Τελικώς η «Ελπίδα», όπως κακόγουστα βάφτισαν τη σφοδρή κακοκαιρία που έπληξε τη χώρα, δεν άφησε καμία ελπίδα πίσω της, μετά τις ανευθυνο-υπεύθυνες εξηγήσεις – αιτιάσεις των αρμοδίων που ακολούθησαν για αυτό που συνέβη, κυρίως στην (ακριβή για τους εποχούμενους) Αττική Οδό – τον κεντρικό άξονα που διασχίζει το Λεκανοπέδιο, η διαχείριση του οποίου έχει παραχωρηθεί στην ομώνυμη ιδιωτική εταιρεία. Από το είμαστε πανέτοιμοι για την αντιμετώπιση του ακραίου φαινομένου, αποδείχτηκε ότι είμαστε ανέτοιμοι και μόνη ελπίδα ο… ήλιος που σβήνει τα ίχνη του χιονιού, αλλά όχι και τις αστοχίες των ιθυνόντων.

Κλείνοντας το προλογικό σημείωμα, περνάμε τη σκυτάλη της επικαιρότητας σε ένα θέμα που θα το βρούμε μπροστά μας καθώς σιγά-σιγά θα ανοίξει ο καιρός: τα φωτοβολταϊκά (φ/β) στέγης, την τεχνολογία που υποδέχεται την ηλιακή ενέργεια μετατρέποντάς την σε ηλεκτρική, καλύπτοντας ενεργειακές ανάγκες των νοικοκυριών. Ένα ζήτημα που γίνεται «ακόμη πιο επιτακτικό καθώς βιώνουμε μια περίοδο υψηλών ενεργειακών τιμών, όπου ο θετικός ρόλος που μπορούν να παίξουν τα φωτοβολταϊκά στον κτιριακό τομέα γίνεται ακόμη πιο εμφανής».

Κτιριακές υποδομές

Η ίδια η φύση της τεχνολογίας, όπως επισημαίνει ο Σύνδεσμος Εταιρειών Φωτοβολταϊκών (ΣΕΦ), «ευνοεί την εγκατάσταση πάνελ σε κτίρια, αφού τα (φ/β) είναι ίσως η μόνη τεχνολογία ηλεκτροπαραγωγής με ΑΠΕ που μπορεί τόσο εύκολα να ενσωματωθεί σε κτιριακές υποδομές».

Αξίζει να σημειωθεί ότι το σύνολο των επιπλέον επενδύσεων στα ευρωπαϊκά ακίνητα αγγίζει το αστρονομικό ποσό 2.75 τρισ. ευρώ μέσα στην επόμενη δεκαετία, περίπου 275 δισ. ευρώ ετησίως, προκειμένου να επιτευχθούν οι κλιματικοί στόχοι της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Επειδή «ο κτιριακός τομέας καταναλώνει περίπου το 40% της ενέργειας, είναι σαφές ότι απαιτούνται μεγάλες παρεμβάσεις για να μειωθούν η κατανάλωση πρωτογενούς ενέργειας και η κατανάλωση ενέργειας από το δίκτυο που προέρχεται από την καύση ρυπογόνων ορυκτών καυσίμων. Η αρχική ανάπτυξη των φωτοβολταϊκών στηρίχτηκε σε καθεστώτα ενίσχυσης της παραγόμενης κιλοβατώρας (σταθερές τιμές πώλησης της παραγόμενης κιλοβατώρας – feed-in-tariff) και αργότερα σε συστήματα αυτοπαραγωγής και ιδιοκατανάλωσης μέρους της παραγόμενης ενέργειας».

Οι εγκαταστάσεις φωτοβολταϊκών σε κτίρια «αποτελούν μόλις το 15% περίπου των συνολικών εγκαταστάσεων στην Ελλάδα, με βάση την εγκατεστημένη ισχύ. Τα συστήματα επί εδάφους έχουν κυριαρχήσει στην ελληνική αγορά, σε αντίθεση με άλλες ευρωπαϊκές χώρες, όπου τα συστήματα επί στεγών αποτελούν την πλειονότητα.

