Την περαιτέρω ενίσχυση των νοικοκυριών που πλήττονται από τις αυξήσεις στην ενέργεια επεξεργάζεται η κυβέρνηση. Με το πετρέλαιο θέρμανσης να ξεκινάει να διατίθεται στις 15 Οκτωβρίου, από 1,05 ευρώ στην Αθήνα έως και 1,20 ευρώ το λίτρο στα νησιά, το κόστος του φυσικού αερίου να είναι αυξημένο ακόμα και 100% και τις ανατιμήσεις που καταγράφονται σε βασικά προϊόντα σε σχέση με πέρυσι, είναι  απαραίτητο να ληφθούν νέα μέτρα στήριξης για τα νοικοκυριά.

Ήδη, το Ταμείο Ενεργειακής Μετάβασης ξεκινά με 200 εκατ. ευρώ και θα επιδοτείται με 3 λεπτά του ευρώ ανά κιλοβατώρα η κατανάλωση ηλεκτρικής ενέργειας νοικοκυριών και επιχειρήσεων που είναι συνδεδεμένες στη χαμηλή τάση, με πλαφόν τις 300 κιλοβατώρες, όπως ανακοίνωσε στη Βουλή ο υπουργός Ενέργειας και Περιβάλλοντος Κώστας Σκρέκας.

Βασικό «όπλο» σε αυτή την προσπάθεια θα αποτελέσει ο έξτρα δημοσιονομικός χώρος που θα προκύψει από τη μεγαλύτερη ανάπτυξη της οικονομίας και μπορεί να διαμορφωθεί έως 6,4%.

Τα σενάρια που εξετάζονται

Υπό αυτές τις συνθήκες και εν όψει του χειμώνα, το οικονομικό επιτελείο και το ΥΠΕΝ προσανατολίζονται σε  νέα αύξηση του κονδυλίου για την επιδότηση θέρμανσης. Σε αυτήν τη φάση, το υπουργείο Οικονομικών θα προχωρήσει στην αύξηση του ποσού του επιδόματος θέρμανσης κατά 20%, χωρίς να μεταβληθούν τα εισοδηματικά και περιουσιακά κριτήρια καθώς και ο αριθμός των δικαιούχων, ώστε να περιορίσει τις επιβαρύνσεις στα νοικοκυριά που προκαλεί η αύξηση τις τιμής του πετρελαίου και του φυσικού αερίου. Το ύψος του επιδόματος από 220 ευρώ (ποσό βάσης) θα φθάσει την τρέχουσα σεζόν στα 260 ευρώ. Επί της ουσίας, το ελάχιστο ποσό των 80 ευρώ που δίνεται σήμερα θα φθάσει στα 96 ευρώ και το μέγιστο ποσό των 650 ευρώ σήμερα, στα 780 ευρώ. Θεωρείται σχεδόν βέβαιο ότι το κονδύλι των 100 εκατομμυρίων ευρώ θα αυξηθεί περαιτέρω.

Οι δικαιούχοι υπολογίζονται σε περίπου 700.000 και, όπως και πέρυσι, προσδιορίζονται ως εξής:

  1. Άγαμοι φορολογούμενοι ή έγγαμοι σε κατάσταση χηρείας ή εν διαστάσει, οι οποίοι κατά το προηγούμενο έτος είχαν ετήσιο συνολικό εισόδημα μέχρι 12.000 ευρώ και κατείχαν την 1η Ιανουαρίου του εκάστοτε τρέχοντος έτους κτίσματα και εντός σχεδίου πόλεως οικόπεδα συνολικής αντικειμενικής αξίας μέχρι 130.000 ευρώ.
  2. Έγγαμοι και συνάψαντες σύμφωνα συμβίωσης φορολογούμενοι, οι οποίοι το προηγούμενο έτος είχαν ετήσιο συνολικό οικογενειακό εισόδημα μέχρι 20.000 ευρώ και την 1η Ιανουαρίου του εκάστοτε τρέχοντος έτους κατείχαν κτίσματα και εντός σχεδίου πόλεως οικόπεδα αντικειμενικής αξίας μέχρι 250.000 ευρώ. Το εισοδηματικό όριο των 20.000 ευρώ προσαυξάνεται κατά 2.000 ευρώ για κάθε εξαρτώμενο τέκνο.
  3. Μονογονεϊκές οικογένειες, οι οποίες κατά το προηγούμενο έτος είχαν ετήσιο συνολικό εισόδημα μέχρι 22.000 ευρώ και την 1η Ιανουαρίου του εκάστοτε τρέχοντος έτους κατείχαν κτίσματα και εντός σχεδίου πόλεως οικόπεδα αντικειμενικής αξίας μέχρι 250.000 ευρώ. Το όριο των 22.000 ευρώ προσαυξάνεται κατά 2.000 ευρώ για κάθε εξαρτώμενο τέκνο μετά το πρώτο.

