Απαιτούνται πάνω από 3,5 τρισεκατομμύρια δολάρια σε ετήσιες επενδύσεις από σήμερα έως τα μέσα του αιώνα

«Η βιομηχανία πετρελαίου και φυσικού αερίου επένδυσε περίπου 20 δισεκατομμύρια δολάρια ΗΠΑ σε καθαρή ενέργεια το 2022, ή περίπου το 2,5% των συνολικών κεφαλαιουχικών της δαπανών. Οι παραγωγοί ορυκτών καυσίμων που επιθυμούν να ευθυγραμμιστούν με τους στόχους της Συμφωνίας του Παρισιού(διατήρηση της θέρμανσης πολύ κάτω από τους 2°C), θα πρέπει να επενδύσουν το 50% των κεφαλαιουχικών τους δαπανών σε έργα καθαρής ενέργειας έως το 2030 – επιπλέον των επενδύσεων που απαιτούνται για τη μείωση των εκπομπών από τις δικές τους δραστηριότητες», τονίζεται στην έκθεση του Διεθνούς Οργανισμού Ενέργειας,που ανακοινώθηκε στη διεθνή διάσκεψη των Ηνωμένων Εθνών για την Κλιματική Αλλαγή COP28 στο Ντουμπάι των Ηνωμένων Αραβικών Εμιράτων.

«Παιχνίδι» λέξεων

Οι διαπραγματεύσεις στην COP28 ολοκληρώθηκαν στα μέσα Δεκεμβρίου,με ένα «παιχνίδι» λέξεων να κυριαρχεί στη διεθνή διάσκεψη (πίσω από τις λέξεις κρύβονται τα διαφορετικά συμφέροντα, αναπτυγμένων, αναπτυσσόμενων και υπό ανάπτυξη κρατών), καθώς αρχικώς εξετάστηκε αν το αποτέλεσμα θα περιελάμβανε: έκκληση για «σταδιακή κατάργηση» ή «σταδιακή κατάργηση» των ορυκτών καυσίμων. Τελικώς συμφωνήθηκε με αστερίσκους(βασίζεται στην καλή θέληση των κυβερνήσεων)να «απομακρυνθούν» από τα ορυκτά καύσιμα, με τριπλασιασμό των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας και διπλασιασμό της ενεργειακής απόδοσης έως το 2030,ώστε να επιτευχθεί καθαρό μηδέν μέχρι το 2050.Επίσης συμφωνήθηκε η λειτουργία του Ταμείου Ζημιών. Το ταμείο,που θα φιλοξενηθεί αρχικά από την Παγκόσμια Τράπεζα, έχει λάβει πάνω από 700 εκατομμύρια δολάρια σε δεσμεύσεις.

«Οι διαρθρωτικές αλλαγές στον ενεργειακό τομέα κινούνται πλέον αρκετά γρήγορα, ώστε να επιτύχουν μέγιστη ζήτηση πετρελαίου και φυσικού αερίου έως το τέλος αυτής της δεκαετίας, σύμφωνα με τις σημερινές ρυθμίσεις πολιτικής», επισημαίνει ο εκτελεστικός διευθυντής του ΙΕΑ, Φατίχ Μπιρόλ: Για να ευθυγραμμιστεί η βιομηχανία πετρελαίου με το σενάριο περιορισμού τη θέρμανσης σε 1,5°C, θα πρέπει οι εκπομπές του ίδιου του κλάδου να μειωθούν κατά 60% έως το 2030.

ΙΕΑ: Αν οι κυβερνήσεις τηρήσουν πλήρως τις εθνικές τους δεσμεύσεις για την ενέργεια και το κλίμα, τότε η ζήτηση πετρελαίου και φυσικού αερίου θα είναι 45% κάτω από το σημερινό επίπεδο έως το 2050 και η άνοδος της θερμοκρασίας θα μπορούσε να περιοριστεί στους 1,7°C. Εάν οι κυβερνήσεις ακολουθήσουν με επιτυχία μια τροχιά 1,5°C και οι εκπομπές από τον παγκόσμιο ενεργειακό τομέα φτάσουν στο καθαρό μηδέν μέχρι τα μέσα του αιώνα, η χρήση πετρελαίου και φυσικού αερίου θα μειωθεί κατά 75% έως το 2050.

Επίκαιρη έκθεση

Η έκθεση του Διεθνούς Οργανισμού Ενέργειας (ΙΕΑ) θα είναι επίκαιρη και μετά την ολοκλήρωση των εργασιών της διεθνούς διάσκεψηςCOP28, μας βεβαιώνουν οι συγγραφείς της, καθώς το περιεχόμενό της προσφέρεται για συζήτηση και μετά τη σύνοδο κορυφής του ΟΗΕ για το κλίμα.

Αλιεύσαμε επίσης τα εξής:

·       Ο τομέας του πετρελαίου και του φυσικού αερίου παρέχει περισσότερο από το ήμισυ του παγκόσμιου ενεργειακού εφοδιασμού και απασχολεί περίπου 12 εκατομμύρια εργαζομένους σε όλο τον κόσμο.Οι εταιρείες ορυκτών καυσίμων αντιπροσωπεύουν επί του παρόντος μόλις το 1% των επενδύσεων σε καθαρή ενέργεια παγκοσμίως.