Αιτήσεις συμμετοχής

Από τον μήνα Φεβρουάριο του τρέχοντος έτους ανοίγουν, μέσω του Διαχειριστή Ελληνικού Δικτύου Διανομής Ηλεκτρικής Ενέργειας (ΔΕΔΔΗΕ), οι αιτήσεις συμμετοχής για οικιακούς καταναλωτές σε όλη τη χώρα στο νέο «Ειδικό Πρόγραμμα Ανάπτυξης Φωτοβολταϊκών Συστημάτων μικρής ισχύος σε κατοικίες συνδεδεμένες, με αντίστοιχη παροχή οικιακής χρήσης», βάσει της θεσμοθέτησης του υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας για την εγκατάσταση φωτοβολταϊκών συστημάτων στέγης μέχρι 6 kWp με σταθερή τιμή εικοσαετίας (σ.σ.: Η ηλεκτρική ενέργεια μετριέται σε KWh κιλοβατώρες και σε kWp η ισχύ ενός φ/β συστήματος).

Επιστολή ΠΑΣΥΦΩΣ

Ο Πανελλήνιος Σύλλογος Φωτοβολταϊκών Στέγης (ΠΑΣΥΦΩΣ), με επιστολή του στην ηγεσία του ΥΠΕΝ, ζητά «να δοθούν ουσιαστικά κίνητρα για την εγκατάσταση νέων φ/β στέγης και ότι η μέγιστη επιτρεπόμενη ισχύς θα πρέπει να αυξηθεί στα 20 kWp και όχι να περιοριστεί στα 6 kWp». Απ’ την άλλη, «ο εξοπλισμός σήμερα είναι ακριβός και δεν είναι κίνητρο για ένα νοικοκυριό να εκταμιεύσει 10.000 ευρώ για την εγκατάσταση, να κάνει απόσβεση σε εννιά έτη και στο τέλος να έχει όφελος ίσως 10.000-15.000 ευρώ».

Γενναία κίνητρα

Στο προσκήνιο ήρθε μια πρόταση του Συνδέσμου Εταιρειών Φωτοβολταϊκών για υποχρεωτική εγκατάσταση φ/β στέγης σε κτίρια, με την υιοθέτηση ενός άρθρου του Εθνικού Κλιματικού Νόμου, που θα καθιστά υποχρεωτική την εφαρμογή φωτοβολταϊκών: «Στον υπό διαμόρφωση Εθνικό Κλιματικό Νόμο προβλέπεται η υποχρεωτική εγκατάσταση φ/β σε ειδικά κτίρια – αναμφισβήτητα ένα βήμα μπροστά σε σχέση με τα ισχύοντα έως σήμερα. Δεδομένων όμως των εξελίξεων που τρέχουν με γοργό ρυθμό, θα ήταν σκόπιμο ο Εθνικός Κλιματικός Νόμος να προβλέψει ακόμη πιο γενναία μέτρα ως το 2030. Το αίτημα της υποχρεωτικής εγκατάστασης φωτοβολταϊκών σε νέα κτίρια έχει υιοθετηθεί και από την οργάνωση-ομπρέλα των ευρωπαϊκών Συνδέσμων Φωτοβολταϊκών, την SolarPowerEurope».

Υπενθυμίζεται ότι στο Εθνικό Σχέδιο για την Ενέργεια και το Κλίμα (ΕΣΕΚ) στόχος είναι ο υπερδιπλασιασμός της ισχύος των φ/β, από 3, σε 7,7 GW.

Πρόταση ΣΕΦ

Στην πρότασή του ο ΣΕΦ αναφέρει: «Για οικοδομικές άδειες που υποβάλλονται από την 1η/1/2023, όλα τα κτίρια, με συνολική κάλυψη άνω των 50 τ.μ., υποχρεούνται (αναλυτικά στην ιστοσελίδα του Συνδέσμου) να τοποθετούν συστήματα παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας από φωτοβολταϊκά ή/και θερμικά ηλιακά συστήματα σε ποσοστό που αντιστοιχεί τουλάχιστον στο 30% της κάλυψης. Σε περίπτωση εγκατάστασης και συστήματος αποθήκευσης της παραγόμενης ηλεκτρικής ενέργειας, το ως άνω ελάχιστο ποσοστό για τα φωτοβολταϊκά πέφτει στο 25%».

