Είναι πράγματι μεταβατικό καύσιμο το φυσικό αέριο και ποια είναι τα –συμπληρωματικά– οικονομικά οφέλη από τη χρήση του φυσικού αερίου ως καυσίμου-γέφυρα (;) είναι ορισμένα από τα ερωτήματα που έθεσε ο νομικός Γιάννης Κουρνιώτης, partner της –από το 1863– Lambadarios Law Firm, στο 12o Athens Anergy Summit στην ενότητα: «Υδρογονάνθρακες –o ρόλος του πετρελαίου και του φυσικού αερίου στη μετάβαση ενέργειας».

Ο κ.Κουρνιώτης, ο οποίος είναι στη διεπιστημονική ομάδα συμβούλων της εταιρείας (για θέματα οικονομίας, ενέργειας, περιβάλλοντος ΑΠΕ, βιομηχανίας κ.λπ.), έθεσε με περιεκτικό τρόπο ερωτήματα για ζητήματα που προκύπτουν από τη χρήση φυσικού αερίου, τις εξορύξεις τα αιολικά, δίνοντας επίσης και τις απαντήσεις:

Για να βάλουμε τη συζήτηση σε μια σειρά, θα πρέπει να εξηγήσουμε ποιοι είναι οι μύθοι και ποια η πραγματικότητα. Είναι πράγματι μεταβατικό καύσιμο το φυσικό αέριο; Είναι το φυσικό αέριο καύσιμο-γέφυρα;

Είναι. Διότι από μόνες τους οι ΑΠΕ δεν μπορούν να καλύψουν τη ζήτηση. Παράδειγμα, στα Φ/Β η συνάρτηση χρόνου και παραγόμενης ενέργειας έχει τη μορφή duck shape curve. Όταν τη χρειάζεσαι περισσότερο, δηλαδή τις βραδινές ώρες, τότε δεν την έχεις. Επίσης, είναι σημαντική η συνεισφορά του φυσικού αερίου για λόγους εξισορρόπησης του συστήματος, ιδίως όταν υφίστανται μεγάλες αποκλείσεις.

Είναι καθαρότερο από τα άλλα ορυκτά καύσιμα;

Είναι, ξεκάθαρα. Έχει το μισό ποσοστό εκπομπών CO2 σε σχέση με τον λιγνίτη. Η δυνατότητα απομάκρυνσης του CO2 είναι δυνατή τεχνολογικά και ευκολότερη σε σχέση με άλλα ορυκτά καύσιμα, γεγονός που καθιστά τη χρήση του φυσικού αερίου ελκυστικότερη σε σχέση με αυτά.

Δημιουργούνται προβλήματα μεταφοράς και σύνδεσης;

Όχι. Διότι εκεί που είναι εγκατεστημένες οι μονάδες που καίνε φυσικό αέριο υπάρχει πρόσβαση στο σύστημα μεταφοράς. Αλλά και εκεί που προγραμματίζονται νέες μονάδες, κύριο μέλημα είναι η εγκατάστασή τους πλησίον του συστήματος. Δεν μπορεί να λεχθεί το ίδιο και για όλες τις ΑΠΕ. Είναι δυνατή η άμεση σύνδεση όλων των νέων ΑΠΕ στο σύστημα; Σήμερα υπάρχουν, εάν δεν κάνω λάθος, αιτήματα για σύνδεση, περίπου 14 GW. Πώς θα γίνει αυτό; Πότε θα γίνει αυτό; Με ποιο κόστος;

Υπάρχουν συμπληρωματικά οικονομικά οφέλη από τη χρήση του;

Βέβαια. Θέσεις εργασίας για την τοπική κοινωνία. Δουλειά για τους συμβούλους πάσης φύσεως. Άντληση και χρήση κεφαλαίων από τις τράπεζες. Τεχνολογική καινοτομία. Ισχυρές ελληνικές επιχειρηματικές οντότητες. Εάν δεν έλθει η ώρα του technological obsolescence, δηλαδή της ομαλής μετάβασης σε νέες τεχνολογίες (αφού δηλαδή έχουν εξαντληθεί ορθολογικά οι υφιστάμενες), οι συνέπειες θα είναι σχεδόν σοκαριστικές. Τι θα κάνουμε; Θα πτωχεύσουμε τις τράπεζες που έχουν χρηματοδοτήσει τις μονάδες αερίου; Θα αφήσουμε τον κόσμο στον δρόμο. Ο απογαλακτισμός από το φυσικό αέριο θα πρέπει να γίνει με τρόπο ορθολογικό, λυσιτελή και στον κατάλληλο χρόνο.

Μειώνεται όμως η χρήση του φυσικού αερίου;

Ναι. Θα μειωθεί σταδιακά. Στην Ευρώπη βλέπουμε το φαινόμενο το ποσοστό ενέργειας το οποίο καλυπτόταν από ανθρακικές μονάδες να μεταβαίνει σχεδόν αυτούσιο στις ΑΠΕ. Λογικό, διότι μέσα από μια σειρά από οικονομικά κίνητρα εξυπηρετούνται οι εθνικοί και διεθνείς στόχοι για την καταπολέμηση της κλιματικής αλλαγής. Ωστόσο, όλες οι προβλέψεις δείχνουν μια σταδιακή μείωση, αλλά ταυτόχρονα σημαντική και σταθερή παρουσία στο ενεργειακό μείγμα του φυσικού αερίου. Γιατί; Απλούστατα διότι εξασφαλίζει την ενεργειακή ασφάλεια. Θυμίζω τη γνωστή περιπέτεια ελληνικής εταιρείας στο Τέξας, όπου λόγω του χιονιά δεν μπορούσαν να λειτουργήσουν και να εγχύσουν στο σύστημα ενέργεια αιολικά πάρκα 520 MW.