·       Η στρατηγική μετάβασης κάθε εταιρείας μπορεί και πρέπει να περιλαμβάνει ένα σχέδιο μείωσης των εκπομπών από τις δικές της δραστηριότητες, σύμφωνα με την έκθεση. Η παραγωγή, η μεταφορά και η επεξεργασία πετρελαίου και φυσικού αερίου έχει ως αποτέλεσμα σχεδόν το 15% των παγκόσμιων εκπομπών θερμοκηπίου που σχετίζονται με την ενέργεια –ισοδυναμεί με όλες τις εκπομπές αερίων θερμοκηπίου (από την ενέργεια) από τις Ηνωμένες Πολιτείες.

·       Η δέσμευση άνθρακα, επί του παρόντος το βασικό στοιχείο των στρατηγικών μετάβασης πολλών εταιρειών, δεν μπορεί να χρησιμοποιηθεί για τη διατήρηση του status quo. Εάν η κατανάλωση πετρελαίου και φυσικού αερίου εξελισσόταν όπως προβλέπεται σύμφωνα με τις σημερινές ρυθμίσεις πολιτικής, ο περιορισμός της αύξησης της θερμοκρασίας στους 1,5°C θα απαιτούσε 32 δισεκατομμύρια τόνους άνθρακα που δεσμεύονται για χρήση ή αποθήκευση έως το 2050, συμπεριλαμβανομένων 23 δισεκατομμυρίων τόνων μέσω άμεσης σύλληψης αέρα. Η ποσότητα ηλεκτρικής ενέργειας που απαιτείται για την τροφοδοσία αυτών των τεχνολογιών θα ήταν μεγαλύτερη από τη σημερινή ζήτηση ηλεκτρικής ενέργειας σε ολόκληρο τον κόσμο!

Ρόλος κολοσσών

Στην έκθεση σημειώνεται ότι «από το 2018, τα ετήσια έσοδα που παράγονται από τη βιομηχανία πετρελαίου και φυσικού αερίου είναι κατά μέσο όρο κοντά στα 3,5 τρισεκατομμύρια δολάρια ΗΠΑ. Περίπου το ήμισυ αυτού πήγε στις κυβερνήσεις, ενώ το 40% επέστρεψε σε επενδύσεις και το 10% επιστράφηκε στους μετόχους ή χρησιμοποιήθηκε για την αποπληρωμή του χρέους. Οι συνέπειες των καθαρών μηδενικών μεταβάσεων δεν είναι καθόλου ομοιόμορφες: ο κλάδος περιλαμβάνει ένα ευρύ φάσμα παραγόντων, από μικρούς, εξειδικευμένους φορείς έως τεράστιες εθνικές εταιρείες πετρελαίου (NOC). Η προσοχή εστιάζει συχνά στον ρόλο των πρώτων, που κατέχουν λιγότερο από το 13% της παγκόσμιας παραγωγής και αποθεμάτων πετρελαίου και φυσικού αερίου, ενώ οι NOC αντιπροσωπεύουν περισσότερο από το ήμισυ της παγκόσμιας παραγωγής και σχεδόν το 60% των παγκόσμιων αποθεμάτων πετρελαίου και φυσικού αερίου».

Η βιομηχανία πετρελαίου και φυσικού αερίου αντιμετωπίζει μια στιγμή αλήθειας –και ευκαιρίας προσαρμογής–, καθώς προχωρούν οι μεταβάσεις στην καθαρή ενέργεια, τονίζει ο εκτελεστικός διευθυντής του ΙΕΑ Φατίχ Μπιρόλ.

Ωστόσο, σενάριο του ΙΕΑ αναφέρει:«Η παραγωγή πετρελαίου και φυσικού αερίου μειώνεται κατά πολύ σε καθαρές μηδενικές μεταβάσεις, αλλά δεν εξαφανίζεται. Ακόμη και σε ένα σενάριο 1,5°C, περίπου 24 εκατομμύρια βαρέλια πετρελαίου την ημέρα παράγονται το 2050 (τα τρία τέταρτα χρησιμοποιούνται σε τομείς όπου το πετρέλαιο δεν καίγεται, ιδίως στα πετροχημικά), όπως καθώς και περίπου 920 δισεκατομμύρια κυβικά μέτρα φυσικού αερίου, περίπου τα μισά από τα οποία χρησιμοποιούνται για την παραγωγή υδρογόνου».

Η «στιγμή της αλήθειας έφτασε» αλλά μάλλον απέχει πολύ…

Αμφίσημα σενάρια

Σε όλα τα σενάρια, του Διεθνούς Οργανισμού Ενέργειας, απαιτούνται επενδύσεις σε πετρέλαιο και φυσικό αέριο, αλλά η τροχιά της ζήτησης σε έναν κόσμο 1,5°C δεν αφήνει περιθώρια για νέα κοιτάσματα.Σε ένα από τα σενάρια που οδηγεί σε απότομη μείωση των ορυκτών,ακόμα και κάποια υπάρχουσα παραγωγή θα χρειαστεί να κλείσει – το 2040, περισσότερα από 7 εκατομμύρια βαρέλια ημερησίως παραγωγής πετρελαίου τίθενται εκτός λειτουργίας πριν από το τέλος της τεχνικής διάρκειας ζωής της, σε ένα σενάριο διατήρησης της θερμοκρασίας στους 1,5°C.

 

του Φίλη Καϊτατζή

Δημοσιεύθηκε στην εφημερίδα Παρασκήνιο  

 

Προβολές: 33