Ο ΣΕΦ προτείνει, προκειμένου να καλυφθεί το επιπλέον αρχικό κόστος που συνεπάγεται από την υποχρεωτική εγκατάσταση ενός φωτοβολταϊκού συστήματος ή και ενός συστήματος αποθήκευσης ενέργειας (αναλυτικά στην ιστοσελίδα του ΣΕΦ) και παρόλο που τα συστήματα αυτά οδηγούν σε χαμηλότερους λογαριασμούς ρεύματος και μακροπρόθεσμα αποσβένονται και αποτελούν κερδοφόρες επενδύσεις, το εξής σχήμα ενίσχυσης που ήδη εφαρμόζεται με επιτυχία στην Ιταλία:

· «Οι δαπάνες που θα πραγματοποιηθούν από 1/1/2022 μέχρι και 31/12/2030 για την προμήθεια και την εγκατάσταση οικιακού φωτοβολταϊκού συστήματος αυτοπαραγωγής με ή χωρίς σύστημα αποθήκευσης μέρους της παραγόμενης ενέργειας, το οποίο δεν έχει ήδη ενταχθεί ή δεν θα ενταχθεί σε πρόγραμμα ενεργειακής αναβάθμισης κτιρίων, μειώνουν ισόποσα κατανεμημένες σε περίοδο πέντε ετών, σε ποσοστό 100% του ύψους τους, τον φόρο εισοδήματος των φυσικών προσώπων, με ανώτατο όριο δαπάνης τα 20.000 ευρώ.

· Απαραίτητη προϋπόθεση για τη μείωση του φόρου από το ποσό των δαπανών αποτελεί η απόδειξή τους με νόμιμα παραστατικά του Ν. 4308/2014 και η εξόφλησή τους με ηλεκτρονικά μέσα πληρωμής ή μέσω παρόχου υπηρεσιών πληρωμών.

· Η πίστωση φόρου που αντιστοιχεί στην παραπάνω δαπάνη μπορεί να μεταβιβαστεί σε τρίτους, και συγκεκριμένα σε φυσικά ή νομικά πρόσωπα που προμηθεύουν ή/και εγκαθιστούν τον απαραίτητο εξοπλισμό, καθώς και σε Τράπεζες και Χρηματοοικονομικά Ιδρύματα που χρηματοδοτούν τις ως άνω παρεμβάσεις.

· Με κοινή απόφαση των υπουργών Οικονομικών, Περιβάλλοντος και Ενέργειας και του διοικητή της ΑΑΔΕ, καθορίζονται οι προϋποθέσεις, οι όροι, η διαδικασία, καθώς και κάθε άλλη αναγκαία λεπτομέρεια για την εφαρμογή του παρόντος».

Προγράμματα φ/β

Τα προγράμματα φωτοβολταϊκών είναι δύο: το Ειδικό Πρόγραμμα Ανάπτυξης Φωτοβολταϊκών Συστημάτων σε κτιριακές εγκαταστάσεις, με σταθερή τιμολόγηση της παραγόμενης ενέργειας για 25 έτη και μέγιστη ισχύ 10kw, και η Αυτοπαραγωγή με Ενεργειακό Συμψηφισμό, Net Metering – το όφελος έρχεται από την κατανάλωση από το ίδιο το νοικοκυριό και, αν δεν καταναλωθεί η παραγόμενη ενέργεια, εκχέεται δωρεάν στο δίκτυο. Μέχρι το 2013 είχαν κατασκευαστεί 52.000 φ/β στέγης. Το 2014 και μετά εγκαταστάθηκαν 1.200, τα περισσότερα στο πλαίσιο της Αυτοπαραγωγής.

Ο ΣΕΦ θεωρεί ότι «η ελληνική Πολιτεία ενίσχυσε από το 2009 την εγκατάσταση φ/β σε κατοικίες και μικρές επιχειρήσεις με το Ειδικό Πρόγραμμα Ανάπτυξης Φωτοβολταϊκών Συστημάτων σε κτιριακές εγκαταστάσεις και ιδίως σε δώματα και στέγες κτιρίων. Ακολούθησε το πρόγραμμα του Ενεργειακού Συμψηφισμού από το 2015 καθώς και η επαναφορά ενός τροποποιημένου Ειδικού Προγράμματος Ανάπτυξης Φωτοβολταϊκών Συστημάτων μικρής ισχύος σε κατοικίες συνδεδεμένες με αντίστοιχη παροχή οικιακής χρήσης τον Δεκέμβριο του 2021. Παράλληλα, εδώ και 15 χρόνια, δόθηκαν κίνητρα για εγκατάσταση φωτοβολταϊκών σε εμπορικά-βιομηχανικά κτίρια».
 
του Φίλη Καϊτατζή

Δημοσιεύθηκε στην εφημερίδα Παρασκήνιο