Η Μαρία Συρεγγέλα έχει βάλει στόχο να εξαλείψει το δίλημμα «καριέρα ή οικογένεια», που έχουν τα νέα κορίτσια, και δίνει μια διαρκή μάχη για την ισότητα των φύλων και της οικογένειας. «Όλα είναι δύσκολα, προτού γίνουν εύκολα…» μας λέει και αποκαλύπτει πώς καταφέρνει η ίδια να ισορροπεί ανάμεσα στη δική της οικογένεια ως μητέρα δύο παιδιών και στις ευθύνες του υπουργείου Εργασίας.

Tης Άννας Καραβοκύρη

Έχοντας αφιερώσει τη δράση σας σε θέματα ισότητας των φύλων και έχοντας υπηρετήσει σε νευραλγικά πόστα, θα ήθελα να μας πείτε αν έχει αλλάξει κάτι ουσιαστικά στον τρόπο που διαχειρίζονται πλέον οι γυναίκες τη θέση τους στην κοινωνία τα τελευταία χρόνια.

Είμαστε στην ευχάριστη θέση να νιώθουμε ικανοποίηση για όσα έχουν γίνει τα τελευταία χρόνια σε μία πορεία προς ένα πιο ισότιμο μέλλον για τα δύο φύλα. Από την άλλη πλευρά όμως, οι προκλήσεις που καλούνται να αντιμετωπίσουν οι γυναίκες παραμένουν πολλές, ειδικότερα σε ό,τι αφορά το εργασιακό περιβάλλον. Μάλιστα, οι πρωτόγνωρες συνθήκες που βιώσαμε μέσα στην πανδημία έκαναν εντονότερη την ανάγκη για την επίτευξη της ουσιαστικής ισότητας των φύλων. Γι’ αυτό άλλωστε και για πρώτη φορά –με το νέο Εθνικό Σχέδιο Δράσης για την Ισότητα των Φύλων 2021-2025– γίνεται μία συντονισμένη προσπάθεια ενσωμάτωσης προτάσεων πολιτικής από όλα τα υπουργεία για την ένταξη δράσεων που προωθούν την ισότητα των φύλων σε όλες τις σχεδιαζόμενες πολιτικές και προβλέπεται διαδικασία παρακολούθησης της υλοποίησής τους σε κεντρικό, τοπικό και περιφερειακό επίπεδο.

Εσείς έχετε προχωρήσει σε άλλες δράσεις και μέτρα για την επίτευξη της ισότητας των φύλων;

Φυσικά. Προωθούμε συγκεκριμένες δράσεις για να κάνουμε την ισότητα πράξη. Λαμβάνουμε μέτρα για την πρόληψη και την καταπολέμηση της έμφυλης και της ενδοοικογενειακής βίας. Προχωρήσαμε στην κύρωση της Σύμβασης 190 της Διεθνούς Οργάνωσης Εργασίας (ILO) σχετικά με τη σεξουαλική παρενόχληση στον χώρο της εργασίας, ενώ το Δίκτυο Δομών μας με τα συμβουλευτικά κέντρα, τους ξενώνες φιλοξενίας και τη Γραμμή SOS 15900 είναι πάντα σε ετοιμότητα για να στηρίξει τις γυναίκες-θύματα βίας.

Υπάρχει μέριμνα για την ισορροπία ανάμεσα στην επαγγελματική και την προσωπική ζωή;

Ασφαλώς, προωθούμε μέτρα για τη συμφιλίωση προσωπικής και επαγγελματικής ζωής, όπως άδειες πατρότητας, γονικές άδειες, προστασία των γονέων από την απόλυση. Παράλληλα, με τις «νταντάδες της γειτονιάς» και με τη δημιουργία χώρων φύλαξης βρεφών σε επιχειρήσεις, βοηθάμε ουσιαστικά και σημαντικά τους εργαζόμενους γονείς και ενισχύουμε τη γυναικεία εργασία.

Πολλές γυναίκες παραπονιούνται πως δεν υπάρχουν μέριμνα, αρωγή και στήριξη όσον αφορά τη γυναικεία επιχειρηματικότητα. Είναι αλήθεια αυτό;

Το υπουργείο Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων είναι δίπλα στις εργαζόμενες και άνεργες γυναίκες. Εμείς ενθαρρύνουμε τη γυναικεία επιχειρηματικότητα και με τις δράσεις μας αυξάνουμε τα ποσοστά συμμετοχής των γυναικών στην αγορά εργασίας. Στηρίζουμε τις γυναίκες που επιθυμούν να κάνουν το δικό τους επιχειρηματικό εγχείρημα. Με προγράμματα του ΕΣΠΑ, με δράσεις του υπουργείου Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων ή τη δημιουργία του Κέντρου Καινοτομίας για Γυναίκες, βοηθάμε ουσιαστικά τις γυναίκες. Δεν μένουμε στα λόγια, αλλά με συγκεκριμένες πράξεις στηρίζουμε τις γυναίκες που μπαίνουν στον επιχειρηματικό στίβο ή θέλουν να επανενταχθούν στην αγορά εργασίας μετά την απόκτηση των τέκνων τους.

