Η οικονομία θέρμανσης, τα «μαϊμού» πιστοποιητικά ενεργειακής απόδοσης, οι παθογένειες του μοντέλου αγοράς, τα βήματα στην εξοικονόμηση, ζητήματα που αναπτύσσει ο πιστοποιημένος ενεργειακός επιθεωρητής Μιχάλης Χριστοδουλίδης.
Ποια μέθοδος θέρμανσης –πετρέλαιο, φυσικό αέριο, ρεύμα, ξύλα– είναι αποδοτικότερη με τα σημερινά δεδομένα και ποιος είναι ο τρόπος που πρέπει να χειριζόμαστε τα μέσα από τα οποία αντλούμε τη θέρμανση, για να έχουμε το καλύτερο –ενεργειακά και οικονομικά– αποτέλεσμα;
Η πιο αποδοτική θέρμανση σήμερα είναι αυτή που μπορείς να διατηρείς τη θερμική άνεση και μετά τη διακοπή της λειτουργίας του συστήματος θέρμανσης για αρκετή ώρα (μεγάλη θερμική αδράνεια), καταναλώνοντας τα λιγότερα καύσιμα ή ρεύμα, άρα και χρήματα.
Η θέρμανση σήμερα με αντλία θερμότητας αέρα νερού υψηλής απόδοσης Α++ σε συνδυασμό με ενδοδαπέδιο σύστημα αποτελεί την πιο αποδοτική θέρμανση σε σχέση με τα υπόλοιπα κοινά συστήματα, που χρησιμοποιούν καυστήρες πετρελαίου ή αερίου και τερματικές μονάδες θέρμανσης καλοριφέρ. Αν θα μπορούσαμε να τα συγκρίνουμε με βάση έναν ενεργειακό δείκτη αποδοτικότητας – οφέλους, η αντλία με ενδοδαπέδια έχει σχεδόν διπλάσια αποδοτικότητα από τον καυστήρα με αέριο και καλοριφέρ και τριπλάσια από τον καυστήρα πετρελαίου με τερματικές μονάδες θέρμανσης.
Οι αντλίες θερμότητας κοστίζουν. Συμφέρει, έχουμε γρήγορη απόσβεση;
Εκτίμησή μου είναι ότι για ένα σπίτι 100 τ.μ. η απόσβεση επιτυγχάνεται σε 4 με 6 χρόνια. Ιδανικός συνδυασμός ηλιακός θερμοσίφωνας με αντλία θερμότητας. Όλα τα «Εξοικονομώ» προσφέρουν δυνατότητες για τέτοιον συνδυασμό. Ειδάλλως συνδυάζουμε αντλίες θερμότητας με καλοριφέρ και μπόιλερ για να έχουμε θέρμανση και ζεστό νερό.
Στοιχεία κόστους λειτουργίας θέρμανσης ανά σύστημα και πηγή καυσίμου.
Οι τιμές των καυσίμων που ελήφθησαν για τους υπολογισμούς σήμερα (προηγούμενη εβδομάδα) είναι:
· Τιμή λίτρου πετρελαίου θέρμανσης στα 1,25€.
· Τιμή θερμικής KWh του αερίου στα 0,09€.
· Τιμή ηλεκτρικής KWh στα 0,20€.
· Τιμή 1m3 καυσόξυλων στα 120€.
1. Με καυστήρα πετρελαίου και για 10 ώρες ημερήσιας λειτουργίας του συστήματος θέρμανσης, το μέσο μηνιαίο κόστος ανέρχεται στα 150 λίτρα κατανάλωσης πετρελαίου Χ 1,25€/λίτρο = 187,5 ευρώ.
2. Με καυστήρα φυσικού αερίου και για 10 ώρες ημερήσιας λειτουργίας του συστήματος θέρμανσης, το μέσο μηνιαίο κόστος ανέρχεται στις 1.580 θερμικές Kwh κατανάλωσης Χ 0,09€/kWh = 142,20 ευρώ.
3. Με λειτουργία τριών κλιματιστικών inverter και για 10 ώρες ημερήσιας λειτουργίας του συστήματος θέρμανσης, το μέσο μηνιαίο κόστος ανέρχεται στις 650 ηλεκτρικές KWh Χ 0,20€/KWh = 147,00 ευρώ.
4. Με λειτουργία τριών ηλεκτρικών καλοριφέρ και για 10 ώρες ημερήσιας λειτουργίας του συστήματος θέρμανσης, το μέσο μηνιαίο κόστος ανέρχεται στις 1.950 ηλεκτρικές KWh Χ 0,20€/KWh = 390,00 ευρώ.
