Ποιοι και γιατί βοηθούν τον λαϊκισμό, τον εθνικισμό και την Ακροδεξιά να σηκώσουν κεφάλι

Στα άτυπα εγκαίνια της προεκλογικής αυτής περιόδου για τις ευρωεκλογές, που έγιναν την περασμένη εβδομάδα με την ομιλία του Κυριάκου Μητσοτάκη στη νεολαία του κόμματός του, ο πρωθυπουργός σημείωσε, μεταξύ άλλων, ότι οι εκλογές του Ιουνίου «δεν είναι κάλπες που προσφέρονται για την κομματική καταγραφή ισχύος, ούτε, πολύ περισσότερο, για την αποστολή ανέξοδων μηνυμάτων διαμαρτυρίας προς εσωτερική κατανάλωση».

Με τον τρόπο αυτόν, έστω και εμμέσως, ο πρωθυπουργός αναγνώρισε τον κίνδυνο που διακρίνεται στον ορίζοντα (και που δεν θα είναι βεβαίως πρωτοφανής) να εκτραπεί η προεκλογική αναμέτρηση και να πάρει χαρακτηριστικά κομματικής και όχι «ευρωπαϊκής» αναμέτρησης.

Βέβαια, κανένα κόμμα δεν έχει ακόμη παρουσιάσει θέσεις και προτάσεις για την ευρωπαϊκή πολιτική και τα μεγάλα ζητήματα που θα κληθεί να αντιμετωπίσει η Ευρωπαϊκή Ένωση τα επόμενα χρόνια και επί των οποίων οι πολιτικές δυνάμεις οφείλουν να τοποθετηθούν. Μέχρι τώρα όμως τα κόμματα και ιδιαίτερα της αντιπολίτευσης, αξιωματικής και ελάσσονος, έχουν επιδοθεί μόνον σε έναν ανταγωνισμό αντικατοπτρισμού της εκλογικής τους δύναμης.

Η ΝΔ, δια στόματος του Κυριάκου Μητσοτάκη, δηλώνει ότι στις ευρωεκλογές «θα πιστοποιήσουμε ποια είναι η μεγάλη προοδευτική ευρωπαϊκή παράταξη». Πρόσφατα μάλιστα στην Πολιτική Επιτροπή της ΝΔ ο κ.Μητσοτάκης αναφέρθηκε στην κάλπη του Ιουνίου και επισήμανε πως το στοίχημα θα είναι σύνθετο: Από τη μία πλευρά να διατηρηθεί η πολιτική σταθερότητα του τόπου και από την άλλη να εκλεγούν στελέχη με ευρωπαϊκό προσανατολισμό, που θα δυναμώσουν την εθνική φωνή.

Σε εντελώς αντίθετη κατεύθυνση κινείται μέχρι τώρα ο ΣΥΡΙΖΑ. Ο Στέφανος Κασσελάκης δηλώνει πως στόχος του είναι ο ΣΥΡΙΖΑ να είναι «ακόμη και πρώτο κόμμα» (!), για να σταλεί, λέει, «ένα ξεκάθαρο μήνυμα στη Δεξιά ΝΔ του Μητσοτάκη». Αφήνει δε φερόμενους ως υποψήφιους ευρωβουλευτές, όπως ο Κώστας Αρβανίτης και ο πρώην μπασκετμπολίστας Νίκος Παππάς, να καθυβρίζουν τον Μητσοτάκη και τη ΝΔ, αποκαλώντας τους μάλιστα «δολοφόνους» και «βιαστές του κράτους δικαίου και της Δημοκρατίας», και να…υπόσχονται περικοπή ευρωπαϊκών κονδυλίων προς τη χώρα μας «αν η ΝΔ δεν συμμορφωθεί».

Το ΠΑΣΟΚ μέσω του Νίκου Ανδρουλάκη είναι ξεκάθαρο, καθώς υποστηρίζει ότι ζητά την ψήφο των πολιτών στις ευρωεκλογές για να γίνει «αξιωματική αντιπολίτευση» και να ξεκινήσει εκείνο, από θέση ισχύος πλέον, τη μάχη κατά της ΝΔ στις επόμενες εθνικές εκλογές. Για την Ευρώπη και τα προβλήματά της κουβέντα.

