Τρεις εκλογικές αναμετρήσεις είχαμε αυτήν τη χρονιά και βγάλαμε κάποια συμπεράσματα για τη δύναμη των λεγόμενων νέων μέσων, των social media.

Συμπερασματικά και πριν δούμε τι μας δίδαξαν οι εκλογές, εθνικές και αυτοδιοικητικές, θα πρέπει να σημειώσουμε ότι ο υποψήφιος δεν εκπέμπει το μήνυμά του και την εικόνα του μόνο μέσω των φίλιων δυνάμεων, όπως πυρήνες, ΜΜΕ και διαδικτυακά.

Γνωρίζει ότι ο ίδιος είναι ο πομπός των μηνυμάτων και ότι η εικόνα του πρέπει να «μιλάει» και η παρουσία του να «γράφει». Η προσωπική ταυτότητά του είναι ένα βασικό κριτήριο στην επιλογή του από τους πολίτες, όταν έρθει η ώρα. Και το ερώτημα είναι, η προβολή της προσωπικής ταυτότητας του υποψηφίου γίνεται καλύτερα με την προσωπική επαφή του με τους πολίτες ή αρκεί μόνο η προβολή μέσα από τη σωρεία των social media;

Ας δούμε, λοιπόν, τι μας δίδαξαν για τα social media οι τελευταίες αυτοδιοικητικές εκλογές. Πρώτα τι έβγαλαν οι κάλπες.

1. Το μεγαλύτερο ποσοστό των αυτοδιοικητικών αρχόντων εξελέγη την πρώτη Κυριακή των εκλογών και επανεξελέγησαν με αρκετά μεγάλα ποσοστά εν ενεργεία δήμαρχοι. Οι πολίτες επιβράβευσαν υποψηφίους που έδωσαν θετικά δείγματα γραφής των προσπαθειών τους κατά τη διάρκεια της αυτοδιοικητικής θητείας τους. Το μεγαλύτερο ποσοστό των εκλεγμένων τοπικών αρχόντων δεν αρκέστηκαν στην παρουσίαση του έργου μέσα από βίντεο και παρουσιάσεις στα social media, αλλά επιδίωξαν την άμεση και δια ζώσης επικοινωνία με τους πολίτες. Πέρασαν από γειτονιά σε γειτονιά, σφίξανε χέρια, άκουσαν τους πολίτες τι είχαν να τους πουν. Αντίθετα, αρκετοί από τους νέους υποψηφίους έπεσαν στην παγίδα της έντονης χρήσης των social media, πιστεύοντας ότι επικοινωνούν άμεσα με τους πολίτες. Το αποτέλεσμα τους διέψευσε. Τίποτα δεν αντικαθιστά την προσωπική επαφή του πολίτη με τον πολιτικό.

2. Όσοι από τους υποψηφίους, στις εθνικές και αυτοδιοικητικές εκλογές, επένδυσαν διαφημιστικά στο Facebook είχαν καλύτερα αποτελέσματα, αν η στρατηγική τους είχε στόχο την αποδόμηση του αντιπάλου. Με μέτρο, φυσικά!

3. Όσοι από τους υποψηφίους επένδυσαν χρόνο και χρήμα στο Instagram, στο ΤikΤok και στο Τwitter πέτυχαν τα ελάχιστα από όσα ανέμεναν, αν ακολούθησαν κοινή στρατηγική επικοινωνίας.

4. Σε όσους από τους υποψηφίους «σκάλωσε» στο μυαλό τους ότι με τη χρήση του ΤikΤok θα «πιάσουν» τη νεολαία ακολουθώντας τις γνωστές στρατηγικές, αυτοί θα πρέπει να γνωρίζουν ότι θυμίζουν έναν πωλητή που πουλάει παγάκια στον Βόρειο Πόλο. Το κοινό του κάθε μέσου είναι διαφορετικό και θέλει ειδική στρατηγική επικοινωνίας. Στο ΤikΤok «δουλεύει» η στρατηγική του χιούμορ και του «τσαλακώματος» της εικόνας. Ό,τι ακριβώς λάνσαρε και ο πρωθυπουργός. Έξυπνες ατάκες, χαριτωμένα πλάνα, αυτοσαρκασμός και αισθητική της νέας γενιάς. Τελικά, βγήκαν όλοι ίδιοι οι υποψήφιοι!

5. Ένα like για να μετατραπεί σε ψήφο θα πρέπει η εικόνα που παρουσιάζεται να έχει συνέπεια με την πραγματική εικόνα του υποψηφίου, αλλιώς δεν έχει κανένα νόημα ο αριθμός των likes.

Ένας από τους κύριους λόγους της μεγάλης αποχής από τις εκλογές είναι και η τοξικότητα που επικράτησε μέσα από τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης. «Μπούκωσαν» οι πολίτες από αρνητικά συναισθήματα και από διαδικτυακές φωνές και αντεγκλήσεις που έφταναν απρόσκλητες στις οθόνες των κινητών.

Κλείνοντας, θα πρέπει να σημειωθεί ότι στη σημερινή εποχή η διατύπωση του γνωστού μας Marshall McLuhan, θεωρητικού της επικοινωνίας, ότι «το μέσον είναι το μήνυμα», ισχύει αλλά μέχρι ενός σημείου. Για το κάθε ψηφιακό μέσο, το κοινό είναι διαφορετικό και χρειάζεται διαφορετική επικοινωνιακή στρατηγική, προκειμένου να εξυπηρετεί το κοινό συμφέρον και τη δημοκρατία.

 

του Θανάση Παπαμιχαήλ

Επικοινωνιολόγος – συγγραφέας Οδηγών Πολιτικής Αυτοβελτίωσης (Σ.Ο.Π.Α.)

Δημοσιεύθηκε στην εφημερίδα Παρασκήνιο