Το επίδομα προκύπτει από τον πολλαπλασιασμό του επιδόματος βάσης των 264 ευρώ με τον συντελεστή επιδότησης που έχει οριστεί για κάθε οικισμό της χώρας, στον οποίο βρίσκεται η κύρια κατοικία του δικαιούχου. Το ποσό που προκύπτει προσαυξάνεται κατά 10% για κάθε εξαρτώμενο τέκνο του δικαιούχου, ενώ από πέρυσι επιδοτείται η χρήση κάθε είδους καυσίμου θέρμανσης και όχι μόνο του πετρελαίου.

Επιδότηση με εισοδηματικά κριτήρια για τα νοικοκυριά που χρησιμοποιούν φυσικό αέριο. Στην Ελλάδα, τα νοικοκυριά που καταναλώνουν φυσικό αέριο εκτιμώνται σε περίπου 500.000. Οι αυξήσεις που θα υποστούν φέτος κατά τη χειμερινή σεζόν θα είναι τεράστιες, με τις εκτιμήσεις να δίνουν υψηλότερο κατά 110% κόστος. Οι ανατιμήσεις οφείλονται στο ράλι των διεθνών τιμών του φυσικού αερίου και των δικαιωμάτων εκπομπών αέριων ρύπων. Σύμφωνα με στοιχεία που έχουν στη διάθεσή τους αρμόδιοι αξιωματούχοι, ένα μέσο νοικοκυριό στην Αττική καταναλώνει 1 θερμική MWh (μεγαβατώρα) μηνιαίως και στη Βόρεια Ελλάδα 2 MWh. Πέρυσι, το κόστος ήταν 37 με 40 ευρώ και φέτος εκτιμάται ότι θα ανέλθει στα 85 ευρώ μηνιαίως για τα νοικοκυριά της Αττικής. Υπό αυτές τις συνθήκες, η κυβέρνηση εξετάζει την επιδότηση και των λογαριασμών κατανάλωσης φυσικού αερίου για τη χειμερινή περίοδο. Ο υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας Κώστας Σκρέκας βρίσκεται σε συνεννόηση με το Μέγαρο Μαξίμου και το υπουργείο Οικονομικών, ώστε να αναζητηθούν και να βρεθούν πόροι οι οποίοι θα διατεθούν στο Ταμείο Ενεργειακής Μετάβασης και από εκεί θα διοχετευθούν σε οικιακούς καταναλωτές, προκειμένου να αντισταθμίσουν ένα μικρό μέρος των αυξήσεων των τιμολογίων. Η επιδότηση θα κατευθυνθεί στους οικονομικά αδύναμους οικιακούς καταναλωτές, οι οποίοι ούτως ή άλλως λαμβάνουν επίδομα θέρμανσης (υπουργείο Οικονομικών). Πηγές θέλουν την ηγεσία του υπουργείου ΠΕΝ να μελετά το ενδεχόμενο της παροχής έξτρα ενίσχυσης για αυτή την κατηγορία των καταναλωτών φυσικού αερίου. Δηλαδή επιπλέον ποσό από το αυξημένο επίδομα θέρμανσης που θα λάβουν τον φετινό χειμώνα.

Τα κονδύλια δεν θα προέλθουν από τα έσοδα των δημοπρασιών για δικαιώματα εκπομπών αέριων ρύπων, όπως συμβαίνει με τους λογαριασμούς ρεύματος. Και το οικονομικό επιτελείο της κυβέρνησης βρίσκεται, λένε οι πληροφορίες, προς την κατεύθυνση αναζήτησης αυτών των πόρων.

Νέα ενίσχυση της επιδότησης ρεύματος. Ο ίδιος ο πρωθυπουργός έχει αφήσει ανοιχτό το ενδεχόμενο να επεκταθεί και στο 2022 το μέτρο της επιδότησης νοικοκυριών και επιχειρήσεων μέσω του νέου Ταμείου Ενεργειακής Μετάβασης, ώστε να αντιμετωπιστούν οι αυξήσεις στην ηλεκτρική ενέργεια.

