Τι πρέπει να προσέξετε στα συμβόλαια και τι ισχύει με τις αποζημιώσεις – Ποιες ζημιές και καταστροφές καλύπτουν και πόσο κοστίζει το ετήσιο ασφάλιστρο
Με πολύ μικρό κόστος, που αντιστοιχεί σε μερικούς… καφέδες ή 30-40… μπίρες, μπορεί κάποιος να ασφαλίσει την περιουσία του έναντι σεισμού, φωτιάς, πλημμύρας και δεκάδων άλλων περιπτώσεων που καλύπτουν ζημίες ή και ολική καταστροφή.
Το «Π» παρουσιάζει σήμερα έναν χρηστικό οδηγό, που αφορά τουλάχιστον το 80% των σημερινών ιδιοκτητών σε ολόκληρη τη χώρα, καθώς δεν έχουν προχωρήσει στην ασφάλιση της κύριας κατοικίας, του εξοχικού ή της επαγγελματικής τους εγκατάστασης έναντι φυσικών καταστροφών, κακόβουλων ενεργειών (διαρρήξεις) ή άλλων βλαβών. Σύμφωνα με τα στοιχεία των ασφαλιστικών εταιρειών επί συνόλου 7.000.000 ιδιοκτησιών αστικών ακινήτων, μόλις το 1.200.000 είναι ασφαλισμένες έναντι διαφόρων κινδύνων, με την ασφαλιστέα περιουσία να ανέρχεται σε περίπου 325 δισ. ευρώ!
Οι Έλληνες δεν έχουν ασφαλιστική κουλτούρα και αν δεν υπήρχε η υποχρεωτική ασφάλιση των ακινήτων που αποκτώνται ή ανεγείρονται με στεγαστικά και επαγγελματικά δάνεια, ο αριθμός των ασφαλισμένων κτηρίων θα ήταν πολύ μικρότερος. Από τη μία, η… βεβαιότητα ότι δεν πρόκειται να τους πλήξει κάποια θεομηνία ή ότι θα λάβουν βοήθεια από το κράτος, η συντριπτική πλειονότητα των ιδιοκτητών έχουν αφήσει στο… έλεος του θεού κόπους μιας ζωής που μπορεί να χαθούν από τη μία στιγμή στην άλλη, όπως συνέβη πρόσφατα με την πυρκαγιά στη Βορειοανατολική Αττική ή πέρυσι στην Εύβοια και τη Θεσσαλία με την καταιγίδα «Ντάνιελ» και παλαιότερα με άλλες θεομηνίες.
Ο αναλογικός όρος
Εδώ και δεκαετίες χιλιάδες ιδιοκτήτες που έχουν υποστεί ζημιές ή καταστροφές έλαβαν από το κράτος… ψίχουλα, ενώ αν είχαν ασφαλισμένες τις κατοικίες τους «αγοράζοντας» με 1,0-1,50 ευρώ ετησίως, κεφάλαιο ύψους 1.000 ευρώ, θα ήταν σχεδόν πλήρως καλυμμένοι. Δηλαδή, η ασφάλεια μιας κατοικίας επιφάνειας 100 τ.μ., αξίας 100.000 ευρώ με πλήρη κάλυψη για σεισμό, φωτιά, πλημμύρα και δεκάδες άλλες αιτίες, κοστίζει ετησίως από 100 ευρώ και κλιμακώνεται ανάλογα με τις καλύψεις που θέλει να έχει ο πελάτης.
Σύμφωνα με το άρθρο 198 του Εμπορικού Δικαίου, στον Κλάδο Περιουσίας έχει υποχρεωτική ισχύ ο αναλογικός όρος. Αυτό σημαίνει ότι αν κάποιος έχει ασφαλίσει το σπίτι για 100.000 ευρώ, τότε σε περίπτωση ολικής καταστροφής θα πάρει στο ακέραιο το συγκεκριμένο ποσό, ενώ στα ασφαλιστήρια συμβόλαια υπάρχουν όροι περί πληρωμής του ενοικίου από την εταιρεία για όσο διάστημα διαρκέσουν οι εργασίες ανακατασκευής.
Αντίθετα, αν η αξία που έχει δηλωθεί στο ασφαλιστήριο συμβόλαιο υπολείπεται της τρέχουσας που καταστράφηκε, τότε ο παθών θα πάρει ως αποζημίωση ένα μέρος ανάλογα με την ασφαλιστέα αξία που έχει αποδεχθεί. Σε περίπτωση που κάποιος ασφαλισμένος έχει «φουσκώσει» την αξία της ασφαλιστέας περιουσίας, πληρώνοντας βεβαίως και υψηλότερα ασφάλιστρα, τότε η ασφαλιστική εταιρεία θα πληρώσει ακριβώς την αξία κατά τον χρόνο που έγινε η ζημιά. Μάλιστα, αν η υπερασφάλιση ενέχει δόλο, τότε θεωρείται άκυρη και η ασφαλιστική εταιρεία μπορεί να απαιτήσει τα δεδουλευμένα ασφάλιστρα έως τη στιγμή της ζημιάς.
