Νέα δεδομένα στο «θολό» πολιτικό τοπίο

Η πολύνεκρη σιδηροδρομική τραγωδία ήταν αναμενόμενο ότι θα οδηγούσε την πολιτική σκηνή σε μια νέα αφετηρία καθ’ οδόν προς τις εκλογές. Η επίδραση της τραγωδίας των Τεμπών στο πολιτικό τοπίο έχει τεθεί τώρα υπό επεξεργασία από τα επιτελεία όλων των κομμάτων,που «μετρούν» ποσοτικά και ποιοτικά δεδομένα των πρώτων, μετά την εφιαλτική νύχτα της 28ης Φεβρουαρίου, δημοσκοπήσεων για την αναπροσαρμογή της στρατηγικής τους.

Μια στρατηγική που χαράσσεται από το μηδέν,με την κυβέρνηση (αλλά και εν μέρει το ΠΑΣΟΚ)να επιχειρεί προφίλ συνεννόησης, ενώ από την αντιπολίτευση και δη την αξιωματική επιχειρείται η ενίσχυση της τακτικής της άρνησης και της σκληρής πόλωσης.

Tα προεκλογικά διλήμματα που έμπαιναν μέχρι χθες μοιάζουν πια σε μεγάλο βαθμό ξεπερασμένα: Το προεκλογικό αφήγημα της ΝΔ για τη μεταρρύθμιση του κράτους επί των ημερών της, με έμφαση στο επιτελικό κράτος και την ψηφιοποίηση των υπηρεσιών, εμφανίζεται τώρα«χλωμό», μπροστά σε μια τραγωδία που θα μπορούσε να είχε αποφευχθεί, αν πράγματι είχε προχωρήσει πιο νωρίς και είχε ολοκληρωθεί ο εκσυγχρονισμός σε βασικές υποδομές, όπως οι σιδηροδρομικές συγκοινωνίες. Το ίδιο και το δίλημμα της αυτοδυναμίας, που δείχνει να αδυνατίζει μέσα από ένα τέτοιο τραγικό γεγονός.

Από την άλλη μεριά, και τα αφηγήματα των κομμάτων της αντιπολίτευσης φαίνεται να ανήκουν πια στο παρελθόν. Το «δημοκρατία ή εκτροπή»,π.χ., του κόμματος της αξιωματικής αντιπολίτευσης–βασισμένο στην υπόθεση των παρακολουθήσεων– ή το «Δικαιοσύνη παντού» ακούγονται πια εκτός επικαιρότητας, ιδιαίτερα μάλιστα όταν ο ΣΥΡΙΖΑ έχει δύο πρώην υπουργούς του (Παππά, Παπαγγελόπουλο) αμετάκλητα καταδικασθέντες από Ειδικά Δικαστήρια και τον έναν εξ αυτών (Παππά) υποψήφιο βουλευτή και αρμόδιο για την άσκηση αντιπολίτευσης στο ζήτημα της σιδηροδρομικής τραγωδίας.

Στοχευμένες αντιδράσεις

Το πρωθυπουργικό επιτελείο, σύμφωνα με πηγές του Μαξίμου, μέσα στο νέο πολιτικό περιβάλλον που διαμορφώνεται, αποφάσισε να αξιοποιήσει στο μέγιστο και με στοχευμένες αντιδράσεις (απαντήσεις για τον σιδηρόδρομο, λήψη άμεσων μέτρων για εκσυγχρονισμό των σιδηροδρόμων, συνέχεια στις κοινοβουλευτικές ψηφοφορίες κ.λπ.) όλο τον πολιτικό χρόνο μέχρι την εκλογική αναμέτρηση. Αυτός προσδιορίζεται πλέον σε 60 ημέρες, εφόσον επιβεβαιωθεί το επικρατέστερο σενάριο της 21ης Μαΐου για την πρώτη κάλπη και της 2ας Ιουλίου για τη δεύτερη, με δεδομένη σε κάθε περίπτωση τη διάλυση της Βουλής μετά το Πάσχα, από τη στιγμή που εγκαταλείφθηκε οριστικά η 9η Απριλίου. Στόχος του Μαξίμου, αν όχι επιτακτική ανάγκη για την προοπτική ανάκτησης χαμένου εδάφους, είναι οι χειροπιαστές απαντήσεις, χωρίς ολισθήματα, «με ειλικρίνεια», κατά την οδηγία Μητσοτάκη.

