Η βιομηχανία αιολικής ενέργειας έχει ήδη δημιουργήσει 1,2 εκατομμύρια θέσεις εργασίας παγκοσμίως, σύμφωνα με τον Διεθνή Οργανισμό Ανανεώσιμων Πηγών ΕνέργειαςIRENA, και μαζί με την ηλιακή συνεισέφεραν παγκοσμίως, ως τεχνολογίες, ποσοστό 88% στο μερίδιο του συνόλου των Ανανεώσιμων Πηγών το 2021.

Ωστόσο«η παγκόσμια αναταραχή που προκάλεσε αρχικώς η πανδημία Covid-19 και στη συνέχεια ο πόλεμος στην Ουκρανία έφερε καθυστέρηση υλοποίησης αρκετών έργων,με αποτέλεσμα τη μείωση των πωλήσεων ανεμογεννητριών (α/γ)», μας είπε ανώτερο στέλεχος εταιρείας αιολικών που εκπροσωπείται στη χώρα μας: Μια σειρά παραγόντων επέδρασαν αρνητικά στους κατασκευαστές ανεμογεννητριών, καθώς αυξήθηκε το κόστος της ενέργειας, των πρώτων υλών, των μεταφορών, με προβλήματα εφοδιασμού και σε βασικά τμήματα των α/γ, ενώ παρατηρήθηκε κορεσμός των υποδομών των μεταφορών (π.χ. διαθεσιμότητα λιμανιών). Η κατάσταση αυτή προκάλεσε ένα κλίμα ανασφάλειας στους επενδυτές, με συνέπεια την καθυστέρηση υλοποίησης ή τη ματαίωση αρκετών έργων, με αποτέλεσμα τη μείωση των πωλήσεων ανεμογεννητριών (α/γ)».

Η νέα πραγματικότητα με τον συνεχιζόμενο πόλεμο«ήρθε σε μια περίοδο κατά την οποία:

·       Οι τιμές πώλησης των α/γ ακολουθούσαν μια μακροχρόνια πτωτική τάση λόγω μείωσης του κόστους,μέσω της τεχνολογικής εξέλιξης, αλλά και λόγω της μετάβασης του ρυθμιστικού πλαισίου σε συστήματα καθορισμού τιμής μέσω ανταγωνιστικών διαδικασιών.

·       Και ενώ είχαν επενδυθεί σημαντικά κεφάλαια στην εξέλιξη ανεμογεννητριών (μεγαλύτερων και οικονομικά πιο αποδοτικών), η ανάπτυξη γίνεται πιο σύνθετη και ακριβή, όσο η τεχνολογία ωριμάζει». Για παράδειγμα,καθώς μια βιομηχανία προσπαθεί να κατασκευάσει α/γ πάνω από 5 GW,το κόστος μεγαλώνει για την εταιρεία (απαιτείται περισσότερος χρόνος εξαιτίας των λόγων που προαναφέρθηκαν)αλλά έρχεται φθηνότερα στον τελικό καταναλωτή,παρά τη μετακύλιση του κόστους, επειδή η απόδοσή της είναι πιο οικονομική.

Καθυστέρηση παραγωγής

Σύμφωνα με τον Διεθνή Οργανισμό Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας (IRENA), η καθυστέρηση της παραγωγής και ανάπτυξης αιολικών θα αφήσει έλλειμμα αιολικής ενέργειας έως το 2030, με κίνδυνο τελικά να χαθεί ο στόχος για μηδενικό ανθρακικό αποτύπωμα το 2050.Η αιολική επέκταση συνεχίστηκε με χαμηλότερο ρυθμό το 2021 σε σύγκριση με το 2020 (+93 GW έναντι +111 GW) αν και είχε τη δεύτερη καλύτερη χρονιά της το 2021, με σχεδόν 94 GW προστιθέμενης ισχύος παγκοσμίως, υστερώντας από την ανάπτυξη του 2020 μόνο κατά 1,8%.Οι προοπτικές της αγοράς για την παγκόσμια αιολική βιομηχανία πριν από τον πόλεμο φαίνονταν ακόμη πολύ θετικές, με 557 GW να προστίθενται την επόμενη πενταετία. Δηλαδή περισσότερα από 110 GW νέων εγκαταστάσεων κάθε χρόνο μέχρι το 2026.Ακόμα και αυτή η ανάπτυξη πρέπει να τετραπλασιαστεί στο παγκόσμιο ενεργειακό μείγμα μέχρι το τέλος της δεκαετίας, αν θέλουμε να πιάσουμε τους κλιματικούς στόχους.Στόχος πάντως της Ευρωπαϊκής Ένωσης είναι να καταστεί κλιματικά ουδέτερη έως το 2050 –μια οικονομία με μηδενικές εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου, που συνάδει με τη δέσμευσή της για την παγκόσμια δράση για το κλίμα στο πλαίσιο της Συμφωνίας του Παρισιού.(Σ.Σ. πώς θα τα καταφέρει, όταν δεν μπορεί να πάρει αποφάσεις συνολικά για τις τιμές φυσικές αερίου, είναι ένα άλλο ζήτημα.)