Τα SOS της ασφάλισης
Η ποιότητα και το έτος κατασκευής του ακινήτου αποτελούν τα «κλειδιά» για τον προσδιορισμό του ασφαλιστέου κεφαλαίου του, με βάση το οποίο υπολογίζονται τα ετήσια ασφάλιστρα.
Οι ασφαλιστικές εταιρείες συστήνουν στους υποψήφιους πελάτες ότι για το δικό τους συμφέρον πρέπει να υιοθετήσουν την πραγματική αξία ανακατασκευής του ακινήτου, σαν να πρόκειται για καινούρια.
Τα σημαντικότερα σημεία που πρέπει να έχει υπ’ όψιν του ένας ιδιοκτήτης που θέλει να ασφαλίσει το ακίνητό του είναι τα εξής:
1. Ο ακριβής υπολογισμός της ασφαλιστέας αξίας πρέπει να αποτυπώνει την πραγματικότητα και ο υποψήφιος πελάτης να γνωρίζει εκ των προτέρων τι αποζημίωση θα λάβει ανάλογα με τη ζημιά που θα υποστεί.
2. Οι οικοδομές χτίζονται με βάση τον ισχύοντα πολεοδομικό και αντισεισμικό κανονισμό, κάτι που ανεβάζει την ασφαλιστέα αξία της οικοδομής. Συνεπώς, η κατάταξη του ακινήτου με βάση τη σεισμική επικινδυνότητα καθορίζει και το ύψος του σχετικού ασφαλίστρου όπως φαίνεται στον πίνακα 3.
3. Οι ασφαλιστικές εταιρείες κατατάσσουν τα κτίσματα σε τρεις κατηγορίες από πλευράς ποιότητας της κατασκευής, προκειμένου να υπολογίσουν το ακριβές ύψος των ασφαλίστρων και το ελάχιστο ποσό υπολογισμού της ασφαλιστέας αξίας. (Πίνακας 2).
4. Το ασφαλιζόμενο κεφάλαιο της οικοδομής δεν υπολογίζεται με βάση την εμπορική ή την αντικειμενική αξία, αλλά με βάση το κόστος κατασκευής ανά τετραγωνικό μέτρο και προφανώς δεν περιλαμβάνει την αξία του οικοπέδου. Δηλαδή, αποζημιώνεται το ακίνητο σαν να ξαναφτιάχνεται από την αρχή.
5. Τα αυθαίρετα που δεν έχουν τακτοποιηθεί δεν ασφαλίζονται, ενώ υπάρχουν και συγκεκριμένες περιοχές της Αθήνας που τα ασφάλιστρα για φωτιά ή κακόβουλη πράξη ή τρομοκρατική ενέργεια είναι στα ύψη ή οι εταιρείες δεν δέχονται να αναλάβουν τον ασφαλιστικό κίνδυνο.
6. Για τις επιχειρήσεις δεν αρκεί μόνο η προστασία του κτηρίου, αλλά ασφαλίζονται ο μηχανολογικός ή ηλεκτρονικός εξοπλισμός, η αξία των εμπορευμάτων και των πρώτων υλών, κάτι που ανεβάζει τα ετήσια ασφάλιστρα σε χιλιάδες ευρώ.
Τι ασφαλίζεται
Οι ασφαλιστικές εταιρείες καλύπτουν σχεδόν τα πάντα ανάλογα με τις απαιτήσεις του πελάτη, ο οποίος με λίγα ή και… περισσότερα ευρώ ετησίως μπορεί να έχει πλήρη κάλυψη για την… κακιά στιγμή.
Όπως δηλώνει στο «Π» το στέλεχος πωλήσεων μεγάλης πολυεθνικής ασφαλιστικής εταιρείας, «μια πλήρης κάλυψη κινδύνου για μια κατοικία κυμαίνεται μεταξύ 1,00-1,20 ευρώ ανά 1.000 ευρώ ασφαλιστέου κεφαλαίου». Δηλαδή μια κατοικία 100 τ.μ. για τις βασικές καλύψεις πυρός-σεισμού και το σύνολο των καλύψεων του πίνακα 1, έχει ετήσιο ασφάλιστρο μεταξύ 120-140 ευρώ! Σε περίπτωση ολικής καταστροφής, ο ιδιοκτήτης θα πάρει το ποσό των 100.000 ευρώ για την ανακατασκευή της, ενώ στο πακέτο μπορεί να περιλαμβάνεται προσωρινή στέγαση με πληρωμή ενοικίου. Όσο για το περιεχόμενο, για ασφαλιστέο κεφάλαιο π.χ. 40.000 ευρώ, το ετήσιο ασφάλιστρο κυμαίνεται μεταξύ 70-120 ευρώ, ανάλογα με την ασφαλιστική εταιρεία και τους ειδικούς όρους των συμβολαίων.
