Τέλος του 2024 λήγει η συμφωνία Ρωσίας-Ουκρανίας για τη μεταφορά φυσικού αερίου προς την Ευρώπη, κυρίως προς χώρες της Κεντρικής και της Νότιας Ευρώπης, όπως Αυστρία, Σλοβακία, Ιταλία, Ουγγαρία κ.λπ.

Αν και υπογράφτηκε το 2019 και είναι 5ετής,οι διαπραγματεύσεις για την επέκτασή της θα έπρεπε ήδη να έχουν αρχίσει,μας είπε παράγων της αγοράς.Η συμφωνία προέβλεπε: Για το 2019-2021 μεταφορά 65 δισ. κυβικά μέτρα ανά έτος και για το 2022-2024 μεταφορά 40 δισ. κυβικά μέτρα ανά έτος.

Εισαγωγές αερίου

Από πέρυσι, κυρίως μετά το σαμποτάζ στους αγωγούς Nord StreamI και ΙΙ και το κλείσιμο των αγωγών Yamal-Europe, η Ρωσία στέλνει περίπου 40 εκατ. κυβικά μέτρα την ημέρα μέσω Ουκρανίας και περίπου 35 εκατ. κυβικά μέτρα την ημέρα έρχονται μέσω του Turkish Stream. Η Εισαγωγή ρωσικού αερίου στην ΕΕ-27 μέσω αγωγών το 2021 ήταν: NS1 Nord Stream 58 bcm (δισεκατομμύρια κυβικά μέτρα), Ουκρανία 37 bcm, Yamal (Λευκορωσία-Πολωνία) 33 bcm, TurkStream 9 bcm.

«Το αν θα επεκταθεί χρονικά η συμφωνία μεταφοράς αερίου στη Ευρώπη μέσω της Ουκρανίας είναι ένα θέμα, τι θα κάνει η ΕΕ;»μας είπε παράγων της αγοράς.

Προοπτικές μεταφοράς

Πάντως ο πόλεμος,που συνεχίζεται με αμείωτη ένταση, αναζωπύρωσε το ευρωπαϊκό ενδιαφέρον για τις προοπτικές της μεταφοράς (ανάστροφα αυτήν τη φορά) του φυσικού αερίου από τον Νότο προς Βορρά,μέσω της ενεργοποίησης του Κάθετου Διαδρόμου Φυσικού Αερίου.

Ο Κάθετος Διάδρομος είναι«μια ιδέα που πρωτοεμφανίσθηκε στις αρχές της περασμένης δεκαετίας και έγινε πιο ορατή μετά την προσάρτηση της Κριμαίας στη Ρωσία το 2014 και αποσκοπεί στην ενίσχυση της ενεργειακής ασφάλειας και στη διαφοροποίηση των πηγών προμήθειας αερίου στις χώρες της Νότιας και της Κεντροανατολικής Ευρώπης. Η σημασία του διαδρόμου αυξήθηκε κατακόρυφα μετά την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία και τις αποφάσεις της ΕΕ να αποδεσμευτεί από τις εισαγωγές αερίου από τη Ρωσία».

Επέκταση δυνατοτήτων

Για την επιτάχυνση των διαδικασιών των δεσμευτικών δοκιμών αγοράς για τα έργα επέκτασης των δυνατοτήτων της διαδρομής του Κάθετου Διαδρόμου, εντός του 2024, όπως θέλει η ΕΕ, έχει ήδη συσταθεί ομάδα,μας είπε ο Φερνάντο Καλλιγάς, ανώτερος διευθυντής εταιρικών υποθέσεων του Γραφείου Διοίκησης του ΔΕΣΦΑ (Διαχειριστής Εθνικού Συστήματος Φυσικού Αερίου).

Υπενθυμίζεται ότι πέρυσι,στο πλαίσιο του 22ου World LNG Summit που διοργανώθηκε στην Αθήνα από τον ΔΕΣΦΑ, υπό την αιγίδα του υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας (29/11 έως 2/12/2022), υπογράφτηκε Μνημόνιο Συνεργασίας (MoU) μεταξύ των εταιρειών ΔΕΣΦΑ (Ελλάδα), Βulgartransgaz (Βουλγαρία), Transgaz (Ρουμανία), FGSZ (Ουγγαρία), ICGB (Βουλγαρία) και Gastrade (Ελλάδα), με σκοπό την αμοιβαία συνεργασία τους για την υλοποίηση του Κάθετου Διαδρόμου, που θα επιτρέψει αμφίδρομες ροές φυσικού αερίου. Είχε προηγηθεί συνάντηση στις 28 Σεπτεμβρίου στο Βουκουρέστι,σε επίπεδο Διοικήσεων των Διαχειριστών των εμπλεκόμενων χωρών, στο περιθώριο της 4ης συνεδρίασης της ομάδας υψηλού επιπέδου CESEC(Central and South Eastern Europe energy connectvity).

Συνάντηση εργασίας

Στις αρχές της εβδομάδας στη Θεσσαλονίκη, ο ΔΕΣΦΑ διοργάνωσε συνάντηση εργασίας για τον Κάθετο Διάδρομο Φυσικού Αερίου (διάδρομος φυσικού αερίου Νότου-Βορρά). Συμμετείχαν οι εταιρείες Gastrade, ICGB, Bulgartransgaz, Transgaz, FGSZ και EUSTREAM (ως παρατηρητής) και οι διαχειριστές των συστημάτων μεταφοράς φυσικού αερίου και LNG σε Ελλάδα, Βουλγαρία, Ρουμανία, Ουγγαρία και Σλοβακία, αντιστοίχως.

