Επισκεφθήκαμε το εμβληματικό κτίριο του υπουργείου Ανάπτυξης, που δεσπόζει στην πλατεία Συντάγματος και όπου χτυπά η «καρδιά» της ελληνικής οικονομίας. Εκεί συναντήσαμε τον υφυπουργό Ανάπτυξης Μάξιμο Σενετάκη και με φόντο το Κοινοβούλιο, όπου ψηφιζόταν το νέο φορολογικό νομοσχέδιο, κάναμε μια εφ’ όλης της ύλης συζήτηση για τα προβλήματα των ελληνικών επιχειρήσεων, τις νέες προκλήσεις που αντιμετωπίζουν, τις καινοτόμες λύσεις, τα ζητήματα της ακρίβειας αλλά και για τις εξελίξεις στο κόμμα της αξιωματικής αντιπολίτευσης.

Αν και πλέον θεωρείστε παλαιός κοινοβουλευτικός, είστε νέος υφυπουργός, υπό την έννοια πως αναλαμβάνετε για πρώτη φορά στην πολιτική σας διαδρομή υπουργικό χαρτοφυλάκιο. Πώς αισθάνεστε, λοιπόν, μέσα στο κουστούμι του υφυπουργού Ανάπτυξης;

Δεν είναι και τόσο…κουστούμι, αν το δεις από τη σκοπιά των αρμοδιοτήτων που μου έχουν ανατεθεί. Στο μυαλό των περισσοτέρων, η έρευνα, η τεχνολογία και η καινοτομία μάλλον δεν χωράνε σε κουστούμι και παραπέμπουν σε ανθρώπους με άλλο outfit. Από την άλλη όμως, το υπουργείο Ανάπτυξης είναι υπουργείο Ανάπτυξης. Εδώ βρίσκεται η «καρδιά» της ελληνικής οικονομίας, και το βάρος της ευθύνης για ανάπτυξη και προκοπή είναι μεγάλο.

Βρίσκεστε,λοιπόν, στην «πρώτη γραμμή». Συνεπώς, είστε ο καταλληλότερος για να μας απαντήσετε στο ερώτημα αν τελικά υπάρχει ανάπτυξη στη χώρα μας και πώς αυτή μπορεί να συντελέσει στον περιορισμό της ακρίβειας;

Η χώρα αναπτύσσεται και η ξενόφερτη ακρίβεια ελέγχεται. Παρά τις διαδοχικές κρίσεις και ανατροπές, η ελληνική οικονομία κεφαλαιοποιεί τις μεταρρυθμίσεις που έχουν συντελεστεί. Η ανάκτηση της επενδυτικής βαθμίδας αποτέλεσε αδιαμφισβήτητα μια εθνική επιτυχία! Οι διεθνείς οίκοι αξιολόγησης επιβράβευσαν τις προσπάθειες του ελληνικού λαού, όπως και τη μεθοδικότητα του Κυριάκου Μητσοτάκη. Επιβράβευσαν τη συνέπεια λόγων και έργων και έδωσαν με τη σειρά τους, μετά τον ελληνικό λαό, ψήφο εμπιστοσύνης στη νέα κυβέρνηση της ΝΔ. Την εμπιστοσύνη αυτή διαμόρφωσαν το μεταρρυθμιστικό πνεύμα της κυβέρνησης και οι επιδόσεις της ελληνικής οικονομίας. Η πολύ πρόσφατη αναβάθμιση της ελληνικής οικονομίας από τον οίκο Fitch, σε συνδυασμό με την εμπέδωση της εμπιστοσύνης από όλους, συντελεί στη δημιουργία των προϋποθέσεων για περισσότερες επενδύσεις, καλύτερες συνθήκες χρηματοδότησης της οικονομίας, ανάπτυξη και αύξηση της απασχόλησης. Τρέχουμε δυναμικά ό,τι μπορεί να δημιουργήσει γόνιμο έδαφος για νέες επενδύσεις. Και το όχημά μας σε αυτήν την κούρσα είναι η καινοτομία.

