«Δεν χάθηκαν ευρωπαϊκά κονδύλια»
Σε μια εφ’ όλης της ύλης συνέντευξή του στο «Π», ο υφυπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων Σταύρος Κελέτσης μάς μιλάει για τις αποζημιώσεις που έχουν δοθεί στους αγρότες της Θεσσαλίας από τον ΕΛΓΑ, για την κλιμάκωση των κινητοποιήσεων αλλά και για τον διάλογο που επιθυμεί η κυβέρνηση.
Τονίζει δε ότι «δεν χάθηκαν πόροι για τη χώρα μας με τη νέα ΚΑΠ», επισημαίνοντας ότι θα διοχετευτούν οι ίδιοι οικονομικοί πόροι, απλώς μέσω διαφορετικών σχημάτων και δράσεων.
Σχηματικά θα μπορούσαμε να πούμε ότι το αγροτικό ζήτημα χωρίζεται σε δύο μέτωπα: στους αγρότες που διαμαρτύρονται για τη νέα ΚΑΠ και στους αγρότες της Θεσσαλίας, που διαμαρτύρονται για τις καθυστερήσεις στις αποζημιώσεις. Όσον αφορά το πρώτο μέτωπο, σε ευρωπαϊκό επίπεδο θεωρείτε πως υπάρχουν περιθώρια για σημαντικές βελτιώσεις στην ΚΑΠ;
Είναι αναμφισβήτητο ότι οι αγρότες, όχι μόνο στην Ελλάδα αλλά στο σύνολο της Ευρωπαϊκής Ένωσης, αντιμετωπίζουν σοβαρά προβλήματα. Γι’ αυτό και τους βλέπουμε σε όλη σχεδόν την Ευρώπη να βρίσκονται σήμερα στους δρόμους. Θα σας έλεγα ότι και αυτά τα προβλήματα χωρίζονται σε δύο κυρίως κατηγορίες. Δηλαδή, στα δομικά προβλήματα όπως είναι η αύξηση του κόστους παραγωγής, κυρίως σε καύσιμα, ενέργεια, εφόδια, και οι χαμηλές τιμές παραγωγού,και στα προβλήματα που σχετίζονται με τη νέα ΚΑΠ και την εφαρμογή της. Δηλαδή τη μείωση της βασικής ενίσχυσης και την εφαρμογή των λεγόμενων οικολογικών σχημάτων μέσω των οποίων θα δοθούν ενισχύσεις στους αγρότες, μέσα από στοχευμένες φιλοπεριβαλλοντικές δράσεις. Η νέα ΚΑΠ έχει συγκεκριμένες στοχεύσεις σε σχέση με το περιβάλλον και την ψηφιοποίηση και σίγουρα θα χρειαστεί ένα ικανό μεταβατικό διάστημα, προκειμένου να γίνει η προσαρμογή στα νέα δεδομένα. Σίγουρα θα χρειαστούν επίσης κάποιες αποφάσεις σε επίπεδο Ευρωπαϊκής Ένωσης, ώστε η μετάβαση αυτή να γίνει ομαλά και όχι βίαια. Στην Ελλάδα έχουμε επιπλέον να αντιμετωπίσουμε τα προβλήματα που προκάλεσε η κλιματική κρίση, με πιο χαρακτηριστικά παραδείγματα αυτά του Έβρου και της Θεσσαλίας. Σε κάθε περίπτωση, στο υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης δουλεύουμε σκληρά προκειμένου να αντιμετωπίσουμε αυτά τα προβλήματα.
Τελικά, μήπως η Ευρωπαϊκή Ένωση σχεδίασε και υλοποιεί τη νέα ΚΑΠ χωρίς να λάβει υπόψη της βασικές παραμέτρους του πρωτογενούς τομέα, όπως την ευημερία των αγορών, και τώρα βρίσκεται αντιμέτωπη με τα λάθη και τις παραλείψεις της;
Η νέα ΚΑΠ έχει πολύ φιλόδοξες στοχεύσεις για το περιβάλλον και την ευφυή γεωργία. Ωστόσο, ίσως κατά το στάδιο του σχεδιασμού δεν ελήφθη υπόψη σε πανευρωπαϊκό επίπεδο ότι η εφαρμογή της θα χρειαζόταν μεγαλύτερο χρόνο μετάβασης και ηπιότερο τρόπο προσαρμογής. Η φιλοπεριβαλλοντική παράμετρος είναι πολύ σημαντική, όμως είναι απαραίτητο να δοθεί χρόνος. Δεν είναι δυνατό το κόστος αυτής της προσαρμογής να το επωμιστούν οι αγρότες, ούτε αυτή να γίνει με βίαιο τρόπο.
