Θυσίες και αδιέξοδα για τις αναπληρώτριες καθηγήτριες που είναι μητέρες
Σε ένα δύσβατο μονοπάτι απόφασης βρίσκεται μια μητέρα που εργάζεται ως αναπληρώτρια καθηγήτρια. «Να φύγω από την πόλη μου, τη Θεσσαλονίκη, και να πάω στην Αθήνα όπου με πήραν ως αναπλ. καθηγήτρια μόνη, να πάνω με την οικογένεια μου παίρνοντας μαζί το μικρό παιδί μου, ή να παρατήσω την δουλειά μου;».
Η περίπτωση της αναπλ. Καθηγήτριας, Μαγδαληνής Γ., δεν είναι η μοναδική που αντιμετωπίζει μια σωρεία προβλημάτων. Η εργασία μιας αναπληρώτριας καθηγήτριας στο ελληνικό εκπαιδευτικό σύστημα, η οποία είναι έγκυος ή έχει γεννήσει πρόσφατα, είναι μια δύσκολη εξίσωση για καθεμιά. Παρ’ όλα αυτά όλες έρχονται αντιμέτωπες με τα ίδια ζητήματα: μειωμένη αναρρωτική άδεια, ολιγόμηνη άδεια μητρότητας και ανατροφής συγκριτικά με τους μόνιμους καθηγητές, επιστροφή στα σχολεία πριν καλά καλά απογαλακτιστεί το βρέφος τους.
Δυο δουλειές παράλληλα
Η Μαγδαληνή Γ. είναι αναπληρώτρια τα τελευταία τέσσερα χρόνια, ως μαθηματικός. Πριν μείνει έγκυος είχε προσληφθεί ως καθηγήτρια ενισχυτικής διδασκαλίας. Από τη Θεσσαλονίκη, όπου είναι η βάση της, πηγαινοερχόταν καθημερινά από περιοχές του Κιλκίς. «Παρότι έμενα στη Θεσσαλονίκη τα έξοδα ήταν σχεδόν όσα και τα έσοδα μου, καθώς ο μισθός της ενισχυτικής δεν είναι full time. Αναγκαζόμουν να εργάζομαι σε ένα ιατρείο, έχοντας πάρει άδεια για να ασκώ ιδιωτικό έργο, αλλιώς δεν θα τα έβγαζα πέρα οικονομικά», περιγράφει στην Karfitsa.
15 ημέρες αναρρωτική, μετά άνευ αποδοχών
Κατά την διάρκεια της εγκυμοσύνης της η Μαγδαληνή Γ. ήταν από τις τυχερές, όπως σχολιάζει χαρακτηριστικά, «διότι λόγω συγκυρίας δεν χρειαζόταν να πηγαίνω στο σχολείο από τον τέταρτο μήνα μέχρι τον έβδομο, καθώς είχε μεσολαβήσει το καλοκαίρι. Διαφορετικά θα έπρεπε να πηγαίνω μέχρι τον έβδομο στην εργασία μου. Μόνο τον 8ο και 9ο μήνα δικαιούμαστε να πάρουμε άδεια κυήσεων. Άλλες έγκυες αναγκάζονται να πηγαίνουν στο σχολείο με ό,τι συνεπάγεται αυτό. Αν μια κύηση έχει προβλήματα μπορεί η αναπληρώτρια να πάρει αναρρωτική μόνο για 15 ημέρες, από εκεί και πέρα μπορεί μόνο με άνευ αποδοχών. Έτσι χάνονται τα ένσημα και τα μόρια της».
Μόνη, χωρίς το παιδί της
Μετά την γέννηση του μωρού της όμως αντιμετώπισε την σκληρή πραγματικότητα που βιώνει κάθε μητέρα αναπληρώτρια καθηγήτρια. «Γύρισα στους πεντέμισι μήνες. Δυο μήνες άδεια λοχείας και τρεισήμισι μήνες ανατροφής, ενώ στους ιδιωτικούς υπαλλήλους και στους μόνιμους ισχύουν εννέα μήνες ανατροφής», αναφέρει. «Άφησα το μωρό μου στη Θεσσαλονίκη και πήγα στην Εύβοια για περίπου έναν μήνα για να ολοκληρώσω τη σχολική χρονιά. Ακόμη και τώρα που το σκέφτομαι κλαίω. Δεν άξιζε για τόσο σύντομο χρονικό διάστημα να κατεβάσω την οικογένεια μου στην Εύβοια, αλλά μόνη μου, χωρίς το μωρό μου, ήταν πολύ δύσκολο».
«Τα παιδιά δεν είναι ορισμένου χρόνου»
Φέτος η Μαγδαληνή Γ. έβαλε στις πρώτες πόλεις επιλογής τις περιοχές κοντά στη Θεσσαλονίκη, όμως την πήραν στην πόλη που είχε βάλει ως τελευταία, την Αθήνα. «Δεν ήθελα να μείνω άνεργη, για αυτό έβαλα ως τελευταία την Αθήνα. Με πήραν από την πρώτη φάση, αλλά είμαι σε άδεια άνευ αποδοχών, χωρίς λεφτά και μόρια, γιατί θέλω να είμαι κοντά στο παιδί μου. Τώρα πρέπει να αποφασίσω τι θα κάνω από εδώ και πέρα. Έχω σκεφτεί να αφήσω ακόμη και την δουλειά μου, παρότι είναι οι σπουδές μου και κόπιασα για να τις αποκτήσω». «Όταν ήμουν στη σχολή γνώριζα ότι τα πράγματα δεν θα ήταν ρόδινα και πως θα αργούσα να δουλέψω στο αντικείμενο που σπούδαζα. Τελείωσα 23 ετών και εργάστηκα στα 34. Ωστόσο, δεν φανταζόμουν ότι θα ήταν τόσο δύσκολο για μια μητέρα. Μπορεί να είμαστε αναπληρώτριες με συμβάσεις ορισμένου χρόνο, όμως τα μωράκια μας δεν είναι ορισμένου χρόνου».
Θηλασμός στο προαύλιο
Για το ζήτημα της μητρότητα μίλησε στην Karfitsa μια ακόμη αναπληρώτρια καθηγήτρια, η Σεριχάν Λυδία Χάσεμ. «Δεν γίνεται να δίνονται μόνο 15 ημέρες αναρρωτική στους αναπληρωτές, ειδικά όταν μια γυναίκα είναι έγκυος. Ακόμη και αν σπάσουμε το πόδι μας δεν μπορούμε να πάρουμε πάνω από 15 ημέρες αναρρωτική. Βάζουν τις γυναίκες να πρέπει να επιλέξουν ανάμεσα στην εργασία τους και το βρέφος τους», αναφέρει. «Γνωρίζω μητέρες αυταδέλφισσες που αντλούν γάλα και φέρνουν τα μωράκια τους στο προαύλιο για να τα θηλάσουν», τονίζει.
Άνεργη λόγω υψηλών ενοικίων
Παράλληλα, η κα Χάσεμ επεσήμανε και το πρόβλημα της στέγης που αντιμετωπίζουν οι αναπληρωτές, και ειδικά τα τελευταία χρόνια, όπου το κόστος των ενοικίων είναι δυσβάσταχτο. Κάποιοι αποφασίζουν να μην πάνε σε άλλες πόλεις, ακόμη και αν έχουν τα μόρια, αλλά να περιμένουν να τους επιλέξουν στην πόλη που ζουν. Αυτό κάνει και η κα Χάσεμ. «Εγώ τώρα είμαι στον τόπο μου, τη Μυτιλήνη, όμως τα υψηλά ενοίκια μου είχαν στερήσει να είμαι αναπληρώτρια κάποια χρόνια πριν. Αν και είχα τα μόρια να δουλέψω σε άλλες περιοχές, δεν μπορούσα να πάω γιατί δεν είχα την οικονομική δυνατότητα να πληρώνω ένα υπέρογκο ενοίκιο. Περιμένω λοιπόν πότε και αν θα βγει κάποιο κενό στην περιοχή που μένω για να μπορέσω να δουλέψω. Έως τότε είμαι άνεργη».
Τον χειμώνα σε σπίτι, από την άνοιξη σε… ξενοδοχείο
Πέρα από τα υψηλά ενοίκια υπάρχει και η έλλειψη στέγης. «Αναπληρωτές δεν βρίσκουν σπίτια σε νησιά που έχουν αρκετό τουρισμό. Αν βρουν, τους ζητούν να φύγουν τον Απρίλιο, όταν ανοίγει η καλοκαιρινή σεζόν. Αναγκάζονται να μένουν σε ξενοδοχεία και να πληρώνουν τουλάχιστον 30 ευρώ την ημέρα». «Η κατάσταση αυτή με στενοχωρεί και με απογοητεύει. Δεν πίστευα ότι τελειώνοντας το πτυχίο μου, αποκτώντας δυο μεταπτυχιακά, δυο ξένες γλώσσες, σεμινάρια, και κάνοντας δουλειές του ποδαριού μέχρι να μας πάρουν ως αναπληρωτές ο μισθός που θα λάμβανα δεν θα έφτανε για να πληρώσω το ενοίκιο μου. Νιώθεις ότι ο κόπος τόσο χρόνων ήταν μάταιος».
