«Είναι στρατηγική μας προτεραιότητα»

Ποδαρικό με το νομοσχέδιο για την ίδρυση μη κρατικών πανεπιστημίων κάνει το νέο έτος. Σε μια εφ’ όλης της ύλης συνέντευξή της στο «Π», η υφυπουργός Παιδείας, Ζέττα Μακρή, μας μιλάει για το νέο «Ελεύθερο Πανεπιστήμιο», για το άρθρο 16, για την παντοδυναμία της ΝΔ στο πολιτικό σκηνικό, καθώς και για τη συνεργασία της με τον Κυριάκο Πιερρακάκη.

Η νέα χρονιά ξεκινάει πολύ δυναμικά στο υπουργείο Παιδείας, καθώς έρχονται σημαντικές μεταρρυθμίσεις, όπως το «Ελεύθερο Πανεπιστήμιο». Τι προσδοκίες έχετε για τη συγκεκριμένη ρύθμιση;

Να ξεκινήσω την κουβέντα μας με ευχές για τη νέα χρονιά! Ευχές για υγεία, ευτυχία, ειρήνη, αλληλεγγύη! Η συνέχεια των εκπαιδευτικών μεταρρυθμίσεων προμηνύεται δυναμική! Το «Ελεύθερο Πανεπιστήμιο» περιγράφεται ως η διπλή «απελευθέρωση» που επιδιώκουμε για το ελληνικό πανεπιστήμιο: Αφενός, η ενίσχυση και πρόσθετη αυτονομία των δημόσιων ακαδημαϊκών ιδρυμάτων και αφετέρου η αποδέσμευση της Τριτοβάθμιας Εκπαίδευσης από ένα αναχρονιστικό κρατικό μονοπώλιο.

Η δημόσια Τριτοβάθμια Εκπαίδευση απαλλάσσεται από τη γραφειοκρατία, διευκολύνονται οι διαδικασίες για την ίδρυση νέων τμημάτων,ενώ ψηφιοποείται η διοικητική λειτουργία των ΑΕΙ και ενισχύεται η διεθνοποίηση των πανεπιστημίων.

Και ενώ τα δημόσια ΑΕΙ παραμένουν στον πυρήνα του κυβερνητικού ενδιαφέροντος, με την ίδρυση μη κρατικών μη κερδοσκοπικών ΑΕΙ θα μπούμε στον παγκόσμιο ανταγωνισμό για την προσέλκυση φοιτητών για πανεπιστημιακές σπουδές σε άλλη χώρα από αυτήν όπου κατοικούν. Ως κοντινό, γεωγραφικό, παράδειγμα θα αναφέρω ότι στα πανεπιστήμια της Κύπρου φοιτούν περίπου 40.000 ξένοι φοιτητές, ενώ στη γειτονική μας Βουλγαρία περίπου 15.000 ξένοι φοιτητές σπουδάζουν στα πανεπιστήμιά της.

Είναι στρατηγική προτεραιότητα τα παιδιά μας να μένουν στην Ελλάδα, να σπουδάζουν εδώ, ώστε η επένδυση σε ανθρώπινο κεφάλαιο, σε καινούργιες γνώσεις, ιδέες και τεχνολογίες να μη φεύγει από τη χώρα.

Έχετε υπολογίσει τα οφέλη στην ελληνική οικονομία;

Στα ορατά όφελη για την οικονομία της χώρας μας υπολογίζουμε τις δαπάνες διαβίωσης των ξένων φοιτητών, τη δημιουργία νέων θέσεων εργασίας, εκπαιδευτικού και διοικητικού προσωπικού, αλλά και πολλών ακόμη συναφών επιστημονικού-ερευνητικού χαρακτήρα επαγγελμάτων, τον εκπαιδευτικό τουρισμό των ίδιων των φοιτητών, την ανάσχεση σε μεγάλο βαθμό της τάσης εκπατρισμού των δικών μας νέων για προπτυχιακές ή μεταπτυχιακές σπουδές σε πανεπιστήμια του εξωτερικού, τις επενδύσεις στην εκπαίδευση και στην έρευνα και τον επαναπατρισμό Ελλήνων ακαδημαϊκών και επιστημόνων, που θα έχουν την ευκαιρία να εργαστούν σε πανεπιστημιακό περιβάλλον στη χώρα τους.

