Η 11η Σεπτεμβρίου 2001 αποτελεί μία από τις πιο καθοριστικές και τραγικές ημέρες στη σύγχρονη ιστορία των ΗΠΑ, αφού η τρομοκρατική επίθεση που δέχτηκε επηρέασε όλο τον κόσμο, αλλάζοντας τις πολιτικές, κοινωνικές και οικονομικές ισορροπίες παγκοσμίως.
Εκείνο το πρωινό, τέσσερα επιβατικά αεροσκάφη καταλήφθηκαν από 19 αεροπειρατές της ακραίας ισλαμιστικής οργάνωσης Αλ Κάιντα, υπό την ηγεσία του Οσάμα μπιν Λάντεν. Οι Δίδυμοι Πύργοι του Παγκόσμιου Κέντρου Εμπορίου στη Νέα Υόρκη, σύμβολα της οικονομικής δύναμης και επιτυχίας της Αμερικής, έγιναν το επίκεντρο της επίθεσης με δύο αεροπλάνα να τους χτυπούν και εκείνοι να πέφτουν σαν χάρτινοι. Στις 8:46 το πρωί (τοπική ώρα), το πρώτο αεροσκάφος, πτήση 11 της American Airlines, συνετρίβη στον Βόρειο Πύργο. Λίγα λεπτά αργότερα, στις 9:03, η πτήση 175 της United Airlines χτύπησε τον Νότιο Πύργο. Οι εικόνες των πύρινων πύργων να καταρρέουν σαν χάρτινοι, έγιναν σύμβολο της τραγωδίας.
Οι επιθέσεις στοίχισαν τη ζωή σε περίπου 3.000 ανθρώπους και ώθησαν τον τότε πρόεδρο Τζορτζ Μπους να εξαπολύσει έναν «παγκόσμιο πόλεμο κατά της τρομοκρατίας» με στρατιωτική εισβολή στο Αφγανιστάν για τον εντοπισμό του αρχηγού της Αλ Κάιντα, Οσάμα Μπιν Λάντεν.
Τελικά, μετά από χρόνια αποτυχημένων ερευνών και επιχειρήσεων, ο Οσάμα Μπιν Λάντεν σκοτώθηκε από τους Αμερικανούς της SEAL Six στο Αμποταμπάντ του Πακιστάν, στις 2 Μαΐου 2011. Παρόλο που οι Αμερικανοί έριξαν το πτώμα του μπιν Λάντεν στη θάλασσα για να αποτρέψουν να γίνει ο τάφος του μνημείο, παραμένει σχεδόν αδιαμφισβήτητο είδωλο των τζιχαντιστών σε όλο τον κόσμο.
Οι επιθέσεις στη Νέα Υόρκη σημειώθηκαν στην πιο πολυσύχναστη πόλη της χώρας μία εργάσιμη μέρα. Και η κλιμακωτή φύση των επιθέσεων σήμαινε ότι τα πλάνα των ειδήσεων κατέγραψαν σχεδόν τα πάντα και την ώρα που συνέβαιναν. Εκατομμύρια άνθρωποι σε όλον τον κόσμο είδαν τα γεγονότα σε real time ακριβώς όπως εκτυλίχθηκαν.
Σήμερα, 23 χρόνια μετά, όσοι είδαν ή έζησαν το αποτρόπαιο τρομοκρατικό χτύπημα μπορούν με ακρίβεια να ανακαλέσουν πού ήταν, τι έκαναν και πώς αντέδρασαν.
Οι ΗΠΑ έχουν δεχτεί επίθεση
Μέχρι τις 10.30 το πρωί οι Δίδυμοι Πύργοι είχαν καταρρεύσει, παρασύροντας στον θάνατο χιλιάδες ανθρώπους. Δεκάδες χιλιάδες άλλοι έτρεχαν πανικόβλητοι στους δρόμους της Νέας Υόρκης και καλυμμένοι από τη σκόνη από τα συντρίμμια.