Οι Έλληνες αγρότες όμως υποστηρίζουν πως η νέα ΚΑΠ έχει μειωμένα κονδύλια και θα τους αναγκάσει να εγκαταλείψουν τον πρωτογενή τομέα παραγωγής.
Πρέπει να τονίσουμε ότι η χώρα μας κατάφερε, χάρη στη στιβαρή διαπραγμάτευση από τον ίδιο τον πρωθυπουργό, να διατηρήσει και στη νέα περίοδο τους ίδιους πόρους με την προηγούμενη. Κατά συνέπεια δεν χάθηκαν πόροι για τη χώρα με τη νέα ΚΑΠ, και στους αγρότες μας θα διοχετευτούν οι ίδιοι πόροι, απλώς μέσω διαφορετικών σχημάτων και δράσεων. Δεν μπορεί να υπάρξει ασφαλής εκτίμηση γι’ αυτό. Συνήθως η περίοδος αυτή του χρόνου –στην καρδιά του χειμώνα–είναι διαχρονικά εκείνη που γίνονται κινητοποιήσεις σε όλες τις ευρωπαϊκές χώρες. Η ίδια παρατήρηση ισχύει και για τη χώρα μας.
Πριν από λίγες ημέρες επιστρέψατε από την έκθεση «Agrotica», στην οποία βρέθηκε σύσσωμη η πολιτική ηγεσία του υπουργείου και συνομίλησε με τους αγρότες. Τι κλίμα εισπράξατε εκεί και γιατί οι αγρότες κλιμάκωσαν τις κινητοποιήσεις τους τις επόμενες ημέρες;
Δεν ξέρω αν θα φανεί υπερβολικό, κα Καραβοκύρη, αλλά η αίσθηση που αποκόμισα από την έκθεση «Agrotica» είναι εντελώς διαφορετική με το κλίμα και τις εικόνες των ημερών που ακολούθησαν. Θέλω να πω ότι ο επισκέπτης της έκθεσης συναντούσε δυναμικές επιχειρήσεις του αγροτικού τομέα, ελληνικές και ξένες, ενώ ταυτόχρονα υπήρξε μεγάλος αριθμός εκθετών –ξεπέρασαν τους 1.800–, χιλιάδες επισκέπτες, κυρίως αγρότες, εκατοντάδες αγοροπωλησίες σύγχρονων αγροτικών μηχανημάτων, αξίας εκατοντάδων χιλιάδων ευρώ. Σ’ αυτό πιστεύω συνέβαλε η έγκριση –το προηγούμενο χρονικό διάστημα από το υπουργείο μας– των Σχεδίων Βελτίωσης, που επιδοτούν αυτού του είδους τα μηχανήματα μέχρι και 70%.
Ας περάσουμε στο δεύτερο μέτωπο του αγροτικού ζητήματος, που αφορά τη Θεσσαλία και αποτελεί το μεγαλύτερο πρόβλημα αυτήν τη στιγμή. Οι επαγγελματίες του πρωτογενούς τομέα στις πληγείσες περιοχές διαμαρτύρονται πως υπάρχουν τεράστιες καθυστερήσεις στις αποζημιώσεις τους από τον ΕΛΓΑ. Μπορείτε να μας πείτε συγκεκριμένα τι ποσά έχουν εκταμιευτεί και ποιους αφορούν;
Σε ό,τι αφορά το υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης, έχουμε ήδη καταβάλει μέσω ΕΛΓΑ περισσότερα από 150 εκατομμύρια ευρώ, σε σύνολο περίπου 260, ως προκαταβολές για αποζημιώσεις αγροτών, γεωργών, κτηνοτρόφων και μελισσοκόμων. Κι αυτό έγινε στις αρχές Νοεμβρίου σε χρόνο ρεκόρ, μέσα σε 18 μέρες από το τέλος της υποβολής των δηλώσεων. Η καταβολή συνεχίζεται, μετά την απαραίτητη επεξεργασία και διασταύρωση των στοιχείων και των δηλώσεων,και όπως έχουμε πει η εξόφληση του συνόλου των ποσών θα γίνει μέχρι τον Ιούνιο.Επιπλέον καταβάλαμε πριν από λίγες μέρες 15,8 εκατομμύρια σε αγροτικές επιχειρήσεις, όπως χοιροτροφία, πτηνοτροφία, ανθοκομία, που δεν καλύπτονταν από την ασφάλιση του ΕΛΓΑ.