Τον τελευταίο καιρό, όλο και πιο συχνά βλέπουν το φως της δημοσιότητας περιστατικά κακοποιημένων γυναικών. Γιατί σημβαίνει αυτό; Θα θέλαμε να μας σκιαγραφήσετε το προφίλ της κακοποιημένης γυναίκας στην Ελλάδα.

Το τελευταίο διάστημα και λόγω της πανδημίας και των συνθηκών εγκλεισμού των οικογενειών, αλλά και ατόμων, είχαμε αύξηση του ετήσιου αριθμού καταγγελλόμενων αδικημάτων ενδοοικογενειακής βίας, που όμως δεν ερμηνεύεται απαραίτητα ως αύξηση των περιστατικών ενδοοικογενειακής βίας, αλλά περισσότερο ως αύξηση των καταγγελιών των θυμάτων τέτοιων περιστατικών στην Αστυνομία. Η βία κατά των γυναικών δεν κάνει διακρίσεις. Είναι δίπλα μας και αφορά όλες και όλους. Οφείλουμε να ισχυροποιήσουμε ακόμη πιο πολύ την κουλτούρα της μηδενικής ανοχής απέναντι στα περιστατικά βίας και, παράλληλα, να ενθαρρύνουμε τα θύματα βίας αλλά και τα τρίτα πρόσωπα που είναι μάρτυρες κακοποιητικών συμπεριφορών να μιλάνε και να καταγγέλλουν.

Υπάρχουν στοιχεία για τα περιστατικά ενδοοικογενειακής βίας;

Κομβικό σημείο για την πολύπλευρη στήριξη και την ενδυνάμωση των γυναικών θυμάτων βίας και κακοποιημένων γυναικών είναι το Δίκτυο Δομών, το οποίο αποτελείται από 43 Συμβουλευτικά Κέντρα, 19 Ξενώνες Φιλοξενίας και την 24ωρη τηλεφωνική Γραμμή SOS 15900.

Έχετε κάποια συγκεκριμένα στοιχεία;

Είναι ενδεικτικό ότι περισσότερα από 2.500 άτομα, γυναίκες-θύματα βίας αλλά και πρόσωπα από το συγγενικό και φιλικό τους περιβάλλον απευθύνθηκαν το τελευταίο εξάμηνο στα Συμβουλευτικά Κέντρα του Δικτύου της Γενικής Γραμματείας Δημογραφικής, Οικογενειακής Πολιτικής και Ισότητας των Φύλων για να ζητήσουν συμβουλές και καθοδήγηση από εξειδικευμένους ψυχολόγους και κοινωνικούς λειτουργούς. Παράλληλα, στους Ξενώνες του Δικτύου φιλοξενήθηκαν 210 γυναίκες και 240 παιδιά που έγιναν μάρτυρες κακοποιητικών συμπεριφορών πολλές φορές μέσα στο ίδιο τους το σπίτι.

Τι συμβουλή θα δίνατε μια σε μια νέα γυναίκα που βρίσκεται σε δίλημμα για το αν πρέπει να κάνει καριέρα ή οικογένεια;

Με τα μέτρα για τη συμφιλίωση οικογενειακής και επαγγελματικής ζωής, βοηθάμε τις γυναίκες να ξεπερνάνε όλα όσα αποτελούν «φρένο» στην επαγγελματική τους ανέλιξη, καθώς δεν θέλουμε να φτάνουν στο σημείο να επιλέγουν: καριέρα ή οικογένεια. Τους δίνουμε τη δυνατότητα να ακολουθούν τα όνειρά τους και προσπαθούμε να βελτιώσουμε την καθημερινότητά τους. Με τα προγράμματα του υπουργείου Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων, όπως είναι οι «νταντάδες της γειτονιάς», στηρίζουμε τις μητέρες που θέλουν να εργαστούν και να ακολουθήσουν τα επαγγελματικά τους όνειρα, αλλά δυσκολεύονται να το πράξουν, καθώς δεν έχουν βοήθεια με τη φύλαξη των παιδιών τους. Με το νέο αυτό πρόγραμμα, οι εργαζόμενες μητέρες θα λαμβάνουν σε μηνιαία βάση μία οικονομική ενίσχυση από το κράτος και θα μπορούν να επιλέξουν «νταντά» για τα παιδιά τους από το Μητρώο Επιμελητών που θα δημιουργήσουμε.

