Κατέρρευσαν με πάταγο οι… μύθοι: από τη δήθεν υποχωρητικότητα στην Τουρκία και τον μιλιταρισμό στους εξοπλισμούς μέχρι το πάγωμα του καλωδίου Ελλάδας – Κύπρου και την απομόνωσή μας στην ΕΕ
Ο Κυριάκος Μητσοτάκης σε μια συζήτηση εφ’ όλης της ύλης για την εξωτερική πολιτική, χάραξε ξεκάθαρη γραμμή: πατριωτισμός της ευθύνης και διπλωματία της δράσης. Με πυξίδα το διεθνές δίκαιο και το δίκαιο της θάλασσας, η κυβέρνηση συνδυάζει ισχυρή αποτροπή (αναβαθμισμένες Ένοπλες Δυνάμεις, νέα δόγματα με τεχνητή νοημοσύνη, κυβερνοάμυνα και UAV) με ενεργητική διπλωματία (ΕΕ-ΝΑΤΟ-ΗΠΑ, περιφερειακές πρωτοβουλίες στην Ανατολική Μεσόγειο και τη Μέση Ανατολή). Το μήνυμα ήταν σαφές: «Η ειρήνη διατηρείται από την ισχύ της πατρίδας μας, όχι από την αδυναμία της».
Παράλληλα, όπως γράφει στην εφημερίδα «Political» ο πρωθυπουργός απάντησε με στοιχεία στις αντιπολιτευτικές αφηγήσεις που θέλουν την Ελλάδα «θεατή» ή «υποχωρητική». Αντιθέτως, η χώρα αναβαθμίζει ρόλο και κύρος, χτίζει συμμαχίες ουσίας και κάνει πολιτική επί του πεδίου – από τις φρεγάτες και τα αεροσκάφη μέχρι τα Θαλάσσια Πάρκα, τον Χωροταξικό Σχεδιασμό στις θάλασσες, τις ενεργειακές διασυνδέσεις και την παρουσία της σε διεθνείς πρωτοβουλίες για τη Γάζα.
Από τη γεωπολιτική ρευστότητα στην ελληνική στρατηγική
Ο Μητσοτάκης περιέγραψε έναν κόσμο «πρωτοφανώς ρευστό»: πόλεμος στην καρδιά της Ευρώπης, εντάσεις
στην Ανατολική Μεσόγειο, αστάθεια στη Μέση Ανατολή, προσφυγικές ροές, κλιματική κρίση, ΤΝ που αλλάζει την άμυνα. Η απάντηση της Ελλάδας: οικονομική ισχύς (ρυθμοί ανάπτυξης, πτώση χρέους, φθηνός δανεισμός) που μεταφράζεται σε σκληρή ισχύ και αποτροπή· και πολυδιάστατη διπλωματία που αποφεύγει τα συνθήματα και επενδύει σε θεσμικές λύσεις. Στον σκληρό πυρήνα της στρατηγικής:
• Αεροπορία με 24 Rafale, 42 F-16 Viper (στόχος 83) και 20 F-35 από το 2028.
• Πολεμικό Ναυτικό με την πρώτη Belh@rra εντός έτους (+3), εκσυγχρονισμός ΜΕΚΟ και διαπραγματεύσεις για
FREMM.
• «Ασπίδα του Αχιλλέα» σε αέρα-θάλασσα-υποβρύχιο περιβάλλον με εγχώρια βιομηχανική συμμετοχή.
• Εισαγωγή ΤΝ, κυβερνοπολέμου και UAV στο δόγμα μεστόχο την ποιοτική υπεροχή.
Κεντρική θέση κατέχει ο ρόλος της Ελλάδας ως ενεργειακού κόμβου: από τα 7 στα 17 bcm φυσικού αερίου
που διακινούνται μέσω χώρας, νέοι διάδρομοι LNG/αγωγών και μεγάλες ηλεκτρικές διασυνδέσεις με Αίγυπτο-Κύπρο-Ισραήλ. Παράλληλα, Chevron (με συνέχεια Exxon) στις θαλάσσιες έρευνες και δύο νέα Εθνικά Θαλάσσια
Πάρκα (Ιόνιο – Ν. Κυκλάδες) με Θαλάσσιο Χωροταξικό Σχεδιασμό που αποτυπώνει ανώτατα δυνητικά όρια υφαλοκρηπίδας/ΑΟΖ. Όλα αυτά αποτελούν διπλωματία στο πεδίο: άσκηση κυριαρχικών δικαιωμάτων με πράξεις.
Τα… παραμύθια και τα πραγματικά δεδομένα
1. «Η Ελλάδα δεν έχει ρόλο – Πάμε απλώς για φωτογραφίες»
Η πραγματικότητα: Η Ελλάδα προσκαλείται και μετέχει σε κομβικές διεργασίες (Σαρμ ελ Σέιχ για τη Γάζα), είναι
μη μόνιμο μέλος του Συμβουλίου Ασφαλείας ΟΗΕ (2025- 26) και καταθέτει συγκεκριμένες προτάσεις σε ΕΕ/ΝΑΤΟ. Η κυβέρνηση δεν κατασκευάζει στιγμιότυπα· χτίζει ρόλο γέφυρας στη Μέση Ανατολή και επιρροή στην ευρωπαϊκή ατζέντα (ενέργεια, σύνορα, άμυνα). Ο πρωθυπουργός το είπε καθαρά: «Δεν ακολουθούμε τις εξελίξεις· τις συνδιαμορφώνουμε».
2. «Η πολιτική των “ήρεμων νερών” με την Τουρκία είναι υποχωρητικότητα»
Η πραγματικότητα: Η κυβέρνηση επέλεξε δομημένο διάλογο τριών πυλώνων (πολιτικός διάλογος, θετική ατζέντα, ΜΟΕ) – και τα αποτελέσματα φαίνονται: οι παραβιάσεις στο Αιγαίο μειώθηκαν δραστικά, ο συντονισμός για το Μεταναστευτικό βελτιώθηκε, τα νησιά κερδίζουν από την express visa. Καμία συζήτηση για κυριαρχία δεν ανοίγει· μοναδική διαφορά είναι η οριοθέτηση υφαλοκρηπίδας/ΑΟΖ. Ερώτημα του πρωθυπουργού προς τους λαϊκισμούς: «Θέλουμε ήρεμα νερά ή ταραχή για την ταραχή;».
3. «Το SAFE ανοίγει διάπλατα την πόρτα της ευρωπαϊκής άμυνας στην Τουρκία»
Η πραγματικότητα: Με ελληνική παρέμβαση το ευρωπαϊκό εργαλείο SAFE προβλέπει ότι τρίτες χώρες συμμετέχουν μόνο αν υπάρχει διμερής συμφωνία με την ΕΕ που απαιτεί ομοφωνία. Με απλά λόγια: χωρίς τη σύμφωνη γνώμη της Ελλάδας, τίποτα. Ο Μητσοτάκης ήταν ωμός: αν δεν υπάρξει άρση casus belli και τέλος στις «γκρίζες ζώνες», δεν υπάρχει συμμετοχή.
4. «Η ακύρωση συνάντησης με Ερντογάν αποδεικνύει διπλωματικό φιάσκο»
Η πραγματικότητα: Στα Ηνωμένα Έθνη συμβαίνει συχνά να μετατίθενται διμερείς· το ίδιο έγινε και με άλλους ηγέτες. Η Αθήνα μένει ψύχραιμη: επιδιώκει διάλογο, όχι υποχωρήσεις. Η επόμενη συνάντηση είναι δεδομένη – με σταθερές θέσεις και ακέραιες τις ελληνικές προϋποθέσεις.
5. «Μιλιταρισμός» στους εξοπλισμούς
Η πραγματικότητα: Πρόκειται για ρεαλισμό σε δύσκολη γειτονιά. Η αποτροπή δεν είναι πολυτέλεια, είναι προϋπόθεση ειρήνης και αξιοπιστίας της διπλωματίας. Η Ελλάδα ταυτόχρονα δαπανά για άμυνα και κρατά πρωτογενές πλεόνασμα· άρα ο εξοπλισμός δεν γίνεται σε βάρος της δημοσιονομικής σταθερότητας. «Η άμυνα της χώρας ξεκινάει από την ισχυρή άμυνα», τόνισε ο πρωθυπουργός, εισάγοντας ΤΝ, κυβερνοάμυνα, UAV στο νέο δόγμα.
6. «Η υπόθεση της Μονής Σινά εκθέτει την Ελλάδα»
Η πραγματικότητα: Υπάρχει προκαταρκτική κοινή κατανόηση με την Αίγυπτο που διασφαλίζει τον αναλλοίωτο χαρακτήρα της Μονής, τους λατρευτικούς χώρους και την παραμονή των μοναχών. Η Αθήνα έλυσε μια εκκρεμότητα αιώνων με τρόπο που αναβαθμίζει τον ρόλο του Ελληνισμού στο Σινά.
7. «Το καλώδιο Ελλάδας – Κύπρου “πάγωσε” λόγω Αθήνας»
Η πραγματικότητα: Το έργο είναι καθοριστικής σημασίας για την Κύπρο. Υπάρχουν τεχνικοοικονομικά ζητήματα που συντονισμένα αντιμετωπίζονται με οδικό χάρτη Αθήνας – Λευκωσίας. Ο πρωθυπουργός μίλησε για εισηγμένη εταιρεία (ΑΔΜΗΕ) και την ανάγκη να τεκμηριωθεί η βιωσιμότητα – σοβαρή διαχείριση, όχι πυροτεχνήματα.
8. «Στη Λιβύη η Ελλάδα είναι απούσα αι μιλάει μόνο με μια πλευρά»
Η πραγματικότητα: Η Αθήνα έχει δίαυλους και με Τρίπολη και με Βεγγάζη, επανεκκίνησε
οριοθέτηση θαλασσίων ζωνών βάσει UNCLOS και -μέχρι σήμερα- η Λιβύη de facto δεν αμφισβητεί τη μέση γραμμή στον καθορισμό blocks προς αξιοποίηση. Η επιλογή Chevron να συνομιλεί με την Ελλάδα για έρευνες νοτίως Κρήτης είναι σφραγίδα αξιοπιστίας.
9. «Στο Παλαιστινιακό η κυβέρνηση κρατά ίσες αποστάσεις»
Η πραγματικότητα: Η Ελλάδα ήταν παρούσα στη διεθνή προσπάθεια για εκεχειρία/ειρήνη, στήριξε ανθρωπιστικά (αερογέφυρες, περίθαλψη παιδιών) και παραμένει σταθερά υπέρ λύσης δύο κρατών. Η αναγνώριση κράτους θα έρθει στο τέλος της διαδικασίας με αιγίδα ΟΗΕ, ώστε η χώρα να παίξει ρόλο στην επόμενη μέρα, αντί να κάψει πρόωρα τη διαμεσολαβητική της ισχύ.
10. «Η Ελλάδα είναι απομονωμένηστην Ευρώπη»
Η πραγματικότητα: Από το ψηφιακό πιστοποιητικό της πανδημίας έως το πλαφόν στο αέριο, τη φύλαξη συνόρων και την ευρωπαϊκή άμυνα 2030, η Ελλάδα εισηγείται πολιτικές που γίνονται ευρωπαϊκή γραμμή. Συμμετέχει στη διαμόρφωση ενός ευρωπαϊκού τείχους αεράμυνας, προώθησε τη ρήτρα διαφυγής για αμυντικές δαπάνες και εξασφάλισε όρους στο SAFE που προστατεύουν ελληνικά συμφέροντα.
Τουρκία: διάλογος, όχι αυταπάτες
Η κυβέρνηση μιλά καθαρά: μία είναι η διαφορά που μπορεί να λυθεί στη Χάγη – υφαλοκρηπίδα/ΑΟΖ. Όλα τα άλλα -casus belli, «γκρίζες ζώνες»- είναι απαράδεκτα. Την ίδια στιγμή, η χώρα κερδίζει χρόνο και ρίχνει την ένταση στο Αιγαίο χωρίς να παγώνει πρωτοβουλίες: Θαλάσσια Πάρκα, Χωροταξικός Σχεδιασμός, ενεργειακές έρευνες. Η διπλωματία της δράσης σε πραγματικό πεδίο είναι ισχυρότερο επιχείρημα από «ηχηρές φράσεις».
Και όταν χρειάζεται, η κυβέρνηση χρησιμοποιεί ευρωπαϊκά εργαλεία: «η πρόοδος των ευρωτουρκικών εξαρτάται από σεβασμό κυριαρχίας Ελλάδας-Κύπρου». Αυτό ήδη είναι συμπέρασμα Ευρωπαϊκού Συμβουλίου – όχι ευχολόγιο.
Μέση Ανατολή: ανθρωπισμός, αρχές, ρόλος
Ο Μητσοτάκης τοποθέτησε την Ελλάδα ως συνέπεια και ισορροπία: καταδίκη της Χαμάς για τις 7/10, κριτική στις υπερβολές της ισραηλινής αντίδρασης («καμία στρατιωτική ανάγκη δεν δικαιολογεί τον θάνατο αμάχων»), ανθρωπιστικές αποστολές και ιατρική φροντίδα. Στρατηγική σχέση με το Ισραήλ ως κράτος, χωρίς λευκή
επιταγή στην εκάστοτε κυβέρνηση, και σχέσεις εμπιστοσύνης με την Παλαιστινιακή Αρχή. Έτσι χτίζεται ρόλος για την επόμενη μέρα της ανοικοδόμησης – όχι με συνθήματα, αλλά με παρουσία.
Κύπρος, Δυτικά Βαλκάνια,Ουκρανία: σταθερές αρχές
Στο Κυπριακό, η Αθήνα στηρίζει επανεκκίνηση χωρίς τον όρο της «κυρίαρχης ισότητας» που ακύρωνε τον διάλογο, με στόχο διζωνική δικοινοτική ομοσπονδία και πολιτική ισότητα· λύση δύο κρατών δεν νοείται. Στα Δυτικά Βαλκάνια, η Ελλάδα στηρίζει την ευρωπαϊκή προοπτική με ρητές προϋποθέσεις (κράτος δικαίου, δικαιώματα, σεβασμός διεθνούς δικαίου). Στην Ουκρανία, καμία «βολική ουδετερότητα»: η Ευρώπη δεν
μπορεί να αποδεχθεί κατοχές – αρχή που ενδιαφέρει διπλά Ελλάδα και Κύπρο. Καμία αποστολή στρατευμάτων από την Ελλάδα, ρητή δέσμευση.
«Δημαγωγία» ή «ευθύνη»;
Η Ελλάδα δεν πατάει φρένο στην εξωτερική πολιτική: ισχυρή αποτροπή, ενεργειακή αναβάθμιση, θαλάσσια πολιτική με πράξεις, ευρωπαϊκή άμυνα με ελληνικές δικλίδες (SAFE/ομοφωνία), διάλογος με Τουρκία με κόκκινες γραμμές, ανθρωπισμός και αρχές στη Μέση Ανατολή, σταθερή γραμμή σε Κυπριακό-Ουκρανία-Δυτικά
Βαλκάνια. Τα «fake news» για «υποχωρήσεις» διαψεύδονται από συγκεκριμένα αποτελέσματα: μείωση εντάσεων στο Αιγαίο, ευρωπαϊκή επιρροή, πρωτοβουλίες που θωρακίζουν κυριαρχικά δικαιώματα. Ειρήνη μέσω ισχύος και διπλωματία του αποτελέσματος – αυτό είναι το νέο ελληνικό δόγμα, που απαιτεί σοβαρότητα
και συναίνεση στα βασικά.
Η Ελλάδα ως παίκτης, όχι ως παρατηρητής
Από τα Rafale και τις Belh@rra μέχρι τα Θαλάσσια Πάρκα και τον Χωροταξικό Σχεδιασμό, από την ανθρωπιστική παρουσία στη Γάζα μέχρι την ευρωπαϊκή άμυνα 2030, το αφήγημα που προβάλλει η κυβέρνηση είναι συνεκτικό: η χώρα κερδίζει αποτροπή και επιρροή, άρα κερδίζει ειρήνη.
Ο πρωθυπουργός το συνόψισε: «Δεν φοβόμαστε να διαπραγματευτούμε, αλλά δεν διαπραγματευόμαστε υπό τον φόβο». Σε εποχήπου οι κραυγές εύκολα παράγουν τίτλους, η Αθήνα επενδύει σε σταθερό προσανατολισμό.
Και αυτή η στρατηγική, με πατριωτισμό ευθύνης, κρατά την Ελλάδα όρθια και πρωταγωνίστρια στην πιο ταραγμένη γειτονιά της Ευρώπης.
