«Κύμα» φυγής προς τη συνταξιοδότηση παρατηρείται το τελευταίο διάστημα, για ασφαλισμένους τόσο του ιδιωτικού όσο και του δημόσιου τομέα, και αυτό καθώς μετά την 01/01/2022 θα μπορούν να βγαίνουν νωρίτερα στη σύνταξη μόνο οι «παλαιοί» ασφαλισμένοι υπό την προϋπόθεση ότι μέχρι 31/12/2021 ή τα προηγούμενα χρόνια είχαν θεμελιώσει συνταξιοδοτικό δικαίωμα.

Είναι γεγονός ότι σε περίπου τρεις μήνες ολοκληρώνεται η μεταβατική περίοδος σύγκλισης όλων των ειδικών ορίων ηλικίας συνταξιοδότησης στον γενικό κανόνα της εξόδου στα 62 ή τα 67 που θα ισχύσει από την 1/1/202, ωστόσο κρίσιμο είναι να αναφερθεί πως, με βάση τον Ν. 4336/2015, διαμορφώνονται τρεις κατηγορίες ασφαλισμένων, σχετικά με το δικαίωμα συνταξιοδότησης.

Οι τρεις κατηγορίες ασφαλισμένων

Η πρώτη κατηγορία είναι όσοι είχαν θεμελιωμένο δικαίωμα συνταξιοδότησης έως 18/8/2015, ημερομηνία έναρξης ισχύος του Ν. 4336/2015. Θεμελιωμένο δικαίωμα είχαν όσοι έως 18/8/2015 είχαν συμπληρώσει και τα απαιτούμενα χρόνια ή ημέρες ασφάλισης και το κατά περίπτωση όριο ηλικίας. Οι ασφαλισμένοι αυτοί διατήρησαν το δικαίωμά τους, δεν υπήχθησαν στις λεγόμενες «μεταβατικές» διατάξεις και μπορούν να ασκήσουν το δικαίωμά τους χωρίς κανένα χρονικό περιορισμό και χωρίς τον φόβο ότι μια μελλοντική αλλαγή νομοθεσίας μπορεί να ανατρέψει τα «ώριμα δικαιώματά» τους.

Η δεύτερη κατηγορία είναι οι ασφαλισμένοι που κατοχυρώνουν δικαίωμα συνταξιοδότησης έως 31/12/ 2021. Αυτοί οι ασφαλισμένοι, βάσει της με αριθμό Φ11321/οικ.47523/1570/2015 – ΦΕΚ 2311/Β/26-10-2015 υπουργικής απόφασης, μπορούν επίσης να ασκήσουν το δικαίωμά τους και μετά την 1/1/2022 και δεν χάνουν το δικαίωμα, ακόμα και αν συμπληρώνουν το νέο όριο ηλικίας μετά την 1/1/2022.

Κατοχυρωμένο δικαίωμα, αναφέρει η επίμαχη και ισχύουσα υπουργική απόφαση, υφίσταται «όταν ο ασφαλισμένος έχει τη δυνατότητα να συνταξιοδοτηθεί με τις προϋποθέσεις που διαμορφώνονται και ισχύουν κατά το έτος συμπλήρωσης του απαιτούμενου κατά περίπτωση χρόνου ασφάλισης ή ορίου ηλικίας, σύμφωνα με το προγενέστερο του Ν. 4336/2015 νομοθετικό πλαίσιο».

Για να θεωρηθεί δηλαδή κατοχυρωμένο δικαίωμα, θα πρέπει ο ασφαλισμένος να έχει συμπληρώσει τα απαιτούμενα χρόνια ή ένσημα και το παλαιό, ισχύον πριν από τον Ν. 4336/2015, όριο ηλικίας έως 31/12/2021 και όχι το νέο προβλεπόμενο όριο ηλικίας.

Από την ανωτέρω κατηγορία, όσοι έχουν συμπληρώσει και το νέο όριο ηλικίας συνταξιοδότησης έχουν όχι μόνο κατοχυρωμένο, αλλά και θεμελιωμένο δικαίωμα και, κατά συνέπεια, δεν κινδυνεύουν ούτε από κάποια μελλοντική αλλαγή νόμου. Όσοι έχουν συμπληρώσει τα απαιτούμενα χρόνια και το παλαιό όριο έχουν μεν κατοχυρώσει δικαίωμα και, βάσει της ισχύουσας νομοθεσίας, μπορούν να συνταξιοδοτηθούν, όταν συμπληρώσουν το νέο όριο ηλικίας (προφανώς ακόμα και αν συμπληρώνουν αυτό μετά την 1/1/2022), δεν έχουν όμως θεμελιωμένο «ώριμο δικαίωμα» και συνεπώς, αν ψηφιστεί νέος νόμος πριν συμπληρώσουν το νέο όριο, κινδυνεύουν να απωλέσουν το δικαίωμα.