Αναφορικά με τις επιχειρήσεις, υπάρχουν ασφαλιστικές καλύψεις ανάλογα με το αντικείμενο. Για παράδειγμα ένα καφενείο σε επαρχιακή πόλη, με ασφαλιστέα αξία 50.000 ευρώ και περιεχόμενο 20.000 ευρώ, θα καταβάλει ετησίως ποσό γύρω στα 130 ευρώ. Αντίστοιχα, για τα ίδια ασφαλιστέα ποσά, ένα φροντιστήριο θα πληρώσει 110 ευρώ και ένα συνεργείο αυτοκινήτων 180 ευρώ. Άρα, το ετήσιο ασφάλιστρο είναι συνδεδεμένο με το είδος της εμπορικής δραστηριότητας. Το ύψος του ετήσιου ασφαλίστρου εξαρτάται και από το κάθε πρόγραμμα που προσφέρει η εταιρεία. Έτσι, για ένα σπίτι αξίας 100.000 ευρώ χωρίς κάλυψη σεισμού λόγω σύγχρονης κατασκευής με τον τελευταίο οικοδομικό κανονισμό, αλλά με όλες τις υπόλοιπες του πίνακα 1, το ετήσιο ασφάλιστρο κυμαίνεται από 50-80 ευρώ! Σημειώνεται ότι στο περιεχόμενο δεν ασφαλίζονται ποτέ χρήματα, κοσμήματα και τιμαλφή.
Οι ασφαλιστικές εταιρείες ασφαλίζουν κτίρια, περιεχόμενο, βοηθητικούς χώρους και αναλογία κοινόχρηστων χώρων, ανάλογα με τη σύσταση οριζόντιας ή κάθετης ιδιοκτησίας του ακινήτου. Ο υποψήφιος πελάτης πρέπει να γνωρίζει ότι η σωστή ασφαλιστέα αξία για τις οικοδομές και τα κτίρια, πρέπει να αντανακλά το πραγματικό κόστος ανακατασκευής τη στιγμή που προκλήθηκε η ζημιά. Το ίδιο πρέπει να γίνεται και στην ασφάλιση του περιεχομένου της κατοικίας ή της επιχείρησης. Στις πρόσθετες καλύψεις περιλαμβάνονται και τυχόν ζημιές που μπορεί να προκληθούν με υπαιτιότητα του ασφαλισμένου σε τρίτους. Δηλαδή, κάποιος μπορεί να προκαλέσει ζημιά σε άλλο πρόσωπο, αλλά εφόσον είναι ασφαλισμένη η περιουσία του, θα τη βγάλει… καθαρή. Αν προκαλέσει ζημιά χωρίς να έχει ασφαλιστική κάλυψη (π.χ. πρόκληση πυρκαγιάς, ζημιά σε εγκαταστάσεις κ.λπ.), τότε μπορεί να χάσει ό,τι έχει και δεν έχει, προκειμένου να αποζημιώσει τους παθόντες!
ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑ 1
Έστω κύρια κατοικία 80 τ.μ. με πλήρες πακέτο κάλυψης από σεισμό, θεομηνίες ή άλλες αιτίες και περιεχόμενο 30.000 ευρώ. Το ετήσιο ασφάλιστρο για την περιουσία θα είναι από 80-130 ευρώ. Για το περιεχόμενο ανάλογα με την ασφαλιστική εταιρεία, το ασφάλιστρο κυμαίνεται από 1,5-2,5 ευρώ ανά ασφαλιστέο κεφάλαιο 1.000 ευρώ. Δηλαδή, για περιεχόμενο 30.000 ευρώ, το ασφάλιστρο διαμορφώνεται στα 45-75 ευρώ. Άρα, συνολικά το ετήσιο ασφάλιστρο για τη συγκεκριμένη κύρια κατοικία θα κυμαίνεται μεταξύ 125-205 ευρώ.
ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑ 2
Έστω κατοικία ασφαλιστέας αξίας 60.000 ευρώ με τις καλύψεις του πίνακα 1, εκτός σεισμού. Αν καταστραφεί ολοσχερώς από φωτιά, πλημμύρα ή άλλα αιτία, τότε ο ιδιοκτήτης θα πάρει στο ακέραιο το ποσό των 60.000 ευρώ. Σε μια τέτοια περίπτωση, το ετήσιο ασφάλιστρο ανάλογα με την εταιρεία κυμαίνεται μεταξύ 30-40 ευρώ! Αν όμως καταστραφεί λόγω σεισμού, δεν λαμβάνει καμία αποζημίωση, εκτός αν υπάρχουν ειδικοί όροι στο ασφαλιστήριο συμβόλαιο.
του Λουκά Γεωργιάδη
Δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα «ΠΑΡΑΣΚΗΝΙΟ»
