Μέχρι το 2030, η Φινλανδία έχει θέσει ως στόχο το 51% της ηλεκτροπαραγωγής της να βασίζεται σε ανανεώσιμες πηγές ενέργειας σε σύγκριση με το 17%, που είναι σήμερα. Το μείγμα ενέργειας της Δανίας αποτελείται ήδη από ανανεώσιμες πηγές ενέργειας σε ποσοστό 70%

Με ανακοίνωσή της την Πέμπτη 9 Νοεμβρίου, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή(Κομισιόν) πρότεινε έναν νέο –επείγοντα– κανονισμό έκτακτης ανάγκης για την επιτάχυνση της ανάπτυξης των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας. Στο επίκεντρο του νέου κανονισμού είναι ότι οι σταθμοί ΑΠΕ υπηρετούν το «υπέρτατο δημόσιο συμφέρον».

Στην Ευρώπη κάποιες χώρες, όπως οι σκανδιναβικές, δεν περίμεναν τον νέο κανονισμό της Ευρωπαϊκής Επιτροπής,για να εκμεταλλευτούν βραχυπρόθεσμα και στο μέλλον εκείνες τις ανανεώσιμες μορφές ενέργειας που επιτρέπουν οι κλιματολογικές τους συνθήκες. Σύμφωνα με τηRystad Energy (εταιρεία έρευνας με διεθνές εκτόπισμα και έδρα το Όσλο),«οι Σκανδιναβοί παράγουν σήμερα πάνω από το 90% της ηλεκτρικής τους ισχύος μέσω ανανεώσιμων πηγών ενέργειας –συμπεριλαμβανομένων των πυρηνικών εργοστασίων– και είναι σημαντικοί εξαγωγείς ηλεκτρικής ενέργειας στην υπόλοιπη Ευρώπη (σ.σ. η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έχει συμπεριλάβει την πυρηνική ενέργεια στις βιώσιμες-«πράσινες» επενδύσεις).

Η Σουηδία, η Φινλανδία και η Δανία σχεδιάζουν για τα επόμενα χρόνια να προσθέσουν στη δυναμικότητά τους σημαντική παραγωγή ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές.Οι τρεις χώρες έχουν ανακοινώσει σχεδόν 40 έργα πράσινου υδρογόνου, με προγραμματισμένη έναρξη ίσως και νωρίτερα από το 2030. Το 2020, Δανία, Φινλανδία και Σουηδία αντιπροσώπευαν περίπου το 4% των εκπομπών αερίων θερμοκηπίου της ΕΕ, με προέλευση κυρίως από βιομηχανικές πηγές, τσιμεντοβιομηχανία,εγκαταστάσεις παραγωγής σιδήρου και χάλυβα, που βρίσκονται ως επί το πλείστον στη Φινλανδία και τη Σουηδία.

Προγραμματισμένοι στόχοι

·       Το μείγμα ισχύος της Σουηδίας κυριαρχείται ιστορικά από την πυρηνική και την υδροηλεκτρική ενέργεια. Η Σουηδία έχει θέσει στόχο να πετύχει καθαρές μηδενικές εκπομπές άνθρακα έως το 2050 και γι’ αυτόν τον λόγο θα εργαστεί ώστε το πετρελαϊκό ταμείο της να γίνει πιο ενεργό στα θέματα του περιβάλλοντος.Η χώρα ήταν ο μεγαλύτερος εξαγωγέας ηλεκτρικής ενέργειας στην Ευρώπη για συνεχή τρία τρίμηνα του 2022 – πάνω από το 20% της συνολικής παραγωγής της το εξήγαγε σε γειτονικές χώρες.Και πρόκειται να εγκαταστήσει 30 GW χερσαίας αιολικής ενέργειας έως το 2030,με μόλις 3 GW ηλιακής ενέργειας(φωτοβολταϊκά) να αναμένεται να προστεθούν κατά τη χρονική αυτή περίοδο. Μακροπρόθεσμα, η χώρα στοχεύει να προμηθεύεται το 65% της παραγωγικής της ικανότητας από τις ΑΠΕ έως το 2030, σε σύγκριση με 23% σήμερα, αυξάνοντας στο 100% έως το 2040.

·       Η Φινλανδία πρόκειται να αυξήσει τη χερσαία αιολική ισχύ από 5 GW το 2022 σε 20 GW έως το 2030. Μόνο 0,8 GW νέας εγκατεστημένης ισχύος αναμένεται να προέλθει από ηλιακά φωτοβολταϊκά. Μέχρι το 2030, η χώρα στοχεύει το 51% της ηλεκτροπαραγωγής της να βασίζεται σε ανανεώσιμες πηγές ενέργειας σε σύγκριση με το 17%, που είναι σήμερα.