Έχοντας όμως προεξοφλήσει τις δημοσκοπικές απώλειες, ιδίως στις αμφιλεγόμενες πρώτες έρευνες, οι οποίες διενεργήθηκαν ουσιαστικά εν θερμώ και σε σύντομη χρονική απόσταση από το δυστύχημα, η προσοχή του κυβερνητικού επιτελείου στρέφεται τώρα σε εκείνες που θα ακολουθήσουν και ειδικότερα σε κάποια συγκεκριμένα στοιχεία:

·       αν θα διαμορφωθεί μία εικόνα πολιτικής ρευστότητας,

·       αν θα παγιωθούν οι απώλειες της κυβέρνησης προς την «γκρίζα ζώνη» (αναποφάσιστοι κ.ά.), δεδομένου ότι δεν διαφαίνεται τάση ενίσχυσης του ΣΥΡΙΖΑ και του ΠΑΣΟΚ και

·       αν θα υπάρξει ευκαιρία δημοσκοπικής ανάκαμψης, όπως συνέβη και στο παρελθόν (κακοκαιρία «Ελπίδα», πυρκαγιές κ.ά.), η οποία θα καθιστά ρεαλιστική τη στρατηγική και την προσδοκία της αυτοδυναμίας.

Υπό αυτό το πρίσμα, το διάστημα των επομένων εβδομάδων είναι καθοριστικό για τις πολιτικές αποφάσεις, τους νέους σχεδιασμούς και τις αναπροσαρμογές της στρατηγικής. Πάντως η κυβέρνηση εκτιμά ότι οι επόμενες εβδομάδες, σε πρώτη φάση μέχρι τις 7 Απριλίου, όταν αναμένεται να κλείσει η Βουλή για το Πάσχα, και έπειτα μέχρι το τέλος Απριλίου, θα αποτελέσουν ικανή απόσταση ώστε να δοθούν οι δίκαιες απαντήσεις που απαιτεί η κοινωνία αλλά και να εκπέμψει πειστικά το μήνυμα της αξιοπιστίας των νέων δεσμεύσεών της.

Οι πολίτες, είπε στο «Π» κυβερνητικός παράγων, πρώτα απ’ όλα περιμένουν ουσιαστικές απαντήσεις που θα βασίζονται σε πραγματική έρευνα και θα λένε τεκμηριωμένα την αλήθεια για τους υπεύθυνους αυτής της τραγωδίας, οι οποίοι και θα πρέπει να κληθούν να λογοδοτήσουν για τις ευθύνες τους. Κομματικές σκοπιμότητες και προσπάθειες πολιτικής εκμετάλλευσης της τραγωδίας, στις οποίες καταφεύγει η αξιωματική αντιπολίτευση, θα βρουν, κατά τους κυβερνητικούς παράγοντες, αντίθετη τη συντριπτική πλειοψηφία. «Εμείς από εδώ και πέρα θα κινηθούμε σε συγκεκριμένους άξονες, για να επανακτήσουμε την εμπιστοσύνη των πολιτών», επισημαίνουν κυβερνητικοί παράγοντες.