Με λίγα λόγια: Το φυσικό αέριο θα παραμείνει ως μεταβατικό καύσιμο ή καλύτερα ως καύσιμο εξισορρόπησης ή καύσιμο ασφάλειας. Νομίζω ο όρος «μεταβατικό καύσιμο» έχει να κάνει λίγο με το EU taxonomy –είναι πιο εύηχο– για παροχή κινήτρων που αφορούν νέες επενδύσεις και τεχνολογίες στον χώρο του φυσικού αερίου. Εάν προσπαθήσουμε να απογαλακτισθούμε από τη χρήση του χωρίς προετοιμασία και με λάθος χρονισμό, κινδυνεύουμε με ενεργειακά σοκ τύπου αυτού που ζήσαμε με τον πόλεμο της Ουκρανίας.

Στο νέο περιβάλλον, υπάρχει περιθώριο για έρευνα και εκμετάλλευση υδρογονανθράκων στην Ελλάδα;

Εισάγουμε φυσικό αέριο 6 δισ. ευρώ κάθε χρόνο – προφανώς θα ήταν μεγάλη επιτυχία από εισαγωγική χώρα να μετατραπούμε σε εξαγωγική. Αυτό είναι ξεκάθαρο.

Θέλουμε; Η κοινωνία μας θέλει; Ακούω για τις δημοσκοπήσεις της ΕΔΕΥΕΠ (Ελληνική Διαχειριστική Εταιρεία Υδρογονανθράκων και Ενεργειακών Πόρων ΑΕ)που φαίνεται να έχουν θετικά αποτελέσματα – αλλά θα είχε ενδιαφέρον να μάθουμε τι ακριβώς ερωτώνται αυτοί που ερωτώνται και τι καταλαβαίνουν αυτοί που απαντούν, για να μη βρεθούμε προ εκπλήξεων. Μοιάζει λίγο με το θέμα των υπεράκτιων, και όχι μόνο, αιολικών πάρκων. Όλοι φαίνεται να τα θέλουν, εξυπηρετούν οικονομικούς αλλά και εθνικούς σκοπούς, και όλοι είναι με το χέρι στη σκανδάλη για να προσβάλουν κάθε διοικητική πράξη που θα κάνει εφικτή την πραγμάτωσή τους. Δυστυχώς δεν πρόκειται να πάμε πουθενά, εάν συνεχίσουμε να μαστιζόμαστε από αυτό τον αυτισμό. Θέλουμε άφθονη και φθηνή ενέργεια, αλλά δεν θέλουμε ενεργειακές εγκαταστάσεις στον οπτικό μας ορίζοντα!

Ποια είναι συνήθως τα προβλήματα που αντιμετωπίζουν οι εξορυκτικές εταιρείες στην Ελλάδα;

Το μεγαλύτερο πρόβλημα είναι το αδειοδοτικό. Διάφορες αρμόδιες υπηρεσίες με επικαλυπτόμενες αρμοδιότητες, πολλές φορές με άγνοια για το τι πρέπει να κάνουν και εξ αυτής καχυποψία για τους επενδυτές.Είναι καλές και ενδεδειγμένες οι εκάστοτε κυβερνητικές παρεμβάσεις, αλλά κυρίως χρειάζονται τομές όπως fast track καιsingle point of contact διαδικασία για το αδειοδοτικό.

Πώς θα δελεάσουμε σε μια τόσο κλειστή αγορά ξένους επενδυτές να έλθουν να επενδύσουν σε κοινοπραξία με τις ντόπιες εταιρείες;

Για το τελευταίο που αναρωτήθηκε ο κ Κουρνιώτης, μένει να το δούμε από τη νέα κυβέρνηση Μητσοτάκη, που ορκίστηκε αυτή την εβδομάδα.

Λιγότεροι παίκτες

Ένα ακόμα ζήτημα που έθεσε ο Γιάννης Κουρνιώτης στο 12oAthensAnergySummit είναι «πως αλλάζει το επιχειρηματικό περιβάλλον για έργα φυσικού αερίου».

Νομίζω, είπε,ότι σίγουρα θα βλέπουμε λιγότερους και μεγαλύτερους παίκτες (τα κόστη είναι πολύ μεγάλα, οπότε πολλοί επενδυτές θα στρέφονται σε περισσότερο και καλύτερα επιδοτούμενες επενδύσεις ΑΠΕ).

Θεωρώ ότι θα δούμε ποικιλία και διαφοροποίηση. Θα έχουμε α) κλασικές δραστηριότητες φυσικού αερίου π.χ. αποθήκευση, υγροποίηση (οι πέντε νέες αποθήκες στην Ελλάδα και ο διάδρομος υγροποιημένου αερίου), β)Carbon Capture Use and Storage / Carbon Capture Storage, γ) υγρά και αέρια χαμηλών εκπομπών άνθρακα και δ) μετάβαση από «εταιρείες καυσίμων» σε «εταιρείες ενέργειας».

 

του Φίλη Καϊτατζή

Δημοσιεύθηκε στην εφημερίδα Παρασκήνιο