το υψηλότερο ποσοστό», επισημαίνουν ο Οργανισμός Οικονομικής Συνεργασίας και Ανάπτυξης (ΟΟΣΑ) και ο Διεθνής Οργανισμός Ενέργειας (ΙΕΑ).

Αν διευρύνουμε την έννοια της απασχόλησης, τότε βλέπουμε κατά δήλωση της Ιωσηφίνας Αντωνίου, επιτρόπου Ισότητας Φύλων (15η Νοεμβρίου 2022 – ημέρα Ίσης Αμοιβής της Ευρωπαϊκής Ένωσης) ότι «οι γυναίκες στην ΕΕ εξακολουθούν να κερδίζουν λιγότερα από τους άνδρες κατά μέσο όρο για ίσης αξίας εργασία. Για κάθε ένα ευρώ που κερδίζουν οι άνδρες, οι γυναίκες κερδίζουν 87 σεντς. Δηλαδή οι γυναίκες στην ΕΕ δουλεύουν δωρεάν τους δύο τελευταίους μήνες του χρόνου».

Η Παγκόσμια Έκθεση για το χάσμα των φύλων 2023 αναφέρει ότι «μόνο το 5% των CEO παγκοσμίως είναι γυναίκες, ενώ οι γυναίκες αποτελούν λιγότερα από ένα στα πέντε μέλη της εταιρικής ηγετικής ομάδας».

Σύμφωνα με το European Institute for Gender Equality του 2022, «το ποσοστό των γυναικών στο Υπουργικό Συμβούλιο είναι μόλις 15,5% στην Ελλάδα (έναντι 33,4% στην ΕΕ). Στη Βουλή οι γυναίκες είναι το 21%, έναντι ευρωπαϊκού μέσου όρου 33%. Όσον αφορά τις επιχειρήσεις, μόλις 23% των μελών Διοικητικού Συμβουλίου των μεγαλύτερων εισηγμένων εταιρειών ήταν γυναίκες (στην ΕΕ είναι 31,6%)».

Οι γυναίκες υστερούν σχεδόν παντού, αλλά υπερτερούν όταν πρόκειται για αναζήτηση εργασίας: Στην Ελλάδα, σύμφωνα με την ΕΛΣΤΑΤ –τελευταία στοιχεία της Δημόσιας Υπηρεσίας Απασχόλησης ΔΥΠΑ (πρώην ΟΑΕΔ)–, στο σύνολο των εγγεγραμμένων ανέργων, με κριτήριο την αναζήτηση εργασίας, ο αριθμός των γυναικών είναι σχεδόν διπλάσιος από τους άνδρες: 392.847 (ποσοστό 36,40%) και γυναίκες 686.355 (ποσοστό 63,60%).

Στην Κύπρο, με βάση το τελευταίο καταγεγραμμένο ποσοστό, «το χάσμα αμοιβών μεταξύ ανδρών και γυναικών ανέρχεται στο 9%. Δηλαδή οι γυναίκες κερδίζουν 91 σεντς για κάθε 1 ευρώ που κερδίζουν οι άνδρες».

Ισότητα των φύλων

Στο Παγκόσμιο Οικονομικό Φόρουμ Νταβός 2023 τονίστηκε εξάλλου ότι «η πανδημία είχε μεγαλύτερο αντίκτυπο στις γυναίκες – πολλές από αυτές εγκατέλειψαν την εργασία τους για να φροντίσουν τα παιδιά». Και ότι «σε παγκόσμιο επίπεδο, μόνο το 68,1% του χάσματος των φύλων έχει καλυφθεί, γεγονός που σημαίνει ότι θα χρειαστούν άλλα 132 χρόνια για να επιτευχθεί η ισότητα των φύλων».

Σημειώνεται ότι στο Νταβός «η Ισλανδία ανακηρύχθηκε για άλλη μια φορά η χώρα με τη μεγαλύτερη ισότητα μεταξύ των φύλων. Η σκανδιναβική αυτή χώρα έχει κλείσει περισσότερο από το 90% του χάσματος των φύλων – και βρίσκεται στην κορυφή της κατάταξης για 12η συνεχή χρονιά, σε σύνολο 146 οικονομιών, στον Παγκόσμιο Δείκτη Χάσματος των Φύλων για το 2022».

Επίσης «η Φινλανδία, η Νορβηγία και η Σουηδία κυριαρχούν στην πρώτη πεντάδα, ενώ μόνο τέσσερις χώρες στο top 10 βρίσκονται εκτός Ευρώπης: Νέα Ζηλανδία (4η), Ρουάντα (6η), Νικαράγουα (7η) και Ναμίμπια (8η). Η πρώτη πεντάδα παραμένει αμετάβλητη από πέρυσι, αλλά η Λιθουανία και η Ελβετία  είναι εκτός της πρώτης 10άδας, με τη Νικαράγουα και τη Γερμανία να παίρνουν τις θέσεις τους».

