«Το μεγάλο πρόβλημα που έχουν όσοι επενδύουν στο πράσινο υδρογόνο (Green hydrogen) είναι ότι δεν υπάρχει ακόμα αγορά που μπορεί να στηρίξει την προσφορά, οι λεγόμενοι οff-takers – δηλαδή οι αντισυμβαλλόμενοι σε συμφωνία αγοραπωλησίας προϊόντων, που ακόμα δεν έχουν παραχθεί», είχε δηλώσει στο (ΑΠΕ-ΜΠΕ), Αθηναϊκό Πρακτορείο Ειδήσεων, ο Δημήτρης Τριανταφυλλόπουλος διευθύνων σύμβουλος της εταιρείας Hellenic Hydrogen (κοινοπραξία Motor Oil και ΔΕΗ), υποστηρίζοντας ότι «η αγορά δεν πρόκειται να αναπτυχθεί, αν δεν δημιουργηθούν και καταναλωτές του πράσινου υδρογόνου».

Για το θέμα, ο κ. Τριανταφυλλόπουλος επανήλθε αρχές Μαρτίου, στο συνέδριο «Helexpo Dialogues», στο πλαίσιο των εκθέσεων «Forward Green» και «Renewable EnergyTech», στη Θεσσαλονίκη. Σταχυολογούμε από την τοποθέτησή του: Αυτήν τη στιγμή, δεν υπάρχει εθνική στρατηγική για το υδρογόνο, ούτε νομοθετικό και ρυθμιστικό πλαίσιο, αν και υπάρχει από το αρμόδιο υπουργείο (ΥΠΕΝ) η διάθεση για τη δημιουργία της πρώτης έκδοσης του πλαισίου στο πρώτο εξάμηνο του 2024 – σε συνεργασία με την κυβέρνηση, χρειάζεται να βρούμε τρόπους να διατίθεται φθηνή πράσινη ενέργεια για τις μονάδες ηλεκτρόλυσης, δημιουργώντας το αντίστοιχο πλαίσιο εντός του υφιστάμενου πλαισίου των ΑΠΕ. Θα πρέπει επίσης να αντιμετωπισθεί και το θέμα των υποδομών μεταφοράς υδρογόνου, καθώς το υφιστάμενο δίκτυο αγωγών δεν δύναται να χρησιμοποιηθεί για τη μεταφορά των παραγόμενων ποσοτήτων.

Εκτίμησε, πάντως, ότι «το 2027, παρά τα προβλήματα που βρίσκουμε μπροστά μας, θα παράγουμε (η Hellenic Hydrogen) πράσινο υδρογόνο στην έκταση του ατμοηλεκτρικού σταθμού Αμυνταίου» και ότι «η Δυτική Μακεδονία θα είναι η πρώτη περιοχή, όπου θα έχουμε παραγωγή υδρογόνου» (η Hellenic Hydrogen έχει επιλέξει τη Δυτική Μακεδονία για τη δημιουργία της πρώτης της μονάδας υδρογόνου – μελετάται η δρομολόγηση ακόμα δύο πρότζεκτ, σε Μεγαλόπολη και Αγίους Θεοδώρους στην Κόρινθο).

Σημειώνεται ότι η Ελλάδα, δεδομένης της δέσμευσής της, πρέπει τον προσεχή Ιούνιο να έχει έτοιμο το νομοθετικό πλαίσιο για το υδρογόνο (H2), που περιλαμβάνει μεταξύ άλλων τα συστήματα υποστήριξης (support scheme), το ζήτημα της εφοδιαστικής αλυσίδας του καυσίμου κ.ά.