Υπεράκτιες εγκαταστάσεις

Στις υπεράκτιες ανεμογεννήτριες 21,1 GW αιολικής ισχύος τέθηκαν σε λειτουργία το 2021, τρεις φορές περισσότερο από το 2020, καθιστώντας το 2021 την καλύτερη χρονιά στην ιστορία της υπεράκτιας αιολικής ενέργειας.Η Κίνα αντιπροσώπευε το 80% της υπερακτίας αιολικής δυναμικότητας που προστέθηκε παγκοσμίως το 2021, ανεβάζοντας τις σωρευτικές υπεράκτιες αιολικές εγκαταστάσεις της στα 27,7 GW. «Αυτό είναι καταπληκτικό επίπεδο ανάπτυξης, καθώς χρειάστηκαν τρεις δεκαετίες για να φέρει η Ευρώπη τη συνολική υπεράκτια αιολική της δύναμη σε παρόμοιο επίπεδο»!

Ελληνικοί στόχοι

Στα καθ’ ημάς,το υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας επεξεργάζεται το νέο Εθνικό Σχέδιο για την Ενέργεια και το Κλίμα (ΕΣΕΚ),το οποίο περιλαμβάνει υψηλότερους στόχους για τις Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας σε σχέση με το προηγούμενο, που είχε ως στόχο εγκατεστημένης ισχύος 18,9 GW.

Ο πόλεμος στην Ουκρανία,η απεξάρτηση από το ρωσικό φυσικό αέριο και οι απαιτήσεις του σχεδίου «Fitfor 55», για μείωση των εκπομπών διοξειδίου κατά 55% μέχρι το 2030, «ανεβάζουν τους στόχους ΑΠΕ στα επίπεδα των 20 με 22 GW, από περίπου 7 GW το 2020: Τα αιολικά πάρκα θα έχουν εγκατεστημένη ισχύ 9-10 GW (από 4,45 GW στο τέλος του 2021) και τα φωτοβολταϊκά μεταξύ 11 και 12 GW.Στους στόχους αυτούς δεν περιλαμβάνονται τα πλωτά θαλάσσια αιολικά(έχουν…δρόμο ακόμα)ή άλλες ΑΠΕ, βιομεθάνιο κ.λπ.».

Στάδιο προσαρμογής

Σε ό,τι αφορά τους κατασκευαστές, «αυτοί καλούνται στο επόμενο διάστημα να προσαρμοστούν στις νέες συνθήκες (ιδιαίτερα καθώς αυτές δεν προβλέπεται να βελτιωθούν σύντομα), με μείωση του κόστους παραγωγής των ήδη προσφερόμενων προϊόντων, επανασχεδιασμό των εφοδιαστικών αλυσίδων τους και των διαδικασιών εκτέλεσης των παραγγελιών. Αρωγός σε αυτή την προσπάθεια είναι αφενός η επιτάχυνση της στροφής προς τις ΑΠΕ, που ενισχύεται πλέον –εκτός από τις πολιτικές για το κλίμα– και από την επιτακτική ανάγκη εξασφάλισης του ενεργειακού εφοδιασμού, και αφετέρου το γεγονός ότι το κόστος παραγωγής ενέργειας από ΑΠΕ –παρά την πρόσφατη αύξησή του– έχει καταστεί πολύ φθηνότερο από αυτό των ορυκτών καυσίμων, αλλά και της πυρηνικής ενέργειας».

Υπενθυμίζεται ότι παγκοσμίως η συμβολή των αιολικών εγκατεστημένης ισχύος 837 GW συνέβαλε στη μη έκλυση εκπομπών 1,2 και πλέον δισεκατομμυρίων τόνων CO2 ετησίως – που ισοδυναμεί με τις ετήσιες εκπομπές άνθρακα της Νότιας Αμερικής!

Δυναμικότητα ΑΠΕ

Στο τέλος του 2021, η παγκόσμια δυναμικότητα παραγωγής ΑΠΕ ανερχόταν σε 3.064 GW.Το 60% της νέας δυναμικότητας το 2021 προστέθηκε στην Ασία, Η Κίνα ήταν ο μεγαλύτερος συνεισφέρων, προσθέτοντας 121 GW στη νέα ισχύ. Η Ευρώπη και η Βόρεια Αμερική κατέλαβαν τη δεύτερη και την τρίτη θέση αντίστοιχα, με την πρώτη να προσθέτει 39 GW και τη δεύτερη 38 GW.

 

του Φίλη Καϊτατζή

Δημοσιεύθηκε στην εφημερίδα Παρασκήνιο