Ενθαρρυντικά νέα

Στον τομέα της ενέργειας, όσον αφορά τη θέση της γυναίκας κυρίως στον χώρο των ΑΠΕ, τα νέα είναι πιο ενθαρρυντικά, όπως μας πληροφορεί η International Renewable Energy Agency (IRENA): «Στη βιομηχανία των φωτοβολταϊκών, οι γυναίκες αντιπροσωπεύουν το 40% από το σύνολο των περίπου 4,3 ατόμων που απασχολούνται στον κλάδο αυτόν. Στην αιολική βιομηχανία, το ποσοστό ανέχεται σε 21% και στον τομέα του πετρελαίου και του φυσικού αερίου σε 22%. Το μέσο μερίδιο των γυναικών που απασχολούνται σε όλους τους κλάδους των ΑΠΕ είναι 32%. Οι γυναίκες κατέχουν το 30% των διευθυντικών θέσεων και μόλις το 13% των ανώτερων διευθυντικών θέσεων στον κλάδο των ηλιακών φωτοβολταϊκών. Και αντιπροσωπεύουν το 35% άλλων (μη τεχνικών) θέσεων, όπως, για παράδειγμα, το μάρκετινγκ, ο τομέας πωλήσεων, η διανομή, η συναρμολόγηση και η εγκατάσταση προϊόντων».

Άπαρτα κάστρα

Η διαρκής κατάκτηση, από εμάς τις γυναίκες, ολοένα και περισσότερων από τα άλλοτε πρώην άπαρτα κάστρα του κόσμου της ενέργειας αποδεικνύει τη δυναμική του φύλου και καταρρίπτει τους αναχρονισμούς του παρελθόντος, μας είπε χαρακτηριστικά η Αλεξάνδρα Σδούκου, γενική γραμματέας Ενέργειας και Ορυκτών Πρώτων Υλών: «Γυναίκες με γνώσεις, ικανότητες και φιλοδοξίες βρίσκονται στις επάλξεις και διεκδικούν θέσεις ευθύνης, με την ίδια, αν όχι μεγαλύτερη, δίψα με τους άνδρες συναδέλφους μας. Τα δικά μας όπλα σε αυτήν τη “μάχη” των φύλων είναι ο ξεχωριστός δυναμισμός μας και η αυξημένη διαίσθηση που μας χαρακτηρίζει. Σε αυτήν τη δύσκολη ιστορικά περίοδο που διανύουμε, αυτά τα όπλα θα μας επιτρέψουν να γίνουμε πιο δημιουργικοί για να μπορέσουμε να αναδιαμορφώσουμε το εξελισσόμενο ενεργειακό τοπίο.

Παρά ταύτα, δεν πρέπει να λησμονούμε πως ο δρόμος για την πλήρη ισότητα στον χώρο είναι ακόμη μακρύς, όπως δείχνουν τα επίσημα στοιχεία των διεθνών οργανισμών.

Καθώς η επιτυχία της πράσινης μετάβασης είναι ζωτικής σημασίας για την Ελλάδα και την Ευρώπη, ο ρόλος των γυναικών αποκτά ακόμη μεγαλύτερο ειδικό βάρος. Ακριβώς επειδή γνωρίζουμε καλύτερα από τον καθένα την αξία της διαφύλαξης της ζωής και τη σημασία που έχει η συζήτηση για ένα πιο βιώσιμο μέλλον για όλους».

Κώδικας καλής διακυβέρνησης

Μια εικόνα από την Ισπανία: H Εθνική Επιτροπή Χρηματιστηρίου (CNMV) συνέταξε το 2015 την πρώτη έκδοση του κώδικα καλής διακυβέρνησης για εισηγμένες εταιρείες, ο οποίος, σε εθελοντική βάση, συνιστούσε να φτάσουν το 30% οι γυναίκες διευθύντριες στα διοικητικά συμβούλια έως το 2020. Στην αναθεώρησή του για το 2020, ο κώδικας επέκτεινε τον στόχο στο 40% έως το 2022, συνιστώντας την προώθηση των γυναικών σε ανώτερα διοικητικά στελέχη. Ωστόσο, από τις οκτώ εταιρείες του ενεργειακού τομέα, μόνο η Red Eléctrica Española πέτυχε την ισοτιμία γυναικών διευθυντριών το 2020, ενώ στις υπόλοιπες η γυναικεία παρουσία στα διοικητικά συμβούλια αυξήθηκε, από 27,7% το 2018, σε 32,0% το 2020.

 

του Φίλη Καϊτατζή

Δημοσιεύθηκε στην εφημερίδα Παρασκήνιο

Προβολές: 155