Σας έχω ακούσει να λέτε συχνά: «Καινοτομία Παντού» – κάτι που μοιάζει σαν προσωπικό σαςμότο. Από πού προκύπτει αυτό;

Η καινοτομία είναι ο επιταχυντής της ανάπτυξης! Είναι η καύσιμη ύλη που θα δώσει ώθηση στην ελληνική οικονομία να καλύψει γρήγορα το κενό που την χωρίζει από τις οικονομίες των προηγμένων χωρών. Χρειαζόμαστε την καινοτομία σε όλα τα επίπεδα. Στο τρόπο που κυβερνάμε, που επιχειρούμε, που σκεφτόμαστε, που συμπεριφερόμαστε. Η καινοτομία είναι ο τρόπος να αλλάξεις, να εξελιχθείς. Γι’ αυτό με έχετε ακούσει να τονίζω διαρκώς ότι χρειαζόμαστε «Καινοτομία Παντού»! Γι’ αυτό πρωταρχική μας προτεραιότητα στο υπουργείο είναι να παροτρύνουμε την ερευνητική, ακαδημαϊκή και επιχειρηματική κοινότητα να συνδιαμορφώσουν το μείγμα της ερευνητικής τους προσπάθειας και να δημιουργήσουν καινοτόμα προϊόντα και υπηρεσίες, που θα καλύπτουν ανάγκες της οικονομίας και της κοινωνίας.

Η παρότρυνση αυτή μοιάζει με σύσταση προς τους Έλληνες επιχειρηματίες…

Και είναι… Κοιτάξτε, η Ελλάδα ακολουθεί την παγκόσμια τάση. Το 2022 δαπανήσαμε σε έρευνα και ανάπτυξη 3.084,82 εκατομμύρια ευρώ. Σημειώσαμε αύξηση κατά 16,6% σε σχέση με το 2021. Προφανώς, το κράτος θα συνεχίσει με στοχευμένες παρεμβάσεις να χρηματοδοτεί τα οικοσυστήματα Τεχνολογίας και Καινοτομίας. Όμως η έρευνα και η ανάπτυξη (R&D) δεν μπορεί να είναι κρατικοδίαιτες. Δεν φτάνει για να κάνουμε τη διαφορά. Πρέπει και οι επιχειρήσεις να μπουν δυναμικά στο παιχνίδι. Να πιστέψουν στη δύναμη της έρευνας και της καινοτομίας για τη μαρκοημέρευση των επιχειρήσεών τους.

Αυτός είναι ο λόγος που προτρέπουμε την επιχειρηματική κοινότητα να επενδύσει ανάλογα ή παραπάνω ποσά σε R&D. Μόνο έτσι η Ελλάδα θα βελτιώσει τη 15η θέση σε δαπάνες έρευνας και ανάπτυξης και τη 13η θέση σε δαπάνες ως ποσοστό του ΑΕΠ που κατέχει μεταξύ των χωρών της ΕΕ.

Η χώρα μας διαθέτει τα εχέγγυα για να εξελιχθεί σε κόμβο καινοτομίας σε διάφορους τομείς, υπό δύο προϋποθέσεις. Αφενός, ότι θα γίνουν οι σωστές επενδύσεις, που θα έχουν ως αποτέλεσμα νέες και καλά αμειβόμενες θέσεις εργασίας, και αφετέρου ότι θα στηριχθεί επαρκώς το εγχώριο οικοσύστημα των νεοφυών/startups επιχειρήσεων.

Με την καινοτομία θα μακροημερεύσει και η ελληνική οικονομία.

