Όλα όσα δείχνουν τα «κρυφά και φανερά» στοιχεία των νέων δημοσκοπήσεων

Κλίμα αισιοδοξίας προκάλεσαν στο κυβερνητικό στρατόπεδο τα πρώτα δείγματα των νέων δημοσκοπήσεων, που δημοσιοποιήθηκαν τις πρώτες ημέρες του νέου έτους και επιβεβαιώνουν την κυριαρχία της Νέας Δημοκρατίας στην πρόθεση ψήφου, επομένως και τον στόχο για ένα ποσοστό στην πρώτη αναμέτρηση, που θα καθιστά εφικτό τον στόχο της αυτοδυναμίας στη δεύτερη κάλπη.

Σε αυτή την εξίσωση, καταλυτικός φαίνεται ότι θα είναι ο ρόλος του πρωθυπουργού, ο οποίος αναδεικνύεται στο «δυνατό χαρτί» της «γαλάζιας» παράταξης και αναμένεται να αναλάβει ο ίδιος το μεγαλύτερο βάρος της προεκλογικής εκστρατείας, καθώς η υπεροχή του έναντι κυρίως του Αλέξη Τσίπρα, ο οποίος αποτελεί τον αντίπαλό του στη διεκδίκηση της πρωθυπουργίας, αποτυπώνεται σε όλες τις έρευνες, τόσο στην εμπιστοσύνη που δείχνουν οι πολίτες στους αρχηγούς των κομμάτων, όσο και στην καταλληλότητα για να ηγηθεί μιας κυβέρνησης.

Με ένα μπαράζ περιοδειών, ο πρωθυπουργός αναμένεται να αξιοποιήσει κάθε δυνατότητα προβολής του κυβερνητικού έργου, βάζοντας στην αιχμή του δόρατος τα αποτελέσματα της πολιτικής που έχει εφαρμόσει, όπως και την αξιοπιστία και την προσήλωση στους θεσμούς, που έχει επιδείξει καθ’ όλη τη διάρκεια της διακυβέρνησής του.

Παρά τη θετική εικόνα που καταγράφεται, ο Κυριάκος Μητσοτάκης έχει ήδη στείλει μήνυμα στα στελέχη του, ότι η αλαζονεία και ο εφησυχασμός είναι ο μεγαλύτερος κίνδυνος για την παράταξη. Ο ίδιος αναμένεται στις δημόσιες παρεμβάσεις τους να συνεχίσει να θέτει τα ζητήματα και τα διλήμματα που θα κρίνουν την εκλογική αναμέτρηση, προτάσσοντας το επιχείρημα της συνέπειας μεταξύ λόγων και πράξεων, δηλαδή το «αυτά που υποσχέθηκα τα έκανα πράξη».

Με την οικονομία και την ακρίβεια να αναδεικνύονται στους δύο άξονες, βάσει των οποίων θα ψηφίσουν οι πολίτες, ο Κυριάκος Μητσοτάκης θα επιμείνει στην κυβερνητική του πρόταση να μιλά για δίκαιη ανάπτυξη και αύξηση μισθών την επόμενη τετραετία. Μέχρι την ημερομηνία των εκλογών, παράλληλα, θα έχουν πάρει «σάρκα και οστά» στο σύνολό τους τα μέτρα και οι πρωτοβουλίες που έχει ανακοινώσει η κυβέρνηση.

Η ιστορία και τα συμπεράσματα

Από τον Ιανουάριο του 2016, οπότε εξελέγη στην ηγεσία της ΝΔ ο Κυριάκος Μητσοτάκης, εκατοντάδες δημοσκοπήσεις, οι οποίες επιβεβαιώθηκαν από τα αποτελέσματα που έβγαλαν οι κάλπες του Μαΐου και του Ιουλίου του 2019, έδειχναν πάνω κάτω την ίδια εικόνα: Η ΝΔ να προηγείται σταθερά έναντι του ΣΥΡΙΖΑ στη διεκδίκηση της εξουσίας και ο ρόλος των υπόλοιπων κομμάτων να είναι επί της ουσίας προβλέψιμος, όπως και η σειρά κατάταξής τους.