5. Με λειτουργία μιας αντλίας θερμότητας αέρα νερού και για 10 ώρες ημερήσιας λειτουργίας του συστήματος θέρμανσης, το μέσο μηνιαίο κόστος ανέρχεται στις 450 ηλεκτρικές KWh Χ 0,20€/KWh = 95,00 ευρώ.
6. Με λειτουργία ενός ενεργειακού τζακιού και για 8 ώρες ημερήσιας λειτουργίας του, και με δεδομένο ότι για τη θέρμανση του σπιτιού θα απαιτηθούν περίπου 600 Kgr τον μήνα και με δεδομένο ότι το 1m3 κοστίζει 120€ και ζυγίζει περίπου 600 Kgr, τότε το μέσο μηνιαίο κόστος ανέρχεται στα 120ευρώ.
Ο γενικός κανόνας είναι ότι όλα τα συστήματα που περιγράψαμε μπορούν να φθάσουν τον μέγιστο βαθμό ενεργειακής απόδοσης, εφόσον συντηρούνται και ρυθμίζονται σωστά.
Πώς και πόσο επηρεάζει το χρηματιστήριο ενέργειας τις τιμές στα τιμολόγια ηλεκτρισμού των παρόχων;
Οι τιμές του ρεύματος επηρεάζονται από τις χρηματιστηριακές διακυμάνσεις της χονδρεμπορικής αγοράς του ρεύματος. Στην Ελλάδα, σχεδόν το 100% των ενεργειακών προϊόντων περνούν μέσα από το χρηματιστήριο ενέργειας, όταν αυτό το ποσοστό στις υπόλοιπες χώρες της ΕΕ δεν ξεπερνά το 40%. Στην Ελλάδα απουσιάζουν τα προθεσμιακά συμβόλαια αγοράς ενέργειας, με κλειδωμένες τιμές, και επίσης δεν είναι τυχαίο που η Ελλάδα βρίσκεται στην πρώτη ακριβότερη τριάδα αναφορικά με την τιμή της χονδρικής του ρεύματος εδώ και αρκετό διάστημα. Επίσης το ενεργειακό της μείγμα αναφορικά με την ηλεκτροπαραγωγή είναι κατά πολύ εξαρτημένο από εισαγωγές καυσίμων (LNG, πετρέλαιο κ.λπ.). Αντίθετα, όσον αφορά τις εγχώριες πηγές καυσίμων (υδροηλεκτρικά, λιγνίτης) είναι σε πολύ μικρά ποσοστά η συμμετοχή τους στην ηλεκτροπαραγωγή, ενώ στις ΑΠΕ, ελλείψει αποθηκευτικών συστημάτων, ο βαθμός απόδοσής τους είναι πολύ χαμηλός, <20%. Όλα αυτά επηρεάζουν δυσμενώς το κόστος ηλεκτρικού ρεύματος. Το ενεργειακό μείγμα στην Ελλάδα αναφορικά με την ηλεκτροπαραγωγή το 2022 ήταν: ΑΠΕ 36,69%, υδροηλεκτρικά 8,56%, φυσικό αέριο 36,48%, λιγνίτης 10,69%, μονάδες ντίζελ 7,57%. Για τα δεινά της ηλεκτρικής ακρίβειας ευθύνεται το πανάκριβο αέριο. Τι πιο λογικό και δίκαιο θα ήταν στο target model η διαμόρφωση της χονδρικής τιμής να γίνονταν κατά αναλογία, ανά πηγή καυσίμου και όχι το 36,48% του αερίου να καθορίζει την τελική τιμή ρεύματος.