Πώς χαρτογραφείται πλέον το οικοσύστημα των νεοφυών επιχειρήσεων στη χώρα;

Μου αρέσει πολύ να απαντώ με στοιχεία. Ανάλυση, λοιπόν, για τη δυναμική των οικοσυστημάτων καινοτομίας της Νοτιοανατολικής Ευρώπης αναφέρει ότι το ελληνικό οικοσύστημα νεοφυών επιχειρήσεων, για το διάστημα 2017-2022, σημείωσε τον 2ο υψηλότερο ρυθμό μεγέθυνσης και ήταν το 2ο οικοσύστημα με αποτίμηση αξίας ύψους 8,2 δισ.

Το ελληνικό startup οικοσύστημα έχει βρεθεί σε μια σημαντική φάση ανάπτυξης τα τελευταία χρόνια, και αυτό οφείλεται σε έναν μεγάλο βαθμό στην υποστήριξη που έχει παράσχει η ελληνική κυβέρνηση. Η Ελλάδα διαθέτει πλέον τους δυο πρώτους «μονόκερους» (Unicorns), δηλαδή καινοτόμες εταιρείες με αποτίμηση άνω του 1 δισ. δολαρίων, ενώ σε ανάλογη αναπτυξιακή πορεία βρίσκονται και άλλες (soonicorns).

Το Εθνικό Μητρώο Νεοφυών Επιχειρήσεων «ElevateGreece», πρωτοβουλία της κυβέρνησης της Νέας Δημοκρατίας, το οποίο συστάθηκε τον Οκτώβριο του 2020, έχει εγγράψει συνολικά πάνω από 800 νεοφυείς επιχειρήσεις. Ανάμεσά τους περισσότεροι από 50 τεχνοβλαστοί (spin-off) από ΑΕΙ και Ερευνητικά Κέντρα. Και να συμπληρώσω ότι οι επιχειρήσεις αυτές απασχολούν πάνω από 8.000 ταλαντούχους εργαζόμενους και επιστήμονες.

Επειδή αναφέρατε το«ElevateGreece», οφείλω να σας επισημάνω πως έχει ακουστεί ότι υπάρχουν πολλά προβλήματα και χρήζει αναβάθμισης. Ισχύει αυτό;

Το «ElevateGreece» είναι κάτι πολύ καινούργιο. Δεν έχει χρονίσει καλά-καλά, για να μιλάμε για προβλήματα. Οδεύοντας προς τον δεύτερο κύκλο του, το «ElevateGreece» καλείται να ανταποκριθεί, εξίσου επιτυχώς, σε μια νέα πρόκληση. Να εξελιχθεί σε πύλη εισόδου για τις νεοφυείς επιχειρήσεις, σε ένα δημιουργικό σημείο συνάντησης της ελληνικής και παγκόσμιας επενδυτικής κοινότητας, καθώς και σε πεδίο συνεργασίας και αλληλεπίδρασης των νεοφυών επιχειρήσεων μεταξύ τους.

Είναι εμφανές ότι οι μεταρρυθμίσεις και οι πρωτοβουλίες, που έχουν θεσπιστεί τα τελευταία χρόνια, έχουν δημιουργήσει ένα πιο φιλικό περιβάλλον για τις startup εταιρείες, προωθώντας την καινοτομία, την επιχειρηματικότητα και τη δημιουργία νέων επιχειρήσεων. Στόχος είναι να κινητοποιήσουμε όλες τις εθνικές δυνάμεις και με όχημα την έρευνα και την καινοτομία να ενισχύσουμε τη διεθνή θέση της χώρας.

Όταν λέτε εθνικές δυνάμεις, αντιλαμβάνομαι ότι μιλάτε για κρατικούς πόρους. Αλλιώς πώς θα ενισχυθεί η ερευνητική δραστηριότητα;

Σωστά αντιλαμβάνεστε. Το υπουργείο Ανάπτυξης για την προγραμματική περίοδο 2021-2027 διαχειρίζεται και θα διαχειριστεί συνολικά πάνω από 1,8 δισ. Η μεγαλύτερη πηγή χρηματοδότησης είναι το επιχειρησιακό πρόγραμμα «Ανταγωνιστικότητα», από το οποίο προέρχονται τα 882,8 εκατ. Αυτό το ποσό θα κατανεμηθεί σε ερευνητικά έργα, σε δεξιότητες ανθρώπινου δυναμικού, αλλά και σε χρηματοδοτικά εργαλεία για καινοτόμες επιχειρήσεις. Μια μεγάλη δράση που χρηματοδοτείται μέσα από αυτό είναι το νέο «Ερευνώ – Καινοτομώ».