Εν τω μεταξύ, 370 χιλιόμετρα μακριά, η πτήση 77 της American Airlines έπεφτε στο κτίριο του Πενταγώνου στη Βιρτζίνια στις 9.37 π.μ. και η πτήση 93 της United Airlines συνετρίβη σε ένα χωράφι κοντά στο Shanksville της Πενσυλβανίας στις 10.03 π.μ.
Σε λιγότερο από δύο ώρες, 2.996 άνθρωποι σκοτώθηκαν και περισσότεροι από 6.000 τραυματίστηκαν, συμπεριλαμβανομένων εκατοντάδων πυροσβεστών και αστυνομικών που έσπευσαν στον τόπο της τραγωδίας.
Αμέσως μετά την πρόσκρουση των αεροσκαφών στους Δίδυμους Πύργους ξέσπασε πυρκαγιά και οι θερμοκρασίες που αναπτύχθηκαν ήταν τρομακτικές. Κανείς και τίποτα δεν μπορούσε να τις αντέξει.
Λίγη ώρα αργότερα ήρθε η κατάρρευση των Διδύμων Πύργων κι ένα παχύ στρώμα σκόνης σκέπασε όλη τη Νέα Υόρκη.
Οι εργαζόμενοι στους Δίδυμους Πύργους κρεμιούνται από τα παράθυρα για να σωθούν.
Άλλοι δεν άντεξαν και έπεσαν στο κενό. Κόσμος πανικόβλητος στους δρόμους έτρεχε να σωθεί. Φωνές, ουρλιαχτά.
Παράξενες πληροφορίες για την επίθεση της 11ης Σεπτεμβρίου:
- Ο σέρφερ της 9/11: Ο Pasquale Buzzelli, γνωστός και ως «ο σέρφερ της 9/11» κατά την κατάρρευση του Βόρειου Πύργου βρισκόταν στον 64ο όροφο. Προσπαθώντας να διαφύγει έφτασε με τα πόδια στον 22ο όροφο και από εκεί έπεσε μαζί με μία πλάκα από τσιμέντο, σχεδόν «σερφάροντας» στον αέρα για περίπου 60 μέτρα. Ο Έντουαρντ Φον Χέινς, ένας υπάλληλος του Παγκόσμιου Κέντρου Εμπορίου, επέζησε πέφτοντας 22 ορόφους κατά τη διάρκεια της κατάρρευσης του Βόρειου Πύργου. Η εικόνα του έγινε διάσημη ως ο «άνθρωπος του κενού» (falling man).
- Η φωτιά στο Ground Zero έκαιγε για 99 ημέρες: Μετά την κατάρρευση των Δίδυμων Πύργων, τα καύσιμα από τα αεροπλάνα, σε συνδυασμό με εύφλεκτα υλικά όπως έγγραφα και έπιπλα, δημιούργησαν μια συνεχή φωτιά που δεν έσβησε για σχεδόν τρεις μήνες. Οι πυροσβέστες εργάζονταν αδιάκοπα για να κατασβήσουν τις φλόγες, κάτι που αποτέλεσε μια πρωτόγνωρη πρόκληση.
- Η μεγαλύτερη θαλάσσια διάσωση στην ιστορία: Μετά την επίθεση, περίπου 500.000 άνθρωποι εκκενώθηκαν από το Μανχάταν μέσα σε μόλις 9 ώρες. Αυτή η θαλάσσια διάσωση, που οργανώθηκε από τον Λιμενικό και ιδιωτικά πλοία, θεωρείται η μεγαλύτερη στην καταγεγραμμένη ιστορία, ξεπερνώντας ακόμα και την εκκένωση της Δουνκέρκης.
- Τα μαθήματα του Μπιν Λάντεν: Ο Οσάμα μπιν Λάντεν έκανες σπουδές πολιτικής μηχανικής, πράγμα που ενδέχεται να συνέβαλε στην επιλογή των Δίδυμων Πύργων ως στόχους, καθώς κατείχε γνώσεις για την ευθραυστότητα σημαντικών υποδομών.