Είναι αυτό όμως το πρόβλημα, δηλαδή ποιο κόμμα θα είναι δεύτερο, που,κατά την αντιπολίτευση, πρέπει να τεθεί προς επίλυση στις ευρωεκλογές; Οι οποίες (ευρωεκλογές) έχουν αναμφίβολα αυξημένη πολιτική σημασία για την Ευρώπη γενικότερα και την Ελλάδα ειδικότερα, αφού θα διεξαχθούν σε ένα ιδιαίτερο πολιτικοκοινωνικό περιβάλλον. Είτε επειδή η αξιοπιστία κυβερνήσεων δοκιμάζεται, είτε επειδή αρχίζουν και διαμορφώνονται ευδιάκριτοι κοινωνικοί κύκλοι δυσαρέσκειας και λαϊκισμός, εθνικισμός και Ακροδεξιά δείχνει να σηκώνουν κεφάλι.

Υπό αυτήν την έννοια, οι ευρωεκλογές αυτές είναι πράγματι κρίσιμες, όχι όμως για τον λόγο που προσπαθούν να τις παρουσιάσουν οι εδώ αντιπολιτευόμενες πολιτικές δυνάμεις, που το τελευταίο χρονικό διάστημα άρχισαν να διαγκωνίζονται σε τοξικότητα και ακρότητες. Ιδιαίτερα βέβαια το κόμμα-ΙΧ του κ. Κασσελάκη. Όμως εθνικισμός, ακροδεξιά και λαϊκισμός δεν αντιμετωπίζονται με…λαϊκισμό και τοξικότητα. Στις κάλπες του Ιουνίου θα φανεί –ή τουλάχιστον έτσι θα έπρεπε– αν οι πολιτικές ηγεσίες, εδώ και αλλού, καταλαβαίνουν ότι οι «δυνάμεις του λαϊκισμού» δεν ενισχύονται για μεταφυσικούς λόγους. Αντιθέτως, θεριεύουν και νομιμοποιούνται πολιτικά, ακριβώς επειδή αισθάνονται ότι περιθωριοποιούνται.

Συνεπώς, αυτό που κρίνεται στις κάλπες του Ιουνίου είναι η πραγματική διασύνδεση κυβερνήσεων και κομμάτων με την πραγματικότητα. Και η Αριστερά και η Κεντροαριστερά δείχνουν να έχουν χάσει την επαφή τους με την πραγματικότητα.

Η κοινωνία κινείται αλλού, κι αυτοί παραμένουν πιστοί στον λαϊκισμό και στις ιδεοληψίες τους.Ωστόσο, υπάρχει ανάγκη αναχαίτισης του λαϊκισμού και του ακροδεξιού εξτρεμισμού. Και αυτόν τον ρόλο, όπως δείχνουν τα πράγματα, μπορεί στις ευρωεκλογές να τον παίξει μόνο η Κεντροδεξιά. Και χαρακτηριστικό παράδειγμα για ολόκληρη την Ευρώπη, η κυβέρνηση της ΝΔ. Ο Κυριάκος Μητσοτάκης,με τις μέχρι τώρα αποφάσεις και μέτρα που έχει λάβει, δείχνει να κατανοεί τις ανησυχίες και τις ανάγκες των πολιτών. Η πολιτική του προσέγγιση αναγνωρίζεται εδώ και στην Ευρώπη ότι κινείται προς τη σωστή κατεύθυνση, με αποτέλεσμα να δημιουργείται εδώ ένα «ανάχωμα» για λαϊκισμούς και ακροδεξιές επελάσεις.

Και για να προσδώσουμε στις ευρωεκλογές την απαραίτητη πολιτική χροιά, με την οποία πάντα είναι εμποτισμένες: Σε αυτές τις ευρωεκλογές, κανονικά, το διακύβευμα δεν θα ήταν μεγάλο, γιατί το αποτέλεσμα δεν μπορεί να πυροδοτήσει –άμεσα– ραγδαίες πολιτικές εξελίξεις, αφού η εκλογική νίκη της ΝΔ είναι προεξοφλημένη και μάλιστα με διαφορά. Ωστόσο, ενώ μόνο ο «μικρός τελικός» (η μάχη μεταξύ δεύτερου και τρίτου κόμματος) έχει προφανές ενδιαφέρον, δεν αποκλείεται να αρχίσει ο επανασχεδιασμός του πολιτικού χάρτη αφού ανακοινωθούν τα επίσημα αποτελέσματα. Τον Ιούνιο μπορεί να δοθεί το έναυσμα για ανακατατάξεις, παρόλο που δεν αποκλείεται να μην εκβάλουν, τελικά, τα ρεύματα που κινούνται, για την ώρα, κάτω από την ίσαλο γραμμή.

 

του Φώτη Σιούμπουρα

Δημοσιεύθηκε στην εφημερίδα Παρασκήνιο