Η τρίτη κατηγορία είναι όσοι δεν υπάγονται σε μεταβατικές διατάξεις, όσοι δηλαδή είτε δεν είχαν συμπληρώσει έως το 2012 τις απαιτούμενες ημέρες ασφάλισης είτε, αν και έχουν συμπληρώσει τα απαιτούμενα έτη έως το 2021, δεν προλαβαίνουν να συμπληρώσουν έως τότε το παλιό ηλικιακό όριο (π.χ., άνδρας στο ΙΚΑ που δεν συμπληρώνει τις 10.500 ημέρες έως το 2012, γυναίκα μητέρα ανηλίκου που δεν συμπλήρωσε 5.500 ημέρες έως το 2012 και άνδρας δημόσιος υπάλληλος που έχει 35 έτη ασφάλισης, αλλά δεν συμπληρώνει τα 58 έτη έως το 2021 ή άνδρας/γυναίκα στο Δημόσιο που δεν συμπληρώνει τα 56 ή 58 για μειωμένη σύνταξη μέχρι 31/12/2021).

Αυτή η κατηγορία ασφαλισμένων θα συνταξιοδοτηθεί στα 62 έτη, αν τότε έχει συμπληρώσει 40 έτη ασφάλισης, άλλως, αν έχει λιγότερο χρόνο ασφάλισης, θα συνταξιοδοτηθεί με πλήρη σύνταξη στα 67 έτη και μειωμένη στα 62 έτη, ανάλογα με τις προβλεπόμενες διατάξεις.

Εξαγορές πλασματικών ετών

Οι ασφαλισμένοι άνδρες και γυναίκες του Δημοσίου που επιθυμούν να συνταξιοδοτηθούν με μειωμένη σύνταξη θα πρέπει να δύνανται (ακόμη και με εξαγορές πλασματικών ετών) ή να έχουν αναδρομικώς ήδη συμπληρώσει 25 ακέραια έτη ασφάλισης έως τις 31/12/2012, αλλά ταυτοχρόνως και το προβλεπόμενο όριο ηλικίας (55 για γυναίκες το 2010, 56 για άνδρες/γυναίκες το 2011, 58 για άνδρες/γυναίκες το 2012) έως τις 31/12/2021.

Ποιοι θα βγουν νωρίτερα σε σύνταξη

  • Οι γυναίκες που συμπλήρωσαν 25ετία το 2010 μπορούν να συνταξιοδοτηθούν από τα 55, εάν συμπληρώσουν το εν λόγω όριο έως τις 31/12/2021.
  • Οι γυναίκες και οι άνδρες που συμπλήρωσαν 25ετία το 2011 μπορούν να συνταξιοδοτηθούν από τα 56, εάν συμπληρώσουν το εν λόγω όριο έως τις 31/12/2021.
  • Οι γυναίκες και οι άνδρες που συμπλήρωσαν 25ετία το 2012 μπορούν να συνταξιοδοτηθούν από τα 58, εάν συμπληρώσουν το εν λόγω όριο έως τις 31/12/2021.

Το «πέναλτι» της μείωσης (που φτάνει έως και το 30%) εφαρμόζεται μόνο στο ποσό της Εθνικής Σύνταξης και όχι στο σύνολο, ενώ η Ανταποδοτική Σύνταξη χορηγείται πλήρης. Υπενθυμίζεται πως, μετά την ψήφιση του Ν. 4336/2015, επιβαλλόταν, σε περιπτώσεις μειωμένης συνταξιοδότησης από το Δημόσιο, πέναλτι το οποίο σε πολλές περιπτώσεις έφτανε έως και το 50%. Αυτό συνέβαινε, καθώς ήταν πολύ μεγάλη η αύξηση του ορίου ηλικίας της πλήρους σύνταξης. Πλέον, τέθηκε πλαφόν μείωσης στο 30%.

Υπό την ανωτέρω προοπτική, η έξοδος καθίσταται συμφέρουσα για όλους τους υπαλλήλους που έχουν κατοχυρωμένο δικαίωμα μειωμένης, αλλά απέχουν πολύ από τα νέα όρια για πλήρη.