- Ο χαμένος πίνακας του Πικάσο: Η συνολική αξία των χαμένων έργων τέχνης κατά την επίθεση της 11ης Σεπτεμβρίου υπολογίζεται ότι ξεπερνούσε τα 100 εκατομμύρια δολάρια και περιλάμβανε ανεκτίμητα κομμάτια πολιτιστικής κληρονομιάς που δεν έχουν ποτέ ανακτηθεί. Πληροφορίες αναφέρουν ότι ανάμεσα στα χαμένα έργα τέχνης, υπήρχε ένα έργο του Πάμπλο Πικάσο καθώς και έργα των David Hockney και Roy Lichtenstein.
Το χρονικό των γεγονότων (σε ώρες Η.Π.Α.)
5:45 π.μ.: Ο Mohamed Atta και ο Abdul Aziz al-Omari, δύο από τους αεροπειρατές, περνούν από τον έλεγχο ασφαλείας στο Διεθνές Αεροδρόμιο του Πόρτλαντ στο Μέιν. Επιβιβάζονται σε πτήση για το Διεθνές Αεροδρόμιο Logan της Βοστώνης και στη συνέχεια επιβιβάζονται στην πτήση 11 της American Airlines.
7.59 π.μ.: Η πτήση 11 της American Airlines αναχωρεί από το Διεθνές Αεροδρόμιο της Βοστώνης με προορισμό το Λος Άντζελες. Στο αεροσκάφος βρίσκονταν 11 μέλη του πληρώματος και 81 επιβάτες, ανάμεσα στους οποίους και 5 αεροπειρατές.
8.15 π.μ.: Η πτήση 175 της United Airlines απογειώνεται από τη Βοστώνη με προορισμό το Λος Άντζελες. Στο αεροσκάφος υπήρχαν 51 επιβάτες, 9 μέλη πληρώματος και 5 αεροπειρατές.
8.19 π.μ.: Μία αεροσυνοδός της πτήσης 11, η Betty Ann Ong, ειδοποιεί την American Airlines ότι βρίσκεται σε εξέλιξη αεροπειρατεία και ότι το πιλοτήριο είναι απρόσιτο.
8.20 π.μ.: Η πτήση 77 της American Airlines αναχωρεί από το διεθνές αεροδρόμιο Dulles κοντά στην Ουάσιγκτον, με προορισμό το Λος Άντζελες. Στο αεροπλάνο επέβαιναν 6 μέλη πληρώματος και 58 επιβάτες, ανάμεσά τους και 5 αεροπειρατές.
8.24 π.μ.: Ο αεροπειρατής Mohammad Atta, που πλέον πιλοτάρει το αεροπλάνο της πτήσης 11 ειδοποιεί κατά λάθος τους ελεγκτές εναέριας κυκλοφορίας στη Βοστώνη για την επίθεση. Ήθελε να πατήσει το κουμπί που του επέτρεπε να μιλήσει στους επιβάτες της πτήσης του.
8.37 π.μ.: Οι ελεγκτές εναέριας κυκλοφορίας του Αεροδρομίου Λόγκαν της Βοστώνης ειδοποιούν τον ΒΑ τομέα αεράμυνας του Αμερικανικού Στρατού.
8.42 π.μ.: Η πτήση 93 της United Airlines αναχωρεί από το Διεθνές Αεροδρόμιο Newark στο Νιου Τζέρσεϊ με κατεύθυνση το Σαν Φρανσίσκο. Στο αεροσκάφος επιβαίνουν 33 επιβάτες, 7 μέλη του πληρώματος και 4 αεροπειρατές. Ως τότε κανένα αεροσκάφος δεν είχε ενημερωθεί για την αεροπειρατεία στην πτήση 11.
8:46 π.μ.: Η πτήση 11 συντρίβεται στον Βόρειο Πύργο του Παγκόσμιου Κέντρου Εμπορίου (WTC). Όλοι οι επιβάτες σκοτώνονται ακαριαία και οι εργαζόμενοι του παγιδεύονται πάνω από τον 91ο όροφο. Σχεδόν αμέσως στέλνονται στο κτίριο ομάδες διάσωσης.
