Τι σηματοδοτεί η «απόβαση» των Αμερικανών στο Αιγαίο

Την ώρα που ο Ταγίπ Ερντογάν αναζητά τρόπους για να αποκλιμακώσει την ένταση με τη Δύση, φορώντας άλλοτε τη μάσκα του ειρηνοποιού και άλλοτε τον μανδύα του φιλοδυτικού ηγέτη, με στόχο φυσικά να αποκομίσει όσο το δυνατόν περισσότερα οφέλη, όπως για παράδειγμα τον εκσυγχρονισμό και την απόκτηση νέων F-16, η Ελλάδα με στοχευμένες και μεθοδικές κινήσεις επιχειρεί να εκμεταλλευτεί όσο το δυνατόν καλύτερα την περίσταση, ενισχύοντας τη στρατηγική σχέση με την Ουάσιγκτον.

Θα μπορούσαμε μάλιστα να πούμε πως οι σχέσεις Ελλάδας – ΗΠΑ βρίσκονται στο καλύτερο σημείο που ήταν ποτέ, με τις προοπτικές για το άμεσο μέλλον να είναι ακόμη καλύτερες. Οι ΗΠΑ, πλέον, έχουν αντιληφθεί ότι στο πρόσωπο της Ελλάδας έχουν μια χώρα που διαπνέεται από δημοκρατικές αξίες, που επιθυμεί τον σεβασμό του Διεθνούς Δικαίου και υποστηρίζει τις σχέσεις καλής γειτονίας, μία συμπεριφορά που είναι σταθερή και δεν διαπνέεται από τακτικισμούς, καιροσκοπισμό και κουτοπονηράδες, όπως αυτές των γειτόνων.

Παράλληλα, οι προθέσεις των ΗΠΑ για την Ελλάδα έχουν φανεί εδώ και καιρό, με τις δηλώσεις της αμερικανικής διπλωματίας να δίνουν σαφή ψήφο εμπιστοσύνης στη χώρα μας, η οποία επιβεβαίωσε την καθαρή της θέση και στον πόλεμο της Ουκρανίας, την ώρα που η Τουρκία προσπαθούσε να πατήσει σε δύο βάρκες.

Καθοριστικός ρόλος

Ο ρόλος της χώρας μας πλέον αναδεικνύεται καθοριστικός για την Ευρωατλαντική Συμμαχία, με τις ΗΠΑ να επιθυμούν ακόμη μεγαλύτερη στρατιωτική παρουσία στη χώρα μας, πέρα φυσικά από τις βάσεις σε Σούδα και Αλεξανδρούπολη.

Στο πλαίσιο αυτό, τροπολογία που υπερψηφίστηκε από τη Βουλή των Αντιπροσώπων στο νομοσχέδιο για τον αμυντικό προϋπολογισμό (NDAA) προβλέπει τη διερεύνηση των δυνατοτήτων που υπάρχουν για την επέκταση της αμερικανικής στρατιωτικής παρουσίας στην Ελλάδα, με ιδιαίτερη έμφαση στα νησιά.

Ειδικότερα, η τροπολογία ζητά από τον υπουργό Άμυνας και τον υπουργό Εξωτερικών να υποβάλουν από κοινού στις αρμόδιες επιτροπές του Κογκρέσου έκθεση για τη σχέση ασφαλείας μεταξύ των ΗΠΑ και της Ελλάδας.

Υπερψηφίστηκε

Η Γερουσία έχει ήδη υπερψηφίσει το δικό της νομοσχέδιο και, πλέον, τα δύο νομοθετικά σώματα βρίσκονται σε διαπραγματεύσεις για τη διαμόρφωση του τελικού κειμένου, το οποίο θα σταλεί στον πρόεδρο Τζο Μπάιντεν. Η τροπολογία της Βουλής προβλέπει ότι η έκθεση θα πρέπει να έχει κατατεθεί εντός δύο μηνών από την υπογραφή του τελικού νομοσχεδίου (NDAA), περιλαμβάνοντας τα ακόλουθα στοιχεία:

·       Ανάλυση της δυνατότητας για πρόσθετες βάσεις ή διευρυμένη στρατιωτική παρουσία των ΗΠΑ στην Ελληνική Δημοκρατία, ιδιαίτερα στα ελληνικά νησιά.

·       Περιγραφή των δικαιωμάτων των βάσεων (basing rights) που παραχωρήθηκαν στις Ηνωμένες Πολιτείες βάσει της επικαιροποιημένης Συμφωνίας Αμοιβαίας Αμυντικής Συνεργασίας ΗΠΑ – Ελλάδας (MDCA), που υπεγράφη στις 14 Οκτωβρίου 2022.

