Στις 23 Φεβρουαρίου, σε τηλεδιάσκεψη μεταξύ του υπουργού ΠΕΝ Θεόδωρου Σκυλακάκη, δημάρχων και εκπροσώπων τοπικών φορέων της Κρήτης, συζητήθηκε το θέμα των αντιδράσεων για τα offshore αιολικά στην Κρήτη.

Όπως μας δήλωσε ο Νίκος Ξυλούρης, αντιπεριφερειάρχης Περιβάλλοντος της Περιφέρειας Κρήτης, προέκυψε μια σημαντική αλλαγή, από πλευράς ΥΠΕΝ, στην εγκατάσταση υπεράκτιων αιολικών, σύμφωνα με την οποία, εξαλείφεται – αφαιρείται τμήμα από τη θαλάσσια περιοχή στην Ελούντα, που είναι σε οπτική επαφή και με το νησί Σπιναλόγκα. Αυτό αντιστοιχεί σε ποσοστό μείωσης κατά περίπου 60%, από τον αρχικό σχεδιασμό. Το υπόλοιπο 40% αφορά δυτικά τον κόλπο Αφορεσμένου ή θαλάσσια επιφάνεια, που καταλαμβάνει κάτι λιγότερο από 190 τετραγωνικά χιλιόμετρα. Συνεπώς είμαστε σε καλό δρόμο, τόνισε ο αντιπεριφερειάρχης. Θα ακολουθήσει δεύτερος γύρος συζητήσεων, διότι υπάρχουν ακόμα αντιδράσεις από δήμους της Μεγαλονήσου.

Πριν πάμε στις παρατηρήσεις – αντιρρήσεις της Επιτροπής Περιβάλλοντος και Χωροταξίας της Περιφέρειας Κρήτης για τα offshore, σας υπενθυμίζω τα εξής που έχουν τεθεί υπόψη της επιτροπής από μέλη της:

  • Να μην εγκατασταθούν τα υπεράκτια και μη αιολικά, φωτοβολταϊκά, ηλιοθερμικά πάρκα σε κανέναν Δήμο του Λασιθίου και οπουδήποτε στην Κρήτη.
  • Να εξασφαλιστεί φθηνό ρεύμα για τα λαϊκά νοικοκυριά με δραστική μείωση της τιμής του ρεύματος, κατάργηση του «πράσινου» τέλους, των δημοτικών και άλλων τελών που επιβαρύνουν τους λογαριασμούς. Καμία διακοπή ρεύματος σε λαϊκά νοικοκυριά, μικρούς επαγγελματίες και αγρότες.

Και ερωτώ: Πώς μπορεί να συμβούν και τα δύο ταυτόχρονα, και από πού θα αντληθεί η ενέργεια που χρειάζεστε για να γίνει πραγματικότητα η απαίτηση για φθηνό ρεύμα και τα άλλα;

Οι δύο τοποθετήσεις στις οποίες αναφέρεστε εντοπίζονται στο κείμενο που κατατέθηκε στο πλαίσιο της συνεδρίασης έκφρασης άποψης επί της Στρατηγικής Μελέτης Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων (ΣΜΠΕ) του σχεδιασμού χωροθέτησης υπεράκτιων αιολικών πάρκων, από την παράταξη της «Λαϊκής Συσπείρωσης». Προφανώς και δεν εμπεριέχονται στο αποφασιστικό τμήμα της Επιτροπής Περιβάλλοντος και Χωροταξίας. Ως εκ τούτου, δεν είμαι ο αρμόδιος για να σας απαντήσω επί αυτών των θέσεων. Υπενθυμίζω ότι η απόφαση της Επιτροπής αναφέρει ότι η Περιφέρεια Κρήτης δηλώνει την αντίθεσή της στον προτεινόμενο σχεδιασμό της περιοχής Λασιθίου, χωρίς να απορρίπτει τον θεσμό των υπεράκτιων αιολικών πάρκων, απαιτώντας την ενεργή συμμετοχή στον σχεδιασμό και τον προσδιορισμό του πλήθους και των θέσεων, που δεν έρχονται σε αντίθεση με τις ανάγκες της τοπικής κοινωνίας.

