«Το ζήτημα του κόστους ενέργειας αναδεικνύεται ως η μεγάλη πρόκληση της βιώσιμης ανάπτυξης και ζητείται παρέμβαση από την πλευρά της Πολιτείας», τονίζεται, μεταξύ άλλων, στα βασικά ευρήματα της ετήσιας έρευνας γνώμης, των επιχειρήσεων του Συνδέσμου Επιχειρήσεων και Βιομηχανιών, η οποία υλοποιήθηκε από τον ΣΕΒ για έβδομη συνεχή χρονιά, με τη συνεργασία της εταιρείας ερευνών MRB: Το 74,9% του συνόλου των 624 επιχειρήσεων που ρωτήθηκαν (88% των μεσαίων επιχειρήσεων) θέτουν ως πρώτη προτεραιότητα για την Πολιτεία τη μείωση του κόστους ενέργειας. Η έρευνα του ΣΕΒ καταγράφει πρόοδο και συγκρατημένη αισιοδοξία και την ανάγκη για επιτάχυνση των αλλαγών από τις επιχειρήσεις και τη δημόσια διοίκηση.

Σύμφωνα με την καταγραφή της γνώμης των επιχειρήσεων που παρουσιάστηκε στα γραφεία του ΣΕΒ, «η βιώσιμη ανάπτυξη θα έχει σημαντικό ρόλο, αλλά παραμένει σύνθετο εγχείρημα. Υπάρχει σημαντικό έλλειμμα ενημέρωσης και στρατηγικής. Το 52% των επιχειρήσεων δεν είναι ενημερωμένο και το 40% δηλώνει ότι δεν σκοπεύει να εντάξει στη στρατηγική του δράσεις βιωσιμότητας».

Ο πρόεδρος του ΔΣ του ΣΕΒ Δημήτρης Παπαλεξόπουλος, αναφερόμενος στο ενεργειακό κόστος, δήλωσε: «Ασφαλώς και στηρίζουμε τις προσπάθειες της Ευρώπης να είναι στην πρωτοπορία για την κλιματική αλλαγή και σε βάθος χρόνου η ενεργειακή μετάβαση θα είναι θετική για την Ελλάδα, αλλά για το μεσοδιάστημα θα είναι δύσκολη, επώδυνη και ακριβή μεταβατική περίοδος και αυτό δεν πρέπει να το υποβαθμίσουμε. Η ενεργειακή μετάβαση κοστίζει πολλά λεφτά και απαιτεί στο ενδιάμεσο μεγάλες επενδύσεις σε ΑΠΕ, υποδομές, μπαταρίες και διασυνδέσεις. Το πρόβλημα της σταδιακής αποβιομηχάνισης της Ευρώπης επιταχύνεται χωρίς να ωφελεί τον πλανήτη, καθώς η ρυπογόνος παραγωγή μεταφέρεται σε άλλες περιοχές. Η Ευρώπη θα έχει μειονέκτημα στο ενεργειακό κόστος τα επόμενα χρόνια. Όταν φεύγει μια βιομηχανία χημικών ή μια βιομηχανία αλουμινίου, δεν χάνεται απλά ένα εργοστάσιο αλλά μια ολόκληρη αλυσίδα τεχνογνωσίας».

Ο κ. Παπαλεξόπουλος πρόσθεσε: Λύσεις υπάρχουν, αλλά πρέπει να μπει στην εξίσωση το θέμα της ανταγωνιστικότητας και να εξασφαλιστούν τιμές ενέργειας πιο ανταγωνιστικές και προβλέψιμες, και επίσης να υπάρξει βοήθεια για ταχύτερο πράσινο μετασχηματισμό των επιχειρήσεων.

Ο πρόεδρος του ΣΕΒ ζήτησε επιτάχυνση μεταρρυθμίσεων και αλλαγή παραγωγικού μοντέλου, κάνοντας λόγο για ξεβόλεμα: Οι προοπτικές της ελληνικής οικονομίας για τα επόμενα 3-4 χρόνια είναι καλές και σαφώς καλύτερες του μέσου όρου της Ευρώπης, αλλά, για να μη χαθεί το παράθυρο ευκαιρίας, χρειάζεται να επιταχυνθούν οι μεταρρυθμίσεις. Για να αλλάξουμε το παραγωγικό μας μοντέλο, ώστε να πετύχουμε διατηρήσιμη ανάπτυξη, πρέπει να ξεβολευτούμε όλοι και χρειάζεται συνεργασία μεταξύ κράτους και επιχειρήσεων, μεταξύ επιχειρήσεων και κοινωνίας.

