Στόχος του νέου κώδικα είναι να μπουν οι πραγματικές εκπτώσεις στο ράφι, που θα λειτουργούν προς όφελος των καταναλωτών
Nέο τοπίο διαμορφώνεται στα ράφια των σούπερ μάρκετ για τα προϊόντα που πωλούνται σε προσφορά ή υπό προωθητική ενέργεια, με την εφαρμογή του Κώδικα Δεοντολογίας, ο οποίος ανακοινώθηκε την Πέμπτη (6/3) από το υπουργείο Ανάπτυξης.
Στόχος του υπουργού Τάκη Θεοδωρικάκου είναι οι προσφορές να είναι πραγματικές, να λειτουργούν προς όφελος των καταναλωτών, αλλά και να μπει ένα τέλος στις παραπλανητικές εκπτώσεις.
Ο εμπλουτισμένος Κώδικας Δεοντολογίας περιλαμβάνει νέες περιπτώσεις παραβάσεων της καταναλωτικής νομοθεσίας, αλλά και παραδείγματα που αφορούν τις παραπλανητικές εκπτώσεις και προσφορές, ενώ θα ακολουθήσει ένα δεκαήμερο ενημέρωσης και εξοικείωσης της αγοράς. Από τη Δευτέρα 17 Μαρτίου αναμένεται να ξεκινήσουν εντατικοί έλεγχοι από τις αρμόδιες υπηρεσίες για την εφαρμογή του κώδικα.
Οι νέοι κανόνες αναμένεται να αλλάξουν την εικόνα που επικρατεί έως σήμερα στα ράφια των ελληνικών σούπερ μάρκετ, στα οποία το 25,8% των πωλήσεών τους σε αξία το 2024 προερχόταν από προϊόντα σε προσφορά ή υπό κάποιας μορφής προωθητική ενέργεια, σύμφωνα με τα στοιχεία της Circana.
Η χαμηλότερη των 30 ημερών
Πλέον, σε κάθε ανακοίνωση μείωσης τιμής από πλευράς του εμπόρου, θα πρέπει να αναγράφεται η προγενέστερη τιμή του προϊόντος, η οποία ορίζεται ως η χαμηλότερη τιμή που εφαρμόστηκε κατά τη διάρκεια των προηγούμενων 30 ημερών. Παράλληλα, κάθε προσφορά θα πρέπει να τεκμηριώνεται ως πραγματική έκπτωση σε σχέση με την προγενέστερη τιμή (δηλαδή τη χαμηλότερη των 30 ημέρων).
Η μείωση τιμής μπορεί να έχει τη μορφή ποσοστού π.χ. «20% έκπτωση», συγκεκριμένου ποσού π.χ. «10 ευρώ έκπτωση», ή ακόμη και μίας αναφοράς, όπως π.χ. «τώρα 50 ευρώ, πριν 100 ευρώ». Στα προϊόντα που φέρουν εκπτωτικά κουπόνια όπως «-2 ευρώ» ή «-50%» θα πρέπει επίσης να ανακοινώνεται η χαμηλότερη τιμή των τελευταίων 30 ημερών και η έκπτωση να γίνεται βάσει αυτής. Από τον κανόνα των 30 ημερών εξαιρούνται οι προσφορές που αφορούν τα νωπά και ευαλλοίωτα γεωργικά προϊόντα και τρόφιμα, καθώς ενδέχεται να καταστούν ακατάλληλα προς πώληση εντός του συγκεκριμένου χρονικού διαστήματος. Σε αυτή την κατηγορία περιλαμβάνονται: φρούτα, λαχανικά, καρποί με κέλυφος, κρέατα, γάλα νωπό ή παστεριωμένο, βασιλικός πολτός, αλιεύματα, αυγά, σαλιγκάρια, τυριά, γιαούρτι και αλλαντικά.