Από την εμπειρία σας, πείτε μας α) πώς προχωράει το θέμα των ενεργειακών πιστοποιητικών στα κτίρια και β) αν έχουν γίνει θετικά βήματα στα προγράμματα εξοικονόμησης;
Ο αριθμός των ΠΕΑ (πιστοποιητικό ενεργειακής απόδοσης), που έχουν εκδοθεί από το 2011 μέχρι σήμερα, σχεδόν καλύπτει το 70% του κτιριακού αποθέματος, δηλαδή το ΥΠΕΝ έχει πλέον μια μεγάλη βάση δεδομένων για την ενεργειακή ταυτότητα των κτιρίων. Όσον αφορά τα προγράμματα εξοικονόμησης ενέργειας στον κτιριακό τομέα, έχουν τρέξει πέντε τον αριθμό από αυτά, την τελευταία δεκαετία με διάφορες παραλλαγές, ενώ έχουν ολοκληρώσει τις επιδοτούμενες ενεργειακές επεμβάσεις πάνω από 180.000 νοικοκυριά. Ωστόσο η γραφειοκρατική διαδικασία ολοκλήρωσης των φακέλων των εγκεκριμένων έργων και η εν συνεχεία αποπληρωμή των αναδόχων παραμένει στα αρνητικά σημεία αυτών των προγραμμάτων, αφού οι έλεγχοι και οι πληρωμές καθυστερούν για πολύ μεγάλο χρονικό διάστημα (6-8 μήνες), με αποτέλεσμα πολλοί ενδιαφερόμενοι με αυτά τα προγράμματα να αποθαρρύνονται και στη συνέχεια να εγκαταλείπουν. Σκεφθείτε ότι λόγω των καθυστερήσεων ένα τιμολόγιο που κόπηκε την προηγούμενη χρονιά θα φορολογηθεί για έσοδα 2023 και θα πληρωθεί το 2024.
Έχετε αλεξιπτωτιστές στο επάγγελμά σας και πώς αντιμετωπίζετε ως κλάδος το ζήτημα των «μαϊμού» επιθεωρητών; Πού βρίσκουμε τους πραγματικούς, με άδεια ασκήσεως επαγγέλματος;
Δεν υπάρχουν «μαϊμού» επιθεωρητές, αλλά δυνητικά «μαϊμού» ενεργειακά πιστοποιητικά, όταν δηλαδή κατά τον υπολογισμό της ενεργειακής αποδοτικότητας ενός ακινήτου δεν έχουν ληφθεί τα πραγματικά ενεργειακά μεγέθη του, αλλά κάποια εικονικά που δεν ανταποκρίνονται στις πραγματικές ενεργειακές καταναλώσεις του. Και επίσης όταν κάποιοι ενεργειακοί επιθεωρητές από λάθος, ή σκόπιμα, «μαγειρεύουν» τα ενεργειακά δεδομένα που έχουν λάβει, με σκοπό να αναβαθμίσουν αντικανονικά ένα ακίνητο σε υψηλότερη ενεργειακή κλάση. Και ακόμα, όταν ο πελάτης ζητά αναβάθμιση «μαϊμού», για να πάρει επιδότηση. Το ΥΠΕΝ επιβάλλει κατά καιρούς πρόστιμα. Χρειάζεται προσοχή.
Τους νομίμως αδειούχους ενεργειακούς επιθεωρητές (είμαστε περίπου 750) μπορούν να τους αναζητήσουν οι ενδιαφερόμενοι στο μητρώο ενεργειακών επιθεωρητών του ΥΠΕΝ. Να προσθέσω ότι ένας ενεργειακός επιθεωρητής, ανεξαρτήτως του πτυχίου του, περνάει από εξετάσεις, κάνει ειδικά σεμινάρια, πιστοποιείται. Ο ΣΥΡΙΖΑ κατάργησε τις εξετάσεις και έχουμε λάθη, με αποτέλεσμα και η εξοικονόμηση που θεωρούμε ότι έχουμε πετύχει να είναι κατά το ήμισυ στα χαρτιά…
Ιδιότητες επιθεωρητών
Ο ενεργειακός επιθεωρητής είναι μια εξειδίκευση των μηχανικών που ασχολείται με την επιθεώρηση κτιρίων (κατοικιών και τριτογενούς τομέα), προκειμένου να αποτυπώσει-καταγράψει ενεργειακά δεδομένα του κτιρίου ή του ακινήτου και συστήματα θέρμανσης-ψύξης, ώστε μετά από σχετική ενεργειακή μελέτη να εκδώσει το πιστοποιητικό ενεργειακής απόδοσης (ΠΕΑ) του ακινήτου, με βάση τις ενεργειακές του καταναλώσεις και τη θερμομονωτική κατάσταση του κελύφους του. Οι επιθεωρητές περιβάλλοντος είναι μηχανικοί που ανήκουν στο Σώμα Επιθεωρητών Περιβάλλοντος του ΥΠΕΝ και διενεργούν αυτοψίες σε κάθε δημόσιο ή ιδιωτικό έργο, ώστε να αναδείξουν παραβάσεις της περιβαλλοντικής νομοθεσίας.
του Φίλη Καϊτατζή
Δημοσιεύθηκε στην εφημερίδα Παρασκήνιο
29/04/2024
