Το πρόβλημα της ενδοοικογενειακής βίας είναι ασφαλώς οξύ, βρίσκεται αδιαμφισβήτητα σε έξαρση, οπωσδήποτε δεν συνιστά ένα απεχθές υπόλειμμα τους χθες και της ανεξέλεγκτης ανδροκρατίας. Πολλές φορές, ωστόσο, η νομοθετική προσπάθεια για αντιμετώπιση με τρόπο αμετροεπή -συνήθως υπό την πίεση καναλιών και κοινής γνώμης, των δύο ευρισκόμενων σε αλληλοεπίδραση- υπαρκτών και σοβαρών ζητημάτων, συχνά δημιουργεί προβλήματα μεγαλύτερα από αυτά των οποίων επιδιώκεται η αντιμετώπιση.
Εν προκειμένω…
Πρώτον… Κυρίως με την προβλεπόμενη προφυλάκιση, με απλές μόνο ενδείξεις, ακόμη και για… πλημμεληματικές πράξεις, δημιουργείται ξανά ένα φοβερό «τεκμήριο ενοχής», προσφερόμενο για πολύμορφη εκμετάλλευση και ρύθμιση άλλου είδους διαφορών. Όπως επανειλημμένα είχε συμβεί στην ιστορία της χώρας μας με πολιτικά νομοθετήματα -για παράδειγμα με τον νόμο 755/1917 «περί δυσμενείας του καθεστώτος», έστω και αν τότε οι καιροί ήταν τελείως διαφορετικοί- όταν η ενοχή είναι τεκμαιρόμενη, ο κάθε κακόπιστος μπορεί να εκμεταλλευτεί το όλο κλίμα για υπηρέτηση τελείως διαφορετικών στόχων, όλως ιδιοτελών. Πολλώ μάλλον που με τις εξαγγελλόμενες νέες ρυθμίσεις ο καταγγέλλων δεν χρειάζεται καν να τεθεί υπό τη βάσανο του ελέγχου της αξιοπιστίας και του τεκμηριωμένου των καταγγελλόμενων! Μετά τους αστυνομικούς μάρτυρες που με τη βάση τη νομοθεσία Φλωρίδη δεν υποχρεούνται να εμφανίζονται ενώπιον των δικαστικών αρχών και να εξετάζονται για τεκμηρίωση της αξιοπιστίας των καταθέσεών τους, το ίδιο πλέον θα ισχύει με τους καταγγέλλοντες -πρωτίστως δε τις καταγγέλλουσες ενδοοιοκογενειακή βία!
Βεβαίως ουδείς διανοείται να ισχυριστεί ότι η πλειοψηφία των καταγγελιών θα είναι αναληθείς. Ωστόσο, μια από τις πιο βασικές αρχές του νομικού πολιτισμού -πέραν του κανόνα της εξαιρετικά περιορισμένης προσφυγής στην προφυλάκιση, που σημαίνει φυλάκιση χωρίς δίκη και αντιπαράθεση- είναι το «καλύτερα δέκα ένοχοι ελεύθεροι παρά ένας αθώος φυλακή». Και βέβαια, όταν υπάρχουν άλλοι λόγοι μίσους -απιστίες, οικονομικές διαφορές, αντιδικίες για τη σχέση με τα παιδιά- ούτε ο αυτοτραυματισμός είναι αδιανόητος…
Δεύτερον… Δεν θα έλεγα βέβαια πως οι επικρεμάμενες ποινές θα αποθαρρύνουν τους νέους για σταθερές σχέσεις, γάμους, ζευγαρώματα κ.λπ… Ωστόσο… το ανεπανόρθωτο που θα δημιουργήσει η φυλάκιση του ενός συζύγου -εκεί όπου η παροχή κάποιου χρόνου στο ζεύγος ίσως οδηγούσε σε εκφόρτιση της κατάστασης- οδηγεί όχι απλώς σε καταστάσεις τέτοιες που ακόμη και το θύμα της βίας ίσως δεν θα ήθελε μακροπρόθεσμα. Κυρίως θα επιτάχυνε εξελίξεις οι οποίες θα ήταν βλαπτικές και για τα τυχόν υφιστάμενα παιδιά. Τουλάχιστον στις περιπτώσεις όπου η ενδοοικογενειακή βία δεν είναι δομική και υποτροπιάζουσα…
Συμπέρασμα: Ο κ. Φλωρίδης ήρθε στο υπουργείο Δικαιοσύνης για να ενσαρκώσει την καθολική κοινωνική προσδοκία περί πάταξης της ατιμωρησίας. Με τις αμετροέπειες της πολιτικής που προωθεί, συχνά υπό την πίεση της επικαιρότητας και του κλίματος της εποχής, ίσως οδηγεί σε ένα απέναντι άρθρο εξίσου κακό, αν όχι χειρότερο…
του Θανάση Διαμαντόπουλου
Δημοσιεύθηκε στην εφημερίδα «Political»
