«Η εφαρμογή της δέσμης μέτρων Fit for 55 για μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου κατά τουλάχιστον 55% έως το 2030 και οι υψηλές τιμές καυσίμων λόγω του πολέμου στην Ουκρανία αναμένεται να έχουν ισχυρές επιπτώσεις στην επιβατηγό ναυτιλία», γεγονός που προβληματίζει τον Σύνδεσμο Επιχειρήσεων Επιβατηγού Ναυτιλίας (ΣΕΕΝ), καθώς εισερχόμαστε στην τουριστική περίοδο:«Η δέσμη μέτρων Fit for 55 ενδέχεται (βάσει μελέτης του ΙΟΒΕ -Ίδρυμα Οικονομικών και Βιομηχανικών Ερευνών)να αυξήσει το λειτουργικό κόστος της εγχώριας επιβατηγού ναυτιλίας κατά 207 εκατ. ευρώ το 2026 και να μειώσει τα έσοδα των επιχειρήσεων του κλάδου κατά 183 εκατ. ευρώ. Η μεγαλύτερη αύξηση του λειτουργικού κόστους των εταιρειών του κλάδου ενδέχεται να προέλθει από την επέκταση του συστήματος εμπορίας δικαιωμάτων εκπομπών άνθρακα (ΣΕΔΕ – ETS). Το 2026, η υποχρέωση αγοράς του συνόλου των δικαιωμάτων εκπομπής συνεπάγεται συνολικό κόστος 169 εκατ.ευρώ»

Η κάλυψη της επιπλέον δαπάνης λόγω της δέσμης Fit for 55 υπολογίζεται ότι «θα επιβαρύνει και τις τιμές των εισιτηρίων από 5% το 2023 έως 30% το 2026».

Χρηματοδότηση επενδύσεων

Για να προχωρήσει σε έργα πράσινων επενδύσεων η ελληνική ακτοπλοΐα, είναι ζωτικής σημασίας η στήριξή της από το κράτος, τόνισε ο πρόεδρος του Συνδέσμου Σπυρίδων Πασχάλης σε ημερίδα με θέμα «μετάβαση στην πράσινη ακτοπλοΐα»,ζητώντας: να διευκολυνθεί η χρηματοδότηση των επενδύσεων για ανανέωση του στόλου με πλοία χαμηλών και μηδενικών εκπομπών.Μία ακόμα πρόταση που έχει τεθεί στο υπουργείο Ναυτιλίας και Νησιωτικής Πολιτικής είναι και η εξόφληση των οφειλομένων στις ακτοπλοϊκές εταιρείες, για το έργο που έχουν επιτελέσει στις γραμμές δημόσιας υπηρεσίας, καθώς επίσης και η καταβολή ή το πάγωμα από το κράτος των υποχρεωτικών εκπτώσεων, που κοστίζουν ετησίως στην ελληνική ακτοπλοΐα περίπου 40 εκατ. ευρώ.

Σημειώνεται ότι ο ΣΕΕΝ αποτελείται «από 30 εταιρείες που συνδέουν με τα περίπου 97 πλοία τους τα ελληνικά νησιά με την ηπειρωτική Ελλάδα, εξυπηρετώντας(στοιχεία προ πανδημίας) 20,32 εκατομμύρια επιβάτες,εκ των οποίων 18,82 εκατ. επιβάτες (3,53 εκατ. οχήματα) στην ακτοπλοΐα και 1,5 εκατ. επιβάτες (690.000 οχήματα) στην Αδριατική. Η εισφορά στο ΑΕΠ είναι 7,4%ή 13,6 δισ. ευρώ(6,6% ή 12,1 δισ. ευρώ στην ακτοπλοΐα και 0,8% ή 1,5 δισ. ευρώ στην Αδριατική) και καλύπτει 332.000 θέσεις εργασίας(8,5% του συνολικού εργατικού δυναμικού της Ελλάδας – 290.700 ή 7,4% στην ακτοπλοΐα και 41.300 ή 1,1% στην Αδριατική)».

Ο πρόεδρος του ΣΕΕΝ θεωρεί απαραίτητη την ισχυρή υποστήριξη του υπουργείου Ναυτιλίας και Νησιωτικής Πολιτικής στα αιτήματα χρηματοδότησης από το Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας,το ΕΣΠΑ και τον νέο Αναπτυξιακό Νόμο. Και ζητά επίσης:«να συσταθεί ένα ειδικό ταμείο στο πλαίσιο του ETS,προκειμένου να επανεπενδύονται τα έσοδα από το σύστημα δικαιωμάτων εμπορίας κατευθείαν στον κλάδο. Τα κεφάλαια που θα συγκεντρώνονται από αυτόν τον μηχανισμό θα πρέπει να χρησιμοποιούνται άμεσα για επιδότηση:του αυξημένου κόστους εναλλακτικών καυσίμων, των ναύλων μέσω του Μεταφορικού Ισοδύναμου και των επενδυτικών δαπανών για τεχνολογίες βελτίωσης της ενεργειακής απόδοσης.