Για την ανάγκη επέκτασης των υποδομών και την αύξηση των δυνατοτήτων του Κάθετου Διαδρόμου,ο κ. Καλλιγάς μάς εξήγησε ότι θέλει πολλή δουλειά για να συντονιστούν οι διαχειριστές, οι έμποροι και οι χώρες που εμπλέκονται ώστε να μπει το νερό –στην προκειμένη περίπτωση το φυσικό αέριο– στο αυλάκι, που είναι ο Κάθετος Διάδρομος.«Αυτήν τη στιγμή δεν γνωρίζουμε ποια είναι τα σημεία συμφόρησης. Μέχρι τώρα, το φυσικό αέριο ερχόταν από διάφορους αγωγούς από πάνω(Βορρά) προς τα κάτω (Νότο). Συνήθως, οι διατομές ήταν μεγάλες από Βορρά και, όσο κατέβαιναν οι αγωγοί, ήταν μικρότερες. Σήμερα εξετάζουμε να πάνε ανάστροφα. Συνεπώς πρέπει να δούμε πώς να αντιστρέψουμε τα πράγματα όπου χρειάζεται, να μεγαλώσουμε τις διατομές,την πίεση. Η δέσμευση της ΕΕ είναι να έχει υλοποιήσει το σχέδιο μέχρι το τέλος του 2024. Για να γίνει αυτό, πρέπει κάθε εμπλεκόμενη χώρα να έχει ολοκληρώσει τις διαδικασίες, να γνωρίζουμε ποιες είναι οι επενδύσεις,να ξέρουμε τι ποσότητες θέλει το κάθε κράτος και μετά να περάσουμε στο επόμενο βήμα υλοποίησης του σχεδίου».

Αναβάθμιση ρόλων

Ο ΔΕΣΦΑ,υπεύθυνος για τη λειτουργία, διαχείριση, συντήρηση και ανάπτυξη του Ελληνικού Εθνικού Συστήματος Φυσικού Αερίου (ΕΣΦΑ),επισημαίνει ότι η πλήρης ενεργοποίηση του Κάθετου Διαδρόμου «θα αναβαθμίσει σημαντικά τον ρόλο των χωρών που συμμετέχουν σε αυτόν, για την ασφάλεια εφοδιασμού της ενεργειακής αγοράς της ΕΕ, επιτρέποντας την πρόσβαση σε διαφοροποιημένες πηγές προμήθειας μέσα από ευρωπαϊκά συστήματα μεταφοράς φυσικού αερίου και LNG. Η δυναμική αυτή θα επεκταθεί περαιτέρω με τη χρήση των εν λόγω υποδομών για ανανεώσιμα αέρια και υδρογόνο».

Ανάλυση ΙΕΝΕ

Για την Ελλάδα, το Ινστιτούτου Ενέργειας ΝΑ Ευρώπης (ΙΕΝΕ) σε ανάλυσή του σημειώνει:«Οι συνολικές εισαγωγές φυσικού αερίου της Ελλάδας για τον Αύγουστο του 2023 ανήλθαν σε 4.6 TWh, μειωμένες κατά 13% σε μηνιαία βάση και κατά 16% σε σύγκριση με τον Αύγουστο του προηγούμενου έτους. Η συνεισφορά του LNG τον περασμένο Αύγουστο κινήθηκε σε υψηλό ποσοστό, καλύπτοντας το 52% των εισαγωγών, αναδεικνύοντας τον σημαντικό ρόλο που ήδη παίζει και αναμένεται να παίξει το εν λόγω καύσιμο τα επόμενα χρόνια, στο πλαίσιο απεξάρτησης από το ρωσικό φυσικό αέριο».

Εναλλακτικές πηγές

«Παρά το γεγονός ότι έχουν γίνει βήματα για την υλοποίηση της ιδέας του Κάθετου Διαδρόμου (π.χ.. κατασκευή του Ελληνο-Βουλγαρικού Διασυνδετήριου Αγωγού (IGB) και του IBR (διασυνδετήριος αγωγός Βουλγαρίας-Ρουμανίας),η αναβάθμιση της δυναμικότητας του Τερματικού Σταθμού LNG στη Ρεβυθούσα, το υπό κατασκευή FSRU στην Αλεξανδρούπολη κ.λπ., εξακολουθούν να υφίστανται διάφορα εμπόδια. Εμπόδια σε συγκεκριμένες υποδομές, τη δυναμικότητά τους, την αμφίδρομη ροή και την αποσυμφόρηση κάποιων τμημάτων του διαδρόμου, που θα επιτρέψουν την πλήρη ενεργοποίησή του. Θεωρώ,πάντως,σημαντική την εξέλιξη της πρόσφατης συνάντησης των TSOs (Transmission System Operator-  Διαχειριστές Συστημάτων Μεταφοράς) των εμπλεκόμενων χωρών στη Θεσσαλονίκη και τη δέσμευσή τους: Να επιταχύνουν τις διαδικασίες άρσης των εμποδίων προς όφελος της ασφάλειας και της ομαλής τροφοδοσίας της Ευρώπης με φυσικό αέριο και LNG από εναλλακτικές πηγές», τονίζει ο Σπύρος Παλαιογιάννης,Founder and Managing Partner.

 

του Φίλη Καϊτατζή

Δημοσιεύθηκε στην εφημερίδα Παρασκήνιο

 

Προβολές: 93