Για το θέμα της ακρίβειας, ο κ. Παπαλεξόπουλος παραδέχθηκε ότι υπάρχει σε ορισμένα προϊόντα και κλάδους και θα πρέπει κανείς να το δει σε ποιον βαθμό είναι δομικό, σε ποιον συγκυριακό και σε ποιον βαθμό εισαγόμενο. Και ότι δεν θα λυθεί με κατασταλτικές παρεμβάσεις, που οδηγούν σε απορρύθμιση της αγοράς, αλλά με βελτίωση του ανταγωνισμού.

Για τους μισθούς εξήγησε ότι η πλειονότητα των επιχειρήσεων βλέπει την προοπτική βελτίωσης των μισθών, αλλά αυτή θα πρέπει να είναι διατηρήσιμη μακροπρόθεσμα, να συμβαδίζει με την ανταγωνιστικότητα. Οι καλύτεροι μισθοί δεν νομοθετούνται.

Για την εργασία και τις ελλείψεις εργατικού δυναμικού, ένα πολυπαραγοντικό θέμα, όπως το χαρακτήρισε, αυτό συνδέεται και με το χαμηλό ποσοστό συμμετοχής των γυναικών στην απασχόληση, στον μέχρι πρότινος αποκλεισμό των ηλικιωμένων από την εργασία, στην ενσωμάτωση των νέων. Και πρόσθεσε ότι οι περισσότερες εταιρείες λένε ότι δεν βρίσκουν ανθρώπους, ωστόσο οι εξηγήσεις δεν είναι απλές ούτε και λύσεις.

Για τη μετανάστευση στελεχών στο εξωτερικό, είπε ότι αυτή δεν επιταχύνεται και δεν αντιστρέφεται.

Για το δημογραφικό, εξαιρετικά σημαντικό και η μακροχρόνια τάση είναι να μειωθούν οι εργαζόμενοι τα επόμενα χρόνια. Θα πρέπει να υπάρξει συζήτηση στην κοινωνία και την οικονομία για τη μετανάστευση, αν τη θέλουμε, και τι είδους μετανάστευση θέλουμε.

Σύνοψη ευρημάτων

1.    Η οικονομία και οι επιχειρήσεις βρίσκονται σε τροχιά βελτίωσης.

·         37% κρίνει πως η οικονομική κατάσταση της επιχείρησης θα βελτιωθεί τον επόμενο χρόνο (έναντι 29% το 2022).

·         50% δηλώνει ότι θα αυξήσει τον τζίρο τον επόμενο χρόνο.

2.    Ωριμάζει η αντίληψη των επιχειρήσεων για να γίνουν πιο δραστικές.

·         60% κρίνει πως πρέπει να δώσει βαρύτητα στην ανάπτυξη του ανθρώπινου δυναμικού.

·         41% κρίνει πως πρέπει να δώσει βαρύτητα στην ψηφιοποίηση της επιχείρησης.

·         36% κρίνει πως πρέπει να δώσει βαρύτητα στις νέες αγορές.

3.    Το επιχειρηματικό περιβάλλον βελτιώνεται, υπάρχουν ακόμα σημαντικές βελτιώσεις από την πλευρά της Πολιτείας.

Οι απαραίτητες βελτιώσεις για τη χώρα:

·         67% διαφάνεια και αντιμετώπιση διαφθοράς.

·         67% φορολογική ανταγωνιστικότητα για τις επιχειρήσεις.

·         54% σύγχρονη λειτουργία Δημόσιας Διοίκησης.

·         52% Φορολογική ανταγωνιστικότητα για την εργασία.

·         52% Λειτουργία θεσμών.

Οι απαραίτητες βελτιώσεις για τις επιχειρήσεις:

·         64% Σταθερό και απλό φορολογικό πλαίσιο.

·         55% Κόστος ενέργειας.

·         44% Απονομή δικαιοσύνης.

·         42% Πολυνομία.

·         40% Χρηματοδοτικά εργαλεία & επενδυτικά κίνητρα.