Ακούω από τους φορείς της αγοράς πως υπάρχει μεγάλη προσμονή για το νέο «Ερευνώ – Καινοτομώ». Τι περιμένουμε πάνω σε αυτό;

Η δράση «Ερευνώ – Καινοτομώ 2021-2027» αποτελεί δράση στρατηγικής σημασίας για το υπουργείο μας. Και αυτό γιατί είναι προϋπολογισμού 300 εκατ. ευρώ. Είναι γεγονός ότι χρειάζεται αρκετή προετοιμασία για να συναφθούν οι συνεργασίες ερευνητικών οργανισμών με επιχειρήσεις. Γι’ αυτό καταβάλλεται κάθε προσπάθεια για την ταχύτερη ολοκλήρωση των διαδικασιών και την προδημοσίευσή του έως τις αρχές του έτους.

Να συμπληρώσω ακόμα ότι έχουν πραγματοποιηθεί διάφορες ενημερωτικές εκδηλώσεις ανά την επικράτεια, με τη συνεργασία τοπικών φορέων για την καλύτερη ενημέρωση των ενδιαφερομένων (π.χ. Ηράκλειο, Χανιά, Λαμία). Ταυτόχρονα, οι ενδιαφερόμενοι επικοινωνούν με την υπηρεσία για διευκρινίσεις, ούτως ώστε να είναι κατάλληλα προετοιμασμένοι όταν και τυπικά προκηρυχθεί η δράση.

Με όχημα τη δήλωσή σας πως η καινοτομία θα μακροημερεύσει την ελληνική οικονομία, θα ήθελα να σας οδηγήσω στην πολιτική επικαιρότητα. Θεωρείτε πως όσα γίνονται στον χώρο της Αριστεράς, και ειδικότερα στον ΣΥΡΙΖΑ και στη Νέα Αριστερά, είναι καινοτόμα και θα συμβάλουν στη μακροημέρευσή της;

Αν καινοτομήσει, ίσως. Τα σχίσματα και οι διχασμοί δεν είναι καινούργιο φαινόμενο στην Αριστερά. Άρα εκεί δεν καινοτομούν. Μετά τη νέα ήττα που υπέστησαν, ήταν αναμενόμενο να εκδηλωθούν διαλυτικά φαινόμενα. Το θέμα είναι οι ανακατατάξεις να φέρουν κάτι καινούργιο, κάτι καινοτόμο στην πολιτική σκέψη και συμπεριφορά. Δεν το βλέπω. Ο κ. Κασσελάκης φαντάζει καινοτόμος, πλην όμως ο πολιτικός του λόγος αποπνέει έντονο πολακισμό – διόλου καινοτόμο… Από την άλλη, το νέο σχήμα των «σαραντάρηδων» εκφράζεται με πολιτικούς όρους… εκατοστάρηδων. Για την «κακιά» και «ανάλγητη Δεξιά» άκουγαν οι προπαππούδες μας. Κάθε άλλο παρά καινοτόμο… Η καινοτομία, λοιπόν, δεν είναι να το λες. Όπως και η έρευνα, στηρίζεται σε θεμελιώδεις αρχές και αξίες. Απαιτεί μέθοδο, προπαρασκευή, μελέτη και σκληρή δουλειά. Βασικές προϋποθέσεις, που για την ελληνική Αριστερά είναι πράγματι…καινοτόμες!

 

Συνέντευξη στην Άννα Καραβοκύρη

Φωτό: Κώστας Πρόφης

Δημοσιεύθηκε στην εφημερίδα Παρασκήνιο