Φιλοδοξία ΕΕ

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή εκτιμά ότι «χρειάζονται περίπου 500 TWh ηλεκτρικής ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές για να εκπληρωθεί η φιλοδοξία του 2030 στο REPowerEU, να παράγει 10 εκατομμύρια τόνους Renewable fuels of non-biological origin (RFNBO). Ενώ η αρχική ζήτηση ηλεκτρικής ενέργειας για παραγωγή υδρογόνου θα είναι αμελητέα, θα αυξηθεί προς το 2030 με τη μαζική διάθεση ηλεκτρολυτικών μεγάλης κλίμακας».

Τον προβληματισμό του για την πολιτική της ΕΕ για την παραγωγή υδρογόνου εξέφρασε προσφάτως ο αναπληρωτής CEO της Helleniq Energy Γιώργος Αλεξόπουλος, ο οποίος θεωρεί ότι η πολιτική της ΕΕ για το πράσινο υδρογόνο στηρίζεται σε ένα άκρως προβληματικό πλαίσιο.

Το πράσινο υδρογόνο εμφανίζεται σε μια σειρά από δεσμεύσεις για τη μείωση των εκπομπών στη Διάσκεψη του ΟΗΕ για το κλίμα, «ως μέσο για την απαλλαγή από τις ανθρακούχες βαριές βιομηχανίες, τις εμπορευματικές μεταφορές μεγάλων αποστάσεων, τη ναυτιλία και την αεροπορία. Οι κυβερνήσεις και η βιομηχανία έχουν αναγνωρίσει και οι δύο το υδρογόνο ως σημαντικό πυλώνα μιας καθαρής μηδενικής οικονομίας».

Επενδυτικές αποφάσεις

Ο Διεθνής Οργανισμός Ενέργειας (ΙΕΑ) υποστηρίζει ότι «η παραγωγή υδρογόνου χαμηλών εκπομπών μπορεί να αυξηθεί μαζικά μέχρι το 2030, αλλά οι προκλήσεις εμποδίζουν την ανάπτυξη. Η δυνητική παραγωγή μέχρι το 2030 από τα έργα που έχουν ανακοινωθεί μέχρι σήμερα είναι 50% μεγαλύτερη απ’ ό,τι ήταν η εποχή της δημοσίευσης της Παγκόσμιας Ανασκόπησης Υδρογόνου του IEA 2022. Μόλις το 4% αυτής της δυνητικής παραγωγής έχει λάβει τουλάχιστον μια τελική επενδυτική απόφαση (FID). Οι κυβερνήσεις πρέπει να διαθέτουν χρηματοδότηση για την υποστήριξη των πρώτων έργων μεγάλης κλίμακας, αλλά η αργή εφαρμογή των προγραμμάτων στήριξης καθυστερεί τις επενδυτικές αποφάσεις».

Υπενθυμίζεται ότι ο υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας Θόδωρος Σκυλακάκης έχει πει ότι μια μικρή χώρα σαν την Ελλάδα δεν πρέπει να επενδύει πρόωρα σε νέες τεχνολογίες και ότι πρέπει να είμαστε συγκρατημένοι, καθώς σε αντίθετη περίπτωση κινδυνεύουμε να αυξήσουμε τα κόστη και τις επιδοτήσεις εις βάρος της πραγματικής οικονομίας.