9:03 π.μ.: Η πτήση 175 συντρίβεται στον Νότιο Πύργο του Παγκόσμιου Κέντρου Εμπορίου. Όλοι οι επιβάτες σκοτώνονται ακαριαία, όπως και άγνωστος αριθμός ατόμων στον πύργο.
9.05 π.μ.: Ο πρόεδρος Τζορτζ Μπους, σε μια τάξη δημοτικού σχολείου στη Φλόριντα, ενημερώνεται για το χτύπημα του δεύτερου πύργου. Ο προσωπάρχης του, Andrew Card, ψιθυρίζει τα ανατριχιαστικά νέα στο αυτί του προέδρου. Ο Μπους έγραψε αργότερα για την αντίδρασή του: «Πήρα την απόφαση να μη σηκωθώ αμέσως και να μην φύγω από την τάξη. Δεν ήθελα να ταράξω τα παιδιά. Ήθελα να προβάλλω μια αίσθηση ηρεμίας… Είχα βρεθεί σε αρκετές κρίσεις για να ξέρω ότι το πρώτο πράγμα που πρέπει να κάνει ο ηγέτης είναι να προβάλλει ηρεμία».
9.28 π.μ.: Οι αεροπειρατές της πτήσης 93 επιτίθενται στο πιλοτήριο.
9:37 π.μ.: Η πτήση 77 συντρίβεται στο Πεντάγωνο. Όλοι οι επιβάτες σκοτώνονται ακαριαία, όπως και 125 πολίτες και στρατιωτικοί που βρίσκονταν στο κτίριο.
9:45 π.μ.: Ο εναέριος χώρος των ΗΠΑ κλείνει και όλα τα πολιτικά αεροσκάφη διατάσσονται να προσγειωθούν στο πλησιέστερο αεροδρόμιο.
9.55 π.μ.: Ο πρόεδρος Μπους αναχωρεί από τη Φλόριντα. Το Air Force One δεν προσγειώνεται όμως στην Ουάσινγκτον αλλά για λόγους ασφαλείας σε μια αεροπορική βάση στη Λουϊζιάνα.
9.57 π.μ.: Οι επιβάτες της πτήσης 93 επιχειρούν να μπουν στο πιλοτήριο. Αν και ο αεροπειρατής πιλότος έκανε διάφορους ελιγμούς με το αεροσκάφος οι επιβάτες συνεχίζουν την προσπάθεια τους.
9.59 π.μ.: Ο νότιος Πύργος του Παγκόσμιου Κέντρου Εμπορίου καταρρέει.
10.02 π.μ.: Οι επιβάτες της πτήσης 93 κοντεύουν να παραβιάσουν την πόρτα του πιλοτηρίου. Οι αεροπειρατές αποφασίζουν να ρίξουν στο έδαφος το αεροσκάφος το οποίο αρχίζει να κυλά ανάποδα. Από τις ηχογραφήσεις που ακολούθησαν, προκύπτει ότι δόθηκε μάχη για να μπορέσουν οι επιβάτες να αποκτήσουν τον έλεγχο του αεροσκάφους.
10.03 π.μ.: Η πτήση 93 συντρίβεται σε ένα χωράφι κοντά στο Shanksville της Πενσιλβάνια. Όλοι οι επιβαίνοντες στο αεροσκάφος σκοτώθηκαν. Πιθανός προορισμός του αεροσκάφους αυτού ήταν ή ο Λευκός Οίκος ή το Καπιτώλιο.
10.28 π.μ.: Και ο Βόρειος Πύργος του Παγκόσμιου Κέντρου Εμπορίου καταρρέει.
10:53 π.μ.: Ο υπουργός Άμυνας Ντόναλντ Ράμσφελντ δίνει εντολή στον αμερικανικό στρατό να μεταβεί σε υψηλότερη κατάσταση συναγερμού, πηγαίνοντας σε DEFCON 3.