Έκτακτη εισοδηματική ενίσχυση για συγκεκριμένες ομάδες του πληθυσμού, ώστε να μπορέσουν να καλύψουν ένα μέρος από τη μεγαλύτερη επιβάρυνση που θα έχουν για να καλύψουν τις ενεργειακές τους ανάγκες.

 Ράλι στις τιμές – Δυσκολίες εφοδιασμού

Πάντως, το ράλι στις τιμές των ενεργειακών εμπορευμάτων συνεχίζεται ακάθεκτο, με το brent να έχει ανοδική πορεία και τους αναλυτές να εκτιμούν πως η «κούρσα» στις τιμές του «μαύρου χρυσού» θα συνεχιστεί.

Σε ανάλυσή της η Goldman Sachs εκτιμά πως το ράλι των διεθνών τιμών του πετρελαίου θα συνεχιστεί τουλάχιστον προς τα 90 δολάρια το βαρέλι, αναβαθμίζοντας την προηγούμενη πρόβλεψη-στόχο για 80 δολάρια το βαρέλι.  Παράλληλα, ο αμερικανικός οίκος διπλασίασε τις εκτιμήσεις του για τις τιμές του άνθρακα στην Ασία, αναμένοντας ότι ο μέσος όρος θερμικού άνθρακα Newcastle θα είναι κατά μέσο όρο 190 δολάρια ο τόνος το τέταρτο τρίμηνο, από μια προηγούμενη πρόβλεψη των 100 δολαρίων ανά τόνο, λόγω των υψηλών τιμών του φυσικού αερίου εν όψει χειμερινής περιόδου θέρμανσης.

Oι ευρωπαϊκές τιμές ενέργειας, σε όλο το φάσμα της αγοράς –από το φυσικό αέριο έως τα δικαιώματα εκπομπών άνθρακα– «χτύπησαν» μέσα στην εβδομάδα νέο υψηλά ρεκόρ, σηματοδοτώντας ότι το έλλειμμα προσφοράς θα επιδεινωθεί την ώρα που αρχίζει η χειμερινή περίοδος. Τα αποθέματα όλων των πηγών ενέργειας, από το αέριο έως τον άνθρακα και τις υδροηλεκτρικές δεξαμενές στη Νορβηγία, συρρικνώνονται και δεν υπάρχουν ουσιαστικές ενδείξεις ότι η κατάσταση θα βελτιωθεί σύντομα, καθώς η ζήτηση συνεχίζει να αυξάνεται μετά τη χειμερία νάρκη που είχε πέσει λόγω της πανδημίας. «Το ευρωπαϊκό ισοζύγιο προσφοράς – ζήτησης θα παραμείνει ασυνήθιστα σφιχτό οδεύοντας στον χειμώνα, εντείνοντας την πίεση στις τιμές σε μία αγορά που κινείται ήδη σε ιστορικά υψηλά επίπεδα», ανέφεραν αναλυτές του BloombergNEF. Το τελευταίο προειδοποιητικό σήμα ότι η ενεργειακή κρίση διαχέεται σε όλη την Ευρώπη ήρθε από τον νορβηγικό διαχειριστή δικτύου Statnett SF, ο οποίος ανακοίνωσε ότι οι προμήθειες ρεύματος στα βορειοδυτικά της χώρας είναι «πιεσμένες», λόγω των χαμηλών εισροών και της μείωσης των αποθεμάτων.

Το έλλειμμα μπορεί να ακυρώσει τις εξαγωγές καθώς η συγκεκριμένη περιοχή της Νορβηγίας αποτελεί κόμβο για την παροχή ρεύματος στο εξωτερικό. Η Βρετανία, η οποία στενάζει κάτω από τη δική της ενεργειακή κρίση, όπως και η Γερμανία και η Δανία, είναι συνδεδεμένες με τον νορβηγικό διαχειριστή με υποθαλάσσια καλώδια. «Η ποσότητα του νερού είναι πολύ χαμηλή τώρα, για αυτή την περίοδο του έτους, σε πολλές από τις δεξαμενές εδώ», είπε η Statnett.

της Αμαλίας Κάτζου

Δημοσιεύθηκε στην εφημερίδα Παρασκήνιο