Επτά χρόνια μετά και ενώ η ΝΔ με πρωθυπουργό τον Μητσοτάκη διανύει τους τελευταίους μήνες της τετραετούς κυβερνητικής της θητείας και η χώρα οδηγείται σε λίγους μήνες στις κάλπες, η εικόνα βάσει και των στοιχείων (κρυφών και φανερών) των τελευταίων–μετά το νέο έτος– δημοσκοπήσεων εξακολουθεί να παραμένει ίδια: Η ΝΔ προηγείται του ΣΥΡΙΖΑ με αισθητή διαφορά, με προβάδισμα που δεν καλύπτεται σε κανονικές συνθήκες.

Συμπερασματικά και αναλύοντας, καθώς και συγκρίνοντας τα στοιχεία των δημοσκοπήσεων, που διενεργήθηκαν και δημοσιοποιήθηκαν λίγο πριν από το τέλος του 2022, αλλά και στις αρχές του 2023 (Οpinion, MRB, ALCO, GPO, MetronAnalysis, KAPAResearch, Interview, Pulse, Prorata, MARC), η ΝΔ και ο Κυριάκος Μητσοτάκης δείχνουν να περνούν και αυτόν τον κύκλο δυσκολιών του χειμώνα και αντιπαραθέσεων χωρίς αξιοσημείωτες φθορές, ενώ η αντιπολίτευση δυσκολεύεται να εισπράξει όσο θα ήθελε για να αμφισβητήσει την πρωτιά. Ταυτόχρονα, τα ποσοστά της ΝΔ –πάντα για δημοσκοπικά ποσοστά μιλάμε– δεν απέχουν πολύ από το φράγμα της αυτοδυναμίας, που τα στοιχεία των δημοσκοπήσεων δείχνουν να επιτυγχάνεται τη δεύτερη Κυριακή της ενισχυμένης αναλογικής.

Οι δύο παράγοντες

Τη μεγάλη διαφορά στα ποσοστά ΝΔ και ΣΥΡΙΖΑ την δημιουργούν ουσιαστικά δύο παράγοντες, όπως δείχνουν τα «κρυφά και φανερά» στοιχεία όλων των δημοσκοπήσεων:

Πρώτον η μεγάλη διαφορά του Κυρ. Μητσοτάκη έναντι του Αλ. Τσίπρα σε όλα τα μεγέθη(δημοφιλία, ικανότητα να διαχειριστεί τα βασικά προβλήματα που απασχολούν τους πολίτες, καταλληλότητα για πρωθυπουργός), και δεύτερον η κυριαρχία πρωθυπουργού σε ένα ευρύτερο ακροατήριο και ιδιαίτερα στον χώρο του Κέντρου. Στον χώρο του Κέντρου υπάρχει ικανοποίηση της τάξης του 48,1 % από το κυβερνητικό έργο, ενώ τον επιλέγει ως πιο κατάλληλο για πρωθυπουργό το 57,3% έναντι ενός 17,5% που επιλέγει τον Αλ. Τσίπρα.

Έτσι, ο Κυριάκος Μητσοτάκης και η ΝΔ δείχνουν να έχουν πείσει ότι «μπορούν να κάνουν τη δύσκολη δουλειά». Αντίθετα, ο ΣΥΡΙΖΑ εμφανίζεται με υψηλό βαθμό αναξιοπιστίας, ως δύναμη υψηλών τόνων και αμφιβόλου σχεδίου, ως δύναμη λαϊκισμού και μηδενισμού.

Η συνεχιζόμενη βέβαια πρωτιά της ΝΔ στην πρόθεση ψήφου, που «κρατάει» από τον Ιανουάριο του 2016, δεν φάνηκε να αμφισβητείται ούτε μια στιγμή κατά της διάρκεια και της κυβερνητικής θητείας της μέσα σε εξαιρετικά δύσκολες συνθήκες. Αυτό δεν σημαίνει ότι υπήρχε σε όλα αυτά τα χρόνια μια ακινησία. Η διαφορά αυτή, κατά μέσο όρο όλων των στοιχείων των δημοσκοπήσεων, ήταν 11,6% πέρυσι τον Ιανουάριο, έφτασε το 8,9% τον Ιούλιο και το 7,9% κλείνοντας τον χρόνο. Τώρα, στις αρχές του νέου χρόνου και με βάση τα στοιχεία των νέων δημοσκοπήσεων (Opinion, Interview), η ΝΔ εμφανίζει να εισέρχεται δυναμικά στην τελική ευθεία προς τις εθνικές εκλογές με ισχυρό προβάδισμα 6,9%-7,8% έναντι του ΣΥΡΙΖΑ, με ποσοστό στην πρόθεση ψήφου 32,6% έναντι 24,8%-25,6%.Μάλιστα ως προς την πρόθεση ψήφου επί των εγκύρων, η διαφορά ανέρχεται σε 8,2%-8,5%.

Ενίσχυση στις επαναληπτικές

Στις επαναληπτικές εκλογές έχει ιδιαίτερη σημασία η προσέγγιση του τι μπορεί να συμβεί στην προοπτική δεύτερης κάλπης, αν δεν σχηματιστεί κυβέρνηση από τις πρώτες. Τα στοιχεία δείχνουν μια τάση ενίσχυσης των δύο πρώτων πολιτικών δυνάμεων με ταυτόχρονη συμπίεση των ποσοστών των υπόλοιπων κομμάτων, με το ποσοστό της ΝΔ να αυξάνεται στο 35%-36% πολύ κοντά στην αυτοδυναμία.

Βάσει πάντα των στοιχείων των νέων δημοσκοπήσεων (Ιανουάριος 2023),τα δύο πρώτα κόμματα αυξάνουν τη δημοσκοπική τους επίδοση σε σχέση με τις αρχές Δεκεμβρίου κατά 0,5% και 0,6% αντίστοιχα, συνεχίζοντας την πορεία αύξησης των δυνάμεών τους και αύξησης της συσπείρωσής τους. Ωστόσο η αύξηση του ΣΥΡΙΖΑ δεν φαίνεται να παίρνει τις απαραίτητες διαστάσεις, ώστε να έχουμε κάποια σημαντική μείωση της διαφοράς (η διαφορά μειώθηκε μόλις 0,1% τον τελευταίο μήνα, έμεινε δηλαδή ουσιαστικά σταθερή).

Το ΠΑΣΟΚ εμφανίζεται στο 10% (10,5% επί των εγκύρων), σημειώνοντας μείωση 1,2% σε σχέση με τον Δεκέμβριο και 4,2% σε σχέση με τις αρχές του 2022.Τα υπόλοιπα κόμματα σημειώνουν τις εξής επιδόσεις: ΚΚΕ 4,5%, Ελληνική Λύση 4%, ΜέΡΑ25 2,7% και Εθνικό Κόμμα 2,3%, οι οποίες επί των εγκύρων είναι αντίστοιχα 4,7%, 4,2%, 2,8% και 2,4%. Αυτά όσον αφορά την πρόθεση ψήφου, όπως καταγράφονται με τα στοιχεία των τελευταίων δημοσκοπήσεων. Όσον αφορά τα προβλήματα που απασχολούν τους ψηφοφόρους και θεωρούν ότι είναι πιο σημαντικά, αυτά είναι η ακρίβεια με 64,5%, τα εθνικά θέματα με 30,4% και η ενεργειακή κρίση/τα τιμολόγια της ενέργειας με 16,5%, ενώ ακολουθούν τα προβλήματα του ΕΣΥ με 12,7% και η ανεργία με 12,2%. Οι παρακολουθήσεις απασχολούν μόνο το 4,7%.

Qatargate – παρακολουθήσεις

Το θέμα της εμπλοκής της Εύας Καϊλή στο Qatargate δεν φαίνεται να απασχολεί ιδιαίτερα, απ’ ό,τι φαίνεται από τον πίνακα συγκριτικής αξιολόγησης των προβλημάτων που απασχολούν τους πολίτες. Στην ερώτηση «ποιος πλήττεται περισσότερο από το σκάνδαλο», η σειρά των απαντήσεων είναι: Η Ελλάδα 25,7%, το πολιτικό σύστημα 21,5%, το Ευρωκοινοβούλιο 18,3%, το ΠΑΣΟΚ 9%, ενώ το 14,8% θεωρεί ότι δεν πλήττεται κανένας ιδιαίτερα.

Στον μεσαίο χώρο

Η ικανοποίηση από τη συνολική παρουσία και το έργο του πρωθυπουργού Κυρ. Μητσοτάκη βρίσκεται στο 40,8% (2% περισσότερο από την ικανοποίηση από το κυβερνητικό έργο),με το 58,5% να έχει αντίθετη άποψη. Τα μεγαλύτερα ποσοστά ικανοποίησης καταγράφονται ανάμεσα στους ψηφοφόρους της ΝΔ με 72,2% και του ΠΑΣΟΚ-ΚΙΝΑΛ με 50,7%. Στον χώρο του Κέντρου η ικανοποίηση φτάνει το 47%.

Το 29%, βάσει πάντα των στοιχείων των δημοσκοπήσεων,προτιμά αυτοδύναμη κυβέρνηση ΝΔ, το 18,8% κυβέρνηση συνεργασίας με κορμό τον ΣΥΡΙΖΑ, το 17,5% κυβέρνηση συνεργασίας με κορμό τη ΝΔ, το 7,8% αυτοδύναμη κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ και το 14,7% κάποιο άλλο σχήμα (οικουμενική, κυβέρνηση τεχνοκρατών κ.ά.). Στον χώρο του Κέντρου, το 31,9% προτιμά αυτοδύναμη κυβέρνηση ΝΔ, το 25,9% κυβέρνηση συνεργασίας με κορμό τη ΝΔ, το 15,3% κυβέρνηση συνεργασίας με κορμό τον ΣΥΡΙΖΑ, το 5,6%αυτοδύναμη κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ.

«Ακροβατεί» το ΠΑΣΟΚ

Το ΠΑΣΟΚ ήταν η έκπληξη στις αρχές του χρόνου, με τις δημοσκοπικές επιδόσεις του μετά την εκλογή του Νίκου Ανδρουλάκη. Ωστόσο η δυναμική που εμφανίστηκε δεν υπάρχει πια, σύμφωνα τουλάχιστον με τα στοιχεία των τελευταίων δημοσκοπήσεων.Κατά τη διάρκεια του 2022 έχει χάσει 3%-3,5%, ενώ οι τελευταίες εξελίξεις και ο τρόπος χειρισμού από την ηγεσία του φαίνεται να του κοστίζουν επιπλέον απώλειες της τάξης του 1%-1,5%. Μαζί μ’ αυτό απομακρύνεται η προοπτική μιας μεγάλης αλλαγής συσχετισμού ανάμεσα σε ΣΥΡΙΖΑ – ΠΑΣΟΚ, αφού ο ΣΥΡΙΖΑ συγκεντρώνει τουλάχιστον διπλάσια δημοσκοπικά ποσοστά από το ΠΑΣΟΚ.

Από τα άλλα κόμματα, το ΚΚΕ φαίνεται ότι αντέχει και ότι θα μπορούσε να αυξήσει σχετικά τα ποσοστά του, ενώ η Ελληνική Λύση δείχνει σαφείς τάσεις ορατής αύξησης. Το ΜέΡΑ25 παλεύει για το 3%, με τις δημοσκοπικές επιδόσεις του να ανεβοκατεβαίνουν.

 

Ανάλυση από τον Φώτη Σιούμπουρα

Δημοσιεύθηκε στην εφημερίδα Παρασκήνιο