Σημαντικά «όπλα» έναντι των πλειστηριασμών αλλά και των πρακτικών των εισπρακτικών εταιρειών έχουν στη διάθεσή τους οι δανειολήπτες, ενώ η διαδικασία αναγκαστικής έξωσης από ένα ακίνητο γίνεται στις περιπτώσεις όπου έχουν εξαντληθεί όλα τα μέσα επικοινωνίας και… συνεννόησης.

Ειδικότερα, για να γίνει έξωση σε κάποιον οφειλέτη, πρέπει αυτός να μην έχει ενταχθεί σε κάποια ρύθμιση, ή να μην έχει ανταποκριθεί για πολύ καιρό στις ρυθμισμένες οφειλές, ή να… αδιαφορεί πλήρως για τις επανειλημμένες οχλήσεις των πιστωτών, ή να έχει αλλάξει διεύθυνση και να μην έχει λάβει γνώση των στοιχείων επικοινωνίας.

Το «ξεπάγωμα» της διαδικασίας των πλειστηριασμών θέτει πλέον προ των ευθυνών τους οφειλέτες, καθώς βρίσκονται εκτεθειμένοι, εάν και εφόσον δεν έχουν ενταχθεί στον εξωδικαστικό συμβιβασμό, έτσι ώστε να σώσουν την περιουσία τους και κυρίως την α’ κατοικία. Σημειώνεται ότι στο πλαίσιο της τρίτης δανειακής σύμβασης, που υπέγραψε η συγκυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ, είχαν τεθεί ως προαπαιτούμενα η έναρξη των ηλεκτρονικών πλειστηριασμών το 2017 και η πλήρης κατάργηση του νόμου Κατσέλη για την προστασία της α’ κατοικίας, με υπογραφή του τότε υπουργού Οικονομικών, Ευκλείδη Τσακαλώτου, στο Eurogroup του Φεβρουαρίου του 2019.

Ως προς τη διαδικασία, ισχύουν τα εξής:

1. Όσοι δανειολήπτες δεν έχουν λάβει ειδοποίηση σχετικά με την ημερομηνία πλειστηριασμού του ακινήτου τους μπορούν να την καθυστερήσουν, για να κερδίσουν πολύτιμο χρόνο. Απαραίτητη προϋπόθεση για να ανασταλεί ο πλειστηριασμός αποτελεί η υποβολή δήλωσης στην ηλεκτρονική πλατφόρμα http://www.keyd.gov.gr/ ή http://ofeiles.gov.gr.

2. Όσοι έχουν λάβει ειδοποίηση με ημερομηνία πλειστηριασμού δεν μπορούν να γλιτώσουν τη διαδικασία.

Οι «παγίδες»

Η διαδικασία υπαγωγής του δανειολήπτη στη ρύθμιση για τη δεύτερη ευκαιρία αποτελεί αυτήν τη στιγμή τη μοναδική διέξοδο σε όσους θέλουν να σώσουν την περιουσία τους.

Ωστόσο, με βάση τα «ψιλά γράμματα», οι οφειλέτες πρέπει να γνωρίζουν τα εξής:

1. Στην περίπτωση πλειστηριασμού, όπου η αξία των περιουσιακών στοιχείων του οφειλέτη είναι μεγαλύτερη από το προσφερόμενο τίμημα και δεν καλύπτει την απαίτηση της τράπεζας ή της εταιρείας διαχείρισης απαιτήσεων, τότε, αν η οφειλή αφορά στεγαστικό ή καταναλωτικό δάνειο, το υπόλοιπο παραμένει ως απαίτηση από τον δανειστή. Σ’ αυτήν την περίπτωση, το ποσό μπορεί να εισπραχθεί όποτε θέλει ο πιστωτής. Αν κάτι τέτοιο δεν είναι εφικτό, τότε εκδίδεται διαταγή πληρωμής, η οποία έχει ισχύ για 20 χρόνια.

2. Με βάση τον εξωδικαστικό συμβιβασμό και υπό την προϋπόθεση τήρησης της συμφωνίας από τον δανειολήπτη, σώζονται τα περιουσιακά στοιχεία από τον πλειστηριασμό.

3. Όταν δεν τηρείται η ρύθμιση, τότε ο οφειλέτης εντάσσεται στη διαδικασία της πτώχευσης και χάνει την περιουσία του, αλλά δεν μπορούν να τον… κυνηγούν οι πιστωτές, σε βάθος 20ετίας. Δηλαδή, με την υποβολή της σχετικής αίτησης, σταματά οποιαδήποτε οικονομική απαίτηση του πιστωτή.

Σημειώνεται ότι, σύμφωνα με πρόσφατα στοιχεία του υπουργείου Οικονομικών, έχουν ρυθμιστεί 746.000 δάνεια, ενώ έχουν υποβληθεί 15.000 αιτήσεις για υπαγωγή στη διαδικασία της δεύτερης ευκαιρίας και αναμένεται να αυξηθούν σημαντικά μέσα στους προσεχείς μήνες.

