Η ανακοίνωση της Άγκυρας για επανεκκίνηση ερευνών στην Ανατολική Μεσόγειο με πολεμικά πλοία ανά πάσα στιγμή διαθέσιμα, την ώρα που βρίσκονται σε εξέλιξη διεργασίες για επανάληψη συνομιλιών, στέλνει μήνυμα ότι επιδιώκει de facto έλεγχο σε περιοχές που δεν της ανήκουν, συνεχίζοντας τη διπλωματία των κανονιοφόρων
Η πρόσφατη ανακοίνωση της Τουρκίας για την επαναφορά των ενεργειακών δραστηριοτήτων στην Ανατολική Μεσόγειο, εντός της Αποκλειστικής Οικονομικής Ζώνης (ΑΟΖ) της Κύπρου, εντείνει τις ήδη τεταμένες σχέσεις
στην περιοχή.
«Η Τουρκία θα αρχίσει σύντομα γεωτρήσεις στην Κύπρο, στο Πακιστάν και στη Λιβύη», δήλωσε ο πρόεδρος του Κέντρου Έρευνας και Ανάπτυξης της Ανώνυμης Εταιρείας Πετρελαίων Τουρκίας (ΤΡΑΟ) Φατίχ Αϊγιλντίζ μιλώντας στο τουρκικό πρακτορείο ειδήσεων Anadolu, επαναφέροντας την ανησυχία στην Αθήνα και τη Λευκωσία.
Όπως γράφει στην εφημερίδα «Political» οBασίλης Σκουλαράκος, παρά την απουσία συγκεκριμένου χρονοδιαγράμματος, το μήνυμα της Άγκυρας είναι σαφές: η στρατηγική του αναθεωρητισμού συνεχίζεται, με εργαλείο τα γεωτρύπανα και όχημα την επιθετική διπλωματία των κανονιοφόρων.
Σχέδια για ενεργειακή ηγεμονία
Οι κινήσεις της Άγκυρας επιβεβαιώνουν πως το «πάγωμα» για ένα διάστημα των δραστηριοτήτων στην Ανατολική Μεσόγειο ήταν απλώς επιχειρησιακή παύση και όχι στρατηγική αναδίπλωση. Η Τουρκία δεν εγκατέλειψε ποτέ τις βλέψεις της στην κυπριακή ΑΟΖ, ούτε και τους ευρύτερους σχεδιασμούς της για ενεργειακή ηγεμονία στην Ανατολική Μεσόγειο, με την πρόσφατη ανακοίνωση για επιστροφή στις έρευνες και τις γεωτρήσεις να επιβεβαιώνει ότι το μόνο που επιδίωκε ήταν ευνοϊκότερες συνθήκες.
Η εν λόγω κίνηση αποκτά ακόμα βαρύτερη σημασία εάν αναλογιστεί κανείς τη χρονική συγκυρία. Την ώρα που διεξάγονται διεργασίες για επανέναρξη των συνομιλιών για το Κυπριακό, η Άγκυρα στέλνει γεωτρύπανα, σε μια ξεκάθαρη προσπάθεια επηρεασμού των διαπραγματεύσεων μέσω στρατιωτικής πίεσης.
Εφαρμόζοντας για μία ακόμη φορά το δόγμα «ενεργειακού ελέγχου μέσω στρατιωτικής παρουσίας», με τέσσερα πλωτά γεωτρύπανα και πολεμικά πλοία ανά πάσα στιγμή διαθέσιμα για συνοδεία, η Τουρκία επιδιώκει να επιβάλει de facto έλεγχο σε περιοχές που δεν της ανήκουν, υπό το πρόσχημα της προστασίας των συμφερόντων
της και των Τουρκοκυπρίων.
Αγνοεί προφανώς, προκλητικά, πως η Κύπρος, κράτος-μέλος της ΕΕ, έχει κατοχυρώσει διεθνώς την ΑΟΖ της και έχει συνάψει συμφωνίες με γειτονικά κράτη στη βάση του Διεθνούς Δικαίου και του Δικαίου της Θάλασσας. Ως σύγχρονος «πειρατής» όμως, επιλέγει να λειτουργεί εκτός του νομικού πλαισίου, επιδιώκοντας αλλαγή status quo με όρους πίεσης και ισχύος.
Προσπάθεια για μπλόκο στο καλώδιο
Παράλληλα με την επιστροφή της στα νερά της Ανατολικής Μεσογείου, η Τουρκία επιχειρεί συστηματικά να δυναμιτίσει την υλοποίηση του στρατηγικού έργου της ηλεκτρικής διασύνδεσης Ελλάδας-Κύπρου-Ισραήλ (Great Seas Interconnector).
Η Άγκυρα γνωρίζει καλά ότι η ενεργειακή διασύνδεση αυτών των χωρών μετατρέπει το ενεργειακό παίγνιο της Ανατολικής Μεσογείου από περιφερειακή υπόθεση σε ζήτημα ευρωπαϊκής και παγκόσμιας γεωστρατηγικής σημασίας.
Οι τουρκικές δηλώσεις περί «παραβίασης δικαιωμάτων» στην περιοχή συνιστούν απόπειρα πολιτικοστρατιωτικής παρεμπόδισης ενός έργου που ενισχύει την ενεργειακή ασφάλεια της ΕΕ και εδραιώνει τη
γεωστρατηγική θέση Ελλάδας, Κύπρου και Ισραήλ. Σε αυτό το πλαίσιο, οι τουρκικές ανακοινώσεις δεν είναι απλώς ρητορική – είναι μέρος ευρύτερης στρατηγικής πίεσης.
Πώς θα κινηθούν Αθήνα και Λευκωσία
Η Ελλάδα από την πλευρά της δηλώνει αποφασισμένη να προχωρήσει το έργο της ηλεκτρικής διασύνδεσης. Η Άγκυρα έχει δοκιμάσει επανειλημμένα τα όρια αντοχής του διεθνούς δικαίου και πλέον απαιτούνται πιο αποφασιστικές κινήσεις, όχι μόνο από την Αθήνα και τη Λευκωσία, αλλά από τις συμμαχικές χώρες. Η ενεργοποίηση της Ευρωπαϊκής Ένωσης και η αξιοποίηση των στρατηγικών σχέσεων με Ισραήλ και Αίγυπτο είναι η μόνη βιώσιμη απάντηση στον αναθεωρητισμό της Άγκυρας.
Η επιστροφή των τουρκικών γεωτρυπάνων δεν είναι «τεχνική» ή «εμπορική» κίνηση. Είναι δήλωση ισχύος, προθέσεων και προτεραιοτήτων της τουρκικής εξωτερικής πολιτικής. Αν δεν υπάρξει άμεση και συντεταγμένη απάντηση από Ελλάδα, Κύπρο και Ευρωπαϊκή Ένωση, ο επόμενος στόχος δεν θα είναι μόνο η Ανατολική Μεσόγειος αλλά η αμφισβήτηση της ίδιας της ευρωπαϊκής κυριαρχίας στην περιοχή.
