Βασικές παραμέτρους του εργασιακού νομοσχεδίου που αφορούν την ισότητα των φύλων, αλλά και τη μέριμνα για την εξίσωση των δικαιωμάτων των γονέων επεξηγεί, μιλώντας σήμερα στο «Π», η υφυπουργός Εργασίας, αρμόδια για τη Δημογραφική Πολιτική και την Οικογένεια, Μαρία Συρεγγέλα. Υπογραμμίζει ότι για πρώτη φορά θεσμοθετείται άδεια πατρότητας, εκτός της άδειας μητρότητας, ενώ εξηγεί ότι η επιδοτούμενη μέσω ΟΑΕΔ γονική άδεια διάρκειας έως τεσσάρων μηνών θα προβλέπει επίδομα ίσο με τον νομοθετημένο μισθό, αλλά και με την αναλογία δώρων εορτών και επιδόματος αδείας.

«Υπάρχει συγκεκριμένη διάταξη που απαγορεύει την απόλυση εργαζομένου ή τις δυσμενείς διακρίσεις εις βάρος του, επειδή ζήτησε ή έκανε χρήση άδειας ή διευκόλυνσης για οικογενειακές ανάγκες», υπογραμμίζει ακόμα επεξηγώντας τις δικλείδες ασφαλείας που προβλέπονται, προκειμένου εργοδότες να μην κάνουν κατάχρηση της ευελιξίας που προβλέπεται στο νομοσχέδιο.

Πριν από μερικές μέρες ακυρώθηκε, μετά τον σάλο που προκλήθηκε, το περίφημο συνέδριο για τη γονιμότητα. Γιατί προσέφερε την αιγίδα της η Γ.Γ. Ισότητας των Φύλων σε ένα συνέδριο, το οποίο, όπως είδαμε από το τηλεοπτικό σποτ, είχε τουλάχιστον διαμφισβητούμενο περιεχόμενο;

Η θέση που έλαβα από την πρώτη στιγμή σχετικά με το περιστατικό ήταν ξεκάθαρη. Χωρίς υποσημειώσεις και περιθώρια παρερμηνείας. Και η θέση αυτή είναι πως, σε ένα δημοκρατικό κράτος, δεν νοείται να αμφισβητείται με οποιονδήποτε τρόπο το δικαίωμα των γυναικών να αποφασίζουν οι ίδιες για το σώμα τους και τη ζωή τους. Κανένας δεν θα αποφασίσει για αυτές, όπως και αντίστοιχα και για τους άνδρες, για το πότε και αν θα τεκνοποιήσουν.

Η Γενική Γραμματεία Δημογραφικής και Οικογενειακής Πολιτικής και Ισότητας των Φύλων, όπως και κάθε κυβερνητικός φορέας, προσπαθεί να δίνει το «παρών» και να στηρίζει όσο το δυνατόν περισσότερες δράσεις που έχουν ως αφετηρία την ενημέρωση και τη στήριξη των πολιτών. Λανθασμένα ωστόσο αναφέρεται πως η ΓΓΔΟΠΙΦ είχε δώσει αιγίδα στο Συνέδριο.

Από εκεί και πέρα, οι αντιδράσεις που προκλήθηκαν με αφορμή το συνέδριο θα πρέπει να έχουν και μία δεύτερη, πιο αισιόδοξη, ανάγνωση: εκείνη του ότι η ελληνική κοινωνία είναι πιο ώριμη από ποτέ και έχει πλέον μηδενική ανοχή σε ό,τι προσλαμβάνει ως προσπάθεια αναπαραγωγής έμφυλων στερεοτύπων και διακρίσεων.

Το ζήτημα της δημογραφικής πολιτικής έχει τεθεί πολλές φορές και από τον ίδιο τον πρωθυπουργό. Ποιες είναι οι πολιτικές που προωθούνται για να στηρίξουν τα νέα ζευγάρια να κάνουν παιδιά, με δεδομένα τα εμπόδια;

Η επίλυση του δημογραφικού βρίσκεται ανάμεσα στις προτεραιότητες που έχει θέσει από την πρώτη στιγμή η κυβέρνηση. Όχι τυχαία άλλωστε προχώρησε στη δημιουργία ενός επιτελικού φορέα σε κεντρικό επίπεδο, ο οποίος είναι επιφορτισμένος με τη χάραξη, τον συντονισμό και την παρακολούθηση μίας οριζόντιας και μακροπρόθεσμης πολιτικής για την αντιμετώπισή του. Στο πλαίσιο αυτό λοιπόν, οι πολιτικές για το δημογραφικό δεν εξαντλούνται μόνο στα επιδόματα, αλλά συνδέονται τόσο με μέτρα για την εξισορρόπηση της επαγγελματικής με την οικογενειακή ζωή, όπως και με μέτρα για την ουσιαστική ισότητα των φύλων.

Τις προηγούμενες μέρες κυρώθηκε το Εργασιακό Νομοσχέδιο. Τι θα αλλάξει πλέον στις άδειες που δικαιούνται οι γονείς και των δύο φύλων;

Το νέο εργασιακό νομοσχέδιο περιλαμβάνει μία σειρά διατάξεων στον πυρήνα των οποίων βρίσκεται ο εκσυγχρονισμός του νομοθετικού πλαισίου που διέπει τις εργασιακές σχέσεις. Ανάμεσα στις τομές που φέρνει βρίσκεται η θέσπιση νέων αδειών για τους γονείς και φροντιστές, όπως είναι η άδεια 14 ημερών για τους νέους πατέρες (άδεια πατρότητας) με αποδοχές. Παράλληλα, προβλέπεται, επιδοτούμενη, γονική άδεια 4 μηνών για κάθε γονέα, η οποία μάλιστα θα προσαυξάνονται στο διπλάσιο για τους μονογονείς. Οι εργαζόμενοι επίσης θα μπορούν να απουσιάζουν 2 ημέρες κατ’ έτος με αποδοχές για λόγους ανωτέρας βίας, ενώ δίνεται και το δικαίωμα σε κάθε γονέα για ευέλικτη μορφή εργασίας (τηλεργασία, ευέλικτο ωράριο κτλ.) για συγκεκριμένο χρονικό διάστημα, προκειμένου να εξυπηρετούνται οι οικογενειακές του ανάγκες.

Ένα σημαντικό νέο στοιχείο είναι η επιδότηση της γονικής άδειας από τον ΟΑΕΔ. Για πόσο διάστημα και σε τι ύψος της αμοιβής των νέων γονέων θα είναι η επιδότηση;

Η επιδότηση της γονικής άδειας από τον ΟΑΕΔ και για τους δύο γονείς θα είναι για δύο μήνες. Θα δίνεται επίδομα ίσο με το νομοθετημένο μισθό, καθώς και με την αναλογία δώρων εορτών και επιδόματος αδείας. Η άδεια θα δίνεται είτε συνολικά είτε τμηματικά ή με ευέλικτες μορφές μέχρι το παιδί να γίνει 8 ετών, ενώ θα μπορούν να την λάβουν και οι θετοί και οι ανάδοχοι γονείς.

Επίσης, επεκτείνεται η ειδική παροχή προστασίας της μητρότητας του ΟΑΕΔ, που μέχρι σήμερα δικαιούνται οι εργαζόμενες του ιδιωτικού τομέα, και στις εργαζόμενες του δημοσίου τομέα, οι οποίες υπάγονται στην εργατική νομοθεσία. Την παροχή θα δικαιούνται, εκτός από τη φυσική μητέρα, η θετή μητέρα καθώς και η γυναίκα που αποκτά παιδί με τη διαδικασία της παρένθετης μητρότητας.

Το νομοσχέδιο περιέχει και διατάξεις για την ελαστικοποίηση της εργασίας για νέους γονείς. Δεν σας ανησυχεί ότι αυτό το πλαίσιο μπορεί να επιτρέψει κατάχρηση από ορισμένους εργοδότες;

Η δυνατότητα που δίνεται στους γονείς μέσω του νέου εργασιακού νομοσχεδίου να ζητούν για συγκεκριμένο χρονικό διάστημα να εργάζονται με ευέλικτες μορφές εργασίας, ώστε να εξυπηρετήσουν καλύτερα τις οικογενειακές τους ανάγκες προφανώς συνοδεύεται και από ειδικές δικλείδες ασφαλείας.

Υπάρχει συγκεκριμένη διάταξη που απαγορεύει την απόλυση εργαζομένου ή τις δυσμενείς διακρίσεις εις βάρος του, επειδή ζήτησε ή έκανε χρήση άδειας ή διευκόλυνσης για οικογενειακές ανάγκες, ενώ με την αντιστροφή του βάρους απόδειξης, ο εργοδότης πρέπει να αποδείξει ότι η απόλυση έγινε για άλλους λόγους. Σε περίπτωση που ο εργοδότης παραβιάσει αυτές τις υποχρεώσεις του προβλέπονται διοικητικές κυρώσεις εις βάρος του και ο εργαζόμενος μπορεί να προσφύγει στα δικαστήρια ζητώντας δικαστική προστασία και αποζημίωση.

Στο νομοσχέδιο ήρθε, παράλληλα, και η κύρωση της Σύμβασης 190 του Διεθνούς Γραφείου Εργασίας για την προστασία εργαζόμενων από σεξουαλικές παρενοχλήσεις στον εργασιακό χώρο. Γιατί δεν ήρθε αυτόνομα, αλλά ως υποσύνολο του νομοσχεδίου;

Υπάρχουν δύο διαφορετικοί, αλλά εξίσου σημαντικοί λόγοι. Ο πρώτος σχετίζεται με την αναγκαιότητα να δημιουργηθεί ένα αδιαπέραστο πλέγμα προστασίας απέναντι στη βία και στην παρενόχληση στην εργασία, όσο πιο σύντομα γίνεται. Τα στοιχεία και τα μηνύματα που ήρθαν στην επιφάνεια, άλλωστε, με αφορμή το ξέσπασμα του ελληνικού κινήματος #ΜeΤoo δεν αφήνουν περιθώρια αμφιβολίας σε κανέναν. Ο δεύτερος λόγος που επέβαλε την άμεση κύρωση της Σύμβασης 190 της ILO, μέσα από το εργασιακό νομοσχέδιο, είναι πως με τον τρόπο αυτόν εξασφαλίζεται και η ουσιαστική εφαρμογή των όσων προβλέπει. Αν δεν ενσωματωνόταν στο νομοσχέδιο, οι ρυθμίσεις της θα κατέληγαν να βρίσκονται είτε αποσπασματικά σε διάφορα νομοθετήματα, είτε πουθενά. Μαζί με τις υπόλοιπες ρυθμίσεις του νομοσχεδίου, λοιπόν, και ιδίως τις ρυθμίσεις και τα μέτρα που εφαρμόζουν τις επιταγές της σύμβασης στην πράξη δημιουργείται με αυτόν τον τρόπο ένα ολοκληρωμένο πλέγμα προστασίας των εργαζομένων, γυναικών και ανδρών.

Συνέντευξη στον Γιώργο Ευγενίδη

Δημοσιεύθηκε στην εφημερίδα Παρασκήνιο