11:45 π.μ.: Το Air Force 1 προσγειώνεται στην αεροπορική βάση Barksdale κοντά στο Shreveport της Λουιζιάνα.
12:15 μ.μ.: Κανένα πολιτικό αεροσκάφος δεν πετά πλέον στον εναέριο χώρο των ΗΠΑ
1:30 μ.μ.: Το Air Force 1 αναχωρεί από τη βάση Barksdale.
2:30 μ.μ.: Ο Ρούντι Τζουλιάνι, δήμαρχος της Νέας Υόρκης, επισκέπτεται τους κατεστραμμένους δίδυμους πύργους του Παγκόσμιου Κέντρου Εμπορίου στο σημείο που γίνεται γνωστό ως Ground Zero. (Σημείο Μηδέν).
3:00 μ.μ.: Το Air Force 1 προσγειώνεται στην αεροπορική βάση Offutt στη Νεμπράσκα και ο πρόεδρος Μπους μεταφέρεται αμέσως σε ένα ασφαλές καταφύγιο που μπορεί να αντέξει μια πυρηνική επίθεση.
4:30 μ.μ.: Το Air Force 1 αναχωρεί για την αεροπορική βάση Ofutt στη Νεμπράσκα. Εκεί ο Πρόεδρος Μπους παραμένει ως τις 4.30 μ.μ. οπότε και αναχωρεί για την Ουάσινγκτον
5.30 μ.μ.: Το 47 World Trade Center καταρρέει χωρίς όμως να πάθει κανείς κάτι.
6.54 μ.μ.: Ο Προέδρος Μπους φτάνει στον Λευκό Οίκο.
8.30 μ.μ.: Σε διάγγελμά του προς το έθνος, ο Μπους αναφέρει: «Οι τρομοκρατικές επιθέσεις μπορούν να κλονίσουν τα θεμέλια των μεγαλύτερων κτιρίων μας αλλά δεν μπορούν να αγγίξουν τα θεμέλια της Αμερικής. Αυτές οι πράξεις καταστρέφουν το ατσάλι αλλά δεν μπορούν να χαλάσουν το ατσάλι της αμερικανικής αποφασιστικότητας».
Ο Οσάμα Μπιν Λάντεν ήταν σχετικά άγνωστος στις Ηνωμένες Πολιτείες πριν από την 11η Σεπτεμβρίου, ακόμη και όταν συγκέντρωσε οπαδούς και φήμη στη Μέση Ανατολή κατά τη διάρκεια της δεκαετίας του 1990.
Το 1988, ήταν ένας από τους ιδρυτές της Αλ Κάιντα, ενός πολύπλευρου και ιδιαίτερα ανεπτυγμένου τρομοκρατικού δικτύου που πραγματοποιούσε τη μία επίθεση μετά την άλλη εναντίον Αμερικανών στη Μέση Ανατολή όπως και τις επιθέσεις της 11ης Σεπτεμβρίου. Ο Μπιν Λάντεν καλούσε σε αδιάκριτες δολοφονίες όλων των Αμερικανών, οι οποίοι, όπως ισχυριζόταν, ήταν «οι χειρότεροι κλέφτες στον κόσμο».
Το μήνυμα του Μπιν Λάντεν ότι η Αμερική ήταν το «κεφάλι του φιδιού» και η ρίζα όλων των προβλημάτων της κοινωνίας βρήκε μεγάλη απήχηση στη δυσαρέσκεια.
Οι μυστικές υπηρεσίες των ΗΠΑ δεν είχαν καν φανταστεί τον συγκεκριμένο τύπο αεροπειρατείας και τρομοκρατίας που πραγματοποιήθηκε την 11η Σεπτεμβρίου.
Προετοιμάζονταν για απειλές όπως η βομβιστική επίθεση στο Παγκόσμιο Κέντρο Εμπορίου το 1993 και η βομβιστική επίθεση στο USS Cole το 2000.