Αναφέρεται στην απόφαση της Επιτροπής, ότι «όλες οι παράκτιες επιχειρήσεις θα πρέπει να δώσουν έναν ασύμμετρο αγώνα στην προσαρμογή τους στο νέο τοπίο, σε ό,τι αφορά τα Υπεράκτια Αιολικά Πάρκα (ΥΑΠ)». Γιατί ασύμμετρο;

Η πρόταση αυτή, η οποία εντοπίζεται στην πρώτη παρατήρηση της εισήγησης της Διεύθυνσης Περιβάλλοντος και Χωρικού Σχεδιασμού της Περιφέρειας Κρήτης, συνεχίζει με τις λέξεις «χωρίς να έχουν διαβουλευτεί εξαρχής για την εξέλιξη της περιοχής», και θέλει να τονίσει ακριβώς αυτό το σημείο. Ότι η τοπική κοινωνία πρέπει να συμμετέχει στις διαδικασίες σχεδιασμού μεγάλων έργων που την επηρεάζουν. Ο διάλογος και η κοινή εξεύρεση λύσεων κάνουν το έργο βιώσιμο. Και σε αυτό το σημείο, και σε συνέχεια της συνάντησής μας (στις 23/2) με τον υπουργό Περιβάλλοντος και Ενέργειας Θεόδωρο Σκυλακάκη, θα ήθελα να σημειώσω την αισιοδοξία μας για τα θετικά αποτελέσματα που μπορούν να προκύψουν από τον ειλικρινή διάλογο και τη συνεννόηση ανάμεσα στους ενδιαφερομένους.

Ποιες είναι οι κύριες διαφωνίες με την εγκατάσταση των Υπεράκτιων Αιολικών Πάρκων; Βλέπω ότι προτάσσεται η περιοχή της Ελούντας, που αποτελεί «θερμό σημείο» (hotspot) του υπερπολυτελούς τουρισμού.

Σημειώνω εκ νέου ότι η Περιφέρεια Κρήτης δεν απορρίπτει τον θεσμό των Υπεράκτιων Αιολικών Πάρκων. Αυτό που τονίζουμε είναι ότι η τοπική κοινωνία, που εκπροσωπείται από την Περιφέρεια, τους Δήμους και τους Φορείς, πρέπει να συμμετέχει στον σχεδιασμό. Κάθε μεγάλο έργο, προκειμένου να είναι βιώσιμο, οφείλει να λαμβάνει υπόψη την προστασία του περιβάλλοντος καθώς και την αναπτυξιακή προοπτική κάθε περιοχής, είτε αυτή αφορά τουριστικά κριτήρια, είτε αφορά τον πρωτογενή τομέα – όπως η αλιεία. Στην περιοχή της Ελούντας, η χωροθέτηση Υπεράκτιων Αιολικών Πάρκων δεν συμβαδίζει ούτε με τα αναπτυξιακά χαρακτηριστικά της περιοχής, όπως ο τουρισμός υψηλού επιπέδου, ούτε με τα πολιτιστικά της χαρακτηριστικά και την αξία της νήσου Σπιναλόγκας (μετά την τηλεδιάσκεψη μένει εκτός).

Λέτε ότι ενδέχεται να χαθούν θέσεις εργασίας από απαγόρευση ή μείωση της αλιευτικής δραστηριότητας ή δραστηριοτήτων αλιευτικού τουρισμού. Υπάρχει μελέτη που να μιλάει με αριθμούς;

Λεπτομερής μελέτη εφαρμογής για την περιοχή σχεδιασμού εκτιμώ ότι δεν υπάρχει ακόμα. Η παρατήρηση της Υπηρεσίας βασίζεται σε διεθνείς βιβλιογραφικές πληροφορίες και το πλαίσιο της κοινής λογικής, ότι δραστηριότητες αλιείας έρχονται σε αντίθεση με τα Υπεράκτια Αιολικά Πάρκα. Υπάρχουν μάλιστα επιστημονικές διεθνείς μελέτες που υποδεικνύουν τις θέσεις τέτοιων πάρκων ως περιοχές ανάπτυξης και αναπαραγωγής θαλάσσιων ειδών, ακριβώς για τον λόγο ότι εκεί δεν δύναται να πραγματοποιούνται αλιευτικές δράσεις.

Στην αρνητική γνωμοδότηση της Επιτροπής επισημαίνεται ότι η ΣΜΠΕ έχει παραλείψει να συμπεριλάβει στα κριτήρια αποκλεισμού τον αγωγό φυσικού αερίου EAST MED – ΠΟΣΕΙΔΩΝ. Δηλαδή;

Σύμφωνα με την εισήγηση των επιστημόνων της υπηρεσίας μας, παρατηρούμε ότι η όδευση του εν λόγω αγωγού διέρχεται εντός τμημάτων που στη ΣΜΠΕ, που τέθηκε σε διαβούλευση τον Νοέμβριο του 2023, σημειώνονται ως περιοχές χωροθέτησης Υπεράκτιων Αιολικών Πάρκων, και ειδικότερα αναφερόμαστε στο δυτικό τμήμα της περιοχής με κωδική ονομασία «Κρήτη 4» και πιθανώς και σε τμήμα της περιοχής «Κρήτη 1». Πρόκειται για δύο μεγάλα ενεργειακά έργα. Παρατηρήσαμε λοιπόν την ταύτιση των περιοχών σχεδιασμού και το σημειώνουμε στις παρατηρήσεις μας. Και εδώ φαίνεται η μεγάλη ανάγκη για την επιτάχυνση των διαδικασιών θεσμοθέτησης του εθνικού θαλάσσιου χωροταξικού σχεδιασμού.

