Το σχέδιο της απεσταλμένης του ΟΗΕ
Σε νέα φάση εισέρχεται πλέον το Κυπριακό, ενώ έχει συμπληρωθεί πλέον μισός αιώνας από την τουρκική εισβολή και κατοχή στην Κύπρο. Ένα από τα πρόσωπα-κλειδιά, όπως σημειώνει η εφημερίδα «Political», είναι ασφαλώς η 61χρονη Κολομβιανή ειδική απεσταλμένη του γγ του ΟΗΕ Μαρία Άνχελα Ολγκίν Κουεγιάρ, η οποία έχει διατελέσει και υπουργός Εξωτερικών της χώρας. Η κυρία Ολγκίν ανέλαβε τα καθήκοντα τον περασμένο Ιανουάριο, με τον γγ τουΔιεθνούς Οργανισμού Αντόνιο Γκουτέρες να της αναθέτει τη δύσκολη αποστολή να αναζητήσει κοινό έδαφος ανάμεσα στην ελληνοκυπριακή και την τουρκοκυπριακή πλευρά ώστε να υπάρξει επανέναρξη του διαλόγου μεταξύ των δύο πλευρών.
Ήδη η ειδική απεσταλμένη μετά τις συνομιλίες που είχε με εκπροσώπους και των δύο κοινοτήτων συνέταξε την έκθεσή της, την οποία έχει ήδη λάβει από τις 10 Ιουλίου ο γγ του ΟΗΕ και τη μελετά επισταμένως πριν προχωρήσει στο επόμενο βήμα. «Ο γγ εξετάζει τώρα τις συστάσεις της έκθεσής της κ. Ολγκίν προκειμένου
να προτείνει τα επόμενα βήματα στον Ελληνοκύπριο και Τουρκοκύπριο ηγέτη», ανέφερε ο εκπρόσωπος Τύπου Στεφάν Ντουζαρίκ.
Υπενθυμίζεται ότι η κυρία Ολγκίν κατά τη συνάντησή της με τον Νίκο Χριστοδουλίδη στις Βρυξέλλες είχε συζητήσει μαζί του τρόπους επανέναρξης του διαλόγου.
Οι διπλωματικές προσπάθειες επικεντρώνονται πλέον στη Γενική Συνέλευση των Ηνωμένων Εθνών, τον Σεπτέμβριο στη Νέα Υόρκη, και στο κατά πόσον θα μπορούσε να πραγματοποιηθεί εκεί μια τριμερής ή πενταμερής συνάντηση. Θέση της Τουρκίας είναι η πραγματοποίηση τετραμερούς συνάντησης, χωρίς τη συμμετοχή του Ηνωμένου Βασιλείου, κάτι που δεν γίνεται αποδεκτό από ελληνοκυπριακής πλευράς.
Η Λευκωσία δεν έχει παρά να περιμένει την τοποθέτηση του γγ μετά τη μελέτη της έκθεσης και την ενημέρωση του Συμβουλίου Ασφαλείας. Για αυτό και επιλέγει σε αυτό το στάδιο να βλέπει το ποτήρι μισογεμάτο.
Εκείνα που αντιλαμβάνεται η Λευκωσία από τη δημόσια παρέμβαση της Μαρία Άνχελα Ολγκίν Κουεγιάρ είναι από τη μια η δέσμευσή της να συνεχίσει, αλλά και η πεποίθησή της ότι μπορεί να επέλθει επίλυση του Κυπριακού. Επίσης, θεωρεί θετικό το γεγονός ότι η Ολγκίν επέλεξε να στείλει μήνυμα συνέχισης της διαδικασίας, λίγα 24ωρα προτού παραδώσει την έκθεσή της προς τον γγ των Ηνωμένων Εθνών.
Διπλωματικοί κύκλοι στη Λευκωσία απαντώντας στο από πού πηγάζει η αισιοδοξία ότι η Ολγκίν θα συνεχίσει να εμπλέκεται στο Κυπριακό, παρέπεμψαν σε δύο σημεία της δήλωσης: το πρώτο σημείο είναι στην αναφορά που είχε κάνει ότι θα παρουσιάσει την έκθεσή της προς τον γγ των Ηνωμένων Εθνών, προσθέτοντας ευθύς μετά: «…αλλά η δέσμευσή μου δεν έχει τελειώσει». Το δεύτερο σημείο έχει να κάνει με τον γγ ΟΗΕ, ο οποίος «θα αποφασίσει τα μέτρα που θα ληφθούν κατά τους προσεχείς μήνες», με την ίδια να προσθέτει αμέσως μετά ότι παραμένει αισιόδοξη. Διπλωματικοί κύκλοι επεσήμαναν ότι οι δύο αυτές αναφορές δίνουν το στίγμα των επόμενων βημάτων.
Παράλληλα για τη Λευκωσία είναι εμφανές ότι «η έκθεση δεν είναι το τέλος της διαδικασίας». Αυτό σημαίνει πως με βάση την έκθεση που έχει στα χέρια του ο γγ του ΟΗΕ θα λάβει αποφάσεις για τα επόμενα βήματα που θα πρέπει να γίνουν στο Κυπριακό. Εξέλιξη που ανατρέπει τις επιδιώξεις της τουρκική πλευράς η οποία ούτε λίγο ούτε πολύ θέλει με την έκθεσή της η Ολγκίν να βάλει τίτλους τέλους στην αποστολή της. Και πάνω σε αυτήν η τουρκική πλευρά ευελπιστεί ότι θα μπορεί να προωθήσει την πολιτική της για αλλαγή της βάσης των συνομιλιών.
Στη δήλωσή της η Ολγκίν είχε αποφύγει να κάνει κάποια αναφορά στη βάση λύσης του Κυπριακού. Για τη Λευκωσία το γεγονός αυτό, αν και ενοχλεί, δεν την ξενίζει, καθώς και η Ολγκίν ακολουθεί «την πρακτική των Ηνωμένων Εθνών των τελευταίων ετών όπως εφαρμόζεται και στις εκθέσεις για τις Καλές Υπηρεσίες στο Κυπριακό και την ΟΥΝΦΙΚΥΠ».
Η μη αναφορά σε βάση λύσης δεν ανησυχεί τη Λευκωσία, καθώς θεωρεί «δεδομένο ότι όροι εντολής της κυρίας Ολγκίν απορρέουν από τα σχετικά ψηφίσματα του Συμβουλίου Ασφαλείας που καθορίζουν με σαφήνεια τη μορφή λύσης, η οποία είναι η διζωνική δικοινοτική ομοσπονδία με πολιτική ισότητα».
Για την ελληνοκυπριακή πλευρά μετρά επίσης το ότι τόσο ο γγ όσο και η Ολγκίν έχουν αναφέρει (και κατά τις τελευταίες συναντήσεις του με τον Πρόεδρο της Κυπριακής Δημοκρατίας) πως η μόνη βάση λύσης είναι αυτή που αναφέρεται στα ψηφίσματα.
Με αυτό το δεδομένο η Λευκωσία εκτιμά πως η τήρηση ίσως αποστάσεων που κρατά η Ολγκίν τόσο από τους Ελληνοκύπριους όσο και από το ψευδοκράτος έχει και μια σκοπιμότητα, να θέλει να αποφύγει αναφορές που θα οδηγούσαν την τουρκική πλευρά στο να της κλείσει την πόρτα. Ως προς την παρότρυνση Ολγκίν προς τους Κυπρίους να πιέσουν τους ηγέτες τους, η Λευκωσία εκτιμά ότι αποδέκτης του μηνύματος ήταν πρωτίστως η τουρκική πλευρά. Θέση της Λευκωσίας είναι πως η τουρκική πλευρά είναι που δεν έχει μετακινηθεί καθόλου και δεν έχει προβεί σε κάποια θετική κίνηση. Ενώ υποστηρίζει πως η όποια κινητικότητα υπάρχει σήμερα, έπειτα από επτά χρόνια απραξίας, οφείλεται στις πρωτοβουλίες που ανέλαβε ο Πρόεδρος Χριστοδουλίδης.
Όσο για την αναφορά Ολγκίν για την ανάγκη απομάκρυνσης από λύσεις που στο παρελθόν δημιούργησαν προσδοκίες που δεν εκπληρώθηκαν, η ανάγνωση της Λευκωσίας είναι πως η προσωπική απεσταλμένη του γγ αναφέρεται στη μεθοδολογία, σε θέματα διαδικασία και το πώς αντικρίζεται η προσπάθεια επίλυσης θεμάτων ουσίας. Η ελληνοκυπριακή πλευρά δεν θεωρεί ότι η Ολγκίν αναφερόταν στη μορφή λύσης στηριζόμενη στο ότι οι όροι εντολής της απορρέουν από ψηφίσματα του Συμβουλίου Ασφαλείας.
