Αναδρομικά που σε κάποιες περιπτώσεις ξεπερνούν και τα 5.000 ευρώ ανά δικαιούχο προκύπτουν για χιλιάδες συνταξιούχους του ΕΦΚΑ, για τους οποίους ο επανυπολογισμός συντάξεων με τους συντελεστές του Νόμου 4670/2020 γίνεται τώρα.

Η πρώτη και μεγαλύτερη σε πληθυσμό κατηγορία συνταξιούχων που δεν είχαν επανυπολογισμό και αύξηση σύνταξης απαριθμεί περισσότερους από 50.000 συνταξιοδοτηθέντες από τις 13 Μαΐου 2016 και μετά, με παράλληλη ασφάλιση, σε δύο Ταμεία. Για τους συγκεκριμένους συνταξιούχους, η καταβολή των ποσών έχουν ξεκινήσει και θα επιταχυνθούν στο επόμενο διάστημα.

Ο επανυπολογισμός αφορά όσους συνταξιοδοτήθηκαν με 30,1 έτη ασφάλισης και άνω. Για να γίνει επανυπολογισμός, θα πρέπει να έχουν πάρει οριστική σύνταξη. Όσοι συνταξιοδοτήθηκαν με τον Νόμο Κατρούγκαλου (Ν. 4387/2016) από 13/5/2016 και μετά, και έχουν πάρει την οριστική τους σύνταξη με βάση τον Νόμο 4387, θα έχουν επανυπολογισμό και αύξηση σύνταξης με τον Νόμο Βρούτση (Ν. 4670/2020). Η αύξηση θα προκύψει επειδή ο Νόμος 4670 έχει μεγαλύτερα ποσοστά αναπλήρωσης για τις συντάξεις από τα 30 έτη και πάνω.

Ο νόμος ισχύει από την 1η/10/2019 και από τότε μετρούν και οι αυξήσεις, που σημαίνει ότι μέχρι στιγμής οι συνταξιούχοι, των οποίων η σύνταξη δεν έχει ακόμη επανυπολογιστεί, θα λάβουν αυξήσεις με αναδρομικά 28 μηνών.

Οι κατηγορίες

Εκτός από τους συνταξιούχους με παράλληλη ασφάλιση, στον δρόμο του επανυπολογισμού βρίσκονται και οι εξής κατηγορίες:

·       Συνταξιούχοι των ετών 2017, 2018 και μέχρι τον Σεπτέμβριο του 2019 με 30 έτη ασφάλισης και άνω και με οριστική σύνταξη του Νόμου Κατρούγκαλου, χωρίς ακόμη να έχουν επανυπολογισμό με τα νέα ποσοστά του Νόμου Βρούτση. Σε αυτή την κατηγορία ανήκουν και οι συνταξιούχοι με παράλληλη ασφάλιση, αλλά και όσοι είχαν ένα Ταμείο. Υπολογίζονται συνολικά σε πάνω από 80.000 περιπτώσεις.

·       Συνταξιούχοι από τη λίστα των εκκρεμών συντάξεων που δεν πήραν ακόμη οριστική απόφαση, οπότε θα έχουν επανυπολογισμό με τον Νόμο 4670 σχεδόν ταυτόχρονα με την έκδοση της οριστικής τους σύνταξης ή αμέσως μετά. Από αυτή την κατηγορία εκτιμάται ότι πάνω από 40.000 συνταξιούχοι (από το σύνολο των εκκρεμοτήτων) θα πάρουν αυξήσεις και αναδρομικά με τον επανυπολογισμό σύνταξης.

·       Συνταξιούχοι με σύνταξη χηρείας, είτε πριν είτε μετά τον Μάιο του 2016. Εκτιμάται ότι περίπου 10.000 δικαιούχοι αυτής της κατηγορίας είναι σε αναμονή για επανυπολογισμό είτε της σύνταξης χηρείας, εφόσον ο θανών είχε πάνω από 30 έτη ασφάλισης, είτε της δικής τους σύνταξης, αν την πήραν μετά τον Μάιο του 2016 με περισσότερα από 30 χρόνια ασφάλισης!

·       Συνταξιούχοι που αποχώρησαν πριν από τον Νόμο Κατρούγκαλου (παλαιοί συνταξιούχοι) και ανήκουν σε δύσκολες περιπτώσεις με ελλιπή στοιχεία για τον προσδιορισμό του χρόνου ασφάλισής τους. Σε αυτή την κατηγορία ανήκουν περίπου 220.000 συνταξιούχοι, στους οποίους ο αρχικός επανυπολογισμός, που έγινε με τον Νόμο Κατρούγκαλου, έβγαλε αποκλίσεις ετών και αποδοχών σε ποσοστό πάνω από 5% που ήταν το αποδεκτό όριο που έθετε η τότε εγκύκλιος για να προχωρήσει ο επανυπολογισμός. Το αποτέλεσμα ήταν όλοι οι φάκελοι να μείνουν στις ντουλάπες των Ταμείων και τώρα να πρέπει να τους μαζέψει ο ΕΦΚΑ, ψάχνοντας την κάθε περίπτωση χωριστά. Οι 220.000 παλαιοί συνταξιούχοι θα έχουν επανυπολογισμό και θα δουν ένα μέρος της σύνταξης να αποκόβεται και να μετατρέπεται σε ποσό προσωπικής διαφοράς με τα ποσοστά του Νόμου Κατρούγκαλου. Ωστόσο από τον ΕΦΚΑ εκτιμούν πως για 40.000 συνταξιούχους θα προκύψουν αυξήσεις που θα υπερκαλύψουν την προσωπική διαφορά.