Θεωρείτε πως το νομοσχέδιο για τα μη κρατικά πανεπιστήμια θα ψηφιστεί με ευρεία συναίνεση από τη Βουλή; Θα το ψηφίσουν και κόμματα της Αριστεράς και Κεντροαριστεράς;

Έχουμε δεσμευτεί και θα προχωρήσουμε στην ψήφιση νόμου, με τον οποίο θα ρυθμίζεται η εγκατάσταση και λειτουργία αναγνωρισμένων αλλοδαπών ανώτατων εκπαιδευτικών ιδρυμάτων στην Ελλάδα. Πάντοτε με αυστηρές προδιαγραφές που θα υπόκεινται σε ιδρυματική και τμηματική αξιολόγηση καθώς και σε πιστοποίηση των προγραμμάτων σπουδών τους από την Εθνική Αρχή Ανώτατης Εκπαίδευσης, σύμφωνα με συγκεκριμένες προϋποθέσεις και ποσοτικά και ποιοτικά κριτήρια εναρμονισμένα με τις Αρχές και τις κατευθυντήριες Οδηγίες για τη Διασφάλιση της Ποιότητας στον Ευρωπαϊκό Χώρο Ανώτατης Εκπαίδευσης.

Όπως έχει αναφέρει ο ίδιος ο πρωθυπουργός, «το εμβληματικό νομοσχέδιο θα τεθεί σε διαβούλευση μετά τις γιορτές και μέσα στον Ιανουάριο θα γίνει νόμος του κράτους, ανοίγοντας τον δρόμο και για την αναθεώρηση του άρθρου 16, έτσι ώστε να ανταποκρίνεται πια στα δεδομένα του 21ου αιώνα».

Και καλούμε τα κόμματα της αντιπολίτευσης να ψηφίσουν την εξέλιξη, την πρόοδο, τον εκσυγχρονισμό και τη συμμετοχή της Ελλάδας στην οικοδόμηση ενός ενιαίου διεθνούς ακαδημαϊκού χάρτη.

Αναφερθήκατε στο άρθρο 16.Τα κόμματα της αντιπολίτευσης κατηγορούν την κυβέρνηση πως καταπατά το Σύνταγμα. Τι απαντάτε;

Καταρχάς ότι δεν υπάρχει καμία απολύτως καταπάτηση του Συντάγματος! Και στην ερώτησή σας αυτή θα απαντήσω ως νομικός.

Η Σύγχρονη Συνταγματική Προσέγγιση υποδεικνύει ότι το Σύνταγμα δεν μπορεί να είναι ένα απολιθωμένο σύνολο διατάξεων που ερμηνεύονται στατικά μέσα στον χρόνο. Άλλωστε, η τελολογική ερμηνεία του Συντάγματος προκύπτει από σειρά αποφάσεων των δικαστηρίων μας (όπως λ.χ. η υπ’ αριθ. 2411/2012 απόφαση της Ολομέλειας του ΣτΕ, η οποία έκρινε ως σύμφωνη με το Σύνταγμα την επιβολή διδάκτρων στα μεταπτυχιακά προγράμματα των δημοσίων πανεπιστημίων, παρά την πρόβλεψη της παρ. 4 του άρθρου 16 για δωρεάν εκπαίδευση από τα δημόσια εκπαιδευτικά ιδρύματα όλων των βαθμίδων, ή η υπ’ αριθ. 705/2010 απόφαση του Διοικητικού Εφετείου Πατρών, η οποία έκρινε ως σύμφωνη με το Σύνταγμα την επιβολή διδάκτρων σε προπτυχιακό επίπεδο από το Ελληνικό Ανοικτό Πανεπιστήμιο). Με βάση τα παραπάνω, μια σύγχρονη και επίκαιρη ανάγνωση του άρθρου 16 του Συντάγματος, υπό το φως του ενωσιακού Δικαίου, επιτρέπει τη λειτουργία παραρτημάτων ξένων πανεπιστημίων με την εγγύηση και την εποπτεία του κράτους. Η ορθότητα δε της προτεινόμενης προσέγγισης προκύπτει από γνωμοδοτήσεις έγκριτων καθηγητών Συνταγματικού Δικαίου (ενδ. Σκουρής/Βενιζέλος, Αλιβιζάτος, Μανιτάκης, Σπυρόπουλος κ.ά.).