Οι αγρότες από τη Θεσσαλία δηλώνουν πως θα αναγκαστούν να εγκαταλείψουν τον τόπο τους, τις δουλειές τους και τα σπίτια τους γιατί δεν υπάρχει κρατική στήριξη. Τι απαντάτε;
Στόχος της κυβέρνησης είναι να αποζημιωθούν όλοι οι αγρότες που υπέστησαν ζημιές, ώστε να παραμείνουν στις δουλειές και στον τόπο τους. Να σας θυμίσω ότι τα ίδια μέτρα με τη Θεσσαλία ίσχυσαν και ισχύουν και στην περίπτωση των πυρόπληκτων του Έβρου, αλλά και σε άλλες περιοχές που επλήγησαν από παρόμοια φαινόμενα. Επιπλέον των αποζημιώσεων, προχωράμε σε στοχευμένα μέτρα στήριξης των πληγέντων αγροτών. Προχωρήσαμε στο μέτρο της Απονιτροποίησης για τον Έβρο και τη Θεσσαλία και προχωράμε στο μέτρο ενίσχυσης των γεωργών των Παρακάρλιων περιοχών, καθώς και στο Μέτρο 5.2 για αποκατάσταση, με κάλυψη 100%, του κτηνοτροφικού και μελισσοκομικού κεφαλαίου καθώς και των εγκαταστάσεων και του εξοπλισμού! Παρόμοιο μέτρο δεν έχει υπάρξει ξανά ποτέ!
Η κυβέρνηση επιμένει πως δεν υπάρχουν περιθώρια για πρόσθετα μέτρα πέρα από όσα εξήγγειλε ο πρωθυπουργός στη Βουλή την περασμένη εβδομάδα, αλλά δηλώνει πρόθυμη για διάλογο με τους αγρότες. Θα συζητήσετε πάνω στα μέτρα που ήδη εξήγγειλε ο πρωθυπουργός ή σε νέα βάση;
Τα δομικά προβλήματα του αγροτικού τομέα,όπως το κόστος παραγωγής και οι χαμηλές τιμές παραγωγού, και η εφαρμογή για πρώτη φορά της νέας ΚΑΠ ξεσήκωσαν τους αγρότες σε πανευρωπαϊκό επίπεδο. Προσωπικά δεν έχω την αίσθηση ότι έχουμε τους αγρότες απέναντί μας. Εμείς συνεχίζουμε τον διάλογο μαζί τους και αγωνιζόμαστε καθημερινά για την επίλυση των προβλημάτων τους. Ο ίδιος ο πρωθυπουργός ανακοίνωσε μέτρα που αφορούν το κόστος παραγωγής, όπως η επιστροφή για το 2024 του φόρου πετρελαίου, η έκπτωση στην τιμή του ρεύματος κατά 10% την περίοδο από Μάιο έως Σεπτέμβριο και η ρύθμιση των χρεών στο ρεύμα. Επιπλέον για τη Θεσσαλία θα υπάρξει αναστολή της καταβολής για δύο χρόνια. Δυστυχώς, τα δημοσιονομικά περιθώρια της χώρας μέσα στα οποία μπορούμε να κινηθούμε είναι συγκεκριμένα και στενά.
Οι αγρότες επιμένουν πως τα μέτρα που εξήγγειλε η κυβέρνηση είναι «ψίχουλα». Θεωρείτε ότι και μόνο ο διάλογος του πρωθυπουργού με τους αγρότες, χωρίς να υπάρξουν επιπλέον μέτρα, μπορεί να συμβάλει στην εκτόνωση της κατάστασης;
Κοιτάξτε, εμείς στο υπουργείο σε κάθε περίπτωση συνεχίζουμε τον διάλογο και την επικοινωνία με τους αγρότες και εργαζόμαστε σκληρά, στεκόμαστε στο πλευρό τους.
Να κλείσουμε τη συνέντευξή μας με ένα άλλο μεγάλο ζήτημα, κι αναφέρομαι στο νομοσχέδιο για τον γάμο των ομόφυλων ζευγαριών, που θα ψηφιστεί σε λίγες ημέρες από τη Βουλή και έχει προκαλέσει αναταράξεις οριζόντια στα κόμματα αλλά και στο εσωτερικό της ΝΔ. Θεωρείται έντιμη την αποχή των βουλευτών από την ψηφοφορία; Εσείς πώς θα κινηθείτε;
Για το συγκεκριμένο θέμα, ο πρωθυπουργός έθεσε σε συνέντευξή του το πλαίσιο και τα όρια μέσα στα οποία πρέπει να κινηθούμε. Οφείλω κι εγώ να κινηθώ μέσα στα όρια αυτά.
Συνέντευξη στην Άννα Καραβοκύρη
Φωτό: Κώστας Πρόφης
Δημοσιεύθηκε στην εφημερίδα Παρασκήνιο
27/04/2024