Κανόνες λειτουργίας και τι (δεν) επιτρέπεται στις εισπρακτικές

Το ζήτημα του τρόπου λειτουργίας των εισπρακτικών εταιρειών έχει πολλές νομικές πτυχές, ενώ φαίνεται ότι σε πολλές περιπτώσεις υπάρχει… σύγχυση σχετικά με το τι επιτρέπεται ή απαγορεύεται.

Σύμφωνα με τον νόμο 3758/2009, ο τρόπος λειτουργίας των εισπρακτικών εταιρειών περιλαμβάνει τα εξής σημεία:

1. Επιβεβαιώνουν την οφειλή, να ταυτοποιούν τον οφειλέτη και μετά να τον ενημερώνουν μία φορά ανά δύο ημέρες ή και πιο αραιά, με ωράριο… όχλησης από τις 9 το πρωί έως τις 8 το βράδυ.

2. Ο αριθμός της τηλεφωνικής κλήσης του υπαλλήλου της εισπρακτικής εταιρείας πρέπει να είναι φανερός από τον οφειλέτη (να μη γίνεται δηλαδή με απόκρυψη) και ο ίδιος πρέπει να συστήνεται με τα πλήρη στοιχεία του. Επιπλέον, πρέπει να ενημερώνεται ο συνομιλητής-οφειλέτης ότι η κλήση καταγράφεται για λόγους ασφαλείας. Μάλιστα, τα στοιχεία διατηρούνται για ένα έτος και, αν ζητηθούν από τη Γενική Γραμματεία Καταναλωτή, πρέπει να προσκομιστούν εντός 10 ημερών.

3. Ο υπάλληλος που επικοινωνεί με τον οφειλέτη δεν μπορεί να παρουσιάζεται με ιδιότητα που δεν έχει (π.χ. δικηγόρος ή δικαστικός επιμελητής).

4. Ορίζονται αυστηρές κυρώσεις στην περίπτωση που υπάρξει άσκησης σωματικής βίας ή ψυχολογικής πίεσης, καθώς και επίδειξη προσβλητικής συμπεριφοράς προς τον οφειλέτη και τα συγγενικά του πρόσωπα.

5. Απαγορεύεται δια… ροπάλου η δυσφήμηση ή και η απειλή δυσφήμησης του οφειλέτη στο οικογενειακό του περιβάλλον ή στον χώρο εργασίας του.

6. Δεν μπορεί για κανέναν λόγο να υπάρξει εκμετάλλευση περιστάσεων αντικειμενικής αδυναμίας του οφειλέτη, δηλαδή να εκμεταλλεύονται τυχόν ασθένεια ή αδυναμία κατανόησης των λεγομένων του υπαλλήλου από τον οφειλέτη.

7. Ο νόμος απαγορεύει την απειλή λήψης μη νόμιμου μέτρου σε βάρος του οφειλέτη.

8. Δεν επιτρέπεται η παραπλανητική πληροφόρηση του οφειλέτη.

9. Απαγορεύεται η επίσκεψη του υπαλλήλου της εισπρακτικής εταιρείας στο σπίτι ή στην εργασία του οφειλέτη, η ενόχληση των συγγενών του, η οποιαδήποτε επικοινωνία που περιλαμβάνει ανακριβείς πληροφορίες, καθώς και η επικοινωνία για οφειλές οι οποίες απορρέουν από γενικούς όρους συναλλαγών που έχουν κριθεί καταχρηστικοί.

10. Δεν επιτρέπονται πράξεις, οι οποίες ασκούνται μόνο από δικηγόρους ή δικαστικούς επιμελητές.

11. Ο οφειλέτης μπορεί να στραφεί κατά της εισπρακτικής εταιρείας και μάλιστα κατά του υπαλλήλου ο οποίος διενήργησε την τηλεφωνική κλήση προσωπικά, αν υπήρξε αξιόποινη σε βάρος του ενέργεια, όπως απειλή, εκβίαση, εξύβριση ή άλλη.

12. Τα αστικά δικαστήρια είναι αρμόδια για την επιδίκαση χρηματικής ικανοποίησης λόγω ηθικής βλάβης του οφειλέτη. Οι δικηγόροι και οι δικηγορικές εταιρείες ευθύνονται πειθαρχικά για την παράβαση του χρόνου επικοινωνίας, όταν γίνεται πάνω από μία φορά, ενώ ο θιγόμενος πολίτης μπορεί να υποβάλει πειθαρχική αναφορά στον αρμόδιο δικηγορικό σύλλογο (με παράβολο 80 ευρώ για τον Δικηγορικό Σύλλογο Αθηνών), για να ζητήσει την πειθαρχική δίωξη του υπαίτιου δικηγόρου.

 

του Λουκά Γεωργιάδη

Δημοσιεύθηκε στην εφημερίδα Παρασκήνιο