Διακόσια χρόνια από την Επανάσταση του 1821 και 47 χρόνια από τη Μεταπολίτευση του 1974, πιστεύαμε ότι ως λαός θα είχαμε μάθει από τα παθήματά μας.

Διότι εάν μπορούσαμε να είχαμε ενώσει με μια αόρατη κλωστή τα χρόνια αυτά, θα διαπιστώναμε ότι η μία και μοναδική μας παθογένεια, την οποία μάλιστα πληρώσαμε ακριβά, ήταν αυτή του διχασμού.

Από την άλλη, σίγουρα ονειρευόμασταν αλλιώς την επέτειο των 200 χρόνων από την Επανάσταση.

Κυρίως ίσως μας δινόταν η ευκαιρία, στο περιθώριο των εκδηλώσεων που είχαμε προγραμματίσει, να ξαναδούμε την ιστορία μας αλλιώς. Δυστυχώς, δεν μας δόθηκε αυτή η ευκαιρία. Ίσως εάν το είχαμε καταφέρει, να βλέπαμε πώς και γιατί χάσαμε σε πολλά τον δρόμο και πώς ξεθώριασε το όραμα όσων εμπνεύστηκαν και αγωνίστηκαν για την απελευθέρωση του ελληνικού λαού και τη δημιουργία του ελληνικού κράτους.

Σήμερα, 24 Ιουλίου, γιορτάζουμε μια άλλη επέτειο, πιο κοντινή. Αυτή της αποκατάστασης της Δημοκρατίας μας, που σηματοδότησε η επιστροφή του Κωνσταντίνου Καραμανλή.

Και η 24η Ιουλίου του 1974 είχε ένα κοινό με την Επανάσταση του 1821. Ότι η συντριπτική πλειοψηφία των Ελλήνων, χωρίς κόμματα και αποκόμματα, είχε βγει στους δρόμους ενωμένη. Η γιορτή ήταν κοινή, ανεξάρτητα από τα χρώματα και τα κόμματα. Έδειξε ακριβώς πώς αυτός ο λαός, ο μικρός ο μέγας, μπορεί ενωμένος να μεγαλουργεί και να αντιμετωπίζει τις κρίσεις.

Σήμερα, 24 Ιουλίου του 2021, η χώρα μας αντιμετωπίζει μια μεγάλη κρίση. Αυτή της πανδημίας. Μια κρίση που δεν είναι ελληνοκεντρική, αλλά παγκόσμια. Μια κρίση που ξαναβάζει στο τραπέζι των συζητήσεων τη λειτουργία της δημοκρατίας μας αλλά και των δικαιωμάτων μας.

Πράγματα που θεωρούσαμε δεδομένα αλλάζουν ταχύτατα και πρέπει να τα ξαναδούμε. Η ψηφιακή εποχή και οι συνέπειές της στον δημόσιο και τον ιδιωτικό βίο είναι θέματα που πρέπει να δούμε.

Να χαράξουμε νέους κανόνες και πλαίσια. Ώστε το βασικό συστατικό του δυτικού πολιτισμού, που είναι η δημοκρατία μας, να μην απειληθεί από περιορισμούς και παρεμβάσεις που βλέπουμε, αλλά δεν μπορούμε να συνειδητοποιήσουμε ούτε το μέγεθος ούτε τις επιπτώσεις τους.

Ο… μεγάλος αδελφός, οι «ψεύτικες ειδήσεις», οι κατευθυνόμενες μέσω διαδικτύου πολιτικές είναι εδώ, αλλά αντί να τις αντιμετωπίζουμε φοβικά, ή να τις αγνοούμε, καλούμαστε να θωρακίσουμε τους θεσμούς και να συζητήσουμε για τους όρους και τους κανόνες της νέας ψηφιακής δημοκρατίας.

Το στοίχημα της νέας Μεταπολίτευσης δεν είναι το πώς θα αντιμετωπίσουμε τα τανκ αλλά τα πληκτρολόγια, καθώς και το πώς θα ξαναφέρουμε τους πολίτες κοντά στην πολιτική. Η αποχή των πολιτών μεγαλώνει σε κάθε αναμέτρηση και αυτό πρέπει να προβληματίσει τα κόμματα, καθώς, αν συνεχιστεί αυτή η τάση, μια ισχυρή μειοψηφία θα αποφασίζει για τους πολλούς, που αδιαφορούν για τα κοινά.

Το αίτημα της εποχής του ’74 για «ψωμί, παιδεία, ελευθερία» επανέρχεται με νέα νοηματοδότηση. Το Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας, όπως έχει τονίσει αρκετές φορές ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης αλλά και ο κ. Αλέξης Τσίπρας υπό άλλη οπτική, είναι η μεγάλη ευκαιρία για την Ελλάδα του 21ου αιώνα.

Το περιβάλλον και η κλιματική αλλαγή δεν μας χτυπούν απλώς την πόρτα, αλλά την έχουν σπάσει και τα προβλήματα έχουν μπει εδώ και πολύ καιρό μέσα στις ζωές μας.

Ο τόπος μας όπως και η Ευρώπη βρίσκονται σε κρίσιμο σταυροδρόμι. Κυρίως γιατί το μοντέλο που μέχρι τώρα γνωρίζαμε ως κυρίαρχο σε πολλούς τομείς (Υγεία, Παιδεία, Κοινοβουλευτική Δημοκρατία) δοκιμάζεται από την έλευση της νέας ψηφιακής εποχής. Η πρόκληση για την πατρίδα μας είναι εδώ. Και πρέπει να μη χάσουμε την ευκαιρία της γενιάς μας…

του Νίκου Ελευθερόγλου

Δημοσιεύθηκε το Σάββατο 24 Ιουλίου στην εφημερίδα Παρασκήνιο