·       Το μείγμα ενέργειας της Δανίας αποτελείται ήδη από ανανεώσιμες πηγές ενέργειας (70%) και στοχεύει οι ΑΠΕ να κατέχουν μερίδιο 55% της συνολικής κατανάλωσης ενέργειας έως το 2030. Η χώρα στοχεύει να αυξήσει την αιολική δυναμικότητα στην ξηρά κατά 11,5 GW και τα ηλιακά φωτοβολταϊκά κατά 9 GW έως το 2030. Η υπεράκτια αιολική δυναμικότητα θα αυξηθεί από 2,3 GW,που είναι σήμερα,σε 8,8 GW μέχρι το τέλος της δεκαετίας που διανύουμε.

Η Νορβηγία δεν περιλαμβάνεται φυσικά στις χώρες που θεωρούνται πρωτοπόροι στην ανάπτυξη ΑΠΕ –καθώς συγκαταλέγεται στους επτά κορυφαίους εξαγωγείς υδρογονανθράκων παγκοσμίως–, παρ’ όλα αυτά έχει θέσει ως στόχο να πετύχει μηδενικές εκπομπές άνθρακα έως το 2050,επενδύοντας μέσω ενός ταμείου σε θέματα περιβάλλοντος και εξηλεκτρισμού της χώρας από ανανεώσιμες πηγές ενέργειας.Στη Νορβηγία αλλά και την Ισλανδία, η περισσότερη ενέργεια παράγεται κατά 75% από υδροηλεκτρική ενέργεια.

Ιστορική δέσμευση

Δέσμευση της Δανίας είναι να συνεισφέρει μαζί με τη Γερμανία, τις Κάτω Χώρες και το Βέλγιο στον στόχο της Διακήρυξης του Esbjergγια την εγκατάσταση 65 GW υπεράκτιας αιολικής ενέργειας έως το 2030 και 150 GW έως το 2050.Η Δανία συμμετέχει επίσης στη Διακήρυξη του Marienborg, μέσω της οποίας οκτώ χώρες της Βαλτικής Θάλασσας –Δανία, Εσθονία, Φινλανδία, Γερμανία, Λετονία,Λιθουανία,Πολωνία,Σουηδία–έχουν δεσμευτεί να εγκαταστήσουν (αναλογικά) σχεδόν 20 GW υπεράκτιας αιολικής ισχύος μέχρι το 2030.

Η Γερμανία και η Δανία είναι οι μόνες χώρες με μεγάλης κλίμακας αιολικά πάρκα στη Βαλτική Θάλασσα. Η Πολωνία θέλει να εγκαταστήσει 6 GW έως το 2030 και 11 GW έως το 2040. Η Φινλανδία θέλει να έχει το πρώτο της μεγάλης κλίμακας αιολικό πάρκο έως και το 2028. Από τη Σουηδία έχουν υποβληθεί άδειες για έργα 15 GW.Η Εσθονία, η Λετονία και η Λιθουανία θέλουν να θέσουν σε λειτουργία τα πρώτα τους υπεράκτια αιολικά πάρκα πριν από το 2030.

Διακήρυξη Marienborg

Στη Διακήρυξη του Marienborg επισημαίνεται και η σπουδαιότητα της διασυνοριακής συνεργασίας, που θεωρείται υψίστης σημασίας. Η Γερμανία και η Δανία έχουν ήδη προχωρήσει με το διασυνοριακό υπεράκτιο αιολικό έργο του KriegersFlak (το όνομα προέρχεται από τον Δανό αξιωματικό του Ναυτικού ChristianKrieger, ο οποίος το 1840 χαρτογράφησε τη Βαλτική Θάλασσα). Πρόκειται για υπεράκτιο αιολικό πάρκο ισχύος 600 MW(η πρώτη ανεμογεννήτρια εγκαταστάθηκε στις αρχές του 2021)στη Βαλτική Θάλασσα, στο δανέζικο τμήμα του ομώνυμου υφάλου,που καλύπτει την κατανάλωση ενέργειας περίπου 600.000 νοικοκυριών. Με το KriegersFlakέκτασης 132 τ.χλμ.με 72 τουρμπίνες SG 8.0-167 DD (κάθε ανεμογεννήτρια έχει ύψος 188 μέτρα και είναι εγκατεστημένη σε θεμέλια βάρους έως 800 τόνων) επιτεύχθηκε ένα ορόσημο για ενέργεια χωρίς ορυκτά. Για πρώτη φορά, ένα υπεράκτιο δίκτυο ηλεκτρικής ενέργειας συνδέει αιολικά πάρκα που βρίσκονται σε δύο διαφορετικές χώρες. Το σουηδικό KriegersFlak αναμένεται να ολοκληρωθεί το 2028.

Όπως αναφέρει το Wind Europe: «Η Βαλτική Θάλασσα θα είναι βασικό μέρος της ανάπτυξης της υπεράκτιας αιολικής ενέργειας στην Ευρώπη».

Για να επιτευχθεί κλιματική ουδετερότητα έως το 2050, η υπεράκτια αιολική ενέργεια πρέπει να αυξηθεί από 15 GW στην ΕΕ σήμερα σε 300 GW έως το 2050.

 

του Φίλη Καϊτατζή

Δημοσιεύθηκε στην εφημερίδα Παρασκήνιο