Κάποτε ήταν η φράση που απασχολούσε τόσο τα μέσα ενημέρωσης όσο και τους πολιτικούς. Ήταν από αυτές που έμειναν στην ιστορία. Ο λόγος για το περιβόητο «καλάθι της νοικοκυράς». Σήμερα, για να είμαστε και πολιτικά ορθοί, λέμε το «καλάθι του νοικοκυριού», καθώς τα ψώνια είναι υποχρέωση και των δύο, εάν μιλάμε για ζευγάρι. Και αφού το λύσαμε αυτό, ας έρθουμε στο πραγματικό πρόβλημα που αντιμετωπίζουν οι πολίτες που κάνουν τα ψώνια τους.

Δυστυχώς, εκεί τα πράγματα δεν πάνε τόσο καλά. Και μπορεί τον καιρό της πανδημίας να μη γινόταν αυτό αισθητό, καθώς η… βόλτα στο σούπερ-μάρκετ ήταν συνυφασμένη με την ανάσα ελευθερίας. Έτσι και αλλιώς, οι καταναλωτές δεν είχαν άλλα έξοδα, οπότε δεν τους δημιουργούσε αίσθηση το… τσίμπημα των τιμών που γινόταν όλο αυτόν τον καιρό.

Από την άλλη, οι αυξήσεις στις διεθνείς τιμές των πρώτων υλών πέρασαν και στην ελληνική αγορά και αρχίζουν, πλέον, να γίνονται ακόμη πιο αισθητές στον οικογενειακό προϋπολογισμό. Και τα πράγματα, όπως όλα δείχνουν, θα συνεχίσουν να τραβούν την ανηφόρα.

Σύμφωνα με τα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ, ήδη το πρώτο τρίμηνο του 2021 καταγράφονται αυξήσεις, από τις οποίες ενδεικτικά αναφέρουμε: το κρέας 17%, τα οπωροκηπευτικά 15%, τα όσπρια 8%, η ζάχαρη και τα βρεφικά γάλατα 6%, τα τυριά και τα έλαια 5% και τα είδη ατομικής υγιεινής 1%.

Το ανησυχητικό είναι πως πολλά ακόμη προϊόντα από το «καλάθι του σπιτικού» ετοιμάζονται να ακολουθήσουν το «ράλι των τιμών», καθώς ακόμα και οι δείκτες του ΟΗΕ δείχνουν ότι το παγκόσμιο κόστος των τροφίμων συνεχίζει να αυξάνεται. Μάλιστα, τον Μάιο το κόστος τροφίμων έπιασε το ρεκόρ δεκαετίας. Επιπρόσθετα, ο δείκτης «Commodity Food and Beverage Monthly Price Index», των πρώτων υλών τροφίμων και ποτών του ΔΝΤ, παρουσίασε σε έναν μόλις χρόνο αύξηση 30%. Τον κώδωνα του κινδύνου κρούουν και οι μεγάλες βιομηχανίες τροφίμων, που επισημαίνουν πως παρατηρούνται ανοδικές τάσεις σε ολόκληρη την αλυσίδα παραγωγής, από τα δημητριακά και το γάλα μέχρι τα υλικά συσκευασίας και τα πλαστικά.

Όπως έχει επισημάνει και ο πρόεδρος του ΕΒΕΠ κ. Βασίλης Κορκίδης: «Οι άνθρωποι της αγοράς είναι ανήσυχοι, δεδομένου ότι οι αντοχές όλων είναι αναιμικές και τα βασικά είδη με τα τρόφιμα απαιτούν πάνω από το 20% της μηνιαίας καταναλωτικής δαπάνης των νοικοκυριών. Η συγκράτηση όμως των τιμών δεν είναι καθόλου εύκολη υπόθεση, καθώς εξαρτάται από το μέγεθος και τη διάρκεια της επιβάρυνσης που υφίστανται όλες οι επιχειρήσεις της εφοδιαστικής αλυσίδας. Ως εκ τούτου, ο επιχειρηματικός κόσμος προτείνει πως μια αποκλιμάκωση της φορολογίας θα μπορούσε να δώσει λύση στο πρόβλημα. Η περαιτέρω μείωση του ΦΠΑ σε περισσότερα βασικά αγαθά θα μπορούσε να οδηγήσει σε συγκράτηση των τιμών, οδηγώντας παράλληλα σε τόνωση της ζήτησης και κατ’ επέκταση σε ενδυνάμωση των δημόσιων εσόδων».

Η πρόταση για μείωση του ΦΠΑ, όπως γνωρίζουμε, αποτελεί και κεντρική επιλογή της κυβέρνησης. Μήπως ήρθε η ώρα να την αποφασίσει για συγκεκριμένα προϊόντα, πριν η κατάσταση ξεφύγει και αρχίσει η δικαιολογημένη γκρίνια;

του Νίκου Ελευθερόγλου

Δημοσιεύθηκε στην εφημερίδα Παρασκήνιο