Μεταρρύθμιση-εκσυγχρονισμός – ανατροπές

Ποιοι όμως είναι άξονες πάνω στους οποίους κινείται τώρα, την επομένη της τραγωδίας, το Μέγαρο Μαξίμου;Η πλήρης διαλεύκανση του σιδηροδρομικού δυστυχήματος στα Τέμπη με απόδοση δικαιοσύνης, η ταχεία βελτίωση και η ολοκλήρωση του εκσυγχρονισμού όλων των υποδομών του σιδηροδρόμου είναι κατ’ αρχήν οι άμεσοι στόχοι, πάνω στους οποίους κινείται η κυβέρνηση.Και φαίνεται πως η μεταρρύθμιση κι ο εκσυγχρονισμός θα είναι πάλι το βασικό διακύβευμα των επερχόμενων εκλογών. Θεωρητικά, το πεδίο αυτό θα ήταν προνομιακό για την παρούσα κυβέρνηση και δη για το πρωθυπουργικό επιτελείο. Αυτό ήταν το προϊόν, μαζί με την αποτελεσματικότητα που με επιτυχία έως έναν βαθμό είχε το Μέγαρο Μαξίμου. Βέβαια, από ένα σημείο και μετά, το εν λόγω αφήγημα άρχισε να δέχεται αλλεπάλληλα χτυπήματα, με αποκορύφωμα τη σύγκρουση των τρένων. Ο Μητσοτάκης ασφαλώς θα κάνει χρήση του μεταρρυθμιστικού προφίλ του. Ο προεκλογικός λόγος του, σύμφωνα με κυβερνητική πηγή, θα επικεντρωθεί στις αντίστοιχες μεταρρυθμιστικές πρωτοβουλίες της τετραετίας και ο ίδιος θα αναδείξει τις οπισθοδρομικές αδυναμίες του αντιπάλου του και θα διακηρύξει νέες βαθιές τομές. Γνωρίζοντας ότι αυτά δεν θα απαλύνουν μεν τον πόνο, ούτε πρόκειται να σβήσουν την οργή, θα αγωνιστεί ώστε οι ψηφοφόροι να εκτιμήσουν, όπως πιστεύουν στο Μέγαρο Μαξίμου, τις προθέσεις του, την ειλικρίνεια και την αποφασιστικότητά του.

Το άλλο προεκλογικό επίδικο θα είναι η διαχείριση της οργής και δη της νεολαιίστικης οργής, η οποία μπορεί να ξέσπασε με αφορμή το δυστύχημα στα Τέμπη, αλλά έχει βαθύτερα αίτια. Για να διορθωθούν αυτά, λένε τα παιδιά, δεν αρκούν προεκλογικές υποσχέσεις, αλλά απαιτείται δράση. Και προς αυτή την κατεύθυνση κινείται ήδη ο πρωθυπουργός, με στόχο να προσελκύσει τους νέους, οι οποίοι διαδηλώνουν, ζητώντας «ανατροπές» και λήψη άμεσων μέτρων.

Στο τελευταίο Υπουργικό, υπήρξε μία φράση του Κυριάκου Μητσοτάκη που αποτυπώνει ένα νέο στοιχείο που θα εισαχθεί πλέον στον δημόσιο διάλογο. Ο πρωθυπουργός,σε μία αποστροφή του λόγου του, είπε πως «θα ανοίξει πόλεμος με το σκοτεινό παρακράτος του αναχρονισμού», φράση που κρύβει –σύμφωνα με πληροφορίες– το νέο κυβερνητικό αφήγημα. Από τώρα ο Μητσοτάκης θέτει ουσιαστικά και διακύβευμα, αυτό της «ανατροπής». Ο πρωθυπουργός ανέφερε μάλιστα πως με αυτό το σύστημα ήταν απέναντι από την πρώτη στιγμή που εξελέγη βουλευτής και υπουργός, και αυτό θα πράξει και τώρα. Όπως φάνηκε και από την εισήγησή του στο Υπουργικό Συμβούλιο, η κεντρική προεκλογική εξαγγελία πιθανότατα θα είναι κάτι σαν νέα «επανίδρυση του κράτους». «Είναι το προβληματικό κράτος το οποίο σας ζητώ να ανατρέψουμε και θα το ανατρέψουμε, σε όποιον τομέα και αν αυτό εκδηλώνεται, όσα εμπόδια και αν συναντήσουμε», ανέφερε μεταξύ άλλων ο Κυριάκος Μητσοτάκης και προσέθεσε ότι «μόνο έτσι το δραματικό αίτημα “ποτέ ξανά”, που ακούστηκε στη Λάρισα, θα μετατραπεί σε μία δυναμική απόφαση: “Τώρα ή ποτέ”». Και στην πορεία προς τις εκλογές, το δίλημμα αναμένεται ότι θα συμπληρωθεί από το ερώτημα για το ποιος είναι ο καταλληλότερος να φέρει σε πέρας τη φιλόδοξη αυτή αποστολή. Σύμφωνα δε με κυβερνητική πηγή, η προεκλογική περίοδος που είναι μπροστά μας θα έχει πολύ ψηλά αυτό ως θέμα, καθώς θεωρείται πηγή του κακού όχι μόνο για το δυστύχημα στα Τέμπη, αλλά οριζοντίως για πολλές παθογένειες που κρατάνε την Ελλάδα πίσω.