Επίσης, έχει καταργηθεί η επιπλέον ποινή του 10% για όσους αποχωρούν με το νέο σύστημα. Υπενθυμίζεται πως με την ψήφιση του νόμου 4336/2015 (τρίτο μνημόνιο), σε περιπτώσεις εξόδου με μειωμένη σύνταξη και εφόσον το εκάστοτε όριο ηλικίας είχε επηρεαστεί από την αλλαγή των ορίων, επιβαλλόταν μια επιπλέον προσωρινή περικοπή της τάξης του 10% μέχρι συμπληρώσεως του νέου ορίου εξόδου με πλήρη σύνταξη. Το εν λόγω ποσοστό του 10% απαλειφόταν στη συνέχεια, όταν συμπληρωνόταν το νέο όριο ηλικίας λήψης πλήρους σύνταξης, ενώ ακολουθούσε εφ’ όρου ζωής η αρχική ποινή.

Βαρέα και ανθυγιεινά

Θα πρέπει να τονιστεί ότι, μετά την ψήφιση του Ν. 4336/2015, τα όρια ηλικίας για τους εργαζομένους στα βαρέα και ανθυγιεινά δεν επηρεάστηκαν και δεν μεταβλήθηκαν για τους άνδρες και τις γυναίκες εργαζομένους στον ιδιωτικό τομέα (αλλά και στο Δημόσιο, όπως, π.χ., στους εργαζομένους των ΟΤΑ).

Και αυτό γιατί οι ιδιαίτερες περιστάσεις, κάτω από τις οποίες εκτελείται η εν λόγω σκληρή και επίπονη εργασία από τους εν λόγω εργαζομένους, απαιτούν σαφώς και ευλόγως μια ευνοϊκότερη (και δίκαιη) μεταχείρισή τους, αναφορικά με τις προϋποθέσεις συνταξιοδότησής τους (με τη διατήρηση χαμηλότερων ορίων ηλικίας συνταξιοδότησης), σε σχέση με τις λοιπές κατηγορίες μισθωτών, οι οποίοι τελούν υπό κανονικές συνθήκες.

Σημειώνεται πως δεν τίθεται ζήτημα μη επέκτασης της εξαίρεσης από 1/1/2022 και εφεξής για την ιδιαίτερη αυτή κατηγορία εργαζομένων.

Οι ασφαλισμένοι άνδρες μέχρι τις 31/12/1992 στο πρώην ΙΚΑ-ΕΤΑΜ, οι οποίοι έχουν πραγματοποιήσει χρόνο ασφάλισης 4.500 ημερών ή 15 ετών, από τον οποίο τουλάχιστον τα 4/5 σε βαρέα και ανθυγιεινά επαγγέλματα, δικαιούνται σύνταξης, σύμφωνα με τα οριζόμενα στην υποπαράγραφο ΙΑ’4 της παραγράφου ΙΑ’ του πρώτου άρθρου του Ν. 4093/2012 (Α’ 222), με τη συμπλήρωση του 60ού έτους της ηλικίας τους μέχρι τις 31/12/2012 και του 62ου έτους από την 1/1/2013 και εφεξής.

Το όριο ηλικίας συνταξιοδότησης των ασφαλισμένων γυναικών μέχρι τις 31/12/1992,διαμορφώνεται ως εξής: α) στο 55ο έτος της ηλικίας για όσες συμπληρώνουν τον συντάξιμο χρόνο της περίπτωσης α’ το 2010, β) στο 56ο έτος για όσες συμπληρώνουν τον συντάξιμο χρόνο το 2011, γ) στο 57ο έτος για όσες συμπληρώνουν τον συντάξιμο χρόνο το 2012, και δ) στο 62ο έτος από την 1/1/2013 και εφεξής.

Από τον συνολικό χρόνο ασφάλισης στον Κανονισμό Βαρέων και Ανθυγιεινών Επαγγελμάτων (ΚΒΑΕ) απαιτείται η πραγματοποίηση 1.000 τουλάχιστον ημερών εργασίας στα επαγγέλματα αυτά τα τελευταία 17 χρόνια μέχρι τη συμπλήρωση του κατά περίπτωση οριζόμενου ορίου ηλικίας, σύμφωνα με τις προηγούμενες περιπτώσεις, ή μέχρι την ημερομηνία υποβολής της αίτησης συνταξιοδότησης.

της Αμαλίας Κάτζου

Δημοσιεύθηκε στην εφημερίδα Παρασκήνιο

Προβολές: 2