Τόνωση ζήτησης

Ο ΙΕΑ βλέπει ότι «οι προσπάθειες για την τόνωση της ζήτησης υδρογόνου χαμηλών εκπομπών υστερούν σε σχέση με ό,τι χρειάζεται για να εκπληρωθούν οι φιλοδοξίες για το κλίμα. Η ζήτηση υδρογόνου έφτασε σε ιστορικό υψηλό το 2022, αλλά παραμένει συγκεντρωμένη σε παραδοσιακές εφαρμογές. Η παγκόσμια χρήση υδρογόνου έφτασε τους 95 Mt έως το 2022, αύξηση σχεδόν 3% από έτος σε έτος, με ισχυρή ανάπτυξη σε όλες τις μεγάλες καταναλωτικές περιοχές εκτός από την Ευρώπη, η οποία υπέστη πλήγμα στη βιομηχανική δραστηριότητα λόγω της αύξησης των τιμών του φυσικού αερίου. Τα μέτρα για τη χρήση υδρογόνου με χαμηλές εκπομπές άρχισαν πρόσφατα να προσελκύσουν την προσοχή της πολιτικής και εξακολουθούν να μην επαρκούν για να ανταποκριθούν στις φιλοδοξίες για το κλίμα. Οι κυβερνητικές δράσεις έχουν επικεντρωθεί στην υποστήριξη της παραγωγής υδρογόνου χαμηλών εκπομπών, με λιγότερη προσοχή στην πλευρά της ζήτησης. Το άθροισμα όλων των κυβερνητικών στόχων για παραγωγή υδρογόνου χαμηλών εκπομπών αντιπροσωπεύει σήμερα 27-35 Mt (Metric Ton), αλλά οι στόχοι για τη δημιουργία ζήτησης αντιπροσωπεύουν μόλις 14 Mt. Ακόμη και αν επιτευχθούν αυτοί οι στόχοι, αντιπροσωπεύουν μόνο το ένα πέμπτο της χρήσης υδρογόνου χαμηλών εκπομπών στο Σενάριο Καθαρών Μηδενικών Εκπομπών έως το 2050 (Σενάριο NZE) έως το 2030 για τη στήριξη επενδύσεων μεγάλης κλίμακας, θέτοντας σε κίνδυνο τη βιωσιμότητα ολόκληρης της βιομηχανίας υδρογόνου χαμηλών εκπομπών».

Αρχικές στρατηγικές

Η πολιτική δυναμική πίσω από το υδρογόνο χαμηλών εκπομπών παραμένει ισχυρή, αλλά η ανάπτυξη δεν απογειώνεται, τονίζει ο ΙΕΑ. «Συνολικά 41 κυβερνήσεις έχουν τώρα μια στρατηγική για το υδρογόνο και μερικοί από τους πρώτους ανανεώνουν τις αρχικές τους στρατηγικές, αυξάνοντας τις φιλοδοξίες τους. Υπάρχει συναίνεση ότι το υδρογόνο χαμηλών εκπομπών είναι μια βασική ευκαιρία για την αλλαγή από τις ανθρακούχες εκπομπές τομέων, όπου οι εκπομπές είναι δύσκολο να μειωθούν. Το υδρογόνο με χαμηλές εκπομπές μπορεί να είναι μια ευκαιρία για τις χώρες να ενισχύσουν τις οικονομίες τους για το μέλλον, δημιουργώντας βιομηχανίες κατά μήκος των αλυσίδων εφοδιασμού τεχνολογιών υδρογόνου».

Ζητούμενο: «Να σταματήσει η εξάρτηση της ΕΕ από τα ρωσικά ορυκτά καύσιμα, τα οποία κοστίζουν στους Ευρωπαίους φορολογουμένους σχεδόν 100 δισ. ευρώ ετησίως».

Συνολική παραγωγή

Το πράσινο υδρογόνο παράγεται με τη μέθοδο της ηλεκτρόλυσης του νερού από ηλεκτρικό ρεύμα προερχόμενο από ΑΠΕ. Συνήθως χρησιμοποιείται ηλιακή ενέργεια ή αιολική ενέργεια. Στο αναθεωρημένο ΕΣΕΚ (Εθνικό Σχέδιο για την Ενέργεια και το Κλίμα) προβλέπεται η ένταξη του πράσινου υδρογόνου στον ενεργειακό χάρτη. Για το 2030, η συνολική παραγωγή ανέρχεται σε 0.92TWh – αντιστοιχεί σε δυναμικότητα εγκατεστημένων συστημάτων ηλεκτρόλυσης περίπου 300 MW.

 

του Φίλη Καϊτατζή

Δημοσιεύθηκε στην εφημερίδα Παρασκήνιο