Ποια είναι η πιο σοφή συμβουλή που σας έχουν δώσει;

Να μην εγκαταλείπω ποτέ τις προσπάθειές μου και τον αγώνα μου μέχρι να πετύχω τους στόχους μου και να μην αδικώ κανέναν. Για να εκπληρώσουμε τα όνειρά μας, πρέπει να δουλεύουμε σκληρά και να έχουμε υπομονή και επιμονή. Στη δική σας ζωή, ποιο πρόσωπο θεωρείτε στήριγμά σας; Στο πλευρό μου έχω συνεχώς την οικογένειά μου. Ο σύζυγός μου και τα παιδιά μου είναι δίπλα μου, στηρίζουν τις αποφάσεις μου και μου δίνουν τη δύναμη να συνεχίσω τον αγώνα μου. Με την υπουργοποίησή σας άλλαξαν οι ισορροπίες στην οικογένειά σας; Όπως σας είπα, η οικογένειά μου είναι δίπλα μου. Ο σύζυγός μου και τα παιδιά κατανοούν τις αυξημένες επαγγελματικές υποχρεώσεις μου και με βοηθάνε τρομερά.

Θεωρείτε τον εαυτό σας ως την «κλασική Ελληνίδα μητέρα»;

Ασχολούμαι πολλά χρόνια με γυναικεία θέματα, με την εξάλειψη των ανισοτήτων ανάμεσα στις γυναίκες και στους άνδρες, αλλά και με το δίλημμα που αντιμετωπίζουν οι γυναίκες «καριέρα ή οικογένεια», μετά την απόκτηση των τέκνων τους. Είμαι κι εγώ μητέρα δύο παιδιών και κατανοώ τις δυσκολίες που συναντούν οι μητέρες, όταν –για παράδειγμα– πρέπει να επιστρέψουν στην εργασία τους και δεν έχουν πού να αφήσουν το παιδί τους. Δεν συμφωνώ ακριβώς με τους όρους σαν αυτόν, «κλασική Ελληνίδα μητέρα», γιατί όλο αυτό το πλαίσιο εργαζόμαστε ώστε να το εξαλείψουμε. Πρέπει σαν χώρα να φύγουμε από τα στερεότυπα του παρελθόντος. Και οι δύο γονείς έχουν τον ίδιο γονεϊκό ρόλο, τον οποίο ελπίζουμε και θέλουμε να τους βοηθήσουμε να μοιράζονται και να έχουν όλα τα εφόδια για μία υγιή και ευτυχισμένη οικογένεια. Άρα, το θέμα των ισορροπιών μέσα σε μια οικογένεια είναι ζήτημα και των δύο μελών του ζευγαριού, που σημαίνει ότι από κοινού οφείλουν να προσπαθούν για να ξεπεράσουν τις δυσκολίες της καθημερινότητας.

Τι ώρα ξυπνάτε το πρωί για να τα προλάβετε όλα;

Το ξυπνητήρι χτυπάει νωρίς κάθε μέρα και είναι αλήθεια ότι οι δραστηριότητές μου μέσα στην ημέρα είναι απαιτητικές: ομιλίες σε συνέδρια, συνεντεύξεις, συναντήσεις με φορείς, κυβερνητικά στελέχη, την ομάδα μου στο υπουργείο και τη ΓΓΔΟΠΙΦ, πολλές φορές ταξίδια, ενώ σηκώνουμε και τα μανίκια για να υλοποιηθούν οι δράσεις μας γρήγορα και αποτελεσματικά.

Ύστερα από τέτοια ημέρα, πώς νιώθετε;

Κάθε βράδυ που κάνω τον απολογισμό της ημέρας, νιώθω γεμάτη και όμορφα που, όπως θέλω να ελπίζω, βάζουμε ένα λιθαράκι στη δημιουργία ενός καλύτερου μέλλοντος για τα παιδιά μας.

Υπάρχει ελεύθερος χρόνος για «αποσυμπίεση» από το καθημερινό πρόγραμμα;

Πάντα υπάρχει ελεύθερος χρόνος που θέλω να τον περνώ δημιουργικά, αλλά και χαλαρώνοντας με την οικογένειά μου. Αυτό είναι και η μεγαλύτερή μου ευχαρίστηση και «αποσυμπίεση», όπως λέτε. Ποιο είναι το μότο σας στη ζωή; Συνηθίζω να λέω ότι «όλα τα πράγματα είναι δύσκολα, προτού γίνουν εύκολα».