Η Περιφέρεια Κρήτης, σε συνεργασία με το Πολυτεχνείο Κρήτης, εκπονεί το ερευνητικό έργο «Step-Ap –Βιώσιμη χωροθέτηση Υπεράκτιων Αιολικών Πάρκων– εφαρμογή στην Κρήτη», με χρηματοδότηση του Πράσινου Ταμείου. Πώς θα ρυθμίσετε το ζήτημα της θαλάσσιας χωροθέτησης που είναι λεπτό εθνικό ζήτημα – όπως γνωρίζετε η χώρα μας δεν έχει εκπονήσει και αποστείλει ακόμα στην ΕΕ το θαλάσσιο χωροταξικό σχέδιο.

Το έργο Step-Ap, το οποίο εκπονείται από το Πολυτεχνείο Κρήτης και στο οποίο συμμετέχει η Περιφέρεια Κρήτης, αποτελεί ένα ερευνητικό πρόγραμμα που με επιστημονική τεκμηρίωση προσεγγίζει το θέμα πιθανών θέσεων χωροθέτησης. Για εμάς στην Περιφέρεια Κρήτης, αποτελεί ένα συμβουλευτικό εργαλείο επιστημονικής υποδομής, σε καμία περίπτωση δεν αποτελεί αντιπρόταση για τον εθνικό σχεδιασμό. Ο εθνικός θαλάσσιος χωρικός σχεδιασμός είναι σημαντικότατο προαπαιτούμενο για την Περιφέρεια Κρήτης. Το χρειαζόμαστε ως Κρήτη και ως Ελλάδα για να μπορούμε να χωροθετήσουμε σωστά και με κανόνες. Και σας θυμίζω ότι στην απόφαση της Επιτροπής αναφέρεται ότι η Περιφέρεια Κρήτης απαιτεί από τους αρμόδιους φορείς της Πολιτείας την ενεργή συμμετοχή της Περιφέρειας Κρήτης, των Δήμων και των τοπικών φορέων στους χωροταξικούς σχεδιασμούς που αφορούν την Κρήτη: (α) στον σχεδιασμό της θαλάσσιας χωροταξίας και (β) στον σχεδιασμό του χωροταξικού των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας.

Ποια είναι τα επόμενα βήματα για την Περιφέρεια Κρήτης;

Συνεχίζουμε τον διάλογο και την προσπάθεια για την εξεύρεση της βέλτιστης λύσης. Το πρώτο βήμα έγινε και συνεχίζουμε.

Ιστορικό αντιδράσεων

Περιφέρεια Κρήτης: «Στις αρχές Νοέμβριου 2023, η Στρατηγική Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων (ΣΜΠΕ) του Εθνικού Προγράμματος Ανάπτυξης Υπεράκτιων Αιολικών Πάρκων διαβιβάστηκε από το ΥΠΕΝ στην Περιφέρεια Κρήτης προς έκφραση γνώμης. Αμέσως, η Περιφέρεια Κρήτης ενημέρωσε τους εμπλεκόμενους Δήμους, διαβιβάζοντάς τους τον φάκελο της μελέτης και ζητώντας έκφραση γνώμης από τα οικεία Δημοτικά Συμβούλια, ενώ ταυτόχρονα ανάρτησε τον σύνδεσμο της Στρατηγικής Μελέτης Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων (ΣΜΠΕ) –Εθνικό Πρόγραμμα Ανάπτυξης Υπεράκτιων Αιολικών Πάρκων– στην ιστοσελίδα της προς διαβούλευση, με σκοπό την ενημέρωση του ενδιαφερόμενου κοινού. Στο πλαίσιο της διαβούλευσης, η Περιφέρεια Κρήτης συνέλεξε πλήθος απόψεων από τους Δήμους Αγίου Νικολάου και Σητείας, το ΤΕΕ, επιστημονικούς φορείς του νησιού, τοπικούς φορείς των περιοχών μελέτης, τον σύνδεσμο ξενοδόχων Λασιθίου, καθώς και από απλούς πολίτες. Η συνεδρίαση της Επιτροπής Περιβάλλοντος και Χωροταξίας πραγματοποιήθηκε στις 8 Δεκεμβρίου 2023, με σημαντική συμμετοχή ενδιαφερομένων, και η απόφαση ήταν ομόφωνα αρνητική επί του προτεινόμενου σχεδιασμού χωροθέτησης».

 

 

του Φίλη Καϊτατζή

Δημοσιεύθηκε στην εφημερίδα Παρασκήνιο 

Προβολές: 103