·       Συνταξιούχοι με αιτήσεις από την 1ς/1/2021 και μετά, στους οποίους δεν έχουν βγει ακόμη οι οριστικές συντάξεις. Από τις 220.000 αιτήσεις συνταξιοδότησης του 2021 που «μετρήθηκαν» στον ΕΦΚΑ, εκτιμάται ότι οι 60.000 είναι από ασφαλισμένους που έχουν πάνω από 30 έτη και θα δουν αυξήσεις και αναδρομικά με την απονομή της οριστικής τους σύνταξης.

Ο Νόμος 4670/2020 ισχύει από την 1η/10/2019 και μετά. Αυτό σημαίνει ότι όσοι είχαν υποβάλει αίτηση συνταξιοδότησης μέχρι και 30/9/2019, με 30 και άνω έτη ασφάλισης και ανεξάρτητα από το πότε βγήκε η οριστική τους σύνταξη, δικαιούνται αύξηση και αναδρομικά από την ημερομηνία ισχύος του νόμου, δηλαδή από την 1η Οκτωβρίου 2019, μέχρι την είσπραξή τους. Αν δηλαδή ένας συνταξιούχος με αίτηση έως τον Σεπτέμβριο του 2019 έχει τώρα τον επανυπολογισμό, θα πάρει αναδρομικά αυξήσεων για 28 μήνες (Οκτώβριος 2019 – Φεβρουάριος 2022).

Παραδείγματα

·       Συνταξιούχος με 35 έτη και μισθό 1.920 ευρώ πήρε σύνταξη 1.033 ευρώ, και με τον επανυπολογισμό του Νόμου 4670 θα έχει νέα σύνταξη 1.100 ευρώ. Κερδίζει αύξηση 67 ευρώ με αναδρομικά 1.882 ευρώ για 28 μήνες.

·       Συνταξιούχος με 37,6 έτη και μισθό 2.260 ευρώ πήρε σύνταξη 1.245 ευρώ, και με τον επανυπολογισμό του Νόμου 4670 θα έχει νέα σύνταξη 1.370 ευρώ με μόνιμη αύξηση 125 ευρώ και αναδρομικά 3.506 ευρώ.

Για αιτήσεις από την 1η/10/2019 και μετά (συνταξιούχοι με τον νέο νόμο), τα αναδρομικά μετρούν από την ημερομηνία υποβολής της αίτησης συνταξιοδότησης μέχρι την έκδοση της οριστικής σύνταξης.

·       Για παράδειγμα, συνταξιούχος που αποχώρησε τον Φεβρουάριο του 2020 με σύνταξη Κατρούγκαλου και έχει επανυπολογισμό με τον Νόμο Βρούτση θα πάρει την αύξηση με αναδρομικά 24 μηνών μέχρι τώρα. Αν υπέβαλε αίτηση τον Φεβρουάριο του 2021, τα αναδρομικά από τυχόν επανυπολογισμό μετρούν ήδη 12 μήνες.

Πάνω από έναν χρόνο εκκρεμεί η απόφαση του ΣτΕ

Eν τω μεταξύ, πάνω από έναν χρόνο εκκρεμεί η απόφαση του ΣτΕ για τα αναδρομικά των συνταξιούχων του ιδιωτικού τομέα όσον αφορά τις περικοπές στην επικουρική σύνταξή και στα δώρα, την ίδια ώρα που το μισθοδικείο αποφάσισε να δοθεί αύξηση 15% στις συντάξεις των δικαστών μεν αναδρομικά.

Όπως υποστηρίζουν νομικοί κύκλοι, πρόκειται για πραγματικά παράδοξο να καθυστερεί τόσο πολύ η ετυμηγορία του ανώτατου δικαστηρίου, τη στιγμή που υπάρχει ήδη απόφαση για τη συνταγματικότητα της επιστροφής των αναδρομικών για τις κύριες συντάξεις.