4.    Οι επιχειρήσεις αναγνωρίζουν ότι πρέπει να επενδύσουν στον ανθρώπινο παράγοντα. Προσπαθούν να βελτιώσουν το εργασιακό περιβάλλον και να προσελκύσουν το ταλέντο όχι μόνο με οικονομικές απολαβές, αλλά και με σειρά άλλων παροχών / δράσεων.

·         84% θεωρεί πως η φορολογία της εργασίας παραμένει εμπόδιο για τη βελτίωση των μισθών.

·         67% αναγνωρίζει τη βελτίωση των αποδοχών ως προϋπόθεση βελτίωσης του εργασιακού περιβάλλοντος.

·         61% αναγνωρίζει τη συνεχή ανάπτυξη και αναβάθμιση των γνώσεων και δεξιοτήτων του ανθρώπινου δυναμικού ως προϋπόθεση βελτίωσης του εργασιακού περιβάλλοντος.

5.    Οι επιχειρήσεις αναγνωρίζουν πως η Τεχνητή Νοημοσύνη θα μετασχηματίσει την εργασία και την παραγωγή – ελάχιστες επενδύουν ή σκοπεύουν άμεσα να το κάνουν.

·         69% θεωρεί δεδομένη την εκτεταμένη καθημερινή εργασία με Τεχνητή Νοημοσύνη,

·         12% επενδύει ήδη στην Τεχνητή Νοημοσύνη.

·         20% σκοπεύει να επενδύσει στην Τεχνητή Νοημοσύνη στο άμεσο μέλλον.

6.    Οι επιχειρήσεις αναγνωρίζουν ότι τα ζητήματα βιώσιμης ανάπτυξης θα παίξουν σημαντικό ρόλο στο μέλλον. Δεν τα εντάσσουν στη στρατηγική τους και υπάρχει σημαντικό έλλειμμα ενημέρωσης.

·         52% δεν είναι ενημερωμένο για τη βιώσιμη ανάπτυξη.

·         >40% δηλώνει ότι δεν θα εντάξει στη στρατηγική, στο άμεσο μέλλον, βασικές δράσεις βιωσιμότητας.

·         61% έχει ή σκοπεύει να εντάξει την κυκλική οικονομία στη στρατηγική του.

·         75% κρίνει πως η Πολιτεία πρέπει να παρέμβει στο ζήτημα του κόστους ενέργειας.

7.    Τι χρειάζονται οι μεσαίες επιχειρήσεις:

·         Φορολογική ανταγωνιστικότητα στην εργασία (65% έναντι 52% στο σύνολο).

·         Σύγχρονη Δημόσια Διοίκηση με λιγότερη γραφειοκρατία (66% έναντι 54% στο σύνολο).

·         Αντιμετώπιση αδήλωτης εργασίας (71% έναντι 50% στο σύνολο).

·         Βελτίωση του πλαισίου μη μισθολογικών παροχών (68% έναντι 48% στο σύνολο).

·         Μείωση του κόστους ενέργειας (88% έναντι 75% στο σύνολο).

Για τα προβλήματα που ανακύπτουν από την κρίση στην Ερυθρά Θάλασσα, ο πρόεδρος του ΣΕΒ εκτίμησε ότι τα προηγούμενα χρόνια δόθηκε έμφαση στη βελτιστοποίηση της εφοδιαστικής αλυσίδας – τώρα πλέον θα θυσιαστεί μέρος αυτής της αποδοτικότητας για να υπάρξει καλύτερη ασφάλεια.

Το R και D των πανεπιστημίων

Για τα πανεπιστήμια, ο πρόεδρος ΣΕΒ θεωρεί ότι σαφώς η σημερινή συζήτηση θα έπρεπε να είναι πιο παραγωγική. Είμαστε σαφώς υπέρ της ίδρυσης ιδιωτικών πανεπιστημίων στην τριτοβάθμια εκπαίδευση αλλά και της καλυτέρευσης της δημόσιας εκπαίδευσης, τριτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας. Ως RD (Research & Development – Έρευνα και Ανάπτυξη) είμαστε αρκετά πίσω. Η Ελλάδα χρειάζεται περισσότερες μεγάλες και μεσαίες επιχειρήσεις. Το ελληνικό πανεπιστήμιο επενδύει περισσότερο στο R παρά στο D. Δεν είναι συνδεδεμένο με την αγορά όσο θα θέλαμε.

 

του Φίλη Καϊτατζή

Δημοσιεύθηκε στην εφημερίδα Παρασκήνιο