Η στεγαστική κρίση και η εκρηκτική άνοδος των ενοικίων αποτελούν έναν από τους βασικότερους παράγοντες πολιτικού κόστους για την κυβέρνηση, η οποία ετοιμάζει ένα εκτεταμένο πακέτο παρεμβάσεων για το 2026, με ξεκάθαρο στόχο να αμβλυνθούν οι πιέσεις στους οικογενειακούς προϋπολογισμούς πριν από τις εκλογές του 2027.
Σύμφωνα με πληροφορίες που μεταφέρει ρεπορτάζ του Λουκά Αθ. Γεωργιάδη στην εφημερίδα Political, ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης αναμένεται να προχωρήσει εντός της ημέρας σε ανακοινώσεις που θα δίνουν έμφαση στην αύξηση της προσφοράς κατοικιών, ώστε να ανακοπεί ο καλπασμός των ενοικίων που επιβαρύνει τόσο τον πληθωρισμό όσο και την κοινωνική συνοχή.
Κίνητρα έως 90% και «ποινή» για τα κενά ακίνητα
Στον πυρήνα του σχεδίου βρίσκεται η ενεργοποίηση χιλιάδων ανεκμετάλλευτων κατοικιών, μέσα από ισχυρά κίνητρα ανακαίνισης που φτάνουν έως και 90% επιδότηση για παλαιά ακίνητα. Παράλληλα, η κυβέρνηση επεξεργάζεται μέτρα που θα καθιστούν ασύμφορη τη διατήρηση κενών κατοικιών, ιδίως σε αστικά κέντρα, όταν αυτές παραμένουν εκτός αγοράς λόγω παλαιότητας, κληρονομικών εκκρεμοτήτων ή αδράνειας των ιδιοκτητών.
Το μήνυμα είναι σαφές: περισσότερα σπίτια στην αγορά, μεγαλύτερη πίεση προς τα κάτω στα ενοίκια.
Στο στόχαστρο funds και servicers
Ιδιαίτερο βάρος δίνεται στις δεκάδες χιλιάδες αδιάθετες κατοικίες που βρίσκονται στα χαρτοφυλάκια funds και servicers. Η κυβέρνηση εξετάζει αντικίνητρα και πιέσεις ώστε τα ακίνητα αυτά να διατεθούν στην αγορά, καθώς σήμερα παραμένουν «παγωμένα».
Από την πλευρά τους, οι εκπρόσωποι των funds αποδίδουν το πρόβλημα σε πολεοδομικές και γραφειοκρατικές αγκυλώσεις, ζητώντας παρεμβάσεις που θα επιτρέψουν τη νόμιμη αξιοποίηση των ακινήτων. Το επόμενο διάστημα αναμένεται έντονη διαπραγμάτευση.
Νέα αντικίνητρα για Airbnb σε όλη τη χώρα
Ταυτόχρονα, στο τραπέζι βρίσκονται πρόσθετα αντικίνητρα για τις βραχυχρόνιες μισθώσεις, καθώς το πρόβλημα δεν περιορίζεται πλέον σε Αθήνα, Θεσσαλονίκη ή τουριστικά νησιά. Σύμφωνα με τη χαρτογράφηση του υπουργείου Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών, η πίεση από το Airbnb έχει επεκταθεί σε μεσαίες πόλεις και περιφερειακές περιοχές, απορροφώντας σημαντικό μέρος του στεγαστικού αποθέματος.
Στόχος είναι να επιστρέψουν κατοικίες στη μακροχρόνια μίσθωση, αυξάνοντας την προσφορά και συγκρατώντας τις τιμές.
Φορολογικές ανάσες και περιφερειακά κίνητρα
Στο πακέτο περιλαμβάνονται και στοχευμένες φορολογικές ελαφρύνσεις, όπως:
- Μείωση ΕΝΦΙΑ κατά 50% σε οικισμούς έως 1.500 κατοίκους (ή 1.700 σε παραμεθόριες περιοχές)
- Μείωση ΦΠΑ κατά 30% σε νησιά του Βορείου Αιγαίου, τον Έβρο και τα Δωδεκάνησα με πληθυσμό έως 20.000 κατοίκους
Τα μέτρα αυτά επιδιώκουν να ενισχύσουν τη στεγαστική κινητικότητα στην περιφέρεια, αποσυμφορώντας τα μεγάλα αστικά κέντρα.
Έμφαση στο «Σπίτι μου 2» και πακέτο 1,76 δισ. ευρώ
Κομβικό ρόλο παίζει το πρόγραμμα «Σπίτι μου 2», με διευρυμένα ηλικιακά και εισοδηματικά κριτήρια, ώστε να ενταχθούν περισσότεροι δικαιούχοι. Το συνολικό πακέτο παρεμβάσεων ανέρχεται σε 1,76 δισ. ευρώ, ενώ ήδη καταβλήθηκε στους ενοικιαστές ποσό ίσο με ένα ενοίκιο, με ανώτατο όριο τα 800 ευρώ.
Την ίδια στιγμή, η Τράπεζα της Ελλάδος καταγράφει ότι τα ενοίκια αυξάνονται με τριπλάσιο ρυθμό από τον πληθωρισμό, με «πρωταθλήτρια» τη Θεσσαλονίκη, εικόνα που επιβεβαιώνει την πίεση για άμεσα και μετρήσιμα αποτελέσματα.
