«Παρά την καθίζηση που υπέστη το 2020, η παγκόσμια βιομηχανία κρουαζιέρας –πτώση 77% σε σύγκριση με το 2019– λόγω της πανδημίας, η οποία απ’ ό,τι φαίνεται δεν έχει κάνει ακόμα τον κύκλο της, ο κλάδος συνεχίζει να προσπαθεί να ανταποκριθεί στις επιταγές αντιμετώπισης της κλιματικής αλλαγής, με συνεχώς αυξανόμενες επενδύσεις σε νέα πλοία και στην έρευνα για την ανάπτυξη εναλλακτικών καυσίμων». Και τούτο αν και «εξακολουθούν να υπάρχουν μηχανολογικά εμπόδια, αλλά και εμπόδια που αφορούν την προμήθεια εναλλακτικών καυσίμων και το σχετικό κανονιστικό πλαίσιο, τα οποία πρέπει να ξεπεραστούν για να γίνει η υιοθέτηση τέτοιων καυσίμων σε ευρεία κλίμακα».

Η προσαρμογή και η επιδίωξη του στόχου για «κρουαζιέρες με ουδέτερες εκπομπές άνθρακα έως το 2050», είναι μια υπερπροσπάθεια, αν αναλογιστούμε τις οικονομικές απώλειες που είχε ο χώρος, με ό,τι αυτό σημαίνει και για τις θέσεις εργασίας: Το 2019, ολόκληρη η παγκόσμια βιομηχανία κρουαζιέρας δημιούργησε έσοδα 27,4 δισ. δολαρίων, ενώ εκτιμήσεις για το κλείσιμο του 2021 κάνουν λόγο για έσοδα 6,6 δισ. δολαρίων, που είναι μεν διπλάσια από τα 3,3 δισ. το 2020, αλλά υπολείπονται κατά πολύ εκείνων προ του Covid-19.

Σύμφωνα με τα στατιστικά στοιχεία της CLIA (2019), «ο κλάδος της κρουαζιέρας υποστηρίζει 1,17 εκατομμύρια θέσεις εργασίας και συνεισφέρει σχεδόν 155 δισ. δολάρια στην παγκόσμια οικονομία ετησίως. Η οικονομία της κρουαζιέρας συνδέεται με ένα ευρύ φάσμα μικρών και μεσαίων επιχειρήσεων και ανεξάρτητων επαγγελματικών δραστηριοτήτων, όπως ταξιδιωτικών πρακτορείων, αεροπορικών εταιρειών, ξενοδοχείων, λιμένων, αεροδρομίων, εστιατορίων και επιχειρήσεων της αλυσίδας εφοδιασμού. Στην ελληνική οικονομία, ο κλάδος της κρουαζιέρας συνεισφέρει σχεδόν 1 δισ. ευρώ ετησίως και υποστηρίζει πάνω από 11.000 θέσεις εργασίας».

Σήμερα, παγκοσμίως, ταξιδεύει περίπου το 50% των πλοίων συγκριτικά με την περιορισμένη κινητικότητα του 2020, που ήταν περίπου στο 12%.

Δέσμευση εταιρειών

Οι εταιρείες κρουαζιέρας-μέλη της Διεθνούς Ένωσης Εταιρειών Κρουαζιέρας (CLIA) έχουν δεσμευτεί «για μείωση κατά 40% των εκπομπών άνθρακα στον παγκόσμιο στόλο έως το 2030, σε σύγκριση με τις τιμές του 2008, βάσει του στόχου του Διεθνούς Ναυτιλιακού Οργανισμού (IMO) για ναυτιλία χωρίς άνθρακα». Και έχουν επενδύσει «περισσότερα από 22 δισεκατομμύρια δολάρια σε πλοία με νέες, ενεργειακά αποδοτικές τεχνολογίες».

Η ετήσια έκθεση της CLIA, η οποία εκπονήθηκε από την Oxford Economics, «επιβεβαιώνει τη σταθερή δέσμευση των εταιρειών κρουαζιέρας στις υπεύθυνες τουριστικές πρακτικές αλλά και την πρόοδο που έχει συντελεστεί στην ανάπτυξη και εφαρμογή νέων, φιλικών προς το περιβάλλον τεχνολογιών και εναλλακτικών καυσίμων. Εκτός από το LNG, πάνω από τα τρία τέταρτα του παγκόσμιου στόλου κρουαζιέρας σε χωρητικότητα επιβατών είναι πλέον εξοπλισμένα για χρήση εναλλακτικών καυσίμων (βιοντίζελ, μεθανόλη, αμμωνία, υδρογόνο και ηλεκτρικές μπαταρίες)».

Νεότερος στόλος

Ο στόλος της CLIA εξάλλου γίνεται νεότερος: «Η μέση ηλικία του στόλου κρουαζιερόπλοιών της είναι 14,1 έτη σε σύγκριση με 14,6 το προηγούμενο έτος».

Σύμφωνα με την έκθεση, το 52% της νέας χωρητικότητας (χωρητικότητα που αφορά σε κλίνες-στοιχεία έως 01/09/2021) έχει δεσμευτεί να βασίζεται στο υγροποιημένο φυσικό αέριο LNG ως μέσο κύριας πρόωσης (αύξηση 3% σε σχέση με το 2020). Έχουν ήδη δρομολογηθεί τέσσερα πλοία κίνησης LNG και άλλα 22 βρίσκονται στο στάδιο της παραγγελίας ή υπό κατασκευή. Το LNG έχει ουσιαστικά μηδενικές εκπομπές θείου, μείωση 95% έως 100% στις εκπομπές σωματιδίων, μείωση 85% στις εκπομπές NOx και ακόμα έως και 20% μείωση στις εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου.

Το 76% της παγκόσμιας χωρητικότητας χρησιμοποιεί συστήματά καθαρισμού καυσαερίων EGCS για να πληροί ή να υπερβαίνει τις απαιτήσεις εκπομπών (+7% σε σχέση με το 2020). Τα EGCS μειώνουν τα επίπεδα οξειδίου του θείου έως 98%, ενώ επιφέρουν τυπική μείωση των συνολικών σωματιδίων κατά 50% και άνω και μείωση των οξειδίων του αζώτου έως 12%.

Το 94% της νέας χωρητικότητας που δεν βασίζεται σε LNG θα διαθέτει εξοπλισμό EGCS (στα ίδια επίπεδα με τα προηγούμενα χρόνια).

Η CLIA μάς ενημερώνει επίσης ότι, στο πλαίσιο της ικανότητας παράκτιας ενεργειακής υποστήριξης, «τα κρουαζιερόπλοια έχουν τη δυνατότητα να λειτουργούν με παράκτια ηλεκτροδότηση σε 14 λιμάνια παγκοσμίως, μειώνοντας έτσι τις συνολικές εκπομπές όσο βρίσκονται στο λιμάνι»: Το 35% της παγκόσμιας χωρητικότητας είναι εξοπλισμένο για να λειτουργεί με παράκτια ηλεκτροδότηση (+2,5% σε σχέση με το 2020). Το 22% θα εφοδιαστεί με ηλεκτρικά συστήματα λειτουργίας κατά τον ελλιμενισμό και το 82% των νέων πλοίων σε παραγγελία θα είναι εξοπλισμένα με τέτοια συστήματα.

Ένα ακόμα μέτρο προσαρμογής είναι τα συστήματα προηγμένης επεξεργασίας λυμάτων – γνωστά με τα αρχικά «AWTS πολύ ανώτερο από τις διεθνείς απαιτήσεις». Το 74% της παγκόσμιας χωρητικότητας λειτουργεί με συστήματα προηγμένης επεξεργασίας λυμάτων (+4% σε σχέση με το 2020).

Αξιολόγηση επιπτώσεων

Η CLIA «για να επιταχύνει την ανάπτυξη καυσίμων μηδενικών εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου και τεχνολογιών πρόωσης ένωσε τις δυνάμεις της με άλλους ναυτιλιακούς οργανισμούς, προτείνοντας τη δημιουργία ενός ταμείου έρευνας και ανάπτυξης στον Διεθνή Ναυτιλιακό Οργανισμό (ΙΜΟ), με κεφάλαια ύψους πέντε δισ. δολαρίων».

Ο κλάδος της κρουαζιέρας «υποστηρίζει τους μακροπρόθεσμους στόχους της Πράσινης Συμφωνίας (Green Deal) της ΕΕ και θα επιδιώξει κρουαζιέρες με μηδενικές εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα στην Ευρώπη έως το 2050». Επειδή όμως διαχειρίζεται παγκοσμίως κινητά περιουσιακά στοιχεία, με πλοία τα οποία ταξιδεύουν μεταξύ χωρών και ηπείρων, πρέπει να δοθεί ιδιαίτερη προσοχή στην αξιολόγηση των επιπτώσεων του «Fit For 55» σε απομακρυσμένες ευρωπαϊκές παράκτιες περιοχές και νησιά, που εξαρτώνται σε μεγάλο βαθμό από τη μεταφορά επιβατών (σ.σ,: η αποκαλούμενη δέσμη «Fit For 55» είναι η αναθεώρηση της νομοθεσίας της ΕΕ για το κλίμα, την ενέργεια και τις μεταφορές με δέσμευση μείωσης των εκπομπών κατά τουλάχιστον 55% έως το 2030).

Ο τομέας Ανατολικής Μεσογείου της CLIA τονίζει ότι, με το νέο πακέτο νομοθετικών προτάσεων «Fit for 55», η ΕΕ προχωρά αποφασιστικά προς τις κοινές μας κλιματικές φιλοδοξίες για το 2050 και ο κλάδος της κρουαζιέρας υποστηρίζει ειδικά τη φιλοδοξία για μηδενικές εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα. Η Ανατολική Μεσόγειος και ιδιαίτερα η Ελλάδα και η Κύπρος μπορούν να διαδραματίσουν αποφασιστικό ρόλο σε αυτήν την κατεύθυνση, και αυτό θα είναι δυνατό μόνο με την ενεργό συμμετοχή όλων των εταιρειών.

Οικονομική διαχείριση

Η κρουαζιέρα το 2020, σύμφωνα με τα στοιχεία της Ένωσης Εφοπλιστών Κρουαζιερόπλοιων και Φορέων Ναυτιλίας (ΕΕΚΦΝ): Συνολική Οικονομική Διαχείριση Κρουαζιέρας Μείωση (-85%) από το 2019. Εισπράξεις κρουαζιέρας στην Ευρώπη (-84%). Μείωση πληρωμάτων (εργασία στα πλοία) (-55%). Επιβίβαση επιβατών στην Ευρώπη (-77%). Σύνολο επιβάτες σε ευρωπαϊκούς λιμένες (-78%). Έσοδα κρουαζιέρας στην Ελλάδα (-80%). Το 2021 υπήρξε μια ανάκαμψη και, όπως λέει η αγορά της κρουαζιέρας, το 2022 και το 2023 θα είναι σαφώς τα πράγματα καλύτερα, υπολογίζοντας στους εμβολιασμούς, με τον Covid-19 να έχει… παραδοθεί.

 

του Φίλη Καϊτατζή

Δημοσιεύθηκε στην εφημερίδα Παρασκήνιο