Οι διαδοχικές προτάσεις συνταγματικής αναθεώρησης του άρθρου 16 της Νέας Δημοκρατίας προέβλεπαν την άρση του κρατικού μονοπωλίου στην ανώτατη εκπαίδευση, με την ίδρυση μη κερδοσκοπικών μη κρατικών πανεπιστημίων. Θεωρούμε ότι αυτό το θεμελιώδες βήμα συνιστά μια ασφαλή ερμηνεία του άρθρου 16 υπό το φως του ενωσιακού Δικαίου.

Και για να δανειστώ τα λόγια του υπουργού Παιδείας, «το Σύνταγμα μετεξελίσσεται και χρειάζεται να συνομιλεί με την πραγματικότητα… Προσδοκούμε πως με την αναθεώρηση του άρθρου 16 του Συντάγματος θα μπορέσουμε να διασφαλίσουμε τη δυνατότητα ξένων ιδρυμάτων να εγκαθίστανται στη χώρα και να ιδρύουν μόνα τους παραρτήματα των πανεπιστημίων τους, όπως συμβαίνει σε ολόκληρο τον πλανήτη, χωρίς κανένα πρόβλημα».

Σε όλες τις δημοσκοπήσεις αποτυπώνεται η παντοδυναμία της ΝΔ. Θεωρείτε υγιές για το πολιτικό σύστημα την ανυπαρξία της αντιπολίτευσης;

Θα προτιμούσα την αυτοδυναμία από την παντοδυναμία! Η κυβέρνηση της Νέας Δημοκρατίας απέδειξε στις εθνικές εκλογές ότι συγκεντρώνει υψηλά ποσοστά που εκφράζουν την προτίμηση και την εμπιστοσύνη του εκλογικού σώματος, που της έδωσε την καθαρή και ισχυρή αυτοδυναμία να συνεχίσει το έργο της για το καλό της Ελλάδας και των Ελλήνων με δυναμικό ευρωπαϊκό προσανατολισμό.

Η παρουσία αξιόλογης και ουσιαστικής αντιπολίτευσης είναι ζητούμενο σε κάθε ευνομούμενη κοινωνία. Οι πολιτικές θέσεις της αξιωματικής αντιπολίτευσης συνδιαμορφώνουν το πολιτικό σκηνικό και την επόμενη ημέρα της χώρας μας και εμείς θέλουμε μια αντιπολίτευση με λόγο και καλούμε σε διάλογο, σε συνεργασία, σε συνεννόηση χωρίς εμπάθειες, τρικλοποδιές, φωνασκίες και ανούσιους διαξιφισμούς για τη δημιουργία εντυπώσεων.

Κλείσατε 3 χρόνια, από τον Ιανουάριο του 2021, όταν ο πρωθυπουργός σάς ανέθεσε το χαρτοφυλάκιο της υφυπουργού Παιδείας. Ποια ήταν η πιο δύσκολη στιγμή σας μέχρι σήμερα στο υπουργείο Παιδείας; 

Τον Ιανουάριο του 2021 ανέλαβα ως υφυπουργός αρμόδια για την Πρωτοβάθμια, Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση και την Ειδική Αγωγή. Εν μέσω της παγκόσμιας υγειονομικής κρίσης, των συνεπειών και των προκλήσεών της, κληθήκαμε να στηρίξουμε το εκπαιδευτικό σύστημα και το ελληνικό σχολείο στις πραγματικά πρωτόγνωρες συνθήκες τής εξ αποστάσεως εκπαίδευσης.