Παράγοντες που παρακολουθούν την υπόθεση εκτιμούν ότι η απόφαση του ΣτΕ θα εκδοθεί μέχρι τον Απρίλιο. Να σημειωθεί πως οι διεκδικήσεις αφορούν την επιστροφή αναδρομικών σε 350.000 συνταξιούχους από τις μνημονιακές περικοπές σε δώρα και επικουρικές συντάξεις, και το κόστος ανέρχεται σε 2-2,5 δισ. ευρώ.

Η εν λόγω απόφαση θα κρίνει αν η κυβέρνηση οφείλει να καταβάλει νέο γύρο αναδρομικών, σε ποιο ύψος και σε ποιους συνταξιούχους. Το δικαστήριο καλείται να αποφασίσει αν και κατά πόσο ήταν νόμιμη και συνταγματική η απόφαση της κυβέρνησης το περασμένο καλοκαίρι να πληρώσει τα αναδρομικά των κύριων συντάξεων και να «σβήσει» τα αναδρομικά των επικουρικών και των δώρων.

Στο μεταξύ, δύο χρόνια περιμένουν εργαζόμενοι, συνδικάτα και εργοδοτικοί φορείς την απόφαση του ΣτΕ για τις τριετίες των εργαζομένων. Μια απόφαση που θεωρείται πως θα διαμορφώσει το νέο τοπίο στους μισθούς στον ιδιωτικό τομέα. Η απόφαση του Συμβουλίου της Επικρατείας –που εκκρεμεί– συνδέεται με το ύψος του κατώτατου μισθού για όσους είχαν θεμελιωμένη τριετή –τουλάχιστον– προϋπηρεσία το 2012. Αυτό σημαίνει ότι η απόφαση θα κρίνει αν δεκάδες χιλιάδες μισθωτοί που είχαν θεμελιώσει δικαίωμα για επιδόματα προϋπηρεσίας το 2012 τα δικαιούνται ακόμη ή θα τα χάσουν, καταγράφοντας απώλειες μισθού έως και 195 ευρώ τον μήνα.

Οι εκπρόσωποι των βιομηχάνων που έχουν προσφύγει στο ΣτΕ ζητούν μισθό για όλους χωρίς τριετίες και «παγωμένες» από το 2012 και ανεξαρτήτως χρόνου υπηρεσίας.

Επισημαίνεται ότι η απόφαση του ανώτατου δικαστηρίου θα διαμορφώσει μια εντελώς νέα εικόνα για τους μισθούς. Η απώλεια θα είναι διπλή, εφόσον το ανώτατο δικαστήριο δεχτεί την προσφυγή των εργοδοτών.

Κι αυτό γιατί:

1.   Οι παλαιοί μισθωτοί που εισπράττουν σήμερα προσαυξήσεις προϋπηρεσίας έως και 195 ευρώ τον μήνα θα τις χάσουν.

2.   Οι νέοι μισθωτοί δεν θα μπορούν να ελπίζουν πλέον σε προσαυξήσεις προϋπηρεσίας, όταν η ανεργία πέσει κάτω από το 10%.

3.   Τα επιδόματα προϋπηρεσίας κρίνονται από το ΣτΕ ύστερα από προσφυγή του ΣΕΒ και άλλων συνδέσμων βιομηχάνων της Ελλάδας κατά της εγκυκλίου της πρώην υπουργού Εργασίας Έφης Αχτσιόγλου, με την οποία δίνονταν οδηγίες για τον υπολογισμό των «παγωμένων» τριετιών στη διαδικασία εφαρμογής του νέου κατώτατου μισθού και ημερομισθίου. Το ΣτΕ καλείται να αποφανθεί αν συνεχίζουν να υφίστανται οι «παγωμένες» από το 2012 τριετίες ή αν έχουν καταργηθεί.

Στο επίκεντρο της δίκης βρίσκονται τα επιδόματα που μπορούν να αυξήσουν τον κατώτατο μισθό έως και 30% για τους παλαιούς εργαζομένους. Μέσω των επιδομάτων των τριετιών, οι μισθωτοί του ιδιωτικού τομέα που αμείβονται με τον κατώτατο και είχαν προϋπηρεσία πριν από τον Φεβρουάριο του 2012 κερδίζουν με τη νέα αύξηση έως και 236 ευρώ επιπλέον τον μήνα, κατοχυρώνοντας έτσι μισθό έως 861,90 ευρώ τον μήνα.

Εφόσον η απόφαση των δικαστών είναι θετική για τους εργαζομένους, τότε οι μισθοί θα πρέπει να συνεχίσουν να καταβάλλονται στα σημερινά επίπεδα, ενώ και οι νέοι μισθοί από 1/1/2022 θα έχουν προσαυξήσεις προϋπηρεσίας. Σε διαφορετική περίπτωση, εάν γίνει δηλαδή δεκτή η προσφυγή, τότε χιλιάδες μισθωτοί θα χάσουν τα επιδόματα προϋπηρεσίας.

 

της Αμαλίας Κάτζου

Δημοσιεύθηκε στην εφημερίδα Παρασκήνιο