·       Περιγραφή των δραστηριοτήτων και των επενδύσεων των ΗΠΑ στις βάσεις, που περιλαμβάνονται στην MDCA.

·       Αξιολόγηση του καθεστώτος της συνεργασίας στον τομέα της ασφάλειας, σύμφωνα με τις επιταγές του Νόμου περί Άμυνας και Διακοινοβουλευτικής Εταιρικής Σχέσης ΗΠΑ – Ελλάδας του 2021 (U.S. – Greece Defense and Interparliamentary Partnership Act).

«Κλειδώνουν» το Αιγαίο

Η προεργασία έχει γίνει εδώ και πολύ καιρό, με τη Συμφωνία Αμοιβαίας Αμυντικής Συνεργασίας (MDCA) Ελλάδας – ΗΠΑ του 2021 να προβλέπει, μεταξύ άλλων, την επέκταση της αμερικανικής παρουσίας στην Ελλάδα. Μάλιστα, στην MDCA προστέθηκε η φράση «σε όλη την Ελλάδα», προκειμένου να περιγραφεί σε ποιες γεωγραφικές τοποθεσίες είναι δυνατόν να δημιουργηθούν νέες βάσεις. Η συγκεκριμένη αποστροφή είναι εκείνη που επέτρεψε στην ελληνική πλευρά να πείσει για την αναγκαιότητα βάσης στην Αλεξανδρούπολη, αλλά και αυτή που χρησιμοποιήθηκε προκειμένου να προταθούν η Λήμνος και –κυρίως– η Σκύρος ως νησιά τα οποία θα μπορούσαν να φιλοξενήσουν αμερικανική στρατιωτική παρουσία.

Φυσικά, η συγκεκριμένη τροπολογία δεν αναφέρει σε ποια νησιά ενδεχομένως να ενδιαφέρονται οι Αμερικανοί να δημιουργήσουν νέες στρατιωτικές βάσεις, ωστόσο τα φυσικά «αεροπλανοφόρα» του Αρχιπελάγους τούς δελεάζουν. Νησιά όπως η Σκύρος, στην καρδιά του Αιγαίου και με πανίσχυρη στρατιωτική παρουσία, αλλά και στη βορειοανατολική πλευρά του Αρχιπελάγους, ενδεχομένως να βρίσκονται στα άμεσα σχέδια των Αμερικανών, χωρίς αυτό να σημαίνει φυσικά πως έχει συμφωνηθεί οτιδήποτε.

Θα πρέπει να επισημάνουμε πως το αμερικανικό ενδιαφέρον έρχεται τη στιγμή που οι Τούρκοι επιμένουν στα περί αποστρατιωτικοποίησης των ελληνικών νησιών. Κάτι τέτοιο φυσικά απορρίπτεται με κάθε τρόπο από την Αθήνα, ενώ είναι δεδομένο πως η αμερικανική στρατιωτική παρουσία σε ελληνικά νησιά θα ισχυροποιήσει και την ελληνική.

Χαρακτηριστικό παράδειγμα άλλωστε αποτελεί το Στεφανοβίκειο, όπου το αεροδρόμιο και το στρατόπεδο της 1ης Ταξιαρχίας Αεροπορίας Στρατού έχουν εξελιχθεί σε στρατηγική βάση για τους Αμερικανούς, οι οποίοι έχουν μεταφέρει ελικόπτερα, έμπειρους χειριστές και προσωπικό, που εκπαιδεύονται τουλάχιστον έξι μήνες τον χρόνο μαζί με τους πιλότους των ελληνικών ελικοπτέρων Apache και Kiowa Warrior.

Επίσης, οι Αμερικανοί θεωρούν στρατηγική τη θέση της Λάρισας και εξαιρετικά σημαντικό το αεροδρόμιό της, το οποίο θέλουν να το καταστήσουν ορμητήριο τόσο προς το Αιγαίο και την Ανατολική Μεσόγειο, όσο και προς τα Βαλκάνια και τη Μαύρη Θάλασσα.

Με την Τουρκία να συνεχίζει να αποτελεί τον προβληματικό παράγοντα στην ευρύτερη περιοχή, οι ΗΠΑ επενδύουν στη στρατηγική αναβάθμιση των σχέσεων με την Αθήνα, ενισχύοντας συνεχώς την παρουσία τους στη χώρα μας.

 

του Βασίλη Σκουλαράκου

Δημοσιεύθηκε στην εφημερίδα Παρασκήνιο 

Προβολές: 151