Επιπτώσεις

Οι επιπτώσεις–όσον αφορά την εκλογική συμπεριφορά των πολιτών– από την τραγωδία των Τεμπών θα «απορροφηθούν» μέχρι τις εκλογές του Μαΐου; Το ερώτημα αυτό απασχολεί τα επιτελεία όλων των κομμάτων, αλλά απάντηση δύσκολα να δοθεί από τώρα και ενόσω μάλιστα διατηρούνται οι αντιδράσεις «αντισυστημικών» δυνάμεων, που βρήκαν ευκαιρία να διαμορφώσουν «μέτωπο κατά πάντων». Κυβερνητικά στελέχη σημειώνουν ότι η φθορά που καταγράφεται στις πρώτες μετά στην τραγωδία στα Τέμπη δημοσκοπήσεις για την κυβέρνηση ήταν αναμενόμενη, μιας και είναι αυτή που εισπράττει, στη φάση αυτή, τη δυσαρέσκεια των πολιτών μετά από ένα τραγικό γεγονός. Στέκονται, όμως, στο γεγονός ότι όσοι φαίνεται να αποσύρουν την εμπιστοσύνη τους από τη ΝΔ δεν στρέφονται στον ΣΥΡΙΖΑ ή στο ΠΑΣΟΚ, αλλά μετακινούνται προς την αδιευκρίνιστη ψήφο (αναποφάσιστοι, αποχή, άκυρο, λευκό). Αυτό σημαίνει, σύμφωνα με συνεργάτες του κ. Μητσοτάκη, ότι, αν αναπτυχθούν οι απαραίτητες πρωτοβουλίες από την πλευρά της κυβέρνησης, μπορεί να υπάρξει επανασυσπείρωση των ψηφοφόρων του κυβερνώντος κόμματος. Μπορεί τα στοιχεία των πρώτων δημοσκοπήσεων μετά την τραγωδία να δείχνουν κάποιον κλονισμό της υπεροχής της ΝΔ , υποστηρίζουν κυβερνητικοί παράγοντες,αλλά«αυτή (η υπεροχή) κλονίστηκε προσωρινά, δεν χάθηκε». Υπενθυμίζουν δε το πρόσφατο γεγονός με τις πρώτες δημοσκοπήσεις αμέσως μετά το σκάνδαλο των παρακολουθήσεων να δείχνουν απώλειες για τη ΝΔ 2-3 μονάδες, «τις οποίες όμως επανάκτησε, σύμφωνα με τις μετέπειτα δημοσκοπήσεις».

Η κυβέρνηση εκτιμά τώρα ότι η δημοσκοπική εικόνα που αποτυπώθηκε στις πρώτες, μετά την τραγωδία των Τεμπών, μετρήσεις θα βελτιωθεί σημαντικά (για την ίδια), καθώς οι επόμενες εβδομάδες–σε πρώτη φάση μέχρι τις 7 Απριλίου που αναμένεται να κλείσει η Βουλή για το Πάσχα και έπειτα μέχρι το τέλος Απριλίου– θα αποτελέσουν ικανή απόσταση ώστε να δοθούν οι δίκαιες απαντήσεις που απαιτεί η κοινωνία, αλλά και να εκπέμψει πειστικά το μήνυμα της αξιοπιστίας των νέων δεσμεύσεών της. Ο χρόνος που απομένει μέχρι τις εκλογές, λένε τα ίδια κυβερνητικά στελέχη, κρίνεται επαρκής για να αναστραφεί το σημερινό, εν μέρει αρνητικό, κλίμα και μέσα σε ένα πιο ψύχραιμο πολιτικά πεδίο να τεθούν εκ νέου τα κυρίαρχα διλήμματα που θα συμπεριλαμβάνουν με μεγαλύτερη έμφαση την ανάγκη αναδιάρθρωσης του κράτους και κεντρικό ερώτημα αν αυτό μπορεί να το πετύχει μια κυβέρνηση της ΝΔ με πρωθυπουργό τον Κυριάκο Μητσοτάκη ή μια κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ με πρωθυπουργό τον Αλέξη Τσίπρα.

 

του Φώτη Σιούμπουρα

Δημοσιεύθηκε στην εφημερίδα Παρασκήνιο

Προβολές: 140