Η νέα εκπαιδευτική πραγματικότητα, η εξοικείωση με τη χρήση των ψηφιακών μέσων για μαθητές και εκπαιδευτικούς, οι περιορισμοί και τα υγειονομικά πρωτόκολλα για την πρόληψη και την αντιμετώπιση της διασποράς του κορονοϊού στη σχολική κοινότητα, ο ψυχολογικός αντίκτυπος αλλά και η σταδιακή επιστροφή στην ομαλή εκπαιδευτική καθημερινότητα στο σχολικό περιβάλλον ήταν ένας δύσκολος γρίφος για δυνατούς λύτες, ειδικά στην αρχή.

Σε κάποια υπουργεία παρατηρήθηκαν φαινόμενα ασυνεννοησίας μεταξύ της πολιτικής ηγεσίας. Πώς είναι η συνεργασία σας με τον Κυριάκο Πιερρακάκη;

Η συνεργασία μας είναι εξαιρετική, από την πρώτη ημέρα της κοινής μας θητείας. Χωρίς υπερβολές, χωρίς φλύαρες δηλώσεις και υπερφίαλους επαίνους,η ανάθεση, από τον πρωθυπουργό, του υπουργείου Παιδείαςστον Κυριάκο Πιερρακάκη ήταν μια σπουδαία επιλογή και μια δυνατή υπογραφή για την στοχευμένη αναβάθμιση της Παιδείας, την ψηφιοποίηση και τη διεθνοποίησή της. Ο Κυριάκος Πιερρακάκης είναι ένας πολύ ικανός νέος πολιτικός, μια ηγετική φυσιογνωμία, οργανωτικός, με ιδέες και όραμα, μέσα αλλά και πολύ μπροστά από την εποχή του! Και αυτό το «μπροστά» η Παιδεία το έχει ανάγκη!

Γνωρίζω καλά ότι είστε υπερδραστήρια, δουλεύετε πολλές ώρες και βρίσκεστε συνεχώς σε εγρήγορση. Πώς περάσατε τις ημέρες των εορτών; 

Έχετε δίκιο! Αυτή είναι η μεγάλη εικόνα! Η δουλειά και το έργο που παράγουμε στην Παιδεία είναι συνεχές και οι ρυθμοί είναι αυτοί της διαρκούς αναβάθμισης, των μεταρρυθμίσεων, της εξέλιξης, της προόδου. Ωστόσο, τις ημέρες των εορτών βρέθηκα στην περιφέρειά μου, στη Μαγνησία, και πέρασα χρόνο με την οικογένεια, τους φίλους και τους συμπολίτες μου. Περπάτησα στην πόλη μου, συνομίλησα με ανθρώπους όλων των ηλικιών από τον Βόλο και από άλλες περιοχές που είχαν πληγεί από τις καταστροφικές πλημμύρες του Σεπτεμβρίου. Ενημερώθηκα για την τωρινή κατάσταση, την αποκατάσταση των ζημιών, την επιστροφή στην κανονικότητα. Εκμεταλλεύτηκα τον χρόνο αυτόν για να αναπληρώσω την επικοινωνία που είχαμε στερηθεί λόγω και της μακράς προεκλογικής περιόδου. Για μένα η επαφή μου με τους συμπολίτες μου είναι ίσως το σημαντικότερο κεφάλαιο της πολιτικής μου πορείας. Είναι μια ανάγκη μου να βρίσκομαι κοντά τους, να συζητώ, να ενημερώνομαι και να στηρίζω ουσιαστικά, με την παρουσία και τις πράξεις μου, την καθημερινότητα, τις διεκδικήσεις, τον τόπο, τους ανθρώπους, τις προσδοκίες και τις δυνατότητές τους.

Συνέντευξη στην Άννα Καραβοκύρη
Φωτό: Κώστας Πρόφης

Δημοσιεύθηκε στην εφημερίδα Παρασκήνιο

Προβολές: 91