Η προσέλκυση νέων φορολογικών κατοίκων και επενδύσεων στην Ελλάδα, σε συνάρτηση με την επιστροφή Ελλήνων που είχαν αναζητήσει τη φορολογική τους έδρα στο εξωτερικό, αποτελεί ένα από τα βασικά στοιχήματα του υπουργείου Οικονομικών.

Το… στοίχημα φαίνεται πως κερδίζεται, καθότι, σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία του ΥΠΟΙΚ, περισσότεροι από 80 ξένοι επενδυτές ζήτησαν να καταστούν φορολογικοί κάτοικοι της χώρας μας, εγκαταλείποντας χώρες όπως το Μονακό και το Χονγκ Κονγκ.

Την ίδια στιγμή 1.000 Έλληνες, οι οποίοι είχαν φύγει από τη χώρα την περασμένη δεκαετία, υπό το βάρος της κρίσης, σε ένα τεραστίων διαστάσεων brain drain, έχουν υποβάλει αιτήσεις για να μεταφέρουν τη φορολογική τους κατοικία στην Ελλάδα, μετά την παροχή φορολογικών κινήτρων από την κυβέρνηση.

Όπως ανακοίνωσε το ΥΠΟΙΚ, περισσότεροι από 80 ξένοι επενδυτές έγιναν φορολογικοί κάτοικοι Ελλάδος, πληρώνοντας μάλιστα και το ανάλογο τίμημα, έχοντας καταβάλει το 2020 και το 2021 συνολικά 9,4 εκατομμύρια σε φόρους. Η πλειοψηφία των επενδυτών προέρχεται από το Ηνωμένο Βασίλειο (22), ενώ ακολουθούν η Ελβετία (12) και Κύπρος (7). Επίσης προέρχονται, όπως προαναφέρθηκε, από το Χονγκ Κονγκ και το Μονακό, καθώς και από χώρες όπως τα Ηνωμένα Αραβικά, η Ρωσία, οι ΗΠΑ και ο Καναδάς.

Σε ό,τι αφορά τα έσοδα που έχουν εισρεύσει στα δημόσια ταμεία, αυτά ανέρχονται σε 9,4 εκατ. ευρώ, με τελική έγκριση αιτήσεων 75 επενδυτών και 23 συγγενών τους από 21 χώρες, ενώ αναμένονται σημαντικά έσοδα λόγω του μεγάλου αριθμού αιτήσεων για το μέτρο τόσο των συνταξιούχων αλλοδαπής όσο και των εργαζομένων και αυτοαπασχολουμένων.

Την τελευταία διετία, το υπουργείο Οικονομικών θεσμοθέτησε ένα ολοκληρωμένο νομοθετικό πλαίσιο παροχής φορολογικών κινήτρων, με στόχο την προσέλκυση νέων φορολογικών κατοίκων και επενδύσεων στην Ελλάδα.

Το πλαίσιο, όπως ανέφερε ο υπουργός Οικονομικών κ. Σταϊκούρας, περιλαμβάνει ένα τετράπτυχο παρεμβάσεων, οι οποίες έχουν, ήδη, συγκεντρώσει μεγάλο ενδιαφέρον από επενδυτές, αλλοδαπούς συνταξιούχους και εργαζομένους, αποφέροντας σημαντικά έσοδα για τα δημόσια ταμεία και πολλαπλά οφέλη για τη χώρα μας.

Ειδικότερα, τα τέσσερα μέτρα, έχουν ως εξής:

«Η αρχή έγινε με τον Νόμο 4646/2019, που εισήγαγε στην Ελλάδα τον θεσμό του «διαμένοντος μη κατοίκου» (Non-Dom), για την προσέλκυση φορολογικών κατοίκων αλλοδαπής-επενδυτών, οι οποίοι, μεταφέροντας τη φορολογική κατοικία τους στην Ελλάδα και πραγματοποιώντας σημαντικές επενδύσεις στην πατρίδα μας, επωφελούνται –για διάστημα έως 15 ετών– από εναλλακτική φορολόγηση του εισοδήματος αλλοδαπής προέλευσης.

Στη συνέχεια, ο Νόμος 4714/2020 επέκτεινε την εναλλακτική φορολόγηση εισοδήματος σε συνταξιούχους της αλλοδαπής, οι οποίοι μεταφέρουν τη φορολογική κατοικία τους στη χώρα μας, με την εφαρμογή συντελεστή 7% για τα εισοδήματα αλλοδαπής προέλευσης.

Επιπλέον, με τον Νόμο 4758/2020 θεσπίστηκαν φορολογικά κίνητρα για την προσέλκυση αλλοδαπών εργαζομένων και αυτοαπασχολούμενων, αλλά και Ελλήνων που έφυγαν από τη χώρα στη διάρκεια της οικονομικής κρίσης, ώστε να μεταφέρουν τη φορολογική τους κατοικία και να δραστηριοποιηθούν επαγγελματικά στην Ελλάδα. Συγκεκριμένα, για τις προαναφερθείσες κατηγορίες φυσικών προσώπων –μισθωτών ή ελεύθερων επαγγελματιών– καθιερώθηκε απαλλαγή κατά 50% από τον φόρο εισοδήματος και την ειδική εισφορά αλληλεγγύης, για διάστημα έως επτά έτη, υπό την προϋπόθεση πλήρωσης νέας θέσης μισθωτής εργασίας ή έναρξης νέας δραστηριότητας. Πρόκειται για ένα μέτρο που συμβάλλει σημαντικά στην προσπάθεια του brain gain, δηλαδή της επιστροφής στην πατρίδα μας από το εξωτερικό ανθρώπινου δυναμικού με υψηλό επίπεδο γνώσεων, επαγγελματικών ικανοτήτων και δεξιοτήτων.

Το «κουαρτέτο» παρεμβάσεων ολοκληρώθηκε τον περασμένο Φεβρουάριο, με τον Νόμο 4778/2021, με τον οποίο διαμορφώθηκαν σαφείς και διαφανείς κανόνες για τη σύσταση και τη λειτουργία εταιρειών ειδικού σκοπού διαχείρισης οικογενειακής περιουσίας (Family Offices), λαμβάνοντας υπόψη βέλτιστες διεθνείς πρακτικές φορολόγησης. Πλαίσιο που τίθεται σε πλήρη εφαρμογή το προσεχές διάστημα, με την έκδοση της Κοινής Υπουργικής Απόφασης για τις υπηρεσίες τις οποίες μπορούν –ενδεικτικά– να παρέχουν τα Family Offices.

Οι ψηφιακοί νομάδες «ψηφίζουν» Ελλάδα

Εν τω μεταξύ ξεπερνούν τις 3.000 οι αιτήσεις που έχουν κατατεθεί για την έκδοση της Digital Nomads Visa, η οποία απευθύνεται σε πολίτες τρίτων χωρών (εποχικούς νομάδες) που εργάζονται εξ αποστάσεως.

Το σχετικό νομοθετικό πλαίσιο έχει ψηφιστεί εδώ και ενάμιση μήνα και είναι πλέον φανερό ότι δεν πέρασε απαρατήρητο από το ειδικό αυτό κοινό.

Ο λόγος για τη βίζα διάρκειας 12 μηνών, που αφορά ανθρώπους που απασχολούνται από εργοδότες εκτός Ελλάδας ως μισθωτοί, ή είναι αυτοαπασχολούμενοι ή ελεύθεροι επαγγελματίες με πελάτες κυρίως στο εξωτερικό.

Οι «digital nomads», όπως συνηθίζεται να λέγονται, είναι όσοι μπορούν να εργάζονται μακριά από την έδρα της εταιρείας τους, από οποιοδήποτε μέρος του κόσμου. Συνήθως είναι υπάλληλοι και στελέχη μιας επιχείρησης ή αυτοαπασχολούμενοι, ενώ τα επαγγέλματα που «πρωταγωνιστούν» σε αυτήν την κατηγορία είναι συγγραφείς, δημοσιογράφοι, επαγγελματίες της μόδας, σχεδιαστές ιστοσελίδων κ.ά. όμως, πλέον, απήχηση βρίσκει η τάση και σε όσους ασχολούνται με την πληροφορική, με οικονομικά, μεταξύ των επενδυτικών συμβούλων κ.λπ.

Οι χώρες που επιλέγουν, σύμφωνα με έρευνα που διενεργήθηκε από την HSBC, είναι πλέον οι μεσογειακές, διότι αυτό που θέλουν τελικά είναι να εργαστούν από μια χώρα που τους προσφέρει καλή ποιότητα ζωής. Για την ακρίβεια, η χώρα που κατατάσσεται πρώτη στη λίστα του wellbeing είναι η Ελλάδα και ακολουθείται από την Ισπανία, την Πορτογαλία και την Τουρκία.

Από τις 100 χώρες που εξετάστηκαν, στο πλαίσιο της 14ης έρευνας «HSBC Expat Explorer 2021», μόλις οι 46 πληρούσαν τα κριτήρια ένταξής τους στη λίστα με τους πιο ελκυστικούς προορισμούς, με την Ελλάδα να τερματίζει 34η. Όσον αφορά, μάλιστα, κριτήρια όπως η ποιότητα ζωής, η χώρα καταφέρνει να αναρριχηθεί ακόμη πιο ψηλά στη λίστα, καταλαμβάνοντας τη 19η θέση.

Έτσι, με δεδομένο ότι έως το 2035 υπολογίζεται ότι οι εργαζόμενοι ψηφιακά θα ανέλθουν σε 1 δισεκατομμύριο, η Ελλάδα φαίνεται να μπορεί να διεκδικήσει δυναμικά μερίδιο από τη συγκεκριμένη «πίτα» μιας άλλης μορφής τουρισμού και να αναδειχθεί σε πόλο έλξης, καθώς τα οικονομικά, και όχι μόνο, οφέλη είναι πολλά.

Όπως επισημαίνουν στελέχη της αγοράς ακινήτων, οι πρώτες αιτήσεις που έχουν κατατεθεί αφορούν κυρίως επαγγελματίες που ήδη είχαν ξεκινήσει να εργάζονται στην Ελλάδα από τους θερινούς μήνες και απλώς περίμεναν την ολοκλήρωση των διαδικασιών ψήφισης του σχετικού νόμου, προκειμένου να καταθέσουν και επίσημα την αίτηση.

Ενδεικτικό της σημασίας προσέλκυσης ψηφιακών νομάδων στην Ελλάδα είναι ότι πρόκειται για ανθρώπους υψηλών εισοδημάτων, οι οποίοι προσφέρουν σημαντική προστιθέμενη αξία στην οικονομία, τόσο στην αγορά ακινήτων όσο και σε επίπεδο κατανάλωσης. Είναι χαρακτηριστικό, άλλωστε, ότι με βάση τις προϋποθέσεις που έχουν θεσπιστεί, ο ενδιαφερόμενος θα πρέπει να μπορεί να αποδείξει ότι διαθέτει επαρκείς πόρους για την κάλυψη των εξόδων διαβίωσής του, χωρίς να επιβαρύνει το εθνικό σύστημα κοινωνικής πρόνοιας. Οι ελάχιστοι αυτοί πόροι έχουν καθοριστεί σε 3.500 ευρώ μηνιαίως και θα πρέπει να αποδεικνύονται μέσω της σύμβασης εργασίας ή από τραπεζικό λογαριασμό. Σε περίπτωση, δε, που ο ενδιαφερόμενος θέλει να εκδώσει βίζα και για τη σύζυγό ή τη συμβία του, το ποσό αυτό προσαυξάνεται κατά 20% και κατά 15% για κάθε τέκνο.

Σημειωτέον ότι η αρχική βίζα έχει διάρκεια 12 μηνών, με δικαίωμα ανανέωσης για ακόμα ένα έτος, ενώ παρέχεται η δυνατότητα για περαιτέρω διαμονή, μέσω κατάθεσης νέας αίτησης μετά το πέρας της πρώτης διετίας. Μεταξύ άλλων, ο ενδιαφερόμενος δεν θα μπορεί να απασχολείται στην εγχώρια αγορά εργασίας. Αξίζει να σημειωθεί ότι, σε σχετική μελέτη που υλοποίησε το MIT Enterprise Forum, προέκυψε ότι αν η Ελλάδα κατορθώσει να προσελκύσει 100.000 ψηφιακούς νομάδες σε ετήσια βάση, θα εξασφαλίσει οικονομικό όφελος άνω του 1,6 δισ. ευρώ, ποσό που ισοδυναμεί με το οικονομικό αποτύπωμα 2,5 εκατ. τουριστών. Το νούμερο των 100.000 θεωρείται εφικτό, εφόσον επιβεβαιωθούν οι τωρινές προβλέψεις που αναφέρουν ότι ο αριθμός των ψηφιακών νομάδων θα αυξηθεί σε περίπου 1 δισ. μέχρι το 2035, από 4 εκατ. πριν από την πανδημία.

 

της Αμαλίας Κάτζου

Δημοσιεύθηκε στην εφημερίδα Παρασκήνιο