Τα «2+1» δώρο και οι πολυσυσκευασίες
Αλλαγές έρχονται και στις προωθητικές ενέργειες τύπου «1+1» ή «2+1 δώρο», με βασική αρχή ότι ο καταναλωτής δεν πρέπει να παραπλανάται σχετικά με την τιμή, τη μέθοδο υπολογισμού της ή την ύπαρξη πλεονεκτήματος τιμής.
Επομένως, σε αυτές περιπτώσεις προσφορών θα πρέπει ο ίδιος κωδικός να διατίθεται στο ράφι του καταστήματος και ως μεμονωμένο τεμάχιο. Με αυτόν τον τρόπο, ο καταναλωτής, αφενός έχει τη δυνατότητα να αγοράσει τη μονή συσκευασία εφόσον επιθυμεί, αφετέρου μπορεί να διαπιστώνει εύκολα τη τιμή πώλησης του ενός τεμαχίου, προκειμένου να εξασφαλίζεται ότι δεν παραπλανάται από την προσφορά.
Το ίδιο εφαρμόζεται και για τις πολυσυσκευασίες τύπου «5+1 δώρο». Ωστόσο, σε αυτή την περίπτωση, εκείνες στις οποίες οι προσφορές ισχύουν έως 60 ημέρες, δεν χρειάζεται να υπάρχει ο κωδικός αναφοράς του προϊόντος στο ράφι, αρκεί η συνηθισμένη τιμή πώλησής του εκτός της περιόδου προσφοράς να είναι εκείνη την οποία επικαλείται ο έμπορος στην προσφορά.
Για τις αλλαγές ρωτήθηκε πρόσφατα ο πρόεδρος της Ένωσης Σούπερ Μάρκετ Ελλάδας Αριστοτέλης Παντελιάδης, ο οποίος σημείωσε πως «κάποιες προσφορές οι οποίες είναι μόνο “κατ’ όνομα”, θα σταματήσουν να υπάρχουν. Αυτό το βλέπω υγιές», συμπληρώνοντας: «Θα ομαλοποιηθεί η αγορά, άρα οι προσφορές θα γίνουν πιο σπάνιες αλλά πιο πραγματικές».
Αναφορικά πάντως με το τι θα συμβεί με τη μέση τιμή του προϊόντος, ο ίδιος είπε:
«Εγώ δεν πιστεύω ότι θα αλλάξει. Ούτε προς τα πάνω, ούτε προς τα κάτω. Θα αναπροσαρμοστεί η πολιτική κάποιων προμηθευτών, αλλά τελικά η μέση τιμή στην οποία αγοράζει ο καταναλωτής το προϊόν πιστεύω ότι θα μείνει η ίδια. Το όφελος για τον καταναλωτή είναι μεγαλύτερη καθαρότητα»
Οι αλλαγές στα ψυγεία
Ο νέος Κώδικας Δεοντολογίας φέρνει ανατροπές και στα ψυγεία των σούπερ μάρκετ, με τις επιχειρήσεις να υποχρεούνται να τοποθετούν τις τιμές και τις εκπτώσεις με σαφήνεια, ενώ ενισχύεται ο έλεγχος στις προωθητικές ενέργειες που αφορούν ευπαθή προϊόντα, όπως γαλακτοκομικά και κατεψυγμένα.
Παράλληλα, ενθαρρύνεται η χρήση ενεργειακά αποδοτικότερων ψυγείων, συμβάλλοντας τόσο στη μείωση του κόστους λειτουργίας όσο και στη βιώσιμη ανάπτυξη του λιανεμπορίου. Οι αλλαγές στα ψυγεία περιλαμβάνουν τη βελτίωση της ενεργειακής απόδοσης, τη μείωση της σπατάλης τροφίμων και την καλύτερη παρουσίαση των προϊόντων. Αυτές οι πρωτοβουλίες συμβάλλουν στη μείωση του περιβαλλοντικού αποτυπώματος των σούπερ μάρκετ και στην ενίσχυση της βιωσιμότητας.
