Ο πιο ισχυρός σεισμός που έχει καταγραφεί κατά μήκος του ρήγματος έφτασε τα 7,8 Ρίχτερ
Η σεισμογενής περιοχή της βόρειας Ανατολίας αποτελεί μία από τις πιο εκτεταμένες τεκτονικές ζώνες στην ευρύτερη περιοχή. Το ενεργό ρήγμα που τη διατρέχει έχει συνολικό μήκος που φτάνει τα 1.500 χιλιόμετρα και παρουσιάζει αξιοσημείωτες ομοιότητες με το γνωστό ρήγμα του Αγίου Ανδρέα στην Καλιφόρνια των ΗΠΑ, τόσο ως προς τη γεωμετρία του όσο και ως προς τη σεισμική του συμπεριφορά.
Ο πιο ισχυρός σεισμός που έχει καταγραφεί κατά μήκος του ρήγματος σημειώθηκε το 1939 στο Ερζιντζάν, με ένταση που έφτασε τα 7,8 Ρίχτερ.
Εκείνος ο καταστροφικός σεισμός προκάλεσε σεισμική δραστηριότητα με κατεύθυνση προς τα δυτικά, κάτι που -σύμφωνα με την επιστημονική κοινότητα- οδήγησε στην πρόκληση του φονικού σεισμού των 7,6 Ρίχτερ στο Ιζμίτ, τον Αύγουστο του 1999.
Η γεωλογική διάταξη του ρήγματος της βόρειας Ανατολίας περιλαμβάνει δύο βασικούς κλάδους: ο ένας περνά από τη θαλάσσια περιοχή του Μαρμαρά και φτάνει λίγο νοτιότερα, ενώ ο άλλος συνεχίζει την πορεία του προς τα δυτικά, καταλήγοντας κάτω από την επιφάνεια της θάλασσας, κοντά στη Σκόπελο. Αυτός ο δεύτερος κλάδος είναι γνωστός στη γεωλογική ορολογία ως «Τάφρος του Βόρειου Αιγαίου» και έχει τη δυναμική να προκαλέσει σεισμό έως και 7,6 Ρίχτερ.
Πόσο πιθανό είναι να συμβεί σεισμός άνω των 7 Ρίχτερ σε αυτό το ρήγμα; Ο πρόσφατος σεισμός των 6,2 Ρίχτερ που έγινε αισθητός στην Κωνσταντινούπολη προήλθε από τον πρώτο, υποθαλάσσιο κλάδο του ρήγματος, εκείνον που βρίσκεται κάτω από τη θάλασσα του Μαρμαρά. Από το 2004, ήδη, επιστήμονες έχουν δημοσιεύσει εκτιμήσεις σχετικά με την πιθανότητα να σημειωθεί μεγάλος σεισμός στην περιοχή, με αναμενόμενο μέγεθος 7,5 Ρίχτερ.
Σύμφωνα με τις μελέτες αυτές, η πιθανότητα να σημειωθεί σεισμός άνω των 7 Ρίχτερ έως το 2034 κυμαίνεται από 35% έως 70%. Όπως επισημαίνουν σεισμολόγοι από την Ελλάδα και το εξωτερικό, το ρήγμα έχει «σπάσει» σε 12 επιμέρους τμήματα, τα περισσότερα εκ των οποίων έχουν ήδη δώσει μεγάλους σεισμούς. Το μόνο τμήμα που παραμένει «άθικτο» είναι εκείνο που περνά κάτω από την Κωνσταντινούπολη.
Οι ειδικοί κρούουν τον κώδωνα του κινδύνου για έναν ισχυρό σεισμό
«Ένα τμήμα του ρήγματος της Βόρειας Ανατολίας παραμένει ανέπαφο και αναμένεται να προκαλέσει σεισμό μεγέθους 7,4 έως 7,5 Ρίχτερ. Ο πρόσφατος σεισμός των 6,2 Ρίχτερ προήλθε από την κεντρική περιοχή του Μαρμαρά, η οποία βρίσκεται κοντά στο κομμάτι του ρήγματος που ακόμη δεν έχει ενεργοποιηθεί», τονίζει ο δρ Αθανάσιος Γκανάς, διευθυντής ερευνών στο Γεωδυναμικό Ινστιτούτο.
Μετά τον σεισμό των 6,2 Ρίχτερ, ο διακεκριμένος Τούρκος γεωλόγος δρ Νατζί Γκιορούρ προχώρησε σε δηλώσεις που εντείνουν την ανησυχία: «Αυτός ο σεισμός δεν είναι ένας σεισμός που μπορεί να πει κανείς ότι τελείωσε. Ο μεγάλος σεισμός έρχεται. Προειδοποιώ για άλλη μια φορά τις αρχές για την Κωνσταντινούπολη. Δεν έχουμε χρόνο για χάσιμο, δεν έχουμε χρόνο». Ο ίδιος είχε κατ’ επανάληψη επισημάνει τον κίνδυνο για έναν καταστροφικό σεισμό στην περιοχή.
Το ρήγμα που προκαλεί έντονη ανησυχία και οι ενδεχόμενες επιπτώσεις στην Ελλάδα
«Η Κωνσταντινούπολη έχει αποτελέσει αντικείμενο εκτεταμένων ερευνών, με τη χρηματοδότηση να προέρχεται και από ευρωπαϊκούς πόρους, δεδομένου ότι το ρήγμα είναι υποθαλάσσιο και εκτείνεται από τα Πριγκηπόννησα προς τον Μαρμαρά. Υπάρχει συγκεκριμένο τμήμα του ρήγματος, κοντά στα Πριγκηπόννησα, που δεν ενεργοποιήθηκε το 1999. Αν αυτό “σπάσει” τώρα, μπορεί να προκαλέσει σεισμό έως 7,5 Ρίχτερ. Έχει να δώσει μεγάλο σεισμό πάνω από τέσσερις αιώνες και εκτιμάται ότι είναι πλέον ώριμο να ενεργοποιηθεί», σημειώνει ο κ. Γκανάς.
Όσον αφορά την Ελλάδα, ο ίδιος επισημαίνει πως ένας πολύ δυνατός σεισμός στην τουρκική μεγαλούπολη ενδέχεται να έχει άμεσες συνέπειες και στον ελληνικό χώρο. «Σε ενδεχόμενο πολύ ισχυρού σεισμού στην Κωνσταντινούπολη βραχυπρόθεσμα, ίσως επηρεαστούν κάποιες περιοχές στον ελλαδικό χώρο. Περιμένουμε δηλαδή μια αύξηση της σεισμικότητας στο Βόρειο Αιγαίο, και στο Κεντρικό, αλλά δεν μπορούμε να πούμε κάτι άλλο γιατί και εμείς εκτιμήσεις κάνουμε με βάση το ιστορικό και τη στατιστική».
Γιατί η περιοχή θεωρείται τόσο επικίνδυνη
Οι λόγοι που ενισχύουν τη σοβαρότητα της κατάστασης και καθιστούν το συγκεκριμένο ρήγμα απειλητικό για την περιοχή είναι οι εξής:
- Η απουσία σημαντικής σεισμικής δραστηριότητας εδώ και 400 χρόνια
- Η συγκέντρωση μεγάλης ποσότητας τεκτονικής ενέργειας στο «άθικτο» τμήμα
- Η εγγύτητα σε πυκνοκατοικημένες περιοχές, όπως η Κωνσταντινούπολη
- Το γεγονός ότι βρίσκεται κάτω από τη θάλασσα, γεγονός που αυξάνει την πιθανότητα για τσουνάμι
- Η ιστορική του συμπεριφορά, που δείχνει μια διαδοχική ενεργοποίηση τμημάτων του
Οι επιστήμονες εξακολουθούν να παρατηρούν στενά τη σεισμική δραστηριότητα, υπογραμμίζοντας ότι είναι ακόμη πολύ νωρίς για να καθοριστεί αν ο πρόσφατος σεισμός των 6,2 Ρίχτερ ήταν ο κύριος ή προμήνυμα ενός ακόμη ισχυρότερου φαινομένου.
Σενάριο τρόμου: Έρχεται σεισμός άνω των 7 Ρίχτερ
Ο Τούρκος σεισμολόγος δρ Νατσί Γκορούρ εκτιμά πως ο καταστροφικός σεισμός δεν έχει ακόμη εκδηλωθεί και πως, όταν συμβεί, θα ξεπεράσει τα 7 Ρίχτερ. Ήταν εκείνος που είχε προειδοποιήσει ότι ο σεισμός των 4,4 Ρίχτερ τον Δεκέμβριο θα μπορούσε να προκαλέσει έντονη πίεση στο ρήγμα του Μαρμαρά, οδηγώντας τελικά σε μεγάλο σεισμό.
Σε δημόσια τοποθέτησή του προειδοποίησε ότι οι Αρχές και οι κάτοικοι πρέπει να κινηθούν άμεσα για τη λήψη προληπτικών μέτρων, καθώς «θα έρθει μεγαλύτερος σεισμός, πάνω από 7 Ρίχτερ».
«Αυτός ο σεισμός θα επηρεάσει λίγο-πολύ το τμήμα του ρήγματος που αναμένεται να σπάσει στον Μαρμαρά», είχε τονίσει ο καθηγητής, επανερχόμενος με νέες δηλώσεις μετά τα πρόσφατα ισχυρά Ρίχτερ στην Κωνσταντινούπολη.
«Το ρήγμα Kumburgaz στη Θάλασσα του Μαρμαρά στην Κωνσταντινούπολη έχει πολλούς σεισμούς. Είναι διαφορετικών μεγεθών. Αυτοί δεν είναι οι μεγάλοι σεισμοί που περιμένουμε στον Μαρμαρά. Αυξάνουν την πίεση που συσσωρεύεται σε αυτό το ρήγμα. Με άλλα λόγια, το αναγκάζουν να σπάσει. Ο πραγματικός σεισμός εδώ θα είναι μεγαλύτερος και πάνω από 7», έγραψε σε ανάρτησή του.
Σε ένα ακόμα πιο ανησυχητικό μήνυμα, ο Γκορούρ υπογραμμίζει:
«Στην Κωνσταντινούπολη, στη Θάλασσα του Μαρμαρά, συμβαίνουν πολλοί σεισμοί πάνω στο ρήγμα του Κουμπούργκαζ. Είναι διαφόρων μεγεθών. Αυτοί δεν είναι ο μεγάλος σεισμός που περιμένουμε. Αυτοί αυξάνουν την πίεση που συσσωρεύει το ρήγμα. Δηλαδή, το ωθούν προς τη θραύση. Ο πραγματικός σεισμός εδώ θα είναι μεγαλύτερος και πάνω από 7 Ρίχτερ.
Ο σεισμός είναι ένα τόσο σημαντικό θέμα που δεν πρέπει να συζητείται μόνο όταν συμβεί. Πρέπει να μιλάμε και να παίρνουμε μέτρα όταν δεν υπάρχει σεισμός. Πρώτα η κυβέρνηση, μετά ο δήμος και ο λαός πρέπει να συνεργαστούν για να προετοιμάσουν την πόλη για έναν σεισμό. Η αστική ανάπλαση και η κατασκευή κτιρίων δεν σημαίνει ότι προετοιμάζεις την πόλη για σεισμό. Μια πόλη ανθεκτική στους σεισμούς είναι κάτι εντελώς διαφορετικό. Πλέον, ο λαός πρέπει να κάνει αυτό που απαιτείται. Και αυτό είναι η επίβλεψη και ο έλεγχος».