Ασφυκτικό πλαίσιο

Η επιβατηγός ναυτιλία βρίσκεται αντιμέτωπη με σημαντικές προκλήσεις την τρέχουσα δεκαετία αλλά δεν υπάρχει αρκετός χρόνος για τη συμμόρφωση με τους κανονισμούς στο άμεσο μέλλον, εξήγησε στην ημερίδα ο κ. Πασχάλης. Και τούτο διότι: η αλληλεπίδραση των κανονισμών της ΕΕ (Greendeal, Fitfor55) με τους κανονισμούς του ΙΜΟ (Διεθνής Ναυτιλιακός Οργανισμός για χρήση ναυτιλιακού καυσίμου μικρής περιεκτικότητας σε θείο) δημιουργεί ένα απαιτητικό πλαίσιο.Απ’ την άλλη «οι εναλλακτικές τεχνολογίες για βελτίωση της ενεργειακής απόδοσης είναι υπό αξιολόγηση και ωρίμανση.Επί του παρόντος, κανένα εναλλακτικό καύσιμο δεν αποτελεί ολοκληρωμένη λύση, αλλά το LNGφαίνεται να είναι το προτεινόμενο μεταβατικό εναλλακτικό καύσιμο.Απαιτείται όμως η διαμόρφωση υποδομών για παροχή ενέργειας στα λιμάνια από εναλλακτικά καύσιμα και ανανεώσιμες πηγές ενέργειας. Μεσοπρόθεσμα η μεθανόλη, το υδρογόνο και ο ηλεκτρισμός(μπαταρίες) φαίνονται επίσης να είναι υπό αξιολόγηση, αλλά και εδώ απαιτούνται μεγάλες επενδύσεις τόσο στον στόλο όσο και στις υποδομές.Η πιο προσιτή λύση για τον υφιστάμενο στόλο είναι το slowsteaming(μείωση ταχύτητας)με αρνητικές επιπτώσεις στα δρομολόγια και επομένως στις τοπικές κοινωνίες».

Παράπλευρες απώλειες

Η εφαρμογή της δέσμης μέτρων Fit for 55 στην ακτοπλοΐα«θα έχει συνέπειες και στη μείωση του ΑΕΠ κατά 903 εκατ. ευρώ το 2026 (0,3% του ΑΕΠ της Ελλάδας) και απώλεια εσόδων για τις τουριστικές επιχειρήσεις μόνο στις νησιωτικές περιοχές που αναμένεται να φτάσει σχεδόν το 1,0 δισ. ευρώ το 2026 (πλέον του 70% αυτής της απώλειας αφορά το Νότιο Αιγαίο). Οι επιπτώσεις σε όρους ΑΕΠ στις νησιωτικές περιοχές από τη χαμηλότερη επισκεψιμότητα εκτιμώνται σε 730 εκατ. ευρώ το 2026.Στις τέσσερις νησιωτικές περιφέρειες της χώρας λειτουργούν 25 αεροδρόμια, ενώ ο αριθμός των λιμανιών που συνδέονται με την ηπειρωτική Ελλάδα ξεπερνά τα 70».

Νησιώτικη οικονομία

«Η νησιώτικη οικονομία υποστηρίζεται σημαντικά από την ακτοπλοΐα: Σύμφωνα με στοιχεία επιβατικής κίνησης για το 2019 οι ταξιδιώτες-μόνιμοι κάτοικοι της χώρας που επισκέφθηκαν νησιωτικές περιοχές ακτοπλοϊκώς εκτιμώνται σε 8,8 εκατ. άτομα. Ο κλάδος της επιβατηγού ναυτιλίας αποτελεί τον συνδετικό κρίκο μεταξύ της νησιωτικής Ελλάδας και της ηπειρωτικής χώρας, συνδέοντας τα περίπου 115 κατοικημένα νησιά με την ηπειρωτική χώρα σχεδόν σε καθημερινή βάση, αλλά και μεταξύ τους. Στις τέσσερις νησιωτικές περιφέρειες της χώρας λειτουργούν 25 αεροδρόμια, ενώ ο αριθμός των λιμανιών που συνδέονται με την ηπειρωτική Ελλάδα ξεπερνά τα 70».

 

του Φίλη Καϊτατζή

Δημοσιεύθηκε στην εφημερίδα Παρασκήνιο