Το τέλος της μόνιμης κατάστασης διαχείρισης κρίσεων εξαιτίας της πανδημίας και η μετάβαση σε μια περίοδο μεγαλύτερης κανονικότητας φέρνουν την κυβέρνηση προ ορισμένων κομβικών στοιχημάτων που θα κρίνουν, αν μη τι άλλο, και την πολιτική της κυριαρχία το επόμενο διάστημα. Άλλωστε, στις 7 Ιουλίου συμπληρώνονται δύο χρόνια από τις εκλογές του 2019 και, όπως και να το κάνουμε, ο καιρός που θα απομένει έως τις επόμενες εκλογές θα είναι αναπόδραστα λιγότερος εν σχέσει με τον διανυσθέντα χρόνο. Εξ ου και η κυβέρνηση ποντάρει σε μια σειρά πεδίων, είτε για να επικρατήσει μια συνθήκη μεγαλύτερης ομαλότητας, είτε για να γίνει μια αναγκαία φυγή προς τα εμπρός.

Τείχος ανοσίας και διευκολύνσεις

Εν αρχή ην βεβαίως ο εμβολιασμός, με κυβερνητικά στελέχη να εκτιμούν ότι έως το τέλος του καλοκαιριού ένα μεγάλο ποσοστό των πολιτών θα έχει εμβολιαστεί. Όσο και αν πολλές φορές υπάρχει αγωνία για την πορεία του εμβολιαστικού προγράμματος και κατά τόπους προβλήματα, φαίνεται πως το άνοιγμα όλων των ηλικιακών ομάδων, για όλα τα εμβόλια, είναι «κλειδί», προκειμένου και άλλοι να παρακινηθούν και να κλείσουν εμβόλια. Μάλιστα, αρμόδια κυβερνητικά στελέχη παρατηρούν ότι δεν είναι μόνο οι νέοι που κλείνουν ραντεβού, αλλά και μεγαλύτερης ηλικίας πολίτες που, έστω και με καθυστέρηση, κλείνουν ραντεβού για το εμβόλιο.

Η πρόοδος του εμβολιασμού αναπόδραστα θα φέρει εντός του Ιουλίου και τις πρώτες διευκολύνσεις για τους πολίτες που έχουν εμβολιαστεί. Εκτός της εξαίρεσης από τα υποχρεωτικά self-tests, είναι άκρως πιθανό μέσα στο καλοκαίρι να κατέβουν και οι μάσκες. Επίσης, μια ιδέα που συζητείται για το αν θα μπορούσε να δρομολογηθεί από τα μέσα Ιουλίου, έστω τις αρχές Αυγούστου και μετά, είναι να δίνεται η δυνατότητα σε παραγωγούς θεάτρου και συναυλιών να λειτουργούν με 100% πληρότητα στους εξωτερικούς χώρους, μόνο για όσους εμβολιάστηκαν ή έχουν τεστ νόσησης ή έστω αρνητικό τεστ κορονοϊού. Πρακτικά, οι επιχειρήσεις θα έχουν μια διττή επιλογή: αν ανοίξουν για εμβολιασμένους πολίτες, θα μπορούν να λειτουργήσουν στο 100%, ενώ, αν επιμείνουν σε ένα μεικτό μοντέλο, πουλώντας εισιτήρια χωρίς κάποιον περιορισμό, θα πρέπει να μένουν στο 75% της πληρότητας που ορίζει η Πολιτεία και να ακολουθούνται όλα τα υγειονομικά μέτρα, όπως οι μάσκες, οι κενές θέσεις κ.ο.κ.

Ήρεμα νερά στο Αιγαίο

Από εκεί και πέρα, μια αναγκαία συνθήκη, προκειμένου η κυβέρνηση να μπορέσει να επικεντρωθεί στο μεταρρυθμιστικό της έργο, θα είναι τα… ήρεμα νερά στα ελληνοτουρκικά. Η συνάντηση Μητσοτάκη – Ερντογάν έδωσε τη δυνατότητα να ανοίξει ένας απευθείας δίαυλος επικοινωνίας που επί ενάμιση χρόνο δεν υπήρχε. Δεν πρόκειται για ένα κόκκινο τηλέφωνο, έναν μηχανισμό αποκλιμάκωσης, αλλά για ένα ακόμα επίπεδο επαφής, πέραν αυτού των διερευνητικών, των πολιτικών διαβουλεύσεων, των συναντήσεων Δένδια – Τσαβούσογλου, αλλά και των επαφών των διπλωματικών συμβούλων Σουρανή – Καλίν. Έτσι, στην Αθήνα θεωρούν κρίσιμο να μπορούν να μιλήσουν απευθείας, όποτε αυτό είναι απαραίτητο, ο Έλληνας πρωθυπουργός και ο Τούρκος πρόεδρος.

Αυτό από μόνο του, βεβαίως, δεν λύνει όλα τα προβλήματα. Από εκεί και πέρα, όμως, είναι δεδομένη η βούληση να προχωρήσουν τα πράγματα στο πεδίο των οικονομικών projects που έχουν πέσει στο τραπέζι και έχουν επεξεργαστεί οι υφυπουργοί Εξωτερικών Κώστας Φραγκογιάννης και Σεντάτ Ονάλ. Στη συνάντησή των δύο, το απόγευμα της Τετάρτης στην Αττάλεια, αξιολογήθηκε η πρόοδος για κάθε ένα από τα 25 έργα, ενώ σύντομα θα πρέπει να αναμένονται και σχετικές ανακοινώσεις, καθώς κάποια από τα 25 projects είναι σε πολύ καλό βαθμό υλοποίησης. Όπως έλεγε πηγή με γνώση των διεργασιών στο «Π», «η επιθυμία είναι να οριστικοποιηθούν και τα 25 projects το συντομότερο δυνατόν», κάτι που αναμένεται να δώσει ώθηση στο επίπεδο της «χαμηλής πολιτικής».

Βεβαίως, στην Αθήνα κρατούν μικρό καλάθι για τις ενέργειες της Τουρκίας, καθώς, όπως λένε διπλωματικές πηγές, η αποκλιμάκωση μένει να φανεί στο πεδίο. Ο φόβος Αθήνας και Λευκωσίας αφορά κυρίως το πώς θα εξελιχθούν τα πράγματα φέτος το καλοκαίρι στην Κύπρο, αφού πληροφορίες αναφέρουν ότι πρόθεση του Τούρκου προέδρου είναι να μεταβεί στην Αμμόχωστο και να ανακοινώσει το άνοιγμα της περίκλειστης πόλης, αλλά και να συνεχίσει παράνομες γεωτρήσεις στην κυπριακή ΑΟΖ.

Γκάζι στο «Ελλάδα 2.0»

Το κεντρικότερο στοίχημα, βεβαίως, για την Ελλάδα είναι η αξιοποίηση των πόρων του Ταμείου Ανάκαμψης. Ενδεικτική ήταν η άφιξη της προέδρου της Κομισιόν Ούρσουλα Φον Ντερ Λάιεν στην Αθήνα, προκειμένου το πρωί της Πέμπτης να συμμετάσχει σε ειδική εκδήλωση με τον Κυριάκο Μητσοτάκη. H κα Φον Ντερ Λάιεν παρέδωσε ιδιοχείρως την εισηγητική έκθεση της Κομισιόν για την έγκριση του ελληνικού σχεδίου, το οποίο ήταν από τα πρώτα (το τρίτο) που είχαν κατατεθεί στις ευρωπαϊκές Αρχές πριν από το Πάσχα και, βεβαίως, είναι από τα πρώτα που εγκρίνονται. Εξ ου και η πρόεδρος της Κομισιόν συμπεριέλαβε τη χώρα μας σε ένα ιδιότυπο Victory Tour που κάνει, με φόντο το Ταμείο Ανάκαμψης, καθώς νωρίτερα έχει επισκεφθεί Ισπανία και Πορτογαλία και μετά τη Δανία και το Λουξεμβούργο. Ευρύτερα, δε, από τα 27 κράτη-μέλη, τα 23 έχουν καταθέσει τα εθνικά τους σχέδια και, σύμφωνα με ευρωπαϊκές πηγές του «Π», μόλις τα πρώτα 12 είναι αυτήν τη στιγμή σε φάση έγκρισης.

Για την Ελλάδα, όμως, η ευκαιρία είναι κρίσιμη, ενώ ήδη από το πρώτο έτος η χώρα μας θα έχει λαμβάνειν 7,5 και όχι 4 δισ., προκειμένου να κατευθυνθούν σε έργα που αφορούν από τον ψηφιακό μετασχηματισμό και τα έργα υποδομής έως ένα ευρύ πρόγραμμα αναδάσωσης και την πολιτική προστασία της χώρας. Μάλιστα, το ελληνικό σχέδιο, το «Ελλάδα 2.0», θα έχει και έναν μηχανισμό παρακολούθησης, προκειμένου τα έργα να μη μένουν πίσω και οι διαδικασίες να τρέχουν με την ταχύτητα που σχεδιάστηκε και κατατέθηκε το σχέδιο έκτασης 4.000 σελίδων. Όπως λένε, δε, και υψηλόβαθμες κυβερνητικές πηγές πρόκειται ουσιαστικά για μια πολιτική ευκαιρία της κυβέρνησης να κάνει μεταρρυθμίσεις και αλλαγές που θα είναι απτές και μετρήσιμες για τους πολίτες. Και, βεβαίως, γι’ αυτές θα κριθεί και η κυβέρνηση στις κάλπες, όποτε αυτές και αν στηθούν.

Το… ναρκοπέδιο των εργασιακών

Με το εργασιακό νομοσχέδιο που ψηφίστηκε την Τετάρτη σε περιβάλλον μεγάλης πολιτικής πόλωσης, η κυβέρνηση έχει να διαχειριστεί τόσο νέα σημαντικά νομοθετήματα στο πεδίο της εργατικής πολιτικής, όσο και το σκέλος της καθημερινότητας. Δεν είναι μυστικό, άλλωστε, ότι η αποδοχή του εργασιακού νομοσχεδίου θα αποδειχθεί στην πράξη από τους ίδιους τους εργαζομένους, ενώ, βεβαίως, εκκρεμεί και η εφαρμογή του πλαισίου από τον αναβαθμισμένο ΣΕΠΕ και τους λοιπούς ελεγκτικούς μηχανισμούς.

Το επόμενο βήμα για το υπουργείο Εργασίας θα είναι το νομοσχέδιο για τη νέα επικουρική ασφάλιση που φέρνει ο υφυπουργός Εργασίας Πάνος Τσακλόγλου. Πρακτικά, θα πρόκειται για τη δυνατότητα που θα έχουν οι νέοι ασφαλισμένοι να αποταμιεύουν, με προοπτική αύξησης του κεφαλαίου της επικουρικής τους ασφάλισης. «Με το νέο σύστημα επικουρικής ασφάλισης οι εισφορές των νέων εργαζομένων, αντί να χρησιμοποιούνται για την πληρωμή των συντάξεων των σημερινών συνταξιούχων, όπως συμβαίνει σήμερα, θα αποταμιεύονται και θα επενδύονται, δημιουργώντας ένα μεγάλο και διαρκώς ανατροφοδοτούμενο αποθεματικό κεφάλαιο», λέει ο κ. Τσακλόγλου. Αφορά τους νεοεισερχόμενους από την 1η Ιανουαρίου 2022 σε κλάδους της αγοράς εργασίας με επικουρική ασφάλιση σε υποχρεωτική βάση και τους λοιπούς εργαζομένους κάτω των 35 ετών σε προαιρετική βάση.

Βεβαίως, υπάρχει και η εκκρεμότητα για τον κατώτατο μισθό, όπου ακόμα δεν έχει «κλειδώσει» η κυβερνητική απόφαση για αύξησή του. Και, τέλος, στην κυβέρνηση αντιλαμβάνονται ότι θα κριθούν και από το τι θα γίνει στον ΕΦΚΑ, τόσο με την ταχύτερη απονομή των συντάξεων, για την οποία και εργάζεται η σχετική task force, όσο και για την ευρύτερη εξυπηρέτηση των ασφαλισμένων.

«Μπαλαντέρ» ο ανασχηματισμός

Εν κατακλείδι, μια πολιτική εκκρεμότητα που έχει ο πρωθυπουργός είναι ο χρόνος του ανασχηματισμού, ο οποίος κάποια στιγμή θα γίνει. Ο κ. Μητσοτάκης, όπως είναι γνωστό, δεν παίρνει αποφάσεις σε χρόνο που κρίνουν τα ΜΜΕ. Αλλά ήδη σε ορισμένα υπουργεία τα μολύβια έχουν κατέβει και οι υπουργοί συζητούν μεταξύ τους για το τι μέλλει γενέσθαι. Εκτιμάται ότι, εφόσον γίνουν αλλαγές, είτε μέσα στο καλοκαίρι είτε από Σεπτέμβριο και μετά (δεν υπάρχει απόφαση), αυτές θα έχουν ως στόχευση κυρίως τα «παραγωγικά» υπουργεία, προκειμένου οι μεταρρυθμίσεις να «τρέξουν» ακόμα περισσότερο και το τέμπο αυτών των υπουργείων να προσιδιάζει σε αυτό του Μεγάρου Μαξίμου.

του Γιώργου Ευγενίδη

Δημοσιεύθηκε στην εφημερίδα Παρασκήνιο