Στην πορεία μείωσης της εξάρτησης της ΕΕ από εισαγόμενες ορυκτές πρώτες ύλες, η Ελλάδα μπορεί να πρωταγωνιστήσει με το ορυκτό δυναμικό της και τη μεταλλευτική τεχνογνωσία που διαθέτει, υπογραμμίζει ο πρόεδρος του ΣΜΕ, Αθανάσιος Κεφάλας, ο οποίος μίλησε στο «Π».

Ποια είναι και πόσα από τα επιβεβαιωμένα εγχώρια μέταλλα-ορυκτά κατατάσσονται σε αυτό που η ΕΕ προσδιορίζει ως στρατηγικές και κρίσιμες πρώτες ύλες; Πόσες βιομηχανίες δραστηριοποιούνται στη χώρα μας στον τομέα αυτόν και ποιες έχουν εξαγωγικό χαρακτήρα;

O νέος κανονισμός που βρίσκεται στη διαδικασία σύντομης θεσμοθέτησης επικαιροποιεί τον κατάλογο κρίσιμων πρώτων υλών με 34 ορυκτές πρώτες ύλες και προσδιορίζει έναν επιπλέον υποκατάλογο 16 στρατηγικών oρυκτών πρώτων υλών, οι οποίες είναι ζωτικής σημασίας για την πράσινη ενέργεια, τις ψηφιακές τεχνολογίες και την άμυνα.

Στη χώρα μας έχουμε ήδη ενεργή εξόρυξη για 5 κρίσιμες ορυκτές πρώτες ύλες:

·       Βωξίτη (αξιοποιείται στην παραγωγή αλουμίνας και του αλουμινίου που χρησιμοποιείται ευρέως στις κατασκευές, την αεροδιαστημική, την αυτοκινητοβιομηχανία και πολλές άλλες χρήσεις).

·       Νικελίου, κοβαλτίου (με μορφή σιδηρονικελίου χρησιμοποιούνται για την παραγωγή υψηλής ποιότητας χαλύβων, όμως με κατάλληλη παραγωγική τροποποίηση μπορούν να εξυπηρετήσουν τις ανάγκες της νέας γενιάς μπαταριών και της ηλεκτροκίνησης).

·       Μαγνησίτη (για την παραγωγή μαγνησίου και για άλλες χρήσεις όπως στη μεταλλουργία, πυρίμαχα υλικά κ.λπ.).

·       Χαλαζία υψηλής ποιότητας για την παραγωγή μεταλλικού πυριτίου (κρίσιμου υλικού για την παραγωγή ειδικών κραμάτων αλουμινίου, σιλικόνης, καθώς και σε ηλεκτρονικές εφαρμογές μετά από ειδική επεξεργασία).

·       Και προγραμματισμένη εξόρυξη για μία κρίσιμη πρώτη ύλη που αφορά την παραγωγή χαλκού(μετάλλου με πολλαπλές χρήσεις και ιδιαίτερα κρίσιμο ρόλο στην ηλεκτροκίνηση και την υποστήριξη της πράσινης ενέργειας).

Κατά δήλωσή σας «ο ελληνικός εξορυκτικός κλάδος θα συνεχίσει να έχει σημαντική συμβολή στην οικονομία της χώρας». Πώς «μεταφράζεται» αυτό σε αριθμούς, στο ΑΕΠ και σε εργαζόμενους;

Περίπου 65% των εσόδων της προέρχεται από εξαγωγές, χάρη σε κοιτάσματα παγκόσμιας εμβέλειας.

Ο εγχώριος εξορυκτικός κλάδος, όπως ορίζεται από τον ΙΟΒΕ, έχει 3,1% στο ΑΕΠ, υποστηρίζει πάνω από 90.000 ποιοτικές θέσεις εργασίας, κυρίως στην Περιφέρεια, επένδυε ακόμα και στην περίοδο της μακρόχρονης κρίσης περίπου 350-400 εκατομμύρια ευρώ τον χρόνο και συνεχίζει, ενώ είναι μαγνήτης και ξένων επενδύσεων.

Έχετε εκφράσει τη δυσαρέσκειά σας για το EU Taxonomy, που αφορά δραστηριότητες που θεωρούνται περιβαλλοντικά βιώσιμες.Ποιοι είναι λόγοι;

Η Πράσινη Συμφωνία αποτελεί την κεντρική αναπτυξιακή στρατηγική, με έμφαση στην ενεργειακή μετάβαση, η επίτευξη όμως των στόχων της εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από τη διασφαλισμένη επάρκεια σειράς μετάλλων και ορυκτών, όπως χαλκός, χάλυβας, αλουμίνιο, πυρίτιο κ.λπ. Η αντιμετώπιση των κινδύνων από τις μακριές εφοδιαστικές αλυσίδες οδηγεί στην ανάγκη για ενδυνάμωση της εξόρυξης στην Ευρώπη.Όμως το ρυθμιστικό πλαίσιο της ΕΕ κινείται ακόμα στους ρυθμούς των περαιτέρω περιορισμών, το EU Taxonomy τείνει να χαρακτηρίσει μη επιλέξιμες τις επενδύσεις στην εξόρυξη και η μεταλλευτική δραστηριότητα γίνεται αντικείμενο περαιτέρω επιβαρύνσεων, που αντιγράφουν άλλου χαρακτήρα βαριές βιομηχανίες. Έτσι όμως έχουμε τη δημιουργία δύο αντιτιθέμενων ρευμάτων,αυτού της αναγνώρισης της οικονομικής και γεωπολιτικής σημασίας των κρίσιμων ορυκτών και αυτού της συνεχιζόμενης επιβάρυνσής της.

Η πορεία προς την οικονομία μηδενικού αποτυπώματος άνθρακα αποτελεί σημαντική πρόκληση για το μεγαλύτερο μέρος της ευρωπαϊκής βιομηχανίας και δεν πρέπει να καταστήσει μη ανταγωνιστικές τις ευρωπαϊκές επιχειρήσεις σε έναν κόσμο με χαμηλά εμπορικά σύνορα.

Κατά καιρούς ακούγονται δυσμενή σχόλια από οικολογικές οργανώσεις και από τοπικές κοινωνίες,ότι ο κλάδος σας ασκεί πιέσεις προς τους αρμόδιους φορείς για fasttrack περιβαλλοντικές αδειοδοτήσεις…

Ο εξορυκτικός κλάδος είναι ο «πρωταθλητής» των καθυστερήσεων στη λήψη των περιβαλλοντικών αδειών, με μέση αναμονή 500-1.000 εργάσιμες μέρες. Έχουμε προτείνει συγκεκριμένα μέτρα για τήρηση των προθεσμιών που προβλέπει ρητά η ελληνική νομοθεσία και είναι περίπου 100 ημέρες.

Παράλληλα, πάνω από 20 εκατομμύρια ετησίως διατίθενται για περιβαλλοντικές δράσεις από τις εταιρείες-μέλη του Συνδέσμου μας.Η αποκατάσταση 85.000 στρεμμάτων από το 1979 και οι φυτεύσεις 3,5 εκατομμυρίων δένδρων και φυτών από τότε αποτελούν αδιάψευστα στοιχεία της φροντίδας για το φυσικό περιβάλλον. Ως εκ τούτου, είναι τεκμηριωμένη η άμεση ανάγκη συντόμευσης της περιβαλλοντικής αδειοδότησης για την εξορυκτική βιομηχανία, καθώς και η αντιμετώπισή της σύμφωνα με ευρωπαϊκά πρότυπα για αξιοποίηση των ορυκτών πρώτων υλών μέσα σε περιοχές ΝΑTURA.

Οι εταιρείες-μέλη του Συνδέσμου από το 2006 εφαρμόζουν τον Κώδικα Αρχών Βιώσιμης Ανάπτυξης,που είναι πλήρως εναρμονισμένος με τις Ευρωπαϊκές Αρχές για Βιώσιμες Πρώτες Ύλες. Αυτό μας καθιστά επιλέξιμη δραστηριότητα για την απόκτηση και διατήρηση της κοινωνικής άδειας λειτουργίας, απαιτείται όμως ακόμα μεγαλύτερη συνεργασία και με τη Δημόσια Διοίκηση, για να εμπεδωθεί η αντίληψη αυτή στις τοπικές κοινωνίες.

Η ενεργειακή κρίση μετά την πανδημία, ο συνεχιζόμενος πόλεμος στην Ουκρανία κα ιη κλιματική αλλαγή πώς και πόσο έχουν επηρεάσει τις μεταλλευτικές επιχειρήσεις;

Στο κόστος εξόρυξης και καθετοποίησης των ορυκτών έχουμε σημαντική συμμετοχή των υγρών καυσίμων και της ηλεκτρικής ενέργειας. Από στοιχεία που διαθέτουμε, το 2022 το κόστος της ηλεκτρικής ενέργειας αυξήθηκε κατά μέσο όρο πάνω από 160%, παρ’ όλες τις επιδοτήσεις, ενώ το κόστος των υγρών καυσίμων αυξήθηκε κατά περίπου 40%. Αυτό είχε ως αποτέλεσμα την αύξηση του κόστους παραγωγής στον κλάδο κατά 25%, ενώ για ορισμένα μέλη μας η αύξηση αυτή ξεπέρασε και το 50%. Παρ’ όλες τις αυξήσεις των τιμών στα προϊόντα μας, η οικονομική επιβάρυνση αποτιμάται σε αρκετές δεκάδες εκατομμύρια ευρώ.

Για την αποτελεσματική αντιμετώπιση του προβλήματος έχουμε προτείνει δέσμη ενεργειών:για αλλαγές στη νομοθεσία ΑΠΕ, επίλυση ζητημάτων που εμποδίζουν την ταχεία ανάπτυξη μονάδων για ιδιοπαραγωγή,εφαρμογή του ενεργειακού συμψηφισμού, μέτρα ανακούφισης και σταθεροποίησης σε ανταγωνιστικό επίπεδο του κόστους ενέργειας κ.λπ.

Η ουκρανική κρίση είχε διαχειρίσιμη άμεση επίπτωση στις επιχειρήσεις μας, όμως οι γεωπολιτικές αναταράξεις επηρέασαν τις αγορές που εξυπηρετούμε και, επομένως, υπάρχουν έμμεσες επιπτώσεις.

Όσον αφορά την κλιματική αλλαγή,για τις περισσότερες εταιρείες μας,τα μέτρα μετριασμού αποτελούν μέρος της στρατηγικής τους με μετρήσιμους στόχους και καινοτόμες προσεγγίσεις (π.χ.,δέσμευση και αποθήκευση του διοξειδίου του άνθρακα σε κενά που δημιουργούνται από τη μεταλλεία).

Ποια είναι τα κύρια ζητήματα-προβλήματα της μεταλλευτικής βιομηχανίας και τι περιμένετε από την Πολιτεία και την Ευρωπαϊκή Ένωση;

Για τον κλάδο μας, είναι σημαντικό και επιβεβλημένο η Πολιτεία να αναγνωρίσει έμπρακτα τη σημασία της ελληνικής εξορυκτικής βιομηχανίας για την ανάπτυξη της οικονομίας,με γρήγορη άρση των δυσλειτουργιών στο ρυθμιστικό πλαίσιο.

Παραγωγική δραστηριότητα

«Στην παραγωγή βωξίτη δραστηριοποιούνται η Imerys Βωξίτες και η Δελφοί-Δίστομον.  Στο νικέλιο και κοβάλτιο δραστηριοποιείται η ΛΑΡΚΟ. Στην παραγωγή προϊόντων μαγνησίτη δραστηριοποιούνται οι Ελληνικοί Λευκόλιθοι και η ΤΕΡΝΑ Λευκόλιθοι. Ο χαλαζίας μεγάλης καθαρότητας -υψηλής ποιότητας παράγεται από τη ΜΕΤΕ. Και η Ελληνικός Χρυσός είναι η εταιρεία που ήδη αναπτύσσει το μεταλλείο των Σκουριών για την παραγωγή χαλκού. Οι εταιρείες αυτές έχουν ισχυρό εξαγωγικό προσανατολισμό, εκτός της Δελφοί-Δίστομον που εξυπηρετεί αποκλειστικά την Αλουμίνιον της Ελλάδος».

 

του Φίλη Καϊτατζή

Δημοσιεύθηκε στην εφημερίδα